störf þingsins.
Virðulegi forseti. Ég ætla að vekja athygli á máli sem fyllti fréttatíma í síðustu viku, þ.e. strokumálið á Sogni í Ölfusi. Sannleikurinn í því máli er að gæsluvarðhald það sem sá maður sat í var útrunnið þegar hann strauk úr haldi og áttu því yfirvöld að leysa manninn úr haldi án nokkurra tafa. Um það eru skýr fyrirmæli í lögum og stjórnarskrá að engan megi svipta frelsi nema samkvæmt heimild í lögum.
Hæstiréttur fjallaði um svipað mál í mars 2013 þar sem manni var haldið eftir að gæsluvarðhald rann út á meðan beðið var eftir nýjum úrskurði dómara. Þar var eindregin niðurstaða Hæstaréttar að honum hefði verið haldið án lagaheimildar og brotið gegn skýrum fyrirmælum stjórnarskrár og taldi rétturinn það, eins og það var orðað, stórlega vítavert. Maðurinn átti því í raun kröfu um að vera frjáls ferða sinna þegar hann yfirgaf Sogn.
Ég er ekki að mæla því bót almennt að menn láti sig hverfa úr haldi lögreglu þótt þeir telji sig vera þar að ófyrirsynju, en það eru nokkur atriði sem ég vil benda á til viðbótar. Fyrir liggur að maðurinn hefur ekki verið sakaður um ofbeldisbrot. Einnig liggur fyrir að mál á hendur honum er enn til rannsóknar og ákæra hefur ekki verið gefin út. Auglýst var eftir manninum í fjölmiðlum með mynd og í kjölfarið var hann eftirlýstur hjá öllum helstu alþjóðalöggæslustofnunum um allan heim. Slíkar aðgerðir eru auðvitað mjög íþyngjandi og í ljósi allra aðstæðna í málinu sem ég hef hér stuttlega reifað í hæsta máta óeðlileg framganga og meðalhófs klárlega ekki gætt.
Viðkomandi maður mun ekki hafa verið álitinn hættulegur og því erfitt að sjá að þessi framgangur í málinu þjóni almannahagsmunum. Ég tel í ljósi hæstaréttardómsins sem fyrr var nefndur að skoða eigi vinnubrögð í slíkum málum, framsetningu kröfu um gæsluvarðhald og tímasetningu þess, tímanlega áður en úrskurður rennur út, form eftirlýsingar strokufanga eða grunaðra og almennt eftirfylgni mála af þessu tagi og síðast en ekki síst að læra af stórkostlegum ávítum af hálfu æðsta dómstól landsins. (Gripið fram í: Heyr, heyr.)
