aðgerðaáætlun til að efla Sjúkrahúsið á Akureyri.
Frú forseti. Við ræðum hér tillögu til þingsályktunar um aðgerðaáætlun til að efla Sjúkrahúsið á Akureyri. Og þá raða þingmenn Norðausturkjördæmis sér á mælendaskrá til að ræða þetta mikilvæga mál sem er uppbygging sjúkrahússins. Ég ætla að vitna í og nota svolítið grein sem ég skrifaði fyrir tæpum þremur árum, „Stöndum vörð um uppbyggingu Sjúkrahússins á Akureyri“. Það hugsa margir hlýlega til sjúkrahússins, hvort sem það eru íbúar Akureyrar, Eyjafjarðar, Norðurlands eða Austurlands og bara um allt land.
Sjúkrahúsið á Akureyri er sannkallaður hornsteinn í okkar samfélagi. Það er einn fjölmennasti vinnustaður landsbyggðarinnar og í senn kennslusjúkrahús, vísindastofnun og varasjúkrahús landsins. Á sjúkrahúsinu er rekin heilsueflandi stefna. Það er eftirsóknarverður vinnustaður og þar starfa um 700 starfsmenn. Þetta er stór stofnun, ég hef ekki náð að skoða það nákvæmlega en ætli veltan núna sé ekki, að mig minnir, í kringum 12 milljarðar, væntanlega, á þessu ári eða hvort það er í fjárlögum fyrir næsta ár, þannig að það er mikill rekstur.
Sjúkrahúsið veitir almenna og sérhæfða heilbrigðisþjónustu með áherslu á bráðaþjónustu og helstu sérgreinameðferðir sem annað tveggja sérgreinasjúkrahúsa landsins. Það er mikilvægt að halda því til haga að Sjúkrahúsið á Akureyri og Landspítali eru einu sérgreinasjúkrahúsin í landinu. Legu- og dagdeildarými eru í dag um 140 og göngudeildarþjónusta er vaxandi þáttur starfseminnar. Má nefna krabbameinsþjónustu, blóðskilun og göngu- og geðdeildarþjónustu, svo fátt eitt sé nefnt.
Sjúkrahúsið er kjarninn í þeim heilbrigðis- og velferðarklasa sem byggist upp á Norðurlandi. Með auknu samstarfi við aðrar heilbrigðisstofnanir og velferðarkerfið munu fjármunir nýtast betur og fagmennska aukast.
Nú liggja fyrir stór og mikilvæg uppbyggingarverkefni, sem er þýðingarmikið að njóti skilnings og almenns stuðnings. Eitt stærsta verkefni næstu ára er bygging nýrrar legudeildarálmu þar sem skjólstæðingum sjúkrahússins og starfsfólki verður boðin nútímaleg aðstaða. Þessi áform hafa verið samþykkt af stjórnvöldum og hafa fyrstu skref í þarfagreiningu og hönnun verið stigin. Og nú erum við komin aðeins lengra, það er komið fram forval í málinu og hafið útboðsferli til að finna verktaka fyrir bygginguna. Það kom bara fyrr í þessum mánuði. Forvalið var boðað og ætli kostnaðaráætlun, þó að ég hafi ekki séð hana uppfærða nýlega, sé ekki kringum 10 milljarðar. Húsið á að vera 9.200 m² að stærð. Verkefninu hefur seinkað á undanförnum árum töluvert þannig að það má ætla að nýja legudeildarálman verði tilbúin undir lok áratugarins.
Annað verkefni sem hefur mikilvægt gildi fyrir allt landið er hlutverk sjúkrahússins að vera miðstöð læknisfræðilegar þjónustu sjúkraflugs í landinu. Um leið og sjúkrahúsið hefur tekið þátt í uppbyggingu heilbrigðisþjónustu á landsvísu hefur sérstök áhersla verið lögð á samvinnu heilbrigðisstofnana á landsbyggðinni. Þannig er sjúkrahúsið mikilvægur þáttur öflugrar byggðastefnu en það gegnir einnig lykilhlutverki almannavarna. Rekin er vaktþjónusta fyrir nærsamfélagið ásamt læknisfræðilegri þjónustu við sjúkraflug þar sem læknar sjúkrahússins og Heilbrigðisstofnunar Norðurlands standa vakt. Þetta hlutverk tengir saman þjálfun sjúkraflutningamanna á Íslandi sem rekin er við sjúkrahúsið og áform um leitar- og björgunarmiðstöð norðurslóða sem á að byggja upp hér á landi.
Það er nú töluverð saga varðandi sjúkraflugið. Læknisfræðileg þjónusta með þeim hætti sem við þekkjum í dag hófst í mars 2002 og er því búin að vera með þessum hætti sem við þekkjum í dag í rúm 20 ár. Í þessu samhengi, eins og hefur verið rætt hér á undanförum vikum, síðast nú fyrr í dag, varðandi uppbyggingu aðstöðu fyrir Landhelgisgæsluna og starfsstöð á Akureyri, myndi þyrla á Akureyri, Akureyrarflugvelli, njóta þess og styrkja enn fremur sjúkrahúsið í sínu hlutverki og nákvæmlega það, eins og hefur kannski komið fram í umræðu þingmanna í dag, gerir sjúkrahúsið meira spennandi að starfa við.
Hjartaþræðingar á Akureyri. Það er eðlileg krafa að íbúum verði tryggt sem mest jafnræði í þjónustu nærsamfélags á við íbúa höfuðborgarsvæðis. Með þetta í huga stefnir sjúkrahúsið að því að taka upp hjartaþræðingar. Þegar hefur verið unnin þarfagreining sem styður það markmið að hefja þær á sjúkrahúsinu enda skynsamleg og eðlileg krafa að þessi starfsemi verði byggð upp á Akureyri.
Hér er kannski samt rétt að hafa í huga að á fundi fyrir rúmri viku hélt forstjóri Sjúkrahússins á Akureyri ræðu þar sem rætt var að koma upp starfsstöð Landhelgisgæslunnar á Akureyri. Skapaðist töluverð umræða um þennan þátt í umræðu þar og þarf kannski að skoða aðeins betur stærðarhagkvæmni og getu sjúkrahússins til að standa í þeirri starfsemi og kanna hvað þarf að bæta. Það kom m.a. fram hjá forstjóra að vegna smæðar svæðisins gæti verið erfitt að halda öllum í þjálfun, eins og við þekkjum. Reyndar er það þannig að á Landspítalanum í dag að sú deild sem fer með hjartaþræðingar nær raunverulega ekki þeim mannfjölda sem er talinn æskilegur til að standa undir slíkri þjónustu út frá mannfjölda, þannig að þetta er eitthvað sem þarf að skoða betur.
Það hefur verið stefna sjúkrahússins að það sé í fararbroddi í þróun og notkun fjarheilbrigðisþjónustu. Í takt við nýsköpunartíma verði upplýsinga- og fjarskiptatækni nýtt til að veita þjónustu án þess að sjúklingur og heilbrigðisstarfsmaður séu á sama stað. Þetta skilar auknum og jafnari aðgangi að heilbrigðisþjónustu. Í stað þess að sjúklingar þurfi að fara langan veg eða fagaðili ferðist stofnana á milli til að veita þjónustu, sem er bæði tímafrekt og kostnaðarsamt, er unnt með nýtingu tækni að tengja milli sjúklings og fagaðila í nærumhverfi þeirra. Þannig er heilbrigðiskerfið fært nær sjúklingi.
Dæmi um notendur slíkrar þjónustu eru skjólstæðingar dreifðari byggða og einnig þeir sem dvelja langtímum fjarri heimabyggð. Þetta dregur úr kostnaði og sparar tíma í kerfinu auk þess að valdefla starfsfólk og sjúklinga. Til lengri tíma mun slík þjónusta vega þungt til hagræðingar og kostnaðarhagkvæmni. Nauðsynlegt er að tryggja sjúkrahúsinu fjármuni til þessarar framþróunar, sérstaklega hvað varðar tæknimál, þjálfun og innleiðingu.
Fimmti punkturinn sem ég kom inn á í þessari grein fyrir þremur árum er að Sjúkrahúsið á Akureyri hefur lýst metnaði sínum til að verða háskólasjúkrahús. Í dag er það kennslusjúkrahús og öflug þekkingarstofnun sem leggur metnað í kennslu og rannsóknir í heilbrigðisvísindum. Kennsluhlutverkið hefur vaxið verulega undanfarin ár, m.a. með þátttöku í menntun sérnámslækna ásamt verknámi fjölda nema annarra heilbrigðisstétta. Stjórnendur hafa nú einsett sér að styrkja þetta kennsluhlutverk og auka vísindastarfsemi með það fyrir augum öðlast viðurkenningu sem háskólasjúkrahús. Þannig yrði skapaður vettvangur sem aðlaðandi vinnustaður fyrir það heilbrigðisstarfsfólk sem hefur áhuga og metnað til vísindarannsókna. Að sama skapi þarf að slá skjaldborg um áframhaldandi uppbyggingu Háskólans á Akureyri, enda er nám þar samofið vísindastarfsemi sjúkrahússins.
Uppbyggingaráform og framtíðarsýn um öflugt sjúkrahús á landsbyggðinni kalla eftir samstarfsvilja og stuðningi stjórnvalda, sveitarfélaga og íbúa. Það er von mín og vilji að staðinn verði vörður um Sjúkrahúsið á Akureyri svo að það megi áfram vera stolt okkar allra.
Annars vil ég lýsa yfir mikilli ánægju með málið, að það sé komið fram og margt áhugavert sem hefur áunnist á sjúkrahúsinu á undanförnum árum. Það kemur fram í greinargerð málsins og í máli þingmanna. Það er búið að vera að vinna í þessu með vottanirnar, alþjóðlega vottun og slíka þætti, en það sem maður sér sem stærsta vandamálið núna svona í grunninn er, eins og víða í hinum vestræna heimi, þ.e. mönnun heilbrigðisstofnana. Þar þarf raunverulega að vera hið stóra átak og til þess að við eigum séns við öldrun þjóðar í samkeppni milli þjóða um heilbrigðisstarfsfólk þurfum við að vera samkeppnishæf í þeirri leit og að manna þetta mikilvæga hús sem Sjúkrahúsið á Akureyri er.
