Skilgreining á háskólastigi.

Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir tillögu til þingsályktunar um skilgreiningu á háskólastigi. Fyrsti flutningsmaður er hv. þm. Hjálmar Árnason sem flytur þetta mál ásamt mér.

Tillagan hljóðar svo:

„Alþingi ályktar að fela menntamálaráðherra að skipa nefnd til að skilgreina stöðu og hlutverk skóla á háskólastigi. Nefndin fjalli um hlutverk skólanna út frá kennsluhlutverki, rannsóknarskyldu, stjórnun, samþættingu, verkaskiptingu og öðrum þáttum er máli skipta. Niðurstöður nefndarinnar verði kynntar Alþingi fyrir 1. apríl 2005. Nefndin verði skipuð þremur fulltrúum, tilnefndum af menntamálaráðherra. Nefndin leiti álits og samráðs starfandi háskóla, rannsóknarstofnana, samtaka námsmanna og annarra er máli kunna að skipta.“

Virðulegi forseti. Það gefur augaleið að nokkur bjartsýni ríkti hjá flutningsmönnum tillögunnar þegar hún var lögð fram og gefur að skilja að dagsetningin í tillögunni er orðin úrelt en hv. menntamálanefnd mun þá taka á því.

Sú ánægjulega þróun hefur átt sér stað á síðustu árum að nemendum á háskólastigi hefur fjölgað um yfir 50% frá árinu 2000. Markviss menntastefna virðist skila árangri og má ætla að hækkað menntastig þjóðarinnar skili framförum á flestum sviðum mannlífs á komandi árum. Þá hefur skólum á háskólastigi fjölgað á allra síðustu árum og munu nú vera níu talsins. Af umræðunni má ráða að nokkuð sé á reiki hvernig skólar á háskólastigi séu skilgreindir og hvert hlutverk þeirra sé talið. Þannig er á stundum gerður greinarmunur á háskóla í merkingunni kennslu- og rannsóknarstofnun og háskóla með áherslu á kennslu til hagnýtra starfa. Markmið tillögunnar er að láta skoða þessar skilgreiningar og draga fram tillögur til breytinga, sé þeirra talin þörf. Mikilsvert er að menntastefna þjóðarinnar á þessu sviði sé skýr og skilvirk þannig að hver skóli þjóni þeim markmiðum sem honum er ætlað. Þá gerir tillagan jafnframt ráð fyrir því að skoðað verði hvort auka megi verkaskiptingu, samþættingu eða jafnvel sameiginlega stjórn eins eða fleiri skóla á háskólastigi þannig að starf skólanna, fjármögnun og stjórnun verði sem skilvirkust og fjármunum til háskólastigsins sé varið á sem skynsamlegastan hátt. Mikilvægt er í þessari vinnu að líta til og virða sem mest sjálfstæði einstakra skóla.

Lagt er til að menntamálaráðherra skipi þriggja manna nefnd án tilnefningar til að gera fyrrgreinda úttekt og leggi niðurstöður þeirrar nefndar fyrir Alþingi fyrir 1. apríl 2005. Eins og ég kom inn á áðan mun þeirri dagsetningu að sjálfsögðu verða breytt. Lögð er áhersla á að nefndin leiti eftir umsögnum og áliti sem flestra er tengjast háskólastarfi þannig að sem gleggst mynd fáist af stöðunni.

Virðulegi forseti. Með þessu er hugsunin sú að skilgreina háskólastigið enn betur og ég held að það sé ákveðin þörf á því. Við höfum búið við góða menntastefnu, enda sýnir árangurinn það að fjöldi nemenda hefur aukist. Ef við lítum á tölur hefur fjöldi háskólastúdenta rúmlega tvöfaldast frá haustinu 1994 til haustsins 2003. Þetta er gríðarlegur fjöldi og ríkið er að verja auknum fjármunum sem betur fer til háskólastigsins, til að mynda hafa framlög til kennslu aukist um 2 milljarða og 40% til rannsókna. Við erum því að fjalla um gríðarlega fjármuni og eðlilegt að hér fari fram umræða um hvernig háskólastigið skilgreinir sig.

Ég legg til að að umræðu lokinni verði málinu vísað til hv. menntamálanefndar og það sent út til umsagnar.