störf þingsins.
Herra forseti. Á Íslandi standa harðar deilur um útfærslu á nýtingu sameiginlegrar sjávarauðlindar, beinist fyrst og fremst að gjaldtöku og nýtingarrétti. Stórútgerðin situr ein að tugmilljarða hagnaði ár hvert og rígheldur með kjafti og klóm í veiðiheimildir eins og hún eigi þær. Þarna á þjóðin að eiga sinn sanngjarna og ásættanlega hlut. Núverandi kerfi er ógegnsætt sem fáir skilja og veiðigjöld svo lág að þau hrökkva ekki fyrir nauðsynlegu vísindastarfi sem tengist greininni beint, stofnmælingum eða landhelgisgæslu, eru lægri en tekjur af tóbaksgjöldum, lægri en innkoman fyrir seld sportveiðileyfi í landinu.
Herra forseti. Það eru til vandaðar útfærslur þar sem grundvöllur fyrirtækjanna er tryggður og fyrirsjáanleikinn getur haldist og jafnvel vaxið. Þetta er hægt en hagsmunaaðilar, útgerðin, skellir skollaeyrum við og nýtir alla sína krafta til að úthrópa þá sem ýja að einföldun og sanngirni, útmálar þá nánast sem landráðamenn sem hafi það eitt að markmiði að eyðileggja greinina, rústa sjávarútveginn. Þetta eru bábiljur sem þjóðin getur ekki sætt sig við.
Herra forseti. Stjórnvöld á Grænlandi innheimta mun hærri veiðigjöld af fiskafla en tíðkast á Íslandi. Í ársbyrjun 2018 tók gildi nýtt veiðileyfagjaldakerfi til mikils ábata fyrir samfélagið. Þetta er raunar ekki leiðin sem við í Samfylkingunni tölum helst fyrir en útfærslan er skýr, skilningurinn er klár; auðlindin er eign þjóðarinnar og hún hefur af henni sanngjarnar tekjur til reksturs samfélagsins. Á árinu 2017 námu veiðigjöldin á Grænlandi rétt um 4,5 milljörðum íslenskra króna en árið 2018 tæpum 9,5 milljörðum og það er blússandi afkoma í greininni eftir sem áður. Grænlendingar hafa gert fjögurra ára fiskveiðisamning við Evrópusambandið sem greiðir fyrir um fjórfalt hærra verð á hvert veitt kíló af þorskígildi en það sem íslenska ríkið fær í gegnum veiðigjaldið (Forseti hringir.) og tekjuskatt. Þetta er mál málanna og snertir allt samfélagið.
