Staðan í efnahagsmálum, munnleg skýrsla fjármála- og efnahagsráðherra. - Ein umr.
Forseti. Heimsfaraldur verðbólgu geisar nú hér á landi en þrátt fyrir að hægt sé að rekja uppruna hans til stríðsins í Úkraínu og breyttrar heimsmyndar eftir Covid er ástandið hér á landi sérstaklega slæmt sökum aðgerðaleysis stjórnvalda og keðjuáhrifa hinnar séríslensku verðtryggingar. Ekki hjálpar að hröð endurreisn ferðaþjónustu og ört vaxandi hlutfall erlends verkafólks hefur einnig óhefðbundin áhrif á íslenskt efnahagslíf þegar kemur að framboði og eftirspurn. Viðbrögð stjórnvalda við heimsfaraldri verðbólgu eru þó ansi ólík þeim sem við upplifðum við kórónuveirunni. Í stað samhæfðs átaks situr ríkisstjórnin að mestu aðgerðalaus og lætur sóttvarnalækni verðbólgu, seðlabankastjóra, sjá um að taka á sig allar skammirnar. Eina meðalið sem seðlabankastjórinn hefur í sinni verkfærakistu er að nota hið aldagamla tól til að berjast við verðbólgusóttir, það að hækka stýrivexti.
En í hinu samtvinnaða hagkerfi Íslands eru vaxtabreytingar álíka áhrifaríkt tól og það að nota fallbyssu til að losa sig við lúsmý. Ólíkt því sem við sáum í baráttunni við kórónuveiruna eru viðbrögð ríkisstjórnarinnar handahófskennd og algerlega ósamhæfð. Þrátt fyrir að ástandið haldi áfram að versna og versna þá virðist ríkisstjórnin ekki tilbúin til þess að endurskoða það litla sem hún hefur þegar gert þrátt fyrir að augljóst sé að grípa þurfi til aðgerða. Þetta er þvert á það sem við sáum í baráttunni við kórónuveiruna þar sem ákvarðanir voru endurskoðaðar oft og mörgum sinnum þegar betri gögn lágu fyrir. Baráttan við hina skæðu verðbólgusótt krefst einnig samhæfingar aðgerða þvert á alla viðbragðsaðila. Hér sjáum við hins vegar ekkert þríeyki til staðar til að leiða okkur í gegnum þennan heimsfaraldur. Ekkert samráð er heldur haft við Alþingi og ekkert gert til að upplýsa þjóðina um gang mála. Allt leiðir þetta til þess að ekkert traust skapast og því enginn einhugur um að komast í gegnum þennan heimsfaraldur á farsælan hátt. Í stað þess að tækla krísuna sem þjóðin stendur frammi fyrir þá gerir ríkisstjórnin lítið annað en að benda til baka á vanmáttug viðbrögð fyrir nokkrum mánuðum eða á fjármálaáætlun næstu ára sem bæði hefur lítil áhrif á hið slæma ástand sem heimilin búa við akkúrat núna. Já, þið hækkuðuð barna- og húsnæðisbætur í upphafi faraldursins en þær vanmáttugu aðgerðir eru ekki nóg. Rétt eins og þið hertuð samkomutakmarkanir og fóruð í víðtækari aðgerðir til að stoppa kórónuveiruna þá er nauðsynlegt að styðja betur við bakið á þeim sem verða verst úti í þessum faraldri. Við sem höfum áratugareynslu af því að takast á við krísur klórum okkur í hausnum yfir því hversu lítið ríkisstjórnin virðist hafa lært af því að takast á við heimsfaraldur kórónuveiru. Samstarfið er ekkert, a.m.k. ekki í huga hæstv. fjármálaráðherra. Samhæfingin er engin og traustið er horfið. Það er eins og að ríkisstjórnin hafi verið að sóla sig á Tenerife eða spila golf í Flórída því að engar teljandi tillögur eða aðgerðir hafa litið dagsins ljós. Er ekki kominn tími til þess að ríkisstjórnin hætti í þessu fríi sínu, bretti upp ermarnar, setjist niður með þinginu og samfélaginu öllu og fari í alvöruaðgerðir gegn verðbólgu og það strax?
