150. löggjafarþing — 46. fundur,  16. des. 2019.

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun.

319. mál
[11:43]
Horfa

Birgir Þórarinsson (M):

Herra forseti. Í upphafi þessa máls hér sagði ég í ræðu minni að ég hefði áhyggjur af því að við þessa sameiningu væri ekki nægilega vel hugað að faglega þættinum. Þá nefndi ég sérstaklega Mannvirkjastofnun. Ég verð að segja það, herra forseti, að mér finnst bæði í nefndaráliti sérstaklega minni hluta og að hluta til meiri hluta að þessar áhyggjur mínar hafi verið staðfestar. Það segir í meirihlutaálitinu, með leyfi forseta:

„Líkt og rakið er í samráðskafla greinargerðar komu við samningu frumvarpsins fram áhyggjur af því að sameining stofnananna myndi leiða til þess að minni áhersla yrði lögð á brunavarnir og eftirlit með byggingariðnaði og rafmagnsöryggi. Þær áhyggjur komu einnig fram við umfjöllun nefndarinnar.“

Það er ljóst að nefndin hefur haft áhyggjur af þessu og ef maður lítur aðeins á álit minni hlutans þá kveður hann nú fastar að orði hvað þetta varðar og vísar sérstaklega í umsagnir frá Landssambandi slökkviliðs- og sjúkraflutningamanna, Verkfræðingafélagi Íslands og Samorku sem bentu öll á að hætta yrði á að mikilvægi öryggisþáttarins yrði ekki gert nægilega hátt undir höfði. Tekur minni hlutinn undir þau sjónarmið og telur þessar athugasemdir kalla á ítarlega umfjöllun.

Þetta eru að mínu viti, herra forseti, mjög alvarlegar athugasemdir sem gerðar eru af fagaðilum. Ég legg áherslu á að þarna eru fagaðilar að tjá sig um þessi mál og hafa miklar áhyggjur af þeim. Við í Miðflokknum höfum talað fyrir því að sameina eigi stofnanir í sparnaðar- og aðhaldsskyni í ríkisrekstri en það má alls ekki koma niður á faglega þættinum. Eins og hv. þingmaður og framsögumaður minni hlutans, Helga Vala Helgadóttir, nefndi sérstaklega þá kemur fram í máli framsögumanns meiri hlutans að hv. þingmaður vonast til þess að ekki sé verið að taka áhættu og að þetta verði allt í lagi o.s.frv. Það orkar mjög tvímælis að mínu viti að koma með þetta mál fram í því augnamiði að menn vonist til að það verði nú allt í lagi vegna þess að hér er um mjög mikilvæga öryggisþætti að ræða og má alls ekki taka neina áhættu í þeim efnum.

Aðeins varðandi þá hagræðingu sem á að fylgja þessu. Hæstv. ráðherra hefur ekki sýnt fram á það með neinum gögnum að sameining þessara stofnana komi til með að skila verulegum sparnaði fyrir ríkissjóð. Hæstv. ráðherra sagði m.a. að það væri í sjálfu sér ekki markmiðið með þessu.

Ég tel einnig nauðsynlegt að það sé alveg á hreinu varðandi Mannvirkjastofnun, sem er undir þessum mjög mikilvæga málaflokki, að ekki sé verið að gefa neinn afslátt á þessum mikilvæga þætti í sameiningarferlinu. Maður veltir því fyrir sér, herra forseti, hvort það hefði ekki verið skynsamlegra að skoða leiðir til að sameina öll öryggismál okkar undir eina stofnun að fyrirmynd Norðmanna og Svía, svo dæmi sé tekið, þar sem öll verkefni er lúta að öryggi borgaranna og viðbragðsgetu samfélagsins, ef svo má að orði komast, eru undir sama hatti. Þá er átt við forvarnir, fyrirbyggjandi starf, eftirlit eins og t.d. eldvarnaeftirlit, rafmagnseftirlit, stórslysavarnir, hættuleg efni, almannavarnir og neyðarsímsvörun, hvort það hefði ekki verið fýsilegra að sameina alla þessa mikilvægu þætti undir eina stofnun en ekki gera þetta með þessum hætti.

Maður hefur miklar áhyggjur af því að öryggisþættirnir fái ekki nægilega athygli í nýrri stofnun. Ég sé ekki hvernig sá mikilvægi þáttur í starfi Mannvirkjastofnunar á að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði. Ég næ ekki alveg þeirri tengingu. Vissulega eru þarna ákveðin tengsl. Það er gott að einfalda kerfið. Ég styð heils hugar að einfalda kerfið og regluverkið í kringum byggingarframkvæmdir. Það er allt of flókið og tafasamt, ef svo má að orði komast. Allt eru það mikilvægir þættir og hefur verið rætt hér í ræðustól að regluverkið sé allt of þungt og það komi niður á byggingarkostnaði og því sé mikilvægt að einfalda það og ég styð það heils hugar. Ef það er raunin þá er það sjálfsögðu fagnaðarefni. En ég hef enn og aftur áhyggjur af faglega þættinum eins og ég nefndi. Þarna eiga mjög mikilvæg verkefni sem eru á könnu Mannvirkjastofnunar að flytjast yfir í Íbúðalánasjóð og í þessa sameiginlegu stofnun. Fyrir mér lítur þetta svolítið út eins og Íbúðalánasjóður sé að yfirtaka Mannvirkjastofnun. Ég hef heimildir fyrir því að margir innan Mannvirkjastofnunar séu ósáttir við hvernig á þessu máli hefur verið haldið og telja að samráð hafi ekki verið nægilegt. Það er auk þess nauðsynlegt að fá að vita nákvæmlega hvaða ráðgjafar komu að þessu og ég vona að það hafi verið rætt innan nefndarinnar. Ég tel nauðsynlegt að fá það fram í þessari umræðu. Mér fannst athyglisvert sem kom fram frá hv. þm. Helgu Völu Helgadóttur að ekki hefði verið tími til að kalla alla fyrir nefndina. Það finnst mér vera áhyggjuefni í málaflokki sem lýtur að svo mikilvægum öryggisþætti. Ég held að það sé bara nauðsynlegt að fá skýr svör um að þetta muni leiða til þess að öryggi borgaranna verði betur tryggt. Það er það sem skiptir mestu í þessu. Við þekkjum að það hefur verið rætt hér hvað þetta hefur borið brátt að og við séum að brenna okkur á því að fara of geyst. Ég hef áhyggjur af því, herra forseti.

Það er nauðsynlegt að fá skýrslu um þetta mál. Hver var í raun og veru hvatinn að þessari sameiningu? Ráðherra hefur nefnt í því sambandi að fá aukinn slagkraft í málaflokkinn og þá vil ég spyrja á móti hvort það hafi verið slakur slagkraftur í þessum málefnum sérstaklega er lúta að Mannvirkjastofnun, mikilvægum öryggismálum þar. Ég efast stórlega um að svo sé. Þessi stofnun sinnir mjög mikilvægum öryggismálum og þess vegna er nauðsynlegt að fá að vita hvað það er í starfi Mannvirkjastofnunar sem hæstv. ráðherra telur svo nauðsynlegt að bæta og hvort hann telji að öryggisþátturinn verði betri við sameininguna.

Herra forseti. Ég ætla ekki að hafa þetta lengra að sinni en það eru álitamál í þessu að mínu mati sem lúta að öryggisþættinum og þess vegna hef ég efasemdir um málið.