149. löggjafarþing — 7. fundur,  19. sept. 2018.

erfðafjárskattur.

10. mál
[17:37]
Horfa

Flm. (Óli Björn Kárason) (S):

Frú forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum um erfðafjárskatt á þskj. 10. Auk þess er hér stendur eru flutningsmenn hv. þingmenn Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, Ásmundur Friðriksson, Birgir Ármannsson, Bryndís Haraldsdóttir, Brynjar Níelsson, Haraldur Benediktsson, Jón Gunnarsson, Njáll Trausti Friðbertsson, Páll Magnússon og Vilhjálmur Árnason.

Eins og segir í greinargerð er markmið þessa frumvarps að við greiðslu á erfðafjárskatti verði tekið tillit til þess hvert er verðmæti eigna dánarbús. Í fyrsta lagi er lagt til að erfðafjárskatturinn verði þrepaskiptur, annars vegar 5% af fyrstu 75 millj. kr. af skattstofni dánarbús og hins vegar 10% af skattstofni búsins yfir 75 millj. kr. Í öðru lagi er lagt til að fjárhæðarmörk skattþrepanna taki árlegum breytingum miðað við vísitölu neysluverðs.

Erfðafjárskattur er eitt dæmi um skattlagningu við yfirfærslu eigna milli aðila. Önnur dæmi um slíka skattlagningu eru þinglýsingargjöld og stimpilgjöld. Þessi tegund skatta felur í sér að skattskylda skapast við aðilaskipti að eignarréttindum, en þá er um að ræða tekju- eða eignaaukningu hjá móttakanda, þ.e. erfingja í tilviki erfðafjárskattsins. Erfðafjárskatturinn er því skattur sem kemur til viðbótar tekjuskatti.

Við álagningu erfðafjárskatts er nauðsynlegt að hafa í huga að um er að ræða skatt á tilfærslu fjármagns og verðmæta á milli kynslóða. Verðmætin sem mynda skattstofn erfðafjárskattsins hafa verið skattlögð áður, m.a. í formi tekjuskatta, fjármagnstekjuskatta og eignarskatta. Vegna þessa felur erfðafjárskatturinn í sér tvísköttun.

Með lögum um erfðafjárskatt, nr. 14/2004, var ákveðið að erfðafjárskatturinn skyldi vera 5% óháð skyldleika við arfleifanda að öðru leyti en því að maki eða sambúðarmaki er undanþeginn skattinum. Skatturinn var hins vegar hækkaður í 10% með lögum um ráðstafanir í ríkisfjármálum, nr. 164/2010. Hækkunin var hluti af umfangsmiklum aðgerðum til að afla ríkissjóði viðbótartekna í ljósi sérstakra og erfiðra aðstæðna í ríkisfjármálum. Frá þeim tíma hefur erfðafjárskatturinn verið óbreyttur, þ.e. 10%, þrátt fyrir að hagur ríkissjóðs hafi vænkast, svo ég taki nú ekki dýpra í árinni, enda efnahagsástandið gjörbreytt.

Í þessu frumvarpi er eins og áður segir lagt til að skattprósenta erfðafjárskattsins verði lækkuð að hluta með því að innleiða þrepaskiptingu þannig að þrepin verði tvö, 5% og 10%. Lægra skatthlutfallið gildi um verðmæti undir 75 milljónum og efra skattþrepið um fjárhæðir þar yfir. Með breytingunni er tekið skref í þá átt að færa álagninguna til þess sem hún var fyrir þau efnahagslegu áföll sem fylgdu í kjölfarið á falli viðskiptabankanna.

Verði frumvarpið að lögum má gera ráð fyrir að það hafi töluverð á tekjur ríkisins til lækkunar. Samkvæmt fjárlögum fyrir árið 2018 er gert ráð fyrir að erfðafjárskatturinn skili í heild u.þ.b. 4,4 milljarða kr. tekjum á árinu.

Frú forseti. Ég legg til að frumvarpinu verði vísað til 2. umr. og hv. efnahags- og viðskiptanefndar að lokinni þessari umræðu.