150. löggjafarþing — 4. fundur,  13. sept. 2019.

fjárlög 2020.

1. mál
[10:33]
Horfa

ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra (Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir) (S):

Hæstv. forseti. Ég geri í stuttu máli grein fyrir helstu atriðum frumvarps til fjárlaga ársins 2020 hvað varðar þau málefnasvið sem heyra undir mig sem ráðherra að öllu leyti eða að hluta. Áherslur í ferðamálum snúa m.a. að áframhaldandi eflingu eftirlits vegna skammtímaleigu til ferðamanna en ákveðið hefur verið að festa í sessi verkefnið sem rekið hefur verið í samvinnu atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins og sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu undir heitinu Heimagistingarvakt. Með því er stuðlað að bættum skattskilum og yfirliti yfir gististarfsemi einstaklinga, en skráningar á heimagistingu hafa nærri tvöfaldast frá því að átakið hófst um mitt ár 2018. Sömuleiðis verður áhersla lögð á verkefni um fyrirmyndaráfangastaði í ferðaþjónustu en í Vegvísi í ferðaþjónustu frá árinu 2015 kemur fram að skilgreina eigi fyrirmyndaráfangastaði í ferðaþjónustu þar sem undirbúningur fyrir hönnun og uppbyggingu verði samkvæmt bestu fyrirmyndum. Í ráðuneytinu er unnið að því í samvinnu við umhverfis- og auðlindaráðuneytið og fleiri hagaðila að skilgreina hvað einkennir fyrirmyndaráfangastaði í ferðaþjónustu, m.a. með hliðsjón af erlendum fyrirmyndum og alþjóðlegum viðmiðum og leiðbeiningum. Við höfum þegar ákveðið að annars vegar Geysir og hins vegar Skaftafell verði fyrstu fyrirmyndaráfangastaðirnir og unnið verður að því á árinu að svo geti orðið. Í framhaldinu verður svo horft til annarra landshluta og helstu segla þar.

Á fyrri hluta árs 2020 verður lokið við stefnumótun íslenskrar ferðaþjónustu í samvinnu stjórnvalda og atvinnugreinarinnar. Stefnumótunin verður aðgerðabundin og byggir á framtíðarsýn og leiðarljósi íslenskrar ferðaþjónustu til ársins 2030, sem við höfum þegar birt undir yfirskriftinni Leiðandi í sjálfbærri þróun, og á jafnvægisási ferðamála eða þolmarkavinnunni sem er stjórntæki til að meta með reglubundnum hætti áhrif ferðaþjónustu á umhverfi, innviði, samfélag og efnahag landsins.

Hvað orkumál varðar er í fyrsta lagi gert ráð fyrir sérstöku framlagi til orkuskipta í gegnum Orkusjóð sem er í framhaldi af því framlagi sem úthlutað verður á þessu ári. Aðgerðir í þá veru byggja annars vegar á aðgerðaáætlun stjórnvalda í loftslagsmálum og hins vegar þingsályktun um aðgerðaáætlun um orkuskipti. Í öðru lagi er gert ráð fyrir framlagi í sérstakt þriggja ára átak, sem ég kynnti í byrjun árs, í að flýta þrífösun rafmagns. Meira en fjórðungur af öllu dreifikerfi Rariks er einfasa sem takmarkar bæði flutningsgetu kerfisins og það hve öflugan rafbúnaði er hægt að nota á hverjum og einum stað. Þrífösun er því mikilvæg út frá orkuskiptum, byggðasjónarmiðum, ferðaþjónustu, landbúnaði og öðrum atvinnutækifærum og atvinnuuppbyggingu. Við forgangsröðun verkefna verður horft til þarfar fyrir þrífösun, samlegðaráhrifa með lagningu ljósleiðara og aldurs núverandi raflína. Í þeim þriggja ára áfanga verður lögð áhersla á að ljúka þrífösun á tveimur svæðum, í Skaftárhreppi og á Mýrum.

Í þriðja lagi er gert ráð fyrir að framlög til niðurgreiðslu húshitunar verði aukin og taki mið af raunverulegri þörf á niðurgreiðslum og fylgi þeim forsendum sem hafa áhrif á kostnaðinn, sem eru t.d. íbúaþróun, ferðaþjónusta og veðurfar. Einnig er lagt til tímabundið framlag vegna orkuskipta á Kili í samræmi við áherslur og stefnu stjórnvalda varðandi umhverfismál, eflingu ferðaþjónustu og aukið öryggi í fjarskiptum. Ég vil einnig fá að taka fram að starfshópur, með aðkomu allra þriggja þingflokka, vinnur auðvitað að gerð langtímaorkustefnu og er gert ráð fyrir að þeirri stefnumótun verði lokið á fyrri hluta næsta árs.

Til nýsköpunar-, rannsókna- og þekkingargreina sem heyra undir nýsköpunarráðherra verður varið tæpum 10 milljörðum sem er aukning um rúmlega 640 millj. kr. frá árinu 2019 og sýnir glöggt áherslu þessarar ríkisstjórnar á að hér á landi sé öflugt nýsköpunarumhverfi.

Meðal annarra verkefna er mótun umgjarðar fyrir stafrænar smiðjur eða FabLabs, í samræmi við þingsályktun sem samþykkt var hér, og stuðningur við frumkvöðla og fyrirtæki á sviði grænna tæknilausna ásamt rannsóknum og þróun í starfandi fyrirtækjum. Ég hef sagt það áður og ítreka það hér líka að málaflokkurinn snýst ekki eingöngu um útgjöld. Í því ljósi er ég glöð að geta sagt frá því að nýsköpunarstefna fyrir Ísland verður kynnt á næstu vikum þar sem unnið hefur verið að einföldun á stuðningsumhverfi nýsköpunar með það að markmiði að ná fram aukinni skilvirkni, einföldun regluverks og gagnsæi í opinberum stuðningi. Jafnframt verður lögð áhersla á að bæta rekstrarumhverfi frumkvöðla- og nýsköpunarfyrirtækja, allt frá þróun hugmynda til vaxtar og markaðssetningar á erlendum mörkuðum, í samræmi við það markmið að auka útflutningsverðmæti á grunni nýsköpunar og bæta samkeppnishæfni atvinnulífs í alþjóðlegu samhengi.

Virðulegur forseti. Ég hlakka til að eiga samtal við þingheim um þá málaflokka sem heyra undir ráðuneytið og eru allir mikilvægir og ég hef hér reynt að stikla á stóru um þá.