143. löggjafarþing — 20. fundur,  12. nóv. 2013.

störf þingsins.

[13:43]
Horfa

Karl Garðarsson (F):

Virðulegi forseti. Lög um neytendalán tóku gildi um mánaðamótin. Lögin voru sett í tíð síðustu ríkisstjórnar þó að gildistakan sé núna. Það er margt jákvætt í þessum lögum, upplýsingaskylda lánastofnana til þeirra sem taka neytendalán er stóraukin en jafnframt þurfa lántakendur að gera mun betri grein fyrir fjárhagsstöðu sinni áður en umsókn þeirra er samþykkt. Þetta þýðir í raun að fólk þarf að fara í greiðslumat ef það vill fá hækkun á kreditkortaheimild, yfirdrætti, bílaláni o.fl.

Kröfurnar um lánshæfi verða mun strangari en verið hefur. Svo virðist þó sem þessi nýju lög hafi ýmsar aukaverkanir. Á vanskilaskrá eru núna 27–28 þús. manns. Framkvæmdastjóri Creditinfo hefur látið hafa eftir sér að svo geti farið að þessi nýju lög þýði að 15–18 þús. manns til viðbótar verði hafnað um lán. Svo gæti farið að fólk sem er ekki í alvarlegum vanskilum fái ekki lánafyrirgreiðslu.

Ef lánastofnanir telja líkur á að menn lendi í vanskilum getur það leitt til höfnunar þó að þeir hafi alltaf borgað af lánum sínum. Ekki verður betur séð en að þessi nýju lög útiloki þúsundir manna í húsnæðisvandræðum frá frekari fyrirgreiðslu og að það fólk muni hvorki geta keypt né leigt.

Eins og áður sagði eru neytendalögin á ábyrgð fyrri ríkisstjórnar. Auðvitað er gott að hvetja fólk til sparnaðar þannig að það geti haft efni á því sem það ætlar að kaupa. Málið versnar hins vegar þegar huglægt mat á því hvort einstaklingur geti mögulega borgað í framtíðinni er farið að stjórna för. Við erum að tala um 15–18 þús. manns sem munu væntanlega ekki fá lán í framtíðinni en hafa fengið hingað til.