Ferill 735. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
145. löggjafarþing 2015–2016.
Þingskjal 1204 — 735. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, með síðari breytingum (þunn eiginfjármögnun).
Flm.: Katrín Jakobsdóttir, Svandís Svavarsdóttir, Steingrímur J. Sigfússon.
1. gr.
a. 1. mgr. orðast svo:
Til tekna sem vextir skv. 3. tölul. C-liðar 7. gr. teljast hvers kyns tekjur, sbr. 1. mgr. 7. gr., sem áskildar eru, fengnar eða teknar fyrir peningalán. Þar á meðal teljast uppsafnaðir en ógreiddir vextir, afföll og áfallnar verðbætur á höfuðstól og vexti, verðbætur á inneignir og kröfur sem ekki bera vexti og happdrættisvinningar sem greiddir eru í stað vaxta. Afföll af hvers kyns kröfum, þ.e. mismun á uppreiknuðu nafnverði kröfu á kaupdegi að frádregnu kaupverði hennar, skal reikna með hlutfallslegri fjárhæð ár hvert eftir afborgunartíma. Sé krafa látin af hendi áður en afborgunartíma er lokið telst sá hluti affallanna, sem ekki hefur þegar verið tekjufærður en fæst endurgreiddur í sölu- og afhendingarverði, til tekna í einu lagi á afhendingar- eða söluári.
b. 2. málsl. 2. mgr. orðast svo: Til tekna í þessu sambandi telst enn fremur gengishækkun hlutdeildarskírteina, svo og hvers kyns afföll af keyptum verðbréfum, víxlum og sérhverjum öðrum kröfum.
c. 4. tölul. 2. mgr. fellur brott.
d. Fyrirsögn greinarinnar orðast svo: Skattskyldir vextir.
2. gr.
Skattskyldur gengishagnaður.
Til tekna sem gengishagnaður, sbr. 1. mgr., af eignum sem ekki eru tengdar atvinnurekstri eða sjálfstæðri starfsemi, telst innleystur gengishagnaður af hvers konar innlánsreikningum og kröfum í erlendri mynt á því ári sem innlausn á sér stað. Við færslu innleysts gengishagnaðar skal miða við mismun á kaupgengi hlutaðeigandi erlends gjaldeyris frá 1. janúar 2010 eða síðar og á úttektar- eða greiðsludegi. Heimilt er að jafna saman gengishagnaði og gengistapi hvers innlánsreiknings fyrir sig innan ársins.
3. gr.
Til gjalda sem vextir, afföll og gengistöp af skuldum, sbr. 1. tölul. 31. gr., teljast:
1. Vextir, þar á meðal afföll, sbr. 1. mgr. 8. gr.
2. Vextir af stofnsjóðsinnstæðum í félögum sem um ræðir í 2. tölul. 1. mgr. 2. gr.
3. Gengistöp af hvers konar skuldum í erlendum verðmæli á því ári sem gengisbreyting á sér stað og miðast þau við sölugengi viðkomandi erlends gjaldeyris í árslok.
Frá gengistapi ársins skal draga gengishagnað, sbr. 8. gr. a, og færa mismuninn til gjalda sem gengistap með jafnri fjárhæð á þrjú ár frá og með því reikningsári sem gengistap fellur til.
Gjöld samkvæmt þessari grein eru aðeins frádráttarbær að fullu séu þau tengd atvinnurekstri eða sjálfstæðri atvinnustarfsemi.
Frádráttarbærni vaxta skv. 1. tölul. 1. mgr. takmarkast skv. 57. gr. b.
4. gr.
Þunn eiginfjármögnun.
Samanlögð heimild til frádráttar vaxtagjalda lögaðila sem njóta heimildar til samsköttunar skv. 55. gr. miðast við 30% af samanlögðum hagnaði þeirra fyrir fjármagnsliði, skatta, afskriftir fastafjármuna og niðurfærslur (EBITDA).
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. skal lögaðilum heimilt að draga frá tekjum vaxtagjöld allt að 160 millj. kr.
Fjármálafyrirtæki, tryggingafélög og félög í þeirra eigu sem starfa í skyldum rekstri eru undanskilin ákvæði 1. mgr.
5. gr.
Greinargerð.
Með frumvarpinu eru lagðar til nokkrar breytingar á lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, í þeim tilgangi að lögfesta reglur um þunna eiginfjármögnun og að auki eru lagðar til nokkrar nauðsynlegar breytingar á tekjuskattslögunum svo taka megi reglurnar upp í lögin. Við samningu frumvarpsins var m.a. litið til niðurstaðna og ábendinga starfshóps um reglur þunnrar eiginfjármögnunar, sem fjármálaráðherra skipaði 13. september 2011 og skilaði skýrslu sinni í júní 2012. Þá tekur frumvarp þetta m.a. mið af hugmyndum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins sem hefur hvatt Ísland til að taka upp reglur um þunna eiginfjármögnun, sem og þeirri vinnu sem átt hefur sér stað innan Efnahags- og framfarastofnunarinnar til að hindra skattasniðgöngu með þunnri eiginfjármögnun.
Hugtakið þunn eiginfjármögnun á við um lánsfjármögnun félags sem fengin er frá tengdum aðilum. Þannig er félag með þunna eiginfjármögnun ef skuldsetning þess er mjög mikil og hátt hlutfall af heildarfjármögnun félagsins eru lán frá tengdum aðilum. Umfjöllun um þunna eiginfjármögnun snýr því að félagasamstæðum, þ.e. móður- og dótturfélögum. Ef fjármögnun dótturfélaga stafar frá móðurfélagi sem staðsett er erlendis og í ríki sem ber lægra skatthlutfall en Ísland þá hvetja íslenskar skattareglur, sem og einnig skattareglur ýmissa annarra ríkja, fremur til fjármögnunar með lánum en hlutafé þar sem vaxtagreiðslur vegna lána eru frádráttarbærar frá tekjuskattsstofni en arðgreiðslur eru það ekki. Vilji móðurfélagið þannig geta tekið sem mestan hluta hagnaðar dótturfélags til sín getur reynst hagstætt fyrir eigendur þess að móðurfélagið láni dótturfélaginu háar fjárhæðir sem síðan eru greiddar til baka með háum vöxtum. Þannig gengur hagnaðurinn af starfsemi dótturfélagsins, sem alla jafna væri greiddur út sem arður til eigenda félagsins, til móðurfélagsins í formi vaxtagreiðslna og verður þannig undanþeginn sköttum.
Hafa ber í huga að þunn eiginfjármögnun er í sjálfu sér ekki vandamál þegar öll félög innan samstæðunnar eru innlend þar sem fjárhæð til frádráttar í einu félagi kemur þá til skattlagningar í öðru. Þunn eiginfjármögnun veldur einungis vandkvæðum í skattalegu tilliti þegar móðurfélagið er staðsett þar sem skattar eru lægri en í því ríki þar sem dótturfélagið rekur sína starfsemi. Ljóst er að þetta fyrirkomulag gefur alþjóðlegum félagasamstæðum færi á að komast hjá eðlilegum skattgreiðslum í því samfélagi þar sem skattstofninn myndast. Minni fyrirtæki sem ekki starfa á mörgum ólíkum skattasvæðum verða hins vegar að greiða álagða skatta þar sem skattstofn þeirra myndast og eiga þess ekki kost að skjóta sér undan þeirri skyldu með þunnri eiginfjármögnun. Þessi háttsemi skekkir því samkeppnisstöðu fyrirtækjanna auk þess sem hún skerðir fjárráð hins opinbera með því að rýra eða eyða skattstofni. Mikilvægt er af þessum sökum að loka leiðum til þunnrar eiginfjármögnunar þannig að skattar heimtist eins og til er ætlast og komið verði í veg fyrir þá skekkju á rekstrar- og samkeppnisumhverfi fyrirtækja sem nú getur skapast.
Reglur um þunna eiginfjármögnun eiga aðeins við um tengda aðila enda ljóst að hin mikla skuldsetning sem þunn eiginfjármögnun ber vott um og skilmálar um hana sæjust ekki í viðskiptum milli ótengdra aðila.
Vísi að sams konar reglum og lagðar eru til í frumvarpi þessu, með milliverðlagsákvæði, er að finna í lögum um skattlagningu á kolvetnisvinnslu, nr. 109/2011, en í 2. mgr. 10. gr. þeirra kemur fram að eigi sé heimilt að draga frá tekjum ársins hærri fjármagnskostnað en sem nemur 5% af stöðu skulda að frádregnum peningalegum eignum, þ.m.t. kröfum og birgðum, í lok viðkomandi reikningsárs. Lögin ná aðallega til alþjóðlegra félagasamstæðna sem stunda kolvetnisvinnslu en þau geta með sölu afurða til félaga innan samstæðunnar eða kaupum á þjónustu flutt til hagnað innan samstæðunnar og haft þannig áhrif á hvar skattlagning fer fram. Með ákvæðinu er tryggt að skattlagning sé sem næst raunhagnaði vinnsluaðila. Frumvarp þetta hefur sama tilgang; að koma því til leiðar að skattlagning þeirra aðila sem falla undir frumvarpið verði í réttu samhengi við raunhagnað þeirra.
Ljóst er að reglur um þunna eiginfjármögnun munu aðeins taka til fárra fyrirtækja á Íslandi. Reglunum er aðallega ætlað að taka til stórra alþjóðlegra félagasamstæðna og þó svo að fáar slíkar séu starfandi hér á landi eru þær sem hér reka starfsemi gríðarlega stórar á íslenskan mælikvarða og starfsemi þeirra hér á landi veltir miklum fjármunum og skilar töluverðum hagnaði. Er því um verulegt hagsmunamál að ræða fyrir íslenska ríkið að opinber gjöld af umræddum rekstri renni í sameiginlega sjóði landsmanna en einnig hefur lögfesting reglna um þunna eiginfjármögnun fyrirbyggjandi áhrif í því skyni að koma í veg fyrir hugsanlega skattasniðgöngu í framtíðinni.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Ný vaxtaskilgreining hefur það í för með sér að utan hennar kunna að falla ýmsar tegundir tekna sem nú falla undir vaxtaákvæði tekjuskattslaga án þess að vera vextir í raun. Aðrar almennar skilgreiningar laganna ættu þó að ná til þessara gjalda og tekna og ætti því almennt ekki að verða breyting á frádráttarbærni viðkomandi gjalda þótt þau teljist ekki lengur til vaxta.
Með ákvæðum b- og c-liðar er lagt til að gengishagnaður teljist ekki til vaxta samkvæmt skilgreiningu.
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Um 4. gr.
Í ákvæðinu er miðað við að leyfilegt verði að draga frá tekjum vaxtagjöld lögaðila vegna lánaviðskipta við tengda aðila og takmarkist það við 30% af hagnaði félags er hyggst draga vaxtagjöldin frá tekjum sínum, fyrir fjármagnsliði, skatta, afskriftir lausafjármuna og niðurfærslur. Reglan miðast því við að heimilt verði að draga frá vaxtagreiðslur upp að 30% af EBITDA félags sem hyggst draga vaxtagjöldin frá tekjum sínum. Er miðað við 30% af EBITDA félags þar sem það þykir hæfilegt hlutfall og er það sama og beitt er í Þýskalandi og á Ítalíu. Eðlilegt er að miða við alþjóðlegar reikningsskilareglur þegar EBITDA félags er reiknuð út.
Í 2. mgr. er til áréttingar tekið fram að lögaðilar sem njóta heimildar til samsköttunar geri skattskil í einu lagi, einnig með tilliti til reglna um þunna eiginfjármögnun, enda aðeins tveir eða fleiri innlendir aðilar sem geta notið slíkrar heimildar.
Í 3. mgr. er tiltekið að reglur um þunna eiginfjármögnun eigi ekki við ef vaxtagjöld lögaðila, sem hyggst draga vaxtagjöld frá tekjum sínum, eru lægri en 160 millj. kr. á ári. Er hér um svokallaða de minimis-reglu að ræða sem lýtur í senn að einföldun á skattframkvæmd en einnig að því að reglan hafi ekki hamlandi áhrif á minni atvinnurekstur eða nýsköpun. Þessi mörk samsvara um 1 millj. evra á núverandi gengi. Til samanburðar er miðað við 3 millj. evra í Þýskalandi.
Í 4. mgr. er lagt til að reglur um þunna eiginfjármögnun gildi ekki um fjármálafyrirtæki, sbr. lög nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki, eða tryggingafélög, sbr. lög nr. 56/2010, um vátryggingastarfsemi, eða félög í þeirra eigu sem starfa í skyldum rekstri.
Um 5. gr.
