endurskoðun lögræðislaga.
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti allsherjar- og menntamálanefndar í 53. máli, endurskoðun lögræðislaga. Með þingsályktunartillögunni er lagt til að Alþingi kjósi sérnefnd þingmanna, sem í sitji fulltrúar allra flokka sem eiga sæti á Alþingi, sem vinni að heildarendurskoðun lögræðislaga. Nefndin leggi fram frumvarp á grundvelli endurskoðunarinnar ásamt kostnaðargreiningu og skuli flýta eins og kostur er framlagningu frumvarps um afnám á ólögmætri mismunun gegn fötluðum.
Samhljómur var á meðal umsagnaraðila og gesta um að tímabært væri að hefja heildstæða endurskoðun lögræðislaga og að við þá vinnu yrði sérstaklega litið til ákvæða samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Við meðferð málsins var nefndinni aftur á móti bent á mikilvægi þess að jafnframt þyrfti að fjalla um og gera tillögur um breytingar á öðrum lögum sem nauðsynlegar væru til að tryggja annars vegar réttindi þeirra sem sættu ýmiss konar þvingaðri meðferð, frelsissviptingu eða frelsisskerðingu og hins vegar að tryggja samspil og samræmi milli laga, þar á meðal barnaverndarlaga, laga um réttindi sjúklinga og almennra hegningarlaga. Sérstaklega þyrfti að samþætta fjölbreytt umhverfi en nauðsynlegt væri að huga að undirbúningsvinnu þar sem viðfangsefnið væri kortlagt. Um væri að ræða margfalt flóknara og stærra viðfangsefni í þágu þeirra sem í hlut eiga. Meta þyrfti jafnframt laga- og stofnanaumgjörð innan heilbrigðiskerfis, réttarvörslukerfis og félagslega kerfisins.
Með hliðsjón af framangreindu leggur nefndin til að víkka efni þingsályktunartillögunnar þannig að sérnefnd þingmanna verði falið að leggja heildstætt mat á endurskoðun og þörf fyrir nauðsynlegar lagabreytingar. Ljóst er að slík vinna kann að vera umfangsmikil og leggur nefndin því einnig til breytingar þess efnis að víðtækt samráð verði haft við hlutaðeigandi stofnanir og hagsmunaaðila, þar á meðal samtök fatlaðs fólks, en jafnframt verði haft samráð við dómsmálaráðuneytið, heilbrigðisráðuneytið og félagsmálaráðuneytið. Þá er lagt til að ráðuneytin verði sérnefndinni innan handar hvað varðar tillögur að nauðsynlegum lagabreytingum sem sérnefndin taki svo til frekari vinnslu og leggi síðan fram sem hluta af heildarendurskoðun sinni á lögræðislögum.
Þá telur nefndin einnig nauðsynlegt að gefa sérnefndinni lengri tíma til vinnu sinnar, sérstaklega í ljósi þess að von er á CPT-nefndinni um varnir gegn pyndingum og ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu til landsins á þessu ári sem mun m.a. taka til skoðunar lögræðislögin. Þá hefur umboðsmaður Alþingis með höndum hið svokallaða OPCAT-eftirlit með frelsissviptum og vænta má skýrslu úr fyrsta eftirlitinu í þeim efnum. Nefndin leggur mikla áherslu á að við heildarendurskoðunina verði tekið mið af skýrslum þessara aðila við vinnuna. Í því ljósi leggur nefndin til að tímafrestur í 2. mgr. tillögugreinarinnar verði við lok árs 2020.
Undir þetta álit rita hv. þingmenn Páll Magnússon, Helgi Hrafn Gunnarsson, sá sem hér stendur, Andrés Ingi Jónsson, Anna Kolbrún Árnadóttir, Birgir Ármannsson, Guðmundur Andri Thorsson, Jón Steindór Valdimarsson, Steinunn Þóra Árnadóttir og Þórarinn Ingi Pétursson.
