fjármálastefna 2017--2022.

Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir nefndaráliti meiri hluta fjárlaganefndar um fjármálastefnu, á þskj. 427 vegna samþykktar á fjármálastefnu árin 2017–2022. Við innleiðingu nýrra laga um opinber fjármál urðu máttarstólpar umfjöllunar Alþingis um opinber fjármál í raun þrír, þ.e. ríkisfjármálaáætlun sem við ræðum væntanlega síðar á þinginu, síðan er það fjármálastefna og svo að lokum fjárlög.

Það er mikilvægt að skilja samhengi þessara þriggja stólpa og hlutverk hvers og eins fyrir sig. Ríkisfjármálaáætlun er samþykkt í upphafi hvers kjörtímabils. Þetta er mikilvægt að hafa í huga. Í raun eru ákvæði laganna með þeim hætti að nánast er ekki gert ráð fyrir því að taka megi upp eða breyta ríkisfjármálaáætlun sem gildir á hverjum tíma nema ef vera skyldi meiri háttar efnahagsleg áföll eða óvæntar aðstæður. Ísland hefur sannarlega því miður oft lent í slíkum áföllum. Kannski má segja að af slíku sé meira hér á landi en æskilegt er. Við þekkjum öll slík áföll og kannski byggir vandi okkar við efnahagsstjórnun að stórum hluta á því að við þurfum að búa við nýtingu okkar á náttúrulegum auðlindum sem geta verið dyntóttar.

Þá vil ég nefna aðra meginástæðu þess að mögulegt sé að taka upp fjármálastefnu en það er ef ríkisstjórnarskipti verða án þess að kosningar séu í millitíðinni.

Við höfum efnahag sem ræðst að verulegu leyti af því að byggja á nýtingu á náttúru landsins til sjávar og sveita. Það gerir til okkar kröfur um að hafa í huga að það leysir okkur ekki undan því að taka ákvarðanir sem eru bæði ábyrgar en líka raunsæjar. Raunsæjar að því leyti að við verðum að muna að í stefnumörkun til lengri tíma verður að sýna ábyrgð og að við kyndum ekki með athöfnum okkar undir með þeim afleiðingum að hér geti orðið áföll sem verða þá fyrst og fremst af okkar völdum, eða óábyrgrar efnahagsstjórnar, t.d. með ótakmarkaðri útgjaldaþenslu sem verður til lengri tíma ósjálfbær, að tekjumarkmið hins opinbera verði ekki til þess að skaða möguleika einstaklinga til athafna, skuldastaða opinberra aðila þróist ekki til þess að verða helsi eða ósjálfbær til að standa gegn áföllum sem dunið geta á okkur og að umsvif hins opinbera verði ekki með þeim hætti í samfélagi okkar að afrakstur af vinnu okkar og verðmætasköpun verði ekki á forræði þess.

Það þýðir samt ekki að við getum ekki byggt undir stefnumarkmið okkar sem er í raun lágmarksmarkmið. Við samþykkt laga um opinber fjármál var mikið rætt um framsetningu fjármálastefnu. Það eru gild og góð rök sem m.a. koma fram í umsögn fjármálaráðs til fjárlaganefndar um þetta þingmál að hugsanlega væri betra að setja stefnuna fram með ákveðnum sveigjanleika.

Niðurstaðan við lagasetninguna var samt sú, og þetta var rætt heilmikið við undirbúning laganna á sínum tíma, að setja fjármálastefnu hvers tíma þá fram með þeim lágmarksviðmiðum sem fjármálastefnan í raun ver.

Helstu markmið opinberrar fjármálastefnu eru undirbyggð af sjálfbærni, varfærni og stöðugleika og festu í opinberum fjármálum. Við umfjöllun fjárlaganefndar um fjármálastefnu hefur berlega komið í ljós að full ástæða er til að undirbyggja af yfirvegun stefnu næstu ára. Almennt má segja að ríkissjóður sé enn í viðkvæmri stöðu þótt næstum sé nú áratugur liðinn frá einhverju mesta efnahagsáfalli sem við höfum orðið fyrir og ég mun fjalla nánar um það síðar.

Ríkisútgjöld hafa aukist verulega á milli áranna 2016 og 2017, þá fyrst og fremst í formi þess að við höfum mætt kjarasamningum en laun ríkisstarfsmanna og laun almennt í samfélaginu hafa hækkað. Afleiðingar þess eru m.a. að við höfum bætt greiðslu almannatrygginga auk þess að forgangsraða til hækkunar almannatrygginga almennt. Á sama tíma er gífurleg eftirspurn eftir hækkandi framlögum til ýmissa þátta í samfélaginu sem hafa nánast verið í kyrrstöðu í heilan áratug. Launum ríkisstarfsmanna og hækkun almannatrygginga verður ekki stillt hér upp sem ástæðu þess að ekki sé hægt að ráðast í stórfellda hækkun framlaga til ýmissa málaflokka eins og löggæslu, samgöngumála eða menntamála eða annarra þátta sem við erum nú í daglegu tali farin að kalla innviði. Við höfum aukið framlög til heilbrigðismála sérstaklega undanfarin ár en erum samt samkvæmt almennri umræðu og viðhorfum langt frá því að gera eins og hæst er krafist.

Segja má að við sem samfélag stöndum andspænis liðnum áratug stöðnunar á mörgum sviðum. Í kosningum í haust var mikið fjallað um heilbrigðismál en síðustu vikur og daga hefur verið mikið fjallað um samgöngur og vegi. Það er þar og í mörgum öðrum þáttum sem við höfum í raun þurft að taka lán. Lántökur okkar í kjölfarið á hruninu mælast ekki allar í skuldabréfum og lánalínum ríkissjóðs, þær geta líka mælst í öðrum þáttum. Til að skýra mál mitt nánar langar mig að vitna í og taka undir grein sem formaður stjórnar Sparisjóðs Suður-Þingeyjarsýslu birti m.a. í héraðsfréttablaðinu Skessuhorni þar sem hann með skýrum rökum dregur fram hvernig við sem þjóð höfum tekið lán í samgöngukerfinu í formi þess að fresta viðhaldi og nauðsynlegum endurbótum og nýframkvæmdum. Greinarhöfundur í Skessuhorni veltir fyrir sér hvort líta eigi á lán í samgöngumannvirkjum sem forgangskröfu í uppgjöri næstu ára. Ég held að þessi samlíking sé gott dæmi um þá jafnvægislist sem þarf að beita næstu árin við að stýra efnahagsmálum til að hér verði ekki misgengi í raunverulegri getu okkar til athafna og óskhyggju.

Við umfjöllun um fjármálastefnu er nauðsynlegt að hafa í huga að hér eflist efnahagur hratt. Það er gríðarlega mikill hagvöxtur og mjög aukin umsvif í efnahagslífinu. Fjármálastefnan byggir á markmiðum okkar um afgang í opinberum rekstri, skuldum og umfangi hins opinbera og helstu atriði hennar, með leyfi forseta, eru eftirfarandi eins og rakið er í tillögunni:

„1. Afgangur verði á heildarjöfnuði hins opinbera tímabilið 2017–2022 sem verði a.m.k. 1% af vergri landsframleiðslu (VLF) árið 2017, a.m.k. 1,6% af VLF árin 2018 og 2019 en lækki um 0,1% af VLF á hverju ári þar á eftir. Afganginum verði varið til lækkunar skulda.

2. Heildarskuldir hins opinbera verði komnar undir 30% af VLF í árslok 2019 og verði ekki hærri en 26% af VLF í árslok 2022.

3. Öllu óreglulegu og einskiptis fjárstreymi í ríkissjóð, svo sem vegna eignasölu, verði varið til að hraða enn frekar niðurgreiðslu skulda eða til lækkunar á ófjármögnuðum lífeyrisskuldbindingum í því skyni að treysta fjárhagsstöðu ríkissjóðs og draga úr vaxtakostnaði.

4. Árleg heildarútgjöld hins opinbera verði ekki umfram 41,5% af VLF á tímabilinu.“

Meiri hlutinn telur ástæðu til að vekja sérstaka athygli á nokkrum forsendum stefnunnar og þar munar mestu að gert er ráð fyrir áframhaldandi stöðugum hagvexti út spátímabilið samkvæmt þjóðhagsspá Hagstofu Íslands frá því í nóvember sl. Í spánni var hagvöxtur áætlaður 4,4% á þessu ári og eftir það á bilinu 2,6–3% út spátímann. Gangi hagspáin eftir verður yfirstandandi hagvaxtarskeið a.m.k. áratugur, líklega lengsta samfellda hagvaxtarskeið Íslandssögunnar.

Innlend eftirspurn, atvinnuvegafjárfestingar og vöxtur ferðaþjónustu eru aðaldrifkraftar vaxtarins um þessar mundir. Spáin var endurmetin um miðjan febrúar sl. og þá var því spáð að hagvöxtur ársins 2016 yrði mun meiri en í nóvemberspánni. Óverulegar breytingar voru hins vegar fyrir tímabilið 2017–2022 og hefur meiri hluti nefndarinnar því ekki tekið tillit til uppfærðrar þjóðhagspár í afgreiðslu sinni.

Allar stærðir stefnunnar eru settar fram sem hlutfall af vergri landsframleiðslu en meiri hlutinn vekur athygli á því að þótt slík punktstaða leiði til gagnsæis getur það líka gengið gegn grunngildum stefnunnar að njörva niður alla liði hennar. Stefnumörkunin getur þannig orðið of þröng en hún má ekki heldur verða of víð til þess að hún verði ekki marklaus. Eins og áður hefur verið nefnt er hugsanlegt að setja markmiðin fram sem hlutfall af vergri landsframleiðslu á tilteknu bili og samhliða því eru sviðsmyndargreiningar nauðsynlegar til þess að meta ríkisfjármálaáhættu. Einn umsagnaraðili bendir t.d. á að ef spá um hagvöxt verður 1 prósentustigi lægri en ætlað er leiðir það til hallarekstrar strax árið 2019 og áfram út spátímann.

Nokkrir umsagnaraðilar telja að ónógt aðhald felist í stefnunni og benda á nauðsyn þess að stefna beri að meiri afgangi til þess að viðhalda aðhaldsstigi og tryggja að ríkisfjármálastefnan vinni ekki gegn peningamálastefnu Seðlabanka Íslands. Bent er á að jákvæð afkoma grundvallist nær alfarið á þeirri forsendu að hagvöxtur haldi áfram út spátímabilið og það væri lengsta samfellda hagvaxtarskeið í nútímahagsögu landsins.

Hugtakið sjálfvirk sveiflujöfnun vísar til þess að þegar litið er til hagsveiflunnar eru innbyggðir þættir í tekju- og gjaldaliðum hins opinbera sem auka tekjur á góðæristímum og draga úr útgjöldum. Skattkerfið er þannig að hlutfall skatttekna eykst þegar vel árar og velferðarkerfið er með tengingar sem draga úr útgjöldum á sama tíma. Grundvallaratriðið er að hvað aðhald snertir skiptir miklu hver afkoman er þegar hvorki þensla né samdráttur er í efnahagslífinu.

Aðalþungi síðustu fjármálastefnu var að láta sjálfvirka sveiflujafnara vinna sitt verk, halda gjaldahlið stöðugri á meðan aukin efnahagsumsvif ynnu sitt verk og nota afgang til greiðslu skulda. Afkomumarkmið eitt og sér er ekki fullnægjandi mælikvarði á aðhaldsstig opinberra fjármála, jafnvel þó að einnig sé sett þak á heildargjöldin. Í því skyni að auðvelda mat á aðhaldsstiginu er nauðsynlegt að fyrir liggi sundurliðun frumjafnaðar, þ.e. gjöld og tekjur fyrir utan vaxtagjöld og -tekjur.

Meiri hlutinn telur að við framsetningu fjármálastefnu framtíðarinnar beri að huga að því að áætla þar frumjöfnuð, þ.e. afkomu án vaxtatekna og -gjalda, í ríkisfjármálum en ekki eingöngu heildarjöfnuð eins og nú er gert. Þróun frumjafnaðar er mjög mikilvæg vísbending um aðhaldsstig opinberra fjármála. Staða hagsveiflunnar hefur ráðandi áhrif á afkomu hins opinbera. Þegar vel gengur í þjóðarbúskapnum eru skatttekjur tiltölulega meiri og ýmis útgjöld, svo sem vegna atvinnuleysis, minni en ella. Við mat á aðhaldsstigi þarf því að horfa frekar til frumjafnaðar og jafnvel að leiðrétta hann að einhverju leyti fyrir áhrifum hagsveiflunnar.

Meiri hlutinn bendir á að í stefnunni felst að aðhald er mest árin 2018 og 2019 en mun minna seinni árin þar sem stefnt er að lægri afgangi sem hlutfalli af landsframleiðslu auk þess sem vaxtagjöldin lækka og því sé svigrúm til að auka rekstrarútgjöld og draga úr frumjöfnuði sem því nemur. Vaxtagjöld eru áætluð 70,2 milljarðar í ár en í lok spátímabilsins er áætlaðað þau verði rúmlega 50 milljarðar kr. Því eru vísbendingar um að slakað verði á aðhaldi á seinni hluta tímabilsins.

Samband íslenskra sveitarfélaga bendir á í sinni umsögn að sveitarfélögin vinni innan fjármálareglna sem gilda um þau samkvæmt sveitarstjórnarlögum. Skuldahlutföll sveitarfélaganna hafa lækkað verulega á síðustu árum. Áfram er gert ráð fyrir jákvæðri rekstrarniðurstöðu sveitarfélaga. Á móti vegur að sveitarfélögin áætla að verja 29 milljörðum kr. til fjárfestinga umfram tekjur af gatnagerðargjöldum. Á þjóðhagsreikningagrunni þýðir það að heildarafkoma sveitarfélaganna verður neikvæð um 8 milljarða kr. eða um 0,3% af vergri landsframleiðslu á yfirstandandi ári og því næsta. Sú niðurstaða væri að óbreyttu ekki í samræmi við þingsályktunartillöguna þar sem gert er ráð fyrir jafnvægi í heildarafkomu sveitarfélaga öll árin.

Meiri hlutinn bendir á að ósamræmd framsetning á uppgjöri getur kallað fram misræmi á milli fjármálastefnu og uppgjörs sveitarfélaga. Meiri hlutinn telur að 0,1% markmið um afgang af vergri landsframleiðslu á fyrsta ári vera varfærið og eðlilegt í samhengi við það að í stefnunni í fyrra var ekki gerð krafa um afgang. Það er óumdeilt að hlutverk sveitarfélaga í opinberum fjármálum er afar mikilvægt og því afar æskilegt að samhliða ábyrgri markmiðssetningu um afgang hjá ríkinu verði unnið að slíkum markmiðum með sveitarfélögunum. Meiri hluti nefndarinnar beinir því til samstarfsvettvangs sveitarfélaga og ríkis að samræma sem best uppgjör og framsetningu.

Við afgreiðslu málsins úr fjárlaganefnd lá ekki fyrir samkomulag milli ríkis og sveitarfélaga en samkvæmt upplýsingum sem fjárlaganefnd fékk í gær liggur nú fyrir samkomulag sem reyndar á eftir að staðfesta.

Til að stuðla ekki að enn meiri þenslu og styðja við peningamálastefnu Seðlabanka Íslands þarf ríkið að forgangsraða fjárfestingum sínum með þeim hætti að ekki verði hætta á ofþenslu á sama tíma. Til þess eru margar leiðir. Umræða um fjárfestingu í heilbrigðiskerfinu hefur leitt í ljós mikla þörf fyrir innviðauppbyggingu. Það er líka nauðsynlegt til þess að ná fram stærðarhagkvæmni til lengri tíma. Þá er og mikilvægt að stýra framkvæmdum hins opinbera á þá staði sem minna finna fyrir uppgangi efnahagslífsins. Það er sérstök áskorun við stjórn efnahagsmála hvað íbúafjöldi landsins er lítill og dreifist ójafnt. Stórir landshlutar hafa ekki fundið fyrir þenslu eða miklum efnahagslegum vexti. Frekar hefur verið um samdrátt eða stöðnun að ræða. Landsvæðaskiptingu þarf að hafa í huga við forgangsröðun fjárfestingarverkefna hins opinbera. Fjárfesting í samgöngukerfinu hefur verið mikið til umfjöllunar og hún er nauðsynleg til þess að efla og bæta samkeppnishæfni einstakra byggða og landsins alls.

Meiri hluti nefndarinnar telur afar mikilvægt að stefnt sé að því að greina á milli mismunandi fjárfestinga og framkvæmda í einstökum greinum og á milli landsbyggðar og suðvesturhornsins með tilliti til áhrifa og þenslu og efnahagslegra umsvifa.

Virðulegur forseti. Það hefur löngum verið snúið að allir landsmenn hafi skilning á umræðum um efnahagsmál. Sannarlega eigum við hér á landi héruð og landshluta sem í áratugi hafa ekki upplifað þenslu. Landsvæðið frá Dalabyggð í vestri og austur til Eyjafjarðar hefur í langan tíma nánast verið í kyrrstöðu svo dæmi sé tekið. Fyrir íbúa í þeim héruðum er það mjög framandi að ekki sé hægt að laga vegi vegna hættu á þenslu. Gleymum ekki heldur að sömu íbúum var sagt að ekki væri hægt að laga vegi hér á fyrri árum vegna þess að ekki væru til fjármunir.

Meiri hluti nefndarinnar leggur áherslu á að gerð verði áætlun til að minnsta kosti fimm ára um fjárfestingu í innviðum samfélagsins, jafnt hagrænum sem félagslegum. Fjárfesting í innviðum er forsenda þess að hægt sé að standa undir kröfum um góð lífsskilyrði hér á landi sem standist samanburð við það besta sem þekkist í heiminum. Meiri hlutinn telur skynsamlegt að kanna til hlítar möguleika á að fjármagna hagræna innviði í samstarfi við stofnanafjárfesta, svo sem lífeyrissjóði.

Ég nefndi áðan það sjónarmið að lántaka hins opinbera hafi ekki síst verið í formi þess að fresta viðhaldi og nauðsynlegum úrbótum á ýmsum sameiginlegum fjárfestingum okkar eins og samgöngukerfi. Því ber að skoða þessa áherslu meiri hlutans í því ljósi. Að mati meiri hlutans er mikilvægt að rammi fjármálastefnunnar komi ekki í veg fyrir nauðsynlega og eðlilega fjárfestingu í innviðum samfélagsins.

Varðandi vaxtagjöld ríkissjóðs þá kynnti nefndin sér og ræddi ítarlega samsetningu og þróun vaxtagjalda ríkissjóðs. Ríkissjóður er enn þá í mjög viðkvæmri skuldastöðu. Skuldir hafa farið lækkandi síðustu ár. Þær náðu hámarki árið 2012 og námu þá 1.130 milljarðum kr. en hafa lækkað um 370 milljarða kr. á fjórum árum. Mældar sem hlutfall af vergri landsframleiðslu voru skuldirnar 86% af landsframleiðslu í árslok 2011 en komnar niður í 47,5% í lok sl. árs.

Innlendar skuldir eru að stærstum hluta markaðshæf verðbréf eins og ríkisvíxlar, verðtryggð og óverðtryggð ríkisbréf og sérstakur markflokkur skuldabréfa sem gefinn var út til að fjármagna framlög og víkjandi lán til fjármálastofnana.

Endurgreiðslubyrði lána er þung á næstu árum eða til ársins 2022. Þar munar mest um markflokk skuldabréfa sem er á gjalddaga 2018. Árin 2020 og 2022 eru erlendu útgáfurnar á gjalddaga. Brýnt er að greiða niður eins og kostur er hluta lánanna og draga þannig úr stærð útistandandi flokka áður en til gjalddaga kemur.

Stefna í lánamálum miðast við að viðhalda virkum skuldabréfamarkaði þannig að markmiðið er ekki að gera ríkissjóð algerlega skuldlausan. Þvert á móti er ætlunin að útistandandi skuldir geti verið á bilinu 350–500 milljarðar kr. í óverðtryggðum ríkisbréfum á hverjum tíma. Einnig er stefnan að halda úti einu eða tveimur viðmiðunum í erlendum lánum á hverjum tíma. Þannig er stefnan að greiða ekki niður allar skuldir ríkissjóðs heldur að skuldsetning ríkisins verði á bilinu 450–600 milljarðar kr. sem er 17–23% af vergri landsframleiðslu miðað við áætlun um þróun landsframleiðslunnar á næstu árum.

Meiri hlutinn vekur sérstaklega athygli á því að þrátt fyrir að skuldsetning ríkisins sem hlutfall af landsframleiðslu sé að lækka og sé minni en hjá mörgum OECD-ríkjum eru vaxtagjöldin mjög há í samanburði við önnur ríki. Ein aðalástæða þess er samsetning skulda en 82% af heildarskuldum eru innlendar skuldir en aðeins 18% eru erlendar. Vaxtastig á Íslandi er mun hærra en víðast hvar erlendis og það skýrir mun á vaxtakostnaði og ekki er einfalt mál að breyta því. Mikill meiri hluti skulda ríkissjóðs eða um 80% ber fasta vexti. Nafnvextir á markaðsútgáfum taka mið af lánstíma og markaðsaðstæðum hverju sinni þegar þær eru fyrst gefnar út. Vaxtastigið ræðst að miklu leyti af framboði og eftirspurn á hverjum tíma. Mikill meiri hluti erlendra lána er líka á föstum vöxtum og við stýringu á vaxtaáhættu ríkissjóðs á næstu misserum þarf að taka tillit til þessarar stöðu.

Meiri hlutinn leggur áherslu á að haldið verði áfram á þeirri braut að lækka skuldir ríkissjóðs jafnframt því sem vaxtagjöldin verða að lækka verulega.

Meiri hlutinn bendir á að fjármálastefnan tekur ekki til þróunar eigna eins og þó er áskilið að gert skuli. Unnið er að því að búa til stofnefnahagsreikning í samræmi við nýjar reikningsskilareglur sem áskildar eru í lögum um opinber fjármál. Nú þegar liggja þó fyrir upplýsingar um marga eignaflokka ríkissjóðs, svo sem eignarhluti í fyrirtækjum og hægt hefði verið að birta upplýsingar um þær í stefnunni. Einnig liggja fyrir upplýsingar um eignir sveitarfélaga.

Einn af veigamestu óvissuliðunum á tímabilinu sem stefnan nær til tengist sölu eigna ríkissjóðs, einkum hlutdeildar þeirra í viðskiptabönkunum. Miðað við bókfært verð nemur hlutur ríkissjóðs í stóru viðskiptabönkunum um 450 milljörðum kr. Ríkið á Íslandsbanka og Landsbankann nánast að fullu en um 13% hlutafjár í Arion banka. Ljóst er að niðurgreiðsla á skuldum ríkisins ræðst að miklu leyti af því hvernig tekst til með sölu þessara eigna.

Meiri hlutinn telur nauðsynlegt að ítarleg umræða um framtíðarskipulag og eignarhald viðskiptabankanna fari fram á Alþingi. Svara þarf spurningum eins og hvernig bankarnir verða best undir það búnir að fara í söluferli. Endurskoða þarf efnahagsreikninga þeirra og starfsemi áður en til sölu kemur. Fyrir liggur að eiginfjárstaða bankanna er mjög sterk og eru þeir í reynd offjármagnaðir. Nauðsynlegt er að taka ákvarðanir um hvort ekki sé rétt og skynsamlegt að bankarnir greiði sérstakt framlag til lækkunar á eigin fé til ríkissjóðs áður en til sölu þeirra kemur.

Vanda verður til undirbúnings sölu á eignarhlutum ríkisins í viðskiptabönkunum og skapa þannig traust á söluferlinu. Meiri hlutinn er ekki með beinar tillögur í þeim efnum en bendir á möguleika á að leita til erlendra aðila um ráðgjöf og umsýslu vegna sölu. Það gæti aukið traust á söluferlinu sjálfu og skapað þann frið um það sem nauðsynlegur er. Fyrir þann tíma þarf að liggja fyrir hvernig ríkisvaldið telur að eignarhaldi bankanna verði best fyrir komið til langs tíma. Hugsanlega þarf að marka ramma um hámarkshlut einstakra hluthafa og takmarka krosseignatengsl eftir því sem frekast er kostur. Koma þarf í veg fyrir óeðlilega og óæskilega hagsmunaárekstra og tengsl.

Meiri hlutinn beinir því til efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis að leiða umræður á Alþingi um undirbúning á sölu eignarhluta ríkisins í bönkunum og framtíðarskipulag fjármálamarkaðar. Markmiðið er að salan eigi sér stað að undangenginni ítarlegri umræðu og opnu og gagnsæju söluferli.

Hvernig tekst til að losa eignir ríkissjóðs í fjármálafyrirtækjum mun skipta sköpum um hvernig skuldir ríkissjóðs þróast á næstu árum og þar með hvernig við getum búið stefnu í fjármálum okkar undir það verkefni sem blasa við okkur í að reka hér á landi öflugt og gott samfélag.

Virðulegi forseti. Undir þetta nefndarálit skrifar meiri hluti fjárlaganefndar og leggur til að þingsályktunartillagan verði samþykkt án breytinga.

Eftirfarandi fjárlaganefndarmenn skrifa undir: Haraldur Benediktsson, formaður fjárlaganefndar og framsögumaður, Jón Steindór Valdimarsson, Theodóra S. Þorsteinsdóttir, Óli Björn Kárason og Njáll Trausti Friðbertsson.