dýrasjúkdómar o.fl.
Herra forseti. Við ræðum hér frumvarp um breytingar á lögum um dýrasjúkdóma og varnir gegn þeim og fleiri lögum. Aðdragandinn að lagasetningunni eru dómar héraðsdóms, Hæstaréttar og EFTA-dómstólsins sem fela í stuttu máli í sér að íslenska ríkið hafi brotið gegn skyldum sínum samkvæmt EES-samningnum með því að halda uppi leyfiskerfi á innflutningi á hráu kjöti, eggjum og ógerilsneyddum mjólkurvörum. Því sé íslenskum stjórnvöldum nauðsynlegt að opna fyrir innflutning á hráu kjöti, eggjum og ógerilsneyddri mjólk. Hér er einmitt lagasetning sem gengur í þá átt.
Herra forseti. Við Íslendingar stöndum í þeim góðu og öfundsverðu sporum að landbúnaðarafurðir sem framleiddar eru hér innanlands eru heilnæmar og að mestu ósýktar af lyfjaþolnum bakteríum. Svo er ekki um landbúnaðarvörur á stórum svæðum í Evrópu. Svo ótrúlegt sem það er tökum við nú upp á því að koma öllu þessu í uppnám.
Mál þetta snertir fjölmörg svið, herra forseti, og eitt þeirra er fæðuöryggi þjóðarinnar. Við verðum að vera sjálfum okkur næg, að mestu, um fæðu. Af hverju? Það er almannavarnamál. Ýmsa vá getur borið að dyrum. Náttúruvá, vá frá viðskiptalegum sjónarmiðum eins og var uppi hér við hrunið, að ógleymdum mannanna verkum, þegar mannkynið sýnir sínar verstu hliðar í ófriði. Fæðuöryggi snertir almannahag og er þannig í raun almannavarnamálefni.
Því er mikilvægt að hlúa að og tryggja innlenda matvælaframleiðslu þannig að við séum í stakk búin að fæða íbúa landsins ef vá ber að dyrum. Þetta snertir einnig varðveislu þekkingarinnar við að framleiða afurðirnar, verkvitið sem því fylgir og getur á skömmum tíma glatast.
Mál þetta snertir ekki bara fæðuöryggi þjóðarinnar og innlenda framleiðslu, eins og ég hef nefnt, heldur snertir það líka verndun innlendra búfjárstofna. Þar á ég ekki einungis við að halda í okkar sérstaka kúastofn, íslenska hestinn, íslenska sauðféð eða forystufjárstofninn, heldur á ég einnig við almennt sérstöðu íslenskra búfjárstofna, sem hafa verið hér að mestu einangraðir í yfir 1100 ár og eru þess vegna veikir fyrir alls kyns smitsjúkdómum sem annars staðar, til að mynda í Evrópu, eru oft á tíðum landlægir og hafa með tíð og tíma ekki orðið eins skæðir búfjárkynjum Evrópu.
Ef íslensku búfjárstofnarnir sýktust af þessum sjúkdómum gæti það valdið gífurlegu tjóni og gæti í versta falli útrýmt einstökum stofnum hér á landi og með þeim hætti unnið óafturkræft tjón á arfleifð okkar sem þjóðar.
Herra forseti. Þá er ónefnd sú hætta að hingað berist í auknum mæli sýklalyfjaónæmar bakteríur — í meira mæli en við höfum áður kynnst og með ófyrirsjáanlegum afleiðingum. Vísindamenn hafa talið þá ógn sem mannkyninu stafi af aukinni útbreiðslu sýklalyfjaónæmra baktería og auknu þoli þeirra gegn hvers kyns sýklalyfjum mestu heilsufarslegu ógn sem mannkynið stendur frammi fyrir í náinni framtíð.
Þess konar bakteríur eru að verða landlægar í Evrópu, sem er bein afleiðing að óhóflegri notkun sýklalyfja sem dælt er í búfénað í Evrópu til þess að skepnurnar fái ekki neins konar kveisu, vaxi eins hratt og nokkur kostur er og geti þannig komið fyrr til slátrunar og fengið síðan ríkisniðurgreitt flugfar til allra afkima Evrópusambandsins. Hér er lagt til að Ísland verði eitt þeirra markaðssvæða sem þessar afurðir nái til.
Hér hef ég ekki nefnt ýmsa aðra sjúkdóma sem valda matarsýkingum í fólki og eru landlægir í Evrópu, svo sem kampýlóbakter. Með innflutningnum er verið að bjóða hættunni heim á aukningu á slíkum eitrunum.
Hver er ástæða þess að flestir þessir sjúkdómur er óþekktir eða miklu sjaldgæfari hér á landi en á meginlandi Evrópu? Ástæðan er hreinleiki íslenskra búfjárafurða og hreint ómengað vatn.
Þá vil ég einnig nefna í minni ræðu að það ætti að vera sjálfsögð krafa neytenda að þeir fái með vörunni upplýsingar um uppruna þess sem boðið er til sölu og neyslu. Það eflir vitund neytenda fyrir vörunni og leggur einnig kröfur á framleiðendur að standa sig. Það gerir einnig að verkum að neytendur geta valið á milli framleiðenda, jafnt innlendra sem erlendra. Það er nefnilega mikill munur á uppeldi búfjár og alidýra eftir löndum og neytendur eiga kröfu á að vita uppruna varanna — og einnig um hvers lags aðbúnað dýrin eru alin við. Þar er ólíku saman að jafna, herra forseti, íslensku sauðkindinni sem hleypur frjáls um fjöll og firnindi eða dýr í smáum stíum Evrópu.
Þá á ég ónefnd umhverfismálin því þessar vörur á að flytja hingað inn yfir hafið með tilheyrandi útblæstri gróðurhúsalofttegunda — eins og það skipti engu máli í öllu samhenginu. Nú þegar allir keppast við að reyna að líta vel út gagnvart þeim málefnum klappa sjálfskipaðir talsmenn neytenda upp heildsalaherinn þegar dómar ganga Evrópusambandinu í hag í málum eins og þessu. Fögnuður þeirra gæti orðið skammvinnur ef íslenskri framleiðslu verður fórnað og við smám saman gerð háð innflutningi á vöru sem unnt væri að framleiða hér innanlands í okkar ómengaða landi.
Herra forseti. Ég hef farið yfir nokkur atriði. Ég hef farið yfir hættuna á að hingað berist sýklalyfjaónæmar bakteríur. Ég hef farið yfir alls kyns eitranir sem geta fylgt þessum afurðum. Ég hef farið yfir fæðuöryggi þjóðarinnar, sem er nátengt almannavörnum og almannavarnakerfi Íslands. Ég farið yfir þekkingu sem glatast gæti í landinu, þekkingu á landbúnaði og umhirðu búfjárstofna. Ég hef líka farið yfir sérkenni og eiginleika íslensku búfjárstofnanna sem ekki mega glatast — en stórhætta er á því, ef hingað berast skæðir sjúkdómar í búfé, að íslensku búfjárkyni verði hreinlega útrýmt.
Ég hef einnig farið yfir samkeppnisstöðu íslenskrar og innlendrar framleiðslu, sem er auðvitað afskaplega bágborin miðað við þá styrki og þann aðbúnað sem framleiðsla í Evrópu býr við. Framleiðslan er auðvitað alls ekki samkeppnisfær. Ég hef bent á þann mun sem þarna er á. Að flytja hingað vörur, hugsanlega niðurgreiddar, framleiddar með aðstoð mikils magns af sýklalyfjum og fluttar hingað með mengandi útblæstri gróðurhúsalofttegunda.
Þannig að ég tel að við eigum að fara varlega í þessu máli og vernda fullveldi þjóðarinnar sem er fólgið í þessum mörgu atriðum sem ég hef hér nefnt.
