stjórn fiskveiða.
Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi á þskj. 927, 596. mál, um breytingu á lögum um stjórn fiskveiða, nr. 116/2006, og er um afnám tegundatilfærslu í deilistofnum botnfisks o.fl. Frumvarpið er sett fram til að koma í veg fyrir ofveiði á íslenskum deilistofnum botnfisks, gullkarfa og grálúðu, vegna reglna um tegundatilfærslur og tryggja þannig framfylgni milliríkjasamninga um þessa stofna. Einnig er kveðið á um lagagrundvöll fyrir heimild ráðherra til að færa aflamark hryggleysingja og deilistofna uppsjávartegunda milli ára til sveiflujöfnunar og vegna umframveiði, eins og gildir um aðrar tegundir nytjastofna.
Í aflamarkskerfið er innbyggður sveigjanleiki hvað varðar tegundatilfærslu fisktegunda. Meginmarkmiðið með honum er að auðvelda útgerðarmönnum og sjómönnum að fara að settum reglum og stuðla að ábyrgri nýtingu fiskistofna. Með tegundatilfærslu er átt við reglu sem heimilar að afli í einni tegund dragist að ákveðnu marki frá aflaheimildum skips í annarri tegund. Vegna möguleikans á tegundatilfærslu í íslenska fiskveiðistjórnarkerfinu hafa íslenskar útgerðir veitt töluvert umfram samningsbundinn hlut sinn úr gullkarfastofninum síðustu ár, samkvæmt tvíhliða samningi við Grænland. Heildarveiði úr gullkarfastofninum hefur því verið umfram heildaraflamark og ráðgjöf. Vegna tegundatilfærslu hefur hins vegar heildarafli grálúðu verið minni en sem svarar samningsbundnum hlut Íslands. Engu síður er sá möguleiki fyrir hendi að sambærileg staða geti komið upp varðandi grálúðu og er nú varðandi gullkarfa og því eiga sömu röksemdir við. Ef ekkert er aðhafst eykst uppsafnaður umframafli Íslands í gullkarfa frá ári til árs og þar með afli umfram ráðgjöf, sem er ekki í samræmi við stefnu íslenskra stjórnvalda um sjálfbæra nýtingu fiskistofna. Umframaflinn fer að auki í bága við samning Íslands og Grænlands um deilistofna og að óbreyttu eru líkur til að Grænland rifti þeim samningi. Umræddri breytingu er einnig ætlað að hafa áhrif á samningaviðræður um aðra deilistofna og bæta stöðu Íslands við samningaborð við erlend ríki.
Frumvarpið hefur verið unnið í matvælaráðuneytinu í samráði við stofnanir, hagsmunaaðila og almenning með birtingu áforma og frumvarpsdraga í samráðsgátt stjórnvalda.
Ég mun nú víkja nánar að einstökum ákvæðum frumvarpsins. Lagt er til að breyta ákvæði 1. mgr. 11. gr. laga nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, um tegundatilfærslu deilistofna botnfisks þannig að heimildin gildi ekki um íslenska deilistofna botnfisks, þ.e. gullkarfa og grálúðu. Lagt er til að heimilt sé að flytja allt að 15% af aflamarki deilistofna uppsjávartegunda; kolmunna, makríls og norsk-íslenskrar síldar, frá einu fiskveiðiári yfir á það næsta og 5% af aflamarki hryggleysingja. er það gert til að styrkja lagagrundvöll slíkrar ráðstöfunar en einnig að mæla fyrir um hámark flutnings þótt áfram gildi heimild ráðherra samkvæmt lokamálslið 3. mgr. 11. gr. laganna um hærra hlutfall. Það er í samræmi við heimildir sem gilda um aðra nytjastofna. Lagt er til að heimilt sé að veiða allt að 3% umfram aflamark hryggleysingja og allt að 5% umfram aflamark í deilistofnum uppsjávartegunda; kolmunna, makríls og norsk-íslenskrar síldar, enda dregst umframafli frá við úthlutun aflamarks næsta fiskveiðiárs á eftir í samræmi við heimildir sem gilda um aðra nytjastofna.
Frumvarpið var ekki talið gefa tilefni til skoðunar á samræmi við stjórnarskrá en skiptir máli varðandi framfylgni tvíhliða samninga Íslands og Grænlands um veiðar á umræddum stofnum eins og áður var rakið.
Breytingunum er ætlað að tryggja að veiðar á gullkarfa og grálúðu séu í samræmi við útgefið aflamark og vísindaráðgjöf og því stuðlað að sjálfbærri nýtingu þessara fiskstofna. Mikilvægt er talið að Ísland standi við samningsbundnar skuldbindingar sínar um skiptingu aflamagns í deilistofnum við aðrar þjóðir og þær breytingar sem hér eru lagðar til muni sporna við kerfisbundinni ofveiði gullkarfa og grálúðu ef svo ber undir.
Virðulegi forseti. Ég hef rakið meginefni þessa frumvarps og vil að öðru leyti vísa til þeirrar greinargerðar sem fylgir því en þar er nánar fjallað um efni þess.
Að lokinni umræðu legg ég til að frumvarpinu verði vísað til hv. atvinnuveganefndar til umfjöllunar og 2. umr.
