örorka kvenna og álag við umönnun.

Herra forseti. Ég vil byrja á því að þakka málshefjanda, hv. þm. Guðmundi Andra Thorssyni, fyrir að koma þessari umræðu á dagskrá og hæstv. ráðherra fyrir sitt svar og vangaveltur málshefjanda um málið. Í umræðupunktunum kemur fram að Ísland skeri sig frá grannþjóðunum þar sem um 9% fullorðinna einstaklinga sinna umönnun langveikra, fatlaðra eða aldraðra ástvina ofan á aðrar skyldur við börn og barnabörn. Spurt er hvort samfélaginu beri ekki að finna leiðir til að minnka umönnunarálag fjölskyldna og þá aðallega fullorðinna kvenna.

Öflug heimahjúkrun, félagsleg heimaþjónusta og dagdvalarrými eru úrræði sem koma til móts við einstaklinga sem vegna langvinnra veikinda eða öldrunar þurfa á stuðningi að halda og draga úr álagi á fjölskyldumeðlimi, hvort sem það eru makar eða börn viðkomandi. Bið eftir dvalarúrræði getur verið mjög erfið og tekið mjög á fjölskyldur og jafnvel fjarskylda ættingja einstaklinga sem eiga ekki neina aðra að. Aukið fjármagn þarf til heimahjúkrunar og kom fram í máli ráðherra að unnið væri að því. En mig langar að beina athyglinni að heimahjúkrun í byggðum úti á landi þar sem langt er að fara því að fjármagnið, eins og kerfið er byggt upp í dag, byggir svolítið á fjölda heimsókna frekar en því að langt sé að fara til eins einstaklings. Það þarf að huga að því líka.

Það er mikil vinna í gangi. Það er verið að efla heimaþjónustu, dagdvalir, hjúkrunarrými og innleiða velferðartækni í heimaþjónustu. Þetta eru allt aðgerðir sem munu létta álagi af þeim umönnunaraðilum sem í dag eru að vinna þessi störf, en við skulum ekki gleyma forvörnunum. Líkamleg virkni og styrktarþjálfun, ekki síst á efri árum, er forvörn sem ríkið ætti að koma með afgerandi hætti að með sveitarfélögunum. Það er fjárfesting sem mun draga úr þörf fyrir heilbrigðisþjónustu til langs tíma. Það er líka forvörn fyrir okkur sem yngri erum að vera dugleg að hreyfa okkur og hugsa vel um okkur þannig að það komi seinna til þess að börnin okkar eða skyldmenni þurfi að fara að hugsa um okkur.