Fyrirhuguð kaup Landsbankans á TM, munnleg skýrsla fjármála- og efnahagsráðherra.

Virðulegur forseti. Ég þakka góða og greinargóða yfirferð hæstv. fjármálaráðherra. Ég ætla í ræðu minni hér, forseti, að einblína á málflutning Samfylkingarinnar í þessu máli sem mér þykir vera með miklum ólíkindum. Það var til að mynda ótrúlegt að hlusta á formann Samfylkingarinnar í Kastljósi í gærkvöldi. Í aðra röndina talaði hún um sjálfstæði Bankasýslunnar, en í hina lýsti hún mikilli furðu yfir því að fjármálaráðherra hefði ekki stigið sjálf fyrir fram inn í kaup Landsbankans á Tryggingamiðstöðinni. Sú afstaða formannsins stenst enga skoðun herra forseti.

Drepum niður í eigendastefnu ríkisins fyrir fjármálafyrirtæki sem nær til þeirra fjármálafyrirtækja sem Bankasýsla ríkisins hefur umsjón með. Þar segir, með leyfi forseta:

„Meginverkefni Bankasýslu ríkisins er að sjá um samskipti ríkisins við fjármálafyrirtæki sem ríkið á eignarhluti í og tengjast eigendahlutverki þess. Þau samskipti eiga að meginstefnu til að fara fram í gegnum stjórnir fjármálafyrirtækjanna. Vegna armslengdarsjónarmiða laganna er ekki gert ráð fyrir að þessir aðilar eigi bein samskipti við fjármála- og efnahagsráðuneytið eða ráðherra vegna ákvarðana er snúa að eignarhaldi ríkisins eða rekstri félaganna.“

Upplýsingar um fyrirhuguð kaup eru lögum samkvæmt innherjaupplýsingar, en samt taldi formaðurinn að „hundruð opinberra starfsmanna” eins og hún orðaði það, hefðu átt að getað upplýst fjármálaráðherra nægilega um fyrirhuguð viðskipti til að hún stigi inn í og gerði eitthvað í þeim, viðskipti sem bankaráð Landsbankans hafði ekki einu sinni upplýst Bankasýsluna formlega um og það þrátt fyrir að í fyrrgreindri eigendastefnu segi að fjármálafyrirtæki skulu bera allar meiri háttar aðgerðir undir hana, sem kaup að andvirði tæplega 30.000 millj. kr. auðvitað eru. Og einnig þrátt fyrir að, til að endurtaka skýr orð eigendastefnunnar, að   vegna armslengdarsjónarmiða sé ekki gert ráð fyrir beinum samskiptum við fjármála- og efnahagsráðuneytið eða ráðherra vegna ákvarðana er snúa að rekstri félaganna.

Formaður Samfylkingarinnar taldi það svo engan veginn kjarna máls að ríkisbanki væri hér að soga til sín og ríkisvæða tryggingafélag á almennum markaði. Aðalatriðið væri auðvitað „ákvarðanatökuferlið” eins og hún orðaði það. Já, ákvarðanatökuferlið, frú forseti. Ákvarðanatökuferli sem var reyndar bara upp á tíu hjá hæstv. ráðherra. 12 Eurovision-stig til ráðherra fyrir ákvarðanatökuferlið í þessu máli upp á punkt og prik eins og lagt er upp með í hinni ágætu eigendastefnu og eins og ég hef rakið nú í tvígang.

Þá gagnrýndi formaðurinn að Bankasýslan, sem Samfylkingin kom á fót, hefði ekki verið lögð niður innan fimm ára frá stofnun líkt og til stóð. Hún nefndi reyndar ekki að Bjarni Benediktsson, þá fjármálaráðherra, lagði til niðurlagningu stofnunarinnar með frumvarpi fyrir níu árum síðan. Við það tilefni sagði Össur Skarphéðinsson, þingmaður og fyrrum formaður Samfylkingarinnar, í ræðustól Alþingis með leyfi forseta:

„Eins og hæstv. fjármálaráðherra er kunnugt um er ég algjörlega mótfallinn frumvarpinu og skil ekkert í honum að vera að kalla yfir sig öll þau vandræði sem munu hljótast af því að samþykkja það.“

Samfylkingunni hefur því snúist hugur um þetta mál og það er reyndar alls ekki einsdæmi um þessar mundir.

Formaðurinn nefndi það ekki heldur en rifja má upp í þessu samhengi að fimm ára líftíminn miðaðist við að búið yrði að losa um eignarhald ríkisins í fjármálafyrirtækjum, þar á meðal Landsbankanum. En formaður Samfylkingarinnar kveðst hins vegar algjörlega mótfallin því að selja Landsbankann. Formaðurinn fékkst hins vegar ekki til að svara hvað henni fyndist um fyrirhuguð kaup Landsbankans á Tryggingamiðstöðinni. Enda væri það, líkt og áður segir að áliti formannsins, ekki kjarni máls.  

Forseti. Ég ætla að leyfa mér hér að lýsa yfir miklum vonbrigðum með málflutning Samfylkingarinnar í þessu máli sem svo augljóslega kýs að kasta ryki í augu almennings. Ýja að því að hér hafi átt sér stað einhver meiri háttar misstig ráðherra þegar svo er alls ekki. Í þessu máli er fyrirkomulag ráðherra algerlega skýrt. Vegna armslengdarsjónarmiða er ekki gert ráð fyrir að fjármálafyrirtæki í eigu ríkisins eigi bein samskipti við fjármálaráðherra vegna ákvarðana er snúa að rekstri félaganna. Punktur, frú forseti.

Hér hefur ráðherra ekki gert neitt nema hið rétta í stöðunni. Að reyna að halda öðru fram er — og ég segi það aftur — aum tilraun til að slá ryki í augu almennings. Aumast af öllu er svo að hafa svo ekki skoðun á aðalatriði máls sem er kýrskýrt hjá okkur í Sjálfstæðisflokknum: Ríkið á ekki að eiga tryggingafélag.