stefnuræða forsætisráðherra og umræður um hana.
Hæstv. forseti. Kæru landsmenn. Mestöll þjóðin var í sigurvímu eftir jafntefli íslenska karlaknattspyrnuliðsins um liðna helgi, fáir þó kannski eins og hæstv. fjármálaráðherra sem fór þegar í fjölmiðlum að gefa því undir fótinn að byggja risavaxinn knattspyrnuvöll upp á 15–20 milljarða kr. Þessi höll mundi mögulega, að sögn ráðherrans, ekki kosta skattgreiðendur neitt, ekki frekar en til dæmis Hvalfjarðargöng, hana mætti nefnilega reisa með töfraformúlunni „eignatryggðri fjármögnun“. En eignatryggð fjármögnun mun vera það sem hét „einkaframkvæmd í opinberum rekstri“ áður en það hugtak fékk óorð á sig. Auðvitað kæmum við til með að borga fyrir slíka framkvæmd ef af yrði á sama hátt og við greiðum enn í hvert sinn sem við ökum undir Hvalfjörð. Einkaframkvæmdadekrið hefur þann eina raunverulega tilgang að gefa milliliðum kost á að hagnast.
Loftkastalar hæstv. fjármálaráðherra voru mjög í stíl við stefnuræðu hæstv. forsætisráðherra. Honum verður tíðrætt um bestu fjárlög allra tíma, mestu framlög til velferðarmála allra tíma og að allir verði ríkari, jafnari og hamingjusamari. Hins vegar er skautað fram hjá því á hversu veikum fótum áætlanirnar standa og hversu lítið megi út af bregða til að hagstjórnin fari úr böndunum. Fram hjá þessu víkur hæstv. forsætisráðherra sér á sama tíma og hann sendir verkalýðshreyfingunni lítt duldar hótanir um breytingar á umgjörð kjarasamninga.
Það er ekki bara þegar kemur að fótboltavöllum sem stjórnarflokkarnir hafa kokgleypt kenningar um ágæti einkarekstrar. Það er nefnilega raunveruleg ástæða til að óttast að ríkisstjórnin hyggist ætla lengra inn á brautir einkarekstrar og verktöku í velferðarmálum með tilheyrandi sveltistefnu gagnvart opinbera kerfinu. Það mun aðeins leiða til aukinnar mismununar og meiri kostnaðar fyrir samfélag og einstaklinga.
Kannanir staðfesta að meginþorri Íslendinga vill öflugt heilbrigðis- og velferðarkerfi sem er rekið á vegum samfélagsins og fjármagnað með almennum sköttum. Við í Vinstri hreyfingunni – grænu framboði leggjum áherslu á samábyrgð og jöfnuð þegar kemur að skipulagi þessa málaflokks — ekki markaðshyggju.
Virðulegi forseti. Í ræðu sinni áðan sagði hæstv. forsætisráðherra að Ísland væri „svo langt frá heimsins vígaslóð“. Ekkert er þó fjær sanni. Ísland hefur á liðnum árum einmitt verið virkur þátttakandi í velflestum stríðum og íhlutunum vestrænna þjóða í Miðausturlöndum, stundum sem aðildarþjóð í NATO, stundum sem fylgisveinn Bandaríkjastjórnar. Flest það fólk sem nú hrekst til Evrópu er á flótta undan styrjöldum sem NATO-ríki ýmist stofnuðu til eða hafa kynt undir leynt og ljóst. Öllum má vera ljóst að stríðið í Sýrlandi er skilgetið afkvæmi innrásarinnar í Írak árið 2003. Um stríðin í Afganistan og Líbíu þarf ekki að fjölyrða. Jafnvel nú þegar afleiðingarnar blasa við okkur eiga hernaðarveldin þá einu lausn að bera fleiri sprek á eldinn. Síðast í sumar stóðu NATO-ríkin saman að því að styðja Tyrki í að ganga á milli bols og höfuðs á Kúrdum og flækja þannig styrjöldina enn frekar. Óhjákvæmilegar afleiðingar þeirrar ákvörðunar verða enn meiri hörmungar, enn meira ofbeldi, enn fleira fólk á vergangi.
Kæru landsmenn. Hæstv. forsætisráðherra hefur sagt að huga þurfi að rótum flóttamannastraumsins. Þar er ég honum sammála. Á sama tíma og við opnum faðm okkar fyrir fólki á flótta skulum við líka ráðast að rótunum. Hættum að kynda undir styrjöldum í fjarlægum löndum og undrast svo hörmungarnar sem af því hljótast. — Góðar stundir.
