146. löggjafarþing — 59. fundur,  25. apr. 2017.

bann við tilteknum frammistöðubætandi efnum og lyfjum.

432. mál
[19:47]
Horfa

heilbrigðisráðherra (Óttarr Proppé) (Bf):

Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi til laga um bann við tilteknum frammistöðubætandi efnum og lyfjum, sem samið var í velferðarráðuneytinu.

Tilefni frumvarpsins er að talið var nauðsynlegt að setja heildarlöggjöf um tiltekin efni og lyf sem notuð eru í þeim tilgangi að bæta líkamlega frammistöðu einstaklinga, einkum í keppnisíþróttum. Þessi efni eru betur þekkt undir erlenda heitinu „doping“, með leyfi forseta. Ráðuneytinu bárust ábendingar frá tollyfirvöldum um að innflutningur umræddra lyfja og efna hefði aukist og í kjölfar samráðs við lögreglu, tollyfirvöld og lyfjanefnd Íþrótta- og Ólympíusambands Íslands var ákveðið að ráðast í gerð frumvarpsins. Talið er nauðsynlegt að sporna við þeirri þróun sem varðar einkum ólöglegan innflutning framangreindra efna og lyfja og draga þannig úr framboði þeirra enda er vel þekkt að notkun umræddra efna og lyfja getur haft skaðleg áhrif á heilsu manna. Meðal þekktra áhrifa eru til dæmis sina- og vöðvaskaði, aukin hætta á hjarta- og æðasjúkdómum, aukin tíðni krabbameins og lifrarskaði.

Í frumvarpinu eru tiltekin þau efni og lyf sem heyra undir gildissvið laganna. Um er að ræða vefjaaukandi stera, testósterón og afleiður þess auk samsvarandi efna með karlhormónaáhrif, vaxtarhormón auk erýtrópóíetíns og efna sem hafa sambærileg áhrif með því að auka magn rauðra blóðkorna í blóði umfram eðlileg gildi fyrir aldur og kyn. Undir gildissvið laganna falla einnig þau efni sem auka myndun og losun vaxtarhormóna, testósteróns og afleiða þess eða sambærilegra efna með karlhormónaáhrif og náttúrulegra rauðkornavaka (erýtrópóíetíns).

Samkvæmt frumvarpinu er innflutningur, útflutningur, sala, kaup, skipti, afhending, móttaka, framleiðsla og varsla framangreindra efna og lyfja bönnuð á íslensku yfirráðasvæði. Lyfjastofnun getur veitt undanþágu frá slíku banni og eru slíkar undanþágur ávallt afturtækar. Frumvarpið tekur ekki til efna og lyfja sem Lyfjastofnun hefur veitt leyfi fyrir til ávísunar og notkunar í heilbrigðisþjónustu eða til vísindalegra rannsókna. Þá tekur frumvarpið ekki til lyfja sem hlotið hafa markaðsleyfi samkvæmt lyfjalögum eða lyfja sem Lyfjastofnun hefur heimilað sérstaklega að notuð séu samkvæmt lyfjalögum. Frumvarpið mun ekki hafa áhrif á neytendur. Gert er ráð fyrir reglugerðarheimild ráðherra til að kveða á um að efni og lyf sem falla undir þá efna- og lyfjaflokka sem tilgreindir eru í frumvarpinu og geta haft hættu á misnotkun í för með sér lúti sömu takmörkunum og um getur í frumvarpinu, sem og um heimild Lyfjastofnunar til veitingar undanþágna.

Drög að frumvarpinu voru send í umsagnarferli og bárust umsagnir frá embætti landlæknis og Íþrótta- og Ólympíusambandi Íslands en að umsagnarferli loknu var frumvarpið sent Lyfjastofnun til sérstakrar umsagnar og það unnið í samstarfi við stofnunina. Tekið var tillit til umsagnanna að mestu leyti.

Mat á áhrifum frumvarpsins á ríkissjóð hefur farið fram og verður ekki séð að lögfesting þess, verði það óbreytt að lögum, hafi í för með sér aukin útgjöld fyrir ríkissjóð. Enn fremur var gert jafnréttismat á frumvarpinu til að kanna möguleg áhrif þess á jafnrétti kynjanna og kynjaáhrif. Engin kyngreind gögn liggja fyrir um málaflokkinn og er því þörf á frekari greiningu til að hægt sé að skoða stöðu kynjanna á því sviði sem frumvarpið nær til og hvort það feli í sér kynjaáhrif.

Virðulegi forseti. Ég hef nú gert grein fyrir meginatriðum frumvarpsins. Ég leyfi mér að leggja til að frumvarpinu verði vísað til hv. velferðar og 2. umr. eftir umræðu hér.