17.12.1976
Neðri deild: 28. fundur, 98. löggjafarþing.
Sjá dálk 1415 í B-deild Alþingistíðinda. (1030)

123. mál, aukatekjur ríkissjóðs

Fjmrh. (Matthías Á. Mathiesen) :

Virðulegi forseti. Frv. til l. um breyt. á l. nr. 79 frá 1975, um aukatekjur ríkissjóðs, er flutt í tengslum við breytt fasteignamat, sem leiðir af gildistöku l. nr. 94/1976, um skráningu og mat fasteigna. Í samræmi við 26. gr. þeirra laga hefur yfirfasteignamatsnefnd ákveðið framreikning fasteignamats frá síðasta viðmiðunartíma þess, þ. e. a. s. frá verðlagi áranna 1960–1970, en þá fór síðast fram aðalmat fasteigna eins og kunnugt er. Skv. ákvörðunum n. verður framreikningsstuðull fasteignamats 5.5, en í fáeinum sveitarfélögum verður hann ekki nema 5 og í öðrum sveitarfélögum fer framreikningsstuðullinn upp í 6.5. Þetta nýja og framreiknaða fasteignamat mun í samræmi við tillögur yfirfasteignamatsnefndar taka gildi hinn 31. des., eins og fram hefur komið í fréttatilkynningu frá fjmrn.

Þar sem fasteignamat er skv. ýmsum lögum viðmiðunargrundvöllur margs konar gjaldtöku til ríkis og sveitarfélaga fer ekki hjá því að endurskoða þurfi ákvæði þeirra laga. Þessi gjöld eru yfirleitt ákveðin sem viss prósenta af fasteignamatsverði þannig að með 5.5–6 földun á fasteignamati að meðaltali er augljóst að þessi gjöld mundu hækka stórkostlega að óbreyttum lögum.

Þau lög, þar sem fasteignamatsverð hefur áhrif á gjaldtöku opinberra aðila, eru þrenn á vegum fjmrn. j fyrsta lagi eru það l. nr. 68/1971, um tekju- og eignarskatt, með síðari breyt., í öðru lagi l. nr. 75/1921, um stimpilgjald, með síðari breyt. og í þriðja lagi 1. nr. 79/1975, um aukatekjur ríkissjóðs. Skv. þeim lögum hefur fasteignamat áhrif á töku skiptagjalds, sbr. 7.–9. gr. laganna, og þinglýsingargjalds af eignarheimildum fyrir fasteignum, sbr. einkum 16. gr. laganna.

Meginbreytingin, sem lagt er til með frv. þessu að verði gerð frá gildandi lögum, kemur fram í 2. gr. frv., en þar er um að ræða þinglýsingargjald af skjölum er varða fasteignir. Skv. núgildandi lögum er lágmarksgjald þinglýsingar af slíkum skjölum 2000 kr. og síðan 150 kr. fyrir hver 100 þús. sem verðhæð skjalsins fer þar fram yfir. Með frv. er lagt til að sú upphæð lækki um helming, þ. e. a. s. úr 150 í 75 kr. Við stefnumörkun á fjárhæð þessa gjalds var haft í huga að frá því nýtt fasteignamat tók gildi í árs)ok 1971 hafa þessi gjöld verið svo að segja óbreytt í krónutölu, ef frá er talin breyt. á lágmarksgjaldi sem gerð var á þessu tímabili. Þessi tekjustofn ríkissjóðs hefur því stöðugt verið að rýrna, og með hliðsjón af því að með þinglýsingu eru menn að kaupa sér vernd ríkisvaldsins fyrir eignarrétti sínum tel ég eðlilegt að þessi gjöld hækki nokkuð í krónutölu til samræmis við breytt verðgildi peninga. Sú hækkun í krónutölu, sem þarna er lagt til, er þó ekki meiri en svo að hún nær ekki hækkun á verðgildi þess gjalds sem menn greiddu fyrir þinglýsingar þessara skjala á árinu 1972, þ. e. a. s. fyrst eftir gildistöku núgildandi fasteignamats.

Sem örlítið dæmi um hvernig þetta kemur út má nefna hvaða gjöld menn greiða fyrir þinglýsingu afsals af fasteign, í þessu tilviki íbúð í blokk, á árinu 1972 og hvað menn greiða ef þetta frv. verður að lögum. Af slíkri eign, sem er að fasteignamati 1200 þús. kr., greiddi kaupandi samtals í stimpilgjöld og þinglýsingargjöld á árinu 1972 rúmlega 8 þús. kr. Vegna minni háttar leiðréttinga á byrjunargjaldi greiðir hann nú rúmlega 9 þús. kr. Ef sú fjárhæð, sem hann greiddi samanlagt í þessi gjöld á árinu 1972, væri færð til núvirðis, eins og reyndar var gert á s. l. ári með önnur gjöld skv. þessum lögum, þá ætti kaupandi slíkrar eignar að greiða rúmlega 34 þús. kr. vegna stimplunar og þinglýsingar afsals síns. Ef hins vegar það frv. til l. um breyt. á l. um aukatekjur ríkissjóðs, sem hér er mælt fyrir, og samhljóða frv. um breyt. á stimpilgjöldum verða samþ. þarf hann að greiða rúmlega 25 þús. kr. í þessi gjöld samtals, sem skv. framansögðu nær ekki rýrnun á verðgildi þessara gjalda eins og þau voru ákveðin við gildistöku núgildandi fasteignamats.

Aðrar breytingar, sem lagt er til að gerðar verði með frv. þessu, eru þýðingarminni og þarfnast ekki skýringa.

Ég leyfi mér, virðulegi forseti, að leggja til að þessu frv. verði að lokinni þessari umr. vísað til 2. umr. og hv. fjh.- og viðskn.