greiðslureikningar.
Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi til laga um greiðslureikninga. Frumvarpið er á þskj. 596 og er mál nr. 417. Með þessu frumvarpi er kveðið á um ný heildarlög um greiðslureikninga sem innleiða tilskipun Evrópusambandsins 2014/92, um samanburð gjalda vegna greiðslureikninga, skipti á greiðslureikningum og aðgengi að greiðslureikningum með grunneiginleikum. Að auki kveður frumvarpið á um breytingar á lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði.
Helstu efnisatriðum frumvarpsins má skipta í þrennt. Í fyrsta lagi verður greiðsluþjónustuveitendum gert skylt að láta neytendur fá gjaldskrá þar sem fram koma stöðluð hugtök yfir algengustu tegundir þjónustu sem tengjast greiðslureikningi og tilsvarandi gjöld fyrir hverja þjónustu. Jafnframt skulu greiðsluþjónustuveitendur a.m.k. einu sinni á ári og án endurgjalds láta neytanda í té yfirlit yfir öll gjöld sem stofnað hefur verið til á tímabilinu vegna greiðslureiknings, svokallaða gjaldayfirlit. Til að gera neytendum kleift að meta á einum stað kostnað við mismunandi greiðslureikninga hér á landi verður komið á samanburðarvefsetri fyrir greiðslureikninga og verður fyrirkomulag þess nánar útfært í reglugerð.
Í öðru lagi verður greiðsluþjónustuveitendum gert að veita svokallaða skiptiþjónustu. Í henni felst að neytandi á rétt á aðstoð þjónustuveitanda við að skipta um greiðslureikning. Vilji neytandi opna greiðslureikning í öðru aðildarríki innan Evrópska efnahagssvæðisins ber þjónustuveitanda hans hér á landi einnig að aðstoða neytanda en þá fyrst og fremst með því að veita neytanda upplýsingar um reglulegar millifærslur fjármuna og beingreiðslur síðastliðna 13 mánuði, millifæra innstæðu og loka greiðslureikningi neytanda óski hann þess. Sú þjónusta er því ekki eins umfangsmikil og skiptiþjónustan. Gjaldtaka vegna skiptiþjónustu skal vera sanngjörn og í samræmi við raunverulegan kostnað greiðsluþjónustuveitanda.
Í þriðja lagi skulu lánastofnanir veita aðgengi að almennum greiðslureikningi og er þeim óheimilt að mismuna neytendum að því leyti. Í frumvarpinu er fjallað um eiginleika slíkra reikninga og kveðið á um að lánastofnanir skuli bjóða þá þjónustu án endurgjalds eða á sanngjörnu verði.
Frumvarpið kveður jafnframt á um breytingar á lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði til innleiðingar á reglugerð ESB 2018/1717 sem felur í sér að aðsetri Evrópsku bankaeftirlitsstofnunarinnar er breytt úr London í París í kjölfar útgöngu Bretlands úr Evrópusambandinu.
Fjármálaeftirliti Seðlabanka Íslands er falið eftirlit með framkvæmd laga um greiðslu reikninga. Gert er ráð fyrir að ný verkefni vegna áformaðrar lagasetningar rúmist innan núgildandi rekstraráætlunar fyrir Fjármálaeftirlitið svo fremi sem rekstri samanburðarvefseturs verði ekki komið fyrir þar. Eins og áður segir er ráðherra falið að setja reglugerð um samanburðarvefsetur og á þessari stundu liggur ekki fyrir hvort einhver kostnaður fellur á ríkissjóð vegna þess. Að öðru leyti er ekki fyrirséð að frumvarpið hafi fjárhagsáhrif á ríkissjóð.
Hér er lagt til að lögin taki gildi 1. maí 2022 og að Seðlabanki Íslands setji reglur til nánari útfærslu á lögunum sem innleiða afleiddar gerðir ESB sem byggja á greiðslureikningatilskipuninni. Það verður þá að koma í ljós eftir því hvernig málið vinnst hér í þinginu hvort raunhæft er að lögin taki gildi 1. maí, en við skulum sjá til.
Virðulegi forseti. Með lögfestingu frumvarpsins á að vera tryggt að allir sem dvelja löglega á Íslandi hafi aðgang að almennum greiðslureikningi. Þá verður neytendum auðveldað að skipta um greiðslureikning og aðgengi almennings að upplýsingum um gjaldtöku vegna greiðslureikninga verður bætt, m.a. með gjaldskrá, gjaldayfirliti og samanburðarvefsetri um gjöld sem tengjast greiðslureikningum. Ný lög um greiðslureikninga muni fela í sér auknar kröfur til hérlendra lánastofnana um að tryggja aðgengi að greiðslureikningum, gagnsæi gjalda fyrir neytendur og að koma á skiptiþjónustu fyrir neytendur. Ekki er talið að fjöldi fyrirtækja á markaði takmarkist eða að frumkvæði fyrirtækja til að stunda samkeppni skerðist vegna laganna.
Ég tel rétt að lokum að minnast á að greiðslureikningatilskipunin var tekin upp í EES-samninginn þann 11. júní 2021 og hún mun taka gildi á Evrópska efnahagssvæðinu á næstu mánuðum.
Virðulegi forseti. Að þessu sögðu legg ég til að málinu verði vísað til hv. efnahags- og viðskiptanefndar að aflokinni þessari umræðu og svo til 2. umr. í þinginu.
