Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 81. máls. Ferill 82. máls.
138. löggjafarþing 2009–2010.
Þskj. 452  —  81. og 82. mál.




Nefndarálit



um frv. til l. um stuðning við nýsköpunarfyrirtæki og frv. til l. um breyt. á l. nr. 90/2003, um tekjuskatt, með síðari breytingum.

Frá minni hluta efnahags- og skattanefndar.



    Frumvörp þessi ganga út á bæta samkeppnisskilyrði nýsköpunarfyrirtækja og efla rannsóknir og þróunarstarf og stuðla þannig að aukinni atvinnusköpun á því sviði. Minni hlutinn fagnar því að ríkisstjórnin hafi með málunum ekki einungis tekið undir málflutning Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks í nýsköpunarmálum heldur ákveðið að leggja fram frumvörp í samræmi við efnahagstillögur Sjálfstæðisflokksins og ítrekaða þingsályktunartillögu þingmanna Framsóknarflokksins frá 135. og 136. löggjafarþingi (þskj. 14 og 69):
    „Alþingi ályktar að fela fjármálaráðherra að hefja nú þegar undirbúning þess að heimila skattaívilnanir vegna kostnaðar sem fyrirtæki leggja í vegna rannsókna og þróunar. Miðað verði við skilgreind og afmörkuð verkefni og ákveðið hámark sett á endurgreiðslufjárhæð hvers árs.“
    Tillaga Framsóknarmanna kom til þar sem skattaívilnanir til rannsókna og þróunar hafa um nokkurt skeið tíðkast í mörgum ríkjum OECD sem óbein leið til að hvetja fyrirtæki til fjárfestinga í rannsóknum og þróun. Markmiðið er m.a. að efla nýsköpun í atvinnulífinu sem leitt getur til efnahagslegra framfara og bættrar samkeppnisstöðu viðkomandi þjóða. Þess má geta að í dag veita 21 af 30 OECD-ríkjum einhvers konar skattaívilnanir vegna rannsókna og þróunar en það gerðu um 12 ríki árið 1996. Meðal þeirra sem hafa farið þessa leið eru Norðmenn.
    Sköpun nýrra starfa og aukning á verðmætasköpun í þjóðfélaginu er lykilatriði málsins. Við þurfum að stuðla að aukinni fjárfestingu í samfélaginu þannig að hvorki þurfi að hækka skattana eins mikið né skera eins mikið niður í opinberri þjónustu. Því miður hefur borið á þeim takmarkaða skilningi að einungis komi til greina annaðhvort að skera niður í rekstri hins opinbera eða að hækka skatta. Þriðja leiðin er til en hún er að auka atvinnu, auka verðmætasköpun og fjárfestingu í samfélaginu. Það er fagnaðarefni að ríkisstjórnin ætli nú að beita sér fyrir þessari þriðju leið, en það er í raun og veru lagt til með þessum tveimur frumvörpum.
    Mikilvægt er að skapa umhverfi hér á landi til þess að fólk geti stundað atvinnu sem tengist þeirri menntun sem það hefur hlotið innan lands og utan. Með lögum í þessa veru munu sprotafyrirtækin vaxa og störfum þar fjölga með tækifærum fyrir fólk til að fá störf í samræmi við menntun sína. Því miður ganga skattafrumvörp ríkisstjórnarinnar og önnur mál þvert á þessu stefnu. Áhættufé, sem varð fyrir miklu áfalli í hruninu, er takmarkað og sætir aukinni skattlagningu og atvinna er skattlögð með stórhækkun tryggingagjalds.
    Minni hlutinn fagnar því að frumvörpin í anda tillagna þingmanna Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins skuli loksins vera komin fram. Fulltrúar Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks í efnahags- og skattanefnd hafa unnið af miklum heilindum að afgreiðslu málanna, líkt og öðrum, því hér er um stórt hagsmunamál að ræða fyrir íslenska þjóð og íslenskt atvinnulíf. Með afgreiðslu málanna eru flutt uppörvandi skilaboð inn í samfélagið sem ekki veitir af á tímum sem þessum.
    Við umfjöllun málsins í nefndinni lagði minni hlutinn áherslu á að frumvarpið í þeirri mynd sem það var lagt fyrir þingið gagnaðist ekki sprotafyrirtækjum, heldur stórum og meðalstórum fyrirtækjum. Þá sé lögð allt of mikil áhersla á háskólarannsóknir og nýsköpun á því takmarkaða sviði. Meiri hluti nefndarinnar hefur nú viðurkennt þessar ábendingar og gert tillögu um breytingar á frumvörpunum í þessa veru, m.a. um að krafa til fjárfestinga í rannsóknum og þróun á 12 mánaða tímabili er lækkuð úr 20 millj. kr. niður í 5 millj. kr. og að áhersla er færð frá grunnrannsóknum og nær markaðnum þar sem hugmyndir eru hagnýttar og nálægt því að þeim megi hrinda í framkvæmd. Jafnframt leggur meiri hlutinn enn til nokkrar breytingar á málunum:
     a.      Markmið sem fram koma í 1. gr. frumvarpsins (82. mál) mættu gjarnan fela í sér skýrar og mælanlegar stærðir. Minni hlutinn leggur til að tölulegum stærðum um fjölda viðbótarstarfa í nýsköpun verði bætt inn í markmiðsákvæði frumvarpsins, sem reikna megi með að verði um 1.000 á tímabilinu 2010–2013, sem auki almenna fjárfestingu í nýsköpun um 3 milljarða og auki skatttekjur ríkissjóðs og sveitarfélaga samtals um 1 milljarð á sama árabili.
     b.      Þar sem Rannís mun fara með ákvörðunarvald, verði frumvarpið samþykkt, leggur minni hlutinn áherslu á að sérstök fagnefnd skipuð mönnum með mikla reynslu úr nýsköpunarmálum komi að málsmeðferðinni.
     c.      Lagt er til að réttur nýsköpunarfyrirtækja til sérstaks frádráttar frá álögðum tekjuskatti verði hækkaður úr 15% upp í 20% af útlögðum kostnaði vegna rannsóknar- og þróunarverkefna sinna.
     d.      Lagt er til að árleg viðmiðunarmörk einstaklinga samkvæmt frumvörpunum (81. og 82. mál) til frádráttar frá skattskyldum tekjum vegna fjárfestinga í viðurkenndu nýsköpunarfyrirtæki verði hækkuð úr 300.000 kr. í tilviki einstaklinga og 600.000 kr. hjá hjónum upp í 2.000.000 kr. í tilviki einstaklinga og 4.000.000 kr. hjá hjónum. Nefndin leggur auk þess áherslu á að skoðað verði sérstaklega, að liðnum tveimur árum, að rýmka heimildir skattaðila til fjárfestinga í fjárfestingarsjóðum sem sérhæfa sig í kaupum á hlutabréfum í nýsköpunarfyrirtækjum. Með því er hægt að auka gæða fjárfestingarkosta og draga úr áhættu, sbr. ábendingu frá stjórnendum í íslenskum nýsköpunarfyrirtækjum (dbnr. 369).
     e.      Við umfjöllun nefndarinnar kom fram að Kauphöllin telur að svo frumvarpið nái tilgangi sínum sé rétt að huga betur að fjárfestavernd. Fjárfestar þarfnast upplýsinga til að geta lagt mat á fjárfestingar, hvort sem er í nýsköpunarfyrirtækjum eða í öðrum fjárfestingum. Þar sem miðað er við að almenningur geti sérstaklega fjárfest í nýsköpunarfyrirtækjum tekur minni hlutinn undir með umsögn Kauphallarinnar að brýnt sé að vanda upplýsingagjöf til fjárfesta. Byggja þarf upp glatað traust almennings á áhættufé almennt með nýjum reglum um gagnsæi og banni við lánum hlutafélaga til eigenda sinna og kaupum þeirra á hlutabréfum eigenda sinna. Að lágmarki væri æskilegt að fyrirtækin lýstu rekstrinum, skiluðu fjárhagsupplýsingum reglulega og greindu frá öðru því sem verðmótandi gæti talist. Lögð er til breytingartillaga við 5. gr. frumvarpsins (82. mál) í þessu skyni.
         Minni hlutinn leggur til að frumvörpin verði samþykkt, en jafnframt verði gerðar breytingar sem minni hlutinn gerir tillögu um.

Alþingi, 14. des. 2009.



Birkir Jón Jónsson,


frsm.


Pétur H. Blöndal,


með fyrirvara.


Tryggvi Þór Herbertsson.