143. löggjafarþing — 107. fundur,  9. maí 2014.

forvarnastarf vegna krabbameins í blöðruhálskirtli.

28. mál
[16:07]
Horfa

Frsm. velfn. (Þórunn Egilsdóttir) (F):

Hæstv. forseti. Ég mæli hér fyrir nefndaráliti varðandi tillögu til þingsályktunar um forvarnastarf vegna krabbameins í blöðruhálskirtli.

Þingsályktunartillagan felur í sér að ríkisstjórninni verði falið að undirbúa og hrinda í framkvæmd víðtæku forvarnastarfi vegna krabbameins í blöðruhálskirtli og að markmið verkefnisins verði að miðla upplýsingum um sjúkdóminn, einkenni hans, áhættuþætti, mögulegt eftirlit með áhættuþáttum og bætt meðferðarúrræði. Við skipulag verkefnisins á að koma á fót víðtækri samvinnu allra aðila innan og utan heilbrigðisþjónustunnar sem vinna að málefnum krabbameinssjúkra, svo sem í heilbrigðisþjónustu, við rannsóknir, í forvarnastarfi, fræðslu og stuðningsþjónustu.

Líkt og fram kemur í greinargerð með þingsályktunartillögunni er krabbamein í blöðruhálskirtli algengasta krabbamein í körlum og hér á landi látast árlega um 50 karlar á aldrinum 45 til 80 ára af völdum meinsins. Það er því mikilvægt að leita leiða til að draga úr algengi sjúkdómsins og fækka þannig dauðsföllum vegna hans. Forvarnir gegna þar lykilhlutverki og auka þarf vitund og þekkingu manna á einkennum sjúkdómsins og hvert leita skuli ef einkenni koma fram. Nefndin bendir á að krabbamein í blöðruhálskirtli er dæmi um sjúkdóm sem hefur tengsl við lífsstíl fólks og hægt er að vinna gegn með ástundun heilbrigðs lífsstíls, meðal annars með reglubundinni hreyfingu og hollu mataræði. Forvarnir og almenn heilsuvernd gegna sífellt stærra hlutverki sem fyrirbyggjandi og heilsueflandi þættir. Fyrir nefndinni kom fram að krabbameinið er sofandi í mörgum karlmönnum sem bera meinið með sér en eru einkennalausir og því hefur meinið ekki áhrif á lífsgæði þeirra. Almennt er viðtekið að fara beri varlega í skimun fyrir meininu þar sem margir munu þá greinast með það og fara í kjölfarið í aðgerðir sem hafa áhrif á lífsgæði þeirra en ekki er hægt að segja með vissu, þegar meinið finnst við skimun, hvort viðkomandi muni finna fyrir einkennum þess eða ekki.

Nefndin bendir á að í velferðarráðuneytinu er nú starfandi ráðgjafahópur vegna vinnu við gerð krabbameinsáætlunar. Hlutverk hópsins er að veita ráðgjöf við mótun stefnu og meginmarkmiða í málaflokknum til ársins 2020. Verkefni hópsins eru fjölþætt og má þar meðal annars nefna eflingu heilsuverndar og forvarna og samþættingu á kröftum þeirra aðila sem vinna að málaflokknum, allt frá grasrótarsamtökum til heilsugæslunnar og heilbrigðiskerfisins í heild. Mikilvægt er að vinna að málefninu á markvissan hátt þannig að ná megi sem bestum árangri. Að mati nefndarinnar fer best á því að sú vinna sem lagt er til að unnin verði á grundvelli þessarar þingsályktunartillögu verði unnin á þeim vettvangi sem er nú þegar til staðar og leggur nefndin því til þá viðbót við tillögugreinina að vinnan verði unnin af fyrrnefndum ráðgjafahópi á vegum velferðarráðuneytisins.

Nefndin leggur til að þingsályktunartillagan verði samþykkt með svofelldri breytingu:

„Við tillögugreinina bætist ný málsgrein, svohljóðandi:

Verkefnið verði undirbúið á vegum ráðgjafahóps vegna vinnu við gerð krabbameinsáætlunar sem starfandi er í velferðarráðuneytinu og hrint í framkvæmd samhliða krabbameinsáætlun.“

Undir þetta rita, auk þeirrar sem hér stendur, Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, Ásmundur Friðriksson, Lilja Rafney Magnúsdóttir, Björt Ólafsdóttir, Guðbjartur Hannesson og Páll Jóhann Pálsson.