þjóðaratkvæðagreiðsla um framtíðarskipan fiskveiðistjórnar.
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir tillögu til þingsályktunar um þjóðaratkvæðagreiðslu um framtíðarskipan fiskveiðistjórnar. Flutningsmenn ásamt mér eru hv. þm. Helgi Hjörvar, Jónína Rós Guðmundsdóttir, Oddný G. Harðardóttir, Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, Skúli Helgason, Valgerður Bjarnadóttir, Sigmundur Ernir Rúnarsson og Magnús Orri Schram.
Tillagan er svohljóðandi:
Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að undirbúa þjóðaratkvæðagreiðslu um framtíðarskipan fiskveiðistjórnar þar sem bornar verði upp grundvallarspurningar, m.a. um hvort taka eigi upp nýtt fiskveiðistjórnarkerfi, setja sérstakt stjórnarskrárákvæði um eignarhald auðlindarinnar og innkalla aflaheimildir og endurúthluta þeim gegn gjaldi til þjóðarinnar.
Þetta mál var lagt fram á síðasta þingi en komst ekki á dagskrá þess þings og er hér í rauninni mælt fyrir því í fyrsta skipti. Í sáttmála stjórnarflokkanna er kveðið á um mikilvægi þess að standa vörð um sameign þjóðarinnar á náttúruauðlindum sínum. Þar er enn fremur kveðið á um breytingar á núverandi fiskveiðistjórnarkerfi að undangengnu samráði við hagsmunaaðila í sjávarútvegi. Það samráð hefur nú staðið yfir í rúmt ár og niðurstaða þess liggur fyrir í skýrslu starfshóps um endurskoðun laga um fiskveiðistjórn sem nýlega var afhent sjávarútvegsráðherra.
Skoðanakannanir undanfarna mánuði og undanfarin missiri hafa sýnt ríkan vilja meðal þjóðarinnar til þess að fyrirheit ríkisstjórnarinnar um breytingar á fiskveiðistjórnarkerfinu nái fram að ganga. Flutningsmenn tillögunnar telja brýnt að fá úr því skorið hver þjóðarviljinn er í þessu efni.
Markmiðið með sjávarútvegsstefnu ríkisstjórnarinnar er að fiskveiðar umhverfis landið séu hagkvæmar og skapi verðmæti og störf en séu jafnframt sjálfbærar og vistvænar og í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar um verndun vistkerfa, lífríkis og hafsbotns.
Í stjórnarstefnunni er enn fremur mörkuð sú stefna að veiðiheimildir skuli ákvarðast af nýtingarstefnu sem byggist á aflareglu hverju sinni og því er heitið að með sérstöku ákvæði í stjórnarskrá verði undirstrikað að fiskstofnarnir umhverfis landið séu sameign þjóðarinnar í samræmi við það sem kemur fram í 1. gr. laga um stjórn fiskveiða, nr. 116/2006, að úthlutun veiðiheimilda myndi ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir heimildum.
Þá er því einnig heitið að brugðist verði frekar við áliti mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna frá 24. október 2007, m.a. með því að gæta atvinnufrelsis og tryggja að jafnræðis verði gætt við úthlutun afnotaréttar og aðgengi að hinni sameiginlegu auðlind.
Íslenskur sjávarútvegur mun gegna lykilhlutverki við þá endurreisn atvinnulífs og efnahagslífs sem fram undan er. Það er því afar mikilvægt að skapa greininni bestu rekstrarskilyrði sem völ er á og treysta þannig rekstrargrundvöll hennar til langs tíma, en jafnframt verði leitað sátta um stjórn fiskveiða eins og stjórnvöld hafa áform um. Meðal brýnna aðgerða sem stjórnarsáttmálinn kveður á um er að takmarka framsal á aflaheimildum, auka veiðiskyldu og endurskoða tilfærslur á heimildum milli ára, stofna auðlindasjóð sem fari með ráðstöfun fiskveiðiréttinda í eigu þjóðarinnar, að arður af rekstri sjóðsins renni til atvinnuuppbyggingar. Og þá er því enn fremur heitið að lög um stjórn fiskveiða verði endurskoðuð í heild með því markmiði að stuðla að verndun fiskstofna, stuðla að hagkvæmri nýtingu auðlinda sjávar, treysta atvinnu, efla byggð í landinu, skapa sátt meðal þjóðarinnar um eignarhald og nýtingu auðlinda sjávar og leggja grunn að innköllun og endurráðstöfun aflaheimilda á u.þ.b. 20 ára tímabili í samræmi við stefnu beggja flokka.
Flutningsmenn tillögunnar telja að ekki verði undan því vikist að efna þessi fyrirheit stjórnarflokkanna um breytingar á fiskveiðistjórninni. Niðurstaða starfshóps sjávarútvegsráðherra og málflutningur forsvarsmanna Landssambands íslenskra útvegsmanna undanfarið bendir hins vegar til þess að breytingar á kerfinu muni vart nást fram í fullu samkomulagi við alla hagsmunaaðila. Flutningsmenn telja að full ástæða sé til þess að þjóðin fái að tjá hug sinn um þetta mikilvæga mál. Með þingsályktunartillögu þessari er ríkisstjórninni falið að vinna að framgangi málsins og láta orða þær spurningar sem æskilegt væri að þjóðin svaraði.
Ég ætla ekki að hafa þessi orð fleiri, frú forseti, en legg til að tillögunni verði vísað til allsherjarnefndar þar sem hér er um stjórnsýslulegt málefni að ræða sem varðar ekki beint efnislega fiskveiðistjórnarmál eða sjávarútvegsmál sem slík.
