04.05.1982
Neðri deild: 82. fundur, 104. löggjafarþing.
Sjá dálk 4622 í B-deild Alþingistíðinda. (4432)

299. mál, ábyrgð vegna norrænna fjárfestingalána

Dómsmrh. (Friðjón Þórðarson):

Herra forseti. Ég mæli hér fyrir frv. til l. um ábyrgð vegna norrænna fjárfestingalána til verkefna, en það hefur verið samþ. óbreytt í Ed. Með frv. þessu er lagt til að Alþingi samþykki að ríkissjóður taki á sig ábyrgð gagnvart Norræna fjárfestingarbankanum á fjárhæð sem nemur allt að 2 830 000 SDR, en þar er um reiknieiningu að ræða sem notuð er í atþjóðaviðskiptum og er vegið meðaltal nokkurra gjaldmiðla. Jafnframt er lagt til að Alþingi heimili ríkisstj. að ganga frá samningi við Norræna fjárfestingarbankann varðandi þessa ábyrgð. Hugtakið verkefnaútflutningur er þýðing á orðinu „projectexport“, en það má í grófum dráttum skilgreina sem sölu mannvirkja til útflutnings, þar sem saman fer tæknibúnaður og verkþekking.

Aðdraganda að framlagningu þessa frv. má rekja til tillögu ráðherranefndar Norðurlanda við Norðurlandaráð um norrænt samstarf á sviði verkefnaútflutnings, að það skyldi aukið. Þessar fjárfestingar fela að verulegu leyti í sér sölu mannvirkja frá iðnaðarlöndunum, m. a. fullgerðra mannvirkja. Allt bendir til þess, að þessum útflutningi verði haldið áfram, enda eru fjárfestingarþarfir þróunarlandanna margvíslegar.

Ráðherranefndin tekur einnig fram að Norðurlönd veiti tiltölulega stórar upphæðir til atþjóðastofnana og framkvæmdabanka, t. d. Alþjóðabankans og annarra fjárfestingarbanka, en á hinn bóginn komi öllu minna í hlut Norðurlanda þegar að því komi að reisa og kosta þau mannvirki sem stofnanir þessar fjármagna.

Þessi tillaga, sem nú hefur verið rakin stuttlega, var tekin til meðferðar af Norðurlandaráði fyrir rúmu ári.

Var ráðherranefndinni þá falið að gera ráðstafanir sem miði að því að hrinda tillögunni í framkvæmd. Einn liður í því er að komið verður á fót nýjum lánaflokki við Norræna fjárfestingarbankann er gegni því hlutverki að auka samkeppnisgetu norrænna fyrirtækja við sölu verkefna. Á þessi starfsemi að hefjast 1. júlí n. k. og er þá gert ráð fyrir að frumvörp hliðstæð því frv., sem hér er til umr., hafi hlotið samþykki allra þjóðþinga Norðurlanda.

Eins og fram kemur í grg. með frv. er talið nauðsynlegt að Norðurlöndin veiti ríkisábyrgð fyrir 90% af þessum 350 millj. SDR, enda feli þessi lán í sér áhættu sem hvorki Norræni fjárfestingarbankinn né aðrar lánastofnanir á Norðurlöndum geti tekið á sig án þess að veikja eigið lánstraust. Ábyrgð þessi kemur einungis til greiðslu ef tjón verður vegna þessara lána og ábyrgða og er tilhlutur Íslands 0.89% af heildarfjárhæð ríkisábyrgðanna.

Sem kunnugt er hefur starfsemi Norræna fjárfestingarbankans færst sífellt í vöxt frá því að hann hóf starfsemi sína á árinu 1976. Íslendingar hafa stutt þetta mál frá upphafi vega og þykir því einsýnt að þeir styðji einnig þá tillögu sem hér um ræðir. Þessi lánaflokkur hefur í för með sér aukna starfsemi Norræna fjárfestingarbankans. Á þeim tíma; sem bankinn hefur starfað, hefur hann reynst traust stofnun og segja má að starfræksla hans sé áþreifanlegt dæmi um árangur norrænnar samvinnu.

Frv. þetta er þess eðlis, að það ætti ekki að valda ágreiningi. Ég tel ekki nauðsynlegt að hafa fleiri orð um frv., en vísa til frekari skýringa í grg. Ég legg til að frv. verði að lokinni þessari umr. vísað til 2. umr. og hv. fjh.-og viðskn.