fjarskipti.
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti frá umhverfis- og samgöngunefnd um frumvarp til laga um breytingu á lögum um fjarskipti, nr. 81/2003, með síðari breytingum. Þetta snýst um innleiðingu á EES-reglum, nethlutleysi og CE-merkingar á fjarskiptabúnaði. Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund gesti frá samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneyti, frá Samtökum atvinnulífsins, frá Samtökum iðnaðarins og frá Póst- og fjarskiptastofnun. Nefndinni bárust umsagnir frá þessum aðilum og einnig Persónuvernd.
Með frumvarpinu eru lagðar til breytingar á lögum um fjarskipti og lögum um Póst- og fjarskiptastofnun vegna innleiðingar á reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins að því er varðar nethlutleysi, svokallaða TSM-reglugerð, og tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2014/53/ESB um þráðlausan fjarskiptabúnað, svokallaða RED-tilskipun. Í frumvarpinu er m.a. að finna reglur um nethlutleysi sem er nýmæli í íslenskum rétti. Fyrst og fremst snýst frumvarpið um aukna neytendavernd.
Fram kom í samtali við gesti að með 2. gr. frumvarpsins væri gengið lengra en nauðsyn bæri til samkvæmt TSM-reglugerðinni um nethlutleysi. Samkvæmt greininni skal í samtengisamningi og samningi um aðgang að netum geta um þá stýringu fjarskiptaumferðar sem aðilar áskilja sér rétt til að viðhafa í almennum fjarskiptanetum og skal stýringin uppfylla skilyrði um nauðsyn og meðalhóf. Þetta snýst sem sagt um þegar einn aðili sem býður upp á netþjónustu er síðan að kaupa þjónustu af öðrum aðila og þeir gera samninga sín á milli sem þurfa þá að vera neytendum ljósir og hvað í þeim felst. Þá skal senda slíka samninga um samtengingu og aðgang til Póst- og fjarskiptastofnunar eigi síðar en viku eftir undirritun þeirra.
Nefndin áréttar að með frumvarpinu er stuðlað að aukinni neytendavernd en hún felst m.a. í því að gerðar eru meiri kröfur til fjarskiptafyrirtækja um að upplýsa viðskiptavini sína um þær ráðstafanir sem gerðar eru varðandi flæði fjarskiptaumferðar og hvernig þær ráðstafanir geta takmarkað gagnaflutningshraða. Ákvæði 2. gr. er ætlað að tryggja að þjónustuveitandi, fjarskiptafyrirtækið, geti veitt fullnægjandi upplýsingar til neytenda um umferðarstýringar á netinu, hvort sem er á neti fyrirtækisins sem veitir þjónustuna beint eða hjá fyrirtæki sem fjarskiptafyrirtækið kaupir þjónustu af. Þeir þjónustuveitendur sem kaupa aðgang að netum annarra fjarskiptafyrirtækja verða að fá upplýsingar frá þeim fyrirtækjum til að geta miðlað þeim áfram til neytenda.
Nefndin áréttar að þessi útfærsla er nauðsynleg til að tryggja réttindi neytenda og ná þeim markmiðum sem stefnt er að, samanber 4. gr. TSM-reglugerðarinnar. Nefndin bendir á að það er ekki nýmæli að senda skuli samtengisamninga til Póst- og fjarskiptastofnunar. Slíkt ákvæði hefur verið lengi í lögum um fjarskipti. Eina breytingin með þessu ákvæði er að geta skal um umferðarstýringar í samningum.
Nokkrir umsagnaraðilar gagnrýndu að með b-lið 3. gr. frumvarpsins væru einungis meginreglur 3. gr. TSM-reglugerðarinnar innleiddar en ekki tekinn upp allur texti ákvæðisins. Sama gagnrýni var viðhöfð um 7. gr. frumvarpsins um markaðseftirlit með þráðlausum búnaði en þar var bent á að ákvæði RED-tilskipunarinnar sem 7. gr. byggist á væru mun ítarlegri.
Nefndin áréttar að hér er um eina tegund innleiðingaraðferðar að ræða. Reglugerðina ber að innleiða að fullu samkvæmt þeim skuldbindingum sem íslenska ríkið hefur undirgengist með EES-samningnum og verða ítarlegri ákvæði TSM-reglugerðarinnar innleidd með reglugerð ráðherra. Meginreglurnar eru sem sagt í frumvarpinu en gert er ráð fyrir reglugerðarheimild til að innleiða ítarlegri ákvæði. Með sama hætti verða nánari ákvæði um markaðseftirlit skilgreind í reglugerð. Nefndin áréttar að brýnt er að sú reglugerð verði sett sem allra fyrst.
Fram kom að með 6. gr. frumvarpsins, þar sem m.a. er gerð krafa um að framleiðandi þráðlauss fjarskiptabúnaðar sem settur er á markað hér á landi tryggi að honum fylgi upplýsingar fyrir notendur á íslensku, væri gengið lengra en þörf væri á samkvæmt 10. gr. RED-tilskipunarinnar sem ákvæðinu væri ætlað að innleiða. Í tilskipuninni er gerð krafa um að búnaðinum fylgi leiðbeiningar og upplýsingar um öryggismál á tungumáli sem er auðskiljanlegt fyrir neytendur og aðra endanlega notendur.
Nefndin áréttar að íslenska er þjóðtunga Íslendinga og opinbert mál hér á landi auk þess sem stjórnvöldum ber skylda til þess að varðveita hana og sjá til þess að hún sé notuð, samanber lög nr. 61/2011, um stöðu íslenskrar tungu og íslensks táknmáls. Með frumvarpinu er stuðlað að aukinni neytendavernd. Svo að hún nái markmiði sínu verða neytendur að skilja þær upplýsingar sem þeim eru veittar en ljóst er að hluti neytenda hefur þörf fyrir íslenskar leiðbeiningar. Nefndin telur þó eðlilegt að heimilt verði að veita undanþágur frá kröfunni um íslenskar leiðbeiningar gagnvart fagmönnum, þ.e. notendum sem ætlast má til að skilji hið erlenda mál vegna menntunar, starfa sinna eða annarrar sérhæfingar. Nefndin leggur því til að við 6. gr. bætist ákvæði um að ráðherra sé heimilt með reglugerð að veita undanþágu að því er varðar fagmenn frá meginreglu laganna um íslenskar leiðbeiningar.
Nefndinni var bent á að nauðsynlegt væri að veita fjarskiptafyrirtækjum svigrúm til að bregðast við breyttu lagaumhverfi, verði frumvarpið að lögum, og gera viðeigandi breytingar á skilmálum sínum. Nefndin fellst á það og leggur til að lögin öðlist gildi 1. júlí 2018.
Að auki leggur nefndin til tvenns konar breytingar í því augnamiði að tryggja skýrleika laganna. Skilgreiningu á netaðgangsþjónustu verði bætt við lögin og jafnframt verði tilgreint í lögunum að réttur notenda samkvæmt 1. málsgrein b-liðar 3. gr. frumvarpsins gildi ekki um notkun eða aðgang að efni eða þjónustu sem brýtur gegn öðrum lögum eða dómsúrskurði.
Breytingartillagan varðandi skilgreiningu á netaðgangsþjónustu hljómar þannig:
„Netaðgangsþjónusta: Rafræn fjarskiptaþjónusta sem er aðgengileg öllum og veitir aðgang að internetinu og þar með tengingu við því sem næst alla endapunkta internetsins, án tillits til þeirrar nettækni og endabúnaðar sem notaður er.“
Að lokum leggur nefndin til breytingu á 2. málsgrein 9. gr. frumvarpsins sem er tæknilegs eðlis og þarfnast ekki skýringar.
Að framansögðu virtu leggur nefndin til að frumvarpið verði samþykkt með framangreindum breytingum sem gerð er tillaga um í sérstöku þingskjali. Ég hef rakið þær breytingar og ætla ekki að lesa þær sérstaklega upp hér.
Undir nefndarálitið rita Jón Gunnarsson, 1. varaformaður, Líneik Anna Sævarsdóttir framsögumaður, Ari Trausti Guðmundsson, Hanna Katrín Friðriksson, Helga Vala Helgadóttir, Karl Gauti Hjaltason, Rósa Björk Brynjólfsdóttir og Vilhjálmur Árnason.
