Ferill 509. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
149. löggjafarþing 2018–2019.
Þingskjal 1518 — 509. mál.
Síðari umræða.
Nefndarálit
um tillögu til þingsályktunar um heilbrigðisstefnu til ársins 2030.
Frá minni hluta velferðarnefndar.
Að mati minni hlutans er nauðsynlegt að nýta krafta einkaaðila til að framkvæma aðgerðir með hagkvæmum hætti og verðaðhaldi á sama hátt og gert er í útboðum með kostnaðargreiningum og markmiðssetningu. Einkarekstur í heilbrigðiskerfinu er í raun opinber enda fer hann fram á grundvelli samninga við Sjúkratryggingar Íslands. Staða heilbrigðismála er þannig að allt of mikil áhersla er lögð á Landspítala sem eina hátæknispítala á Íslandi. Spítalinn er allt of þungur í rekstri og mikið ógegnsæi í fjárlögum með tilliti til fjárveitinga til hans. Því er það óæskilegt að Landspítali verði fjármagnaður með DRG-greiðslum (Diagnosis Related Groups), enda mundi það skekkja allverulega aðstöðu annarra heilbrigðisstofnana.
Almennar athugasemdir.
Minni hlutinn bendir á að í þingsályktunartillögunni er ekkert fjallað um endurhæfingu, öldrunarþjónustu, utanspítalaþjónustu, lýðheilsu, forvarnir, dvalar- og hjúkrunarheimili og geðheilbrigðismál. Einnig skortir í stefnuna umfjöllun um nýsköpun, framþróun, tækniframfarir og mat á gæðum og árangri. Þá kom við umfjöllun nefndarinnar fram það sjónarmið að skortur væri á umfjöllun um hlutverk Sjúkrahússins á Akureyri sem háskólasjúkrahúss. Sjúkrahúsið á Akureyri hefur unnið metnaðarfulla stefnu um skipulag og eflingu vísindastarfs og mun að öllum líkindum hafa burði til að uppfylla þær kröfur sem gerðar eru til háskólasjúkrahúsa. Minni hlutinn getur ekki fallist á stefnu þar sem gert er ráð fyrir að Landspítali verði eina háskólasjúkrahús landsins.
Að auki tekur minni hlutinn undir það sem fram kemur í umsögn Landssambands eldri borgara að bregðast verði við gífurlegri fjölgun eldri borgara sem fyrirséð er að verði næstu árin. Samræma þarf heimaþjónustu og heimahjúkrun og er eðlilegt að stjórn þeirra mála sé undir einni yfirstjórn en ekki á vegum sveitarfélaga annars vegar og ríkisins hins vegar. Marka þarf sjálfstæða stefnu um hvernig byggja eigi upp dvalar- og hjúkrunarheimili til að mæta þjónustuþörf á næstu árum.
Þá þarf að efla hlutverk virkra notenda og hagsmunasamtaka sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Þar má nefna Krabbameinsfélag Íslands, SÁÁ, Hrafnistu, NLFÍ, Virk, Hugarafl og fleiri. Tryggja þarf virkara samráð við þau félög og fylgja eftir því samráði með raunverulegum aðgerðum.
Forysta til árangurs.
Minni hlutinn leggur til að skýra skuli nánar ábyrgð heilbrigðisstarfsmanna og skýrt verði tekið fram að stjórnendur skuli búa yfir staðgóðri þekkingu og reynslu á sviði heilbrigðismála. Mikilvægt er að hlutverk og ábyrgðarsvið sjúkrahúsanna séu vel skilgreind svo að traustur grundvöllur skapist undir samhæfingu þjónustunnar. Er lögð fram breytingartillaga þess efnis að skýrar verði kveðið á um þær kröfur sem gera verður til stjórnenda heilbrigðisstofnana.
Minni hlutinn tekur undir það sem fram kemur í umsögn frá Félagi íslenskra heimilislækna um að ábyrgðarsvið heilbrigðisstofnana landsins gagnvart landsmönnum verði vel skilgreint og með því tryggt að ljóst sé hvar, hvenær og hvaða þjónustu eigi að veita. Minni hlutinn leggur til að þessu atriði verði bætt við 10. tölul. 1. kafla stefnunnar.
Rétt þjónusta á réttum stað.
Minni hlutinn leggur ríka áherslu á að allir landsmenn eigi rétt á sínum heimilislækni. Til að tryggja að heilsugæslan geti starfað á landinu öllu þarf að fjölga heimilislæknum til muna. Einnig þarf að fjölga öðru starfsfólki heilsugæslunnar. Ef heilsugæslan á sannarlega að geta verið fyrsti viðkomustaður fólks í heilbrigðiskerfinu þarf að taka á mönnunarvanda hennar og bregðast við aukinni eftirspurn eftir læknum með breiðan þekkingargrunn, t.d. í þjónustu við aldraða og fatlaða og til að styrkja ýmis verkefni félagsþjónustunnar. Fjarheilbrigðisþjónusta getur ekki leyst af hina mannlegu nánd sem nauðsynlega þarf að vera fyrir hendi. Menntun heimilislækna nýtist á mörgum sviðum þjóðfélagsins. Svo að heilbrigðiskerfið geti staðist samanburð við önnur ríki þurfa heimilislæknar að vera um þriðjungur allra lækna og er lögð til breytingartillaga um að það verði eitt af stefnumiðum nýrrar heilbrigðisstefnu. Er því lögð til sú viðbót að fram komi í stefnunni að grunnmönnun heilsugæslunnar um allt land verði tryggð.
Minni hlutinn leggur til að byggingarframkvæmdir við Landspítalann við Hringbraut verði endurskoðaðar og að byggingarframkvæmdum við Sjúkrahúsið á Akureyri verði lokið með góðri aðstöðu til að veita hátækniþjónustu. Einnig verði staða umdæmissjúkrahúsanna styrkt með aukinni áherslu á sérfræðiþjónustu.
Þá eru lagðar til orðalagsbreytingar til að tryggja að Sjúkrahúsið á Akureyri geti náð fram því markmiði sínu að verða háskólasjúkrahús.
Sjúklingar í forgrunni og starfsfólk til framfara.
Minni hlutinn leggur til að heiti 3. kafla verði breytt til að leggja áherslu á að sjúklingar heilbrigðisstofnana verði í forgrunni í heilbrigðisþjónustu. Einnig skal hafa í huga að ekki er hægt að hugsa stigskipta heilbrigðisþjónustu þannig að sjúklingar fari frá einu stigi til annars heldur verður að líta til þess að oft þurfa sjúklingar á öllum stigum heilbrigðisþjónustu að halda samtímis.
Tryggja þarf skýra stefnu varðandi launasetningu starfa innan heilbrigðiskerfisins alls þannig að greidd verði sambærileg laun fyrir sambærileg störf þar sem horft er til menntunar, ábyrgðar og frammistöðu. Aðeins þannig verður raunverulega lögð ríkari áhersla á laun og önnur starfskjör heilbrigðisstarfmanna.
Skilvirk þjónustukaup.
Minni hlutinn leggur til nokkrar breytingar á 5. kafla þingsályktunartillögunnar. Lagt er til að í 2. tölul. komi fram að kaup á heilbrigðisþjónustu miðist við þarfir íbúanna á hverju landsvæði fyrir sig. Þá er lagt til að forgangsröðun í heilbrigðiskerfinu skuli miðast við hvort tveggja læknisfræðilega þörf fyrir heilbrigðisþjónustu og félagslega þörf og að aukið tillit verði tekið til þeirrar staðreyndar að heilsugæslan á landsbyggðinni er ekki einkarekin. Fjármagna þarf heilsugæsluna með tilliti til þess og tryggja að fjármögnunarkerfið byggist á opinberum gæðastöðlum.
Hugsað til framtíðar.
Minni hlutinn leggur til breytingu á 4. tölul. 7. kafla til áréttingar á því að hlutverk heilbrigðisvísindasjóðs verði að veita styrki til heilbrigðisvísinda á öllum stigum heilbrigðisþjónustu. Þannig er mörkuð sú afstaða að heilbrigðisvísindasjóður eigi að gagnast heilbrigðisþjónustunni á öllum þeim stigum sem hún er veitt og aðkoma heilsugæslunnar og umdæmasjúkrahúsanna að vísindarannsóknum jafnframt styrkt.
Að framangreindu virtu leggur minni hlutinn til að málið verði
samþykkt með þeim breytingum sem lagðar eru til í sérstöku þingskjali.
Alþingi, 13. maí 2019.
Anna Kolbrún Árnadóttir.
