150. löggjafarþing — 69. fundur,  4. mars 2020.

launasjóður íslensks afreksíþróttafólks.

524. mál
[19:27]
Horfa

Flm. (Helga Vala Helgadóttir) (Sf):

Frú forseti. Ég mæli fyrir tillögu til þingsályktunar um launasjóð íslensks afreksíþróttafólks. Þeir sem flytja þessa þingsályktunartillögu eru þingflokkur Samfylkingarinnar. Þingsályktunartillagan hljóðar svo:

„Alþingi ályktar að fela mennta- og menningarmálaráðherra í samráði við fjármála- og efnahagsráðherra að leggja fram frumvarp til laga um launasjóð fyrir afreksíþróttafólk. Tilgangur sjóðsins verði að auka fjárhagslegt öryggi afreksíþróttafólks og auka möguleika þess á að helga sig íþróttaiðkun sinni. Ráðherra leggi frumvarpið fram eigi síðar en á 151. löggjafarþingi.“

Frú forseti. Með tillögu þessari er lagt til að mennta- og menningarmálaráðherra verði falið í samráði við fjármála- og efnahagsráðherra að undirbúa og leggja fram frumvarp til laga um launasjóð íslensks afreksíþróttafólks. Tilgangur launasjóðsins yrði að skapa afreksíþróttafólki í landinu fjárhagslegan grundvöll til iðkunar á íþrótt sinni. Horfa mætti til launasjóðs stórmeistara í skák sem og launasjóða listamanna þar sem starfslaun eru greidd umsækjendum að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Með því að greiða afreksíþróttafólki starfslaun aukast réttindi og öryggi þess. Mikilvægt er að við undirbúning og við útfærslu starfslaunasjóðs afreksíþróttafólks verði unnið náið með Íþrótta- og Ólympíusambandi Íslands og sveitarfélögum.

Árangur íþróttafólks okkar hefur vakið athygli um allan heim. Við eigum afreksfólk í fjölmörgum íþróttagreinum sem hefur aukið hróður Íslands á Ólympíuleikum, heimsmeistaramótum og Evrópumótum. Flutningsmenn tillögunnar telja að tímabært sé að stjórnvöld styðji betur við íslenskt íþróttafólk, fyrirmyndir æsku landsins.

Afreksíþróttafólk á Íslandi sendi frá sér yfirlýsingu varðandi kjör sín í desember 2019. Þar segir:

„Eftir íþróttaferilinn stendur margt íslenskt afreksíþróttafólk uppi með skuldir á bakinu og réttindalaust. Afreksíþróttafólk hefur ekki lífeyrisréttindi, stéttarfélagsaðild, atvinnuleysisbætur, aðgengi að sjúkra- og starfsmenntasjóði, né réttindi til fæðingarorlofs svo eitthvað sé nefnt.“

Í skýrslu vinnuhóps frá 2017 um endurskoðun á reglum afrekssjóðs ÍSÍ er t.d. fjallað um mikilvægi þess að afreksíþróttafólk geti einbeitt sér að æfingum og keppni samhliða því að njóta lágmarkstekna vegna framfærslu og nauðsynlegra útgjalda. Segir þar, með leyfi forseta:

„Bjóða þarf upp á beina styrki til íþróttamanna í formi mánaðarlegra „framfærslustyrkja“ þar sem íþróttamaðurinn hefur fullan ráðstöfunarrétt á tekjunum.“

Af þessum orðum, sem og þeim sem áður hefur verið vitnað til, má glöggt sjá að þeir styrkir sem afreksíþróttafólki hafa staðið til boða hafa iðulega verið notaðir í beinan kostnað íþróttafólksins vegna þátttöku á alþjóðlegum mótum erlendis en ekki framfærslu á æfingatíma.

Ýmislegt annað væri vert að benda á sem má finna í greinargerð með þingsályktunartillögunni en ég ætla ekki að orðlengja þetta heldur leggja til að að umræðu lokinni verði þessu máli vísað til hv. allsherjar- og menntamálanefndar.