Ferill 341. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Microsoft Word.
150. löggjafarþing 2019–2020.
Þingskjal 389 — 341. mál.
Stjórnarfrumvarp.
Frumvarp til laga
um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Frá fjármála- og efnahagsráðherra.
I. KAFLI
Gildissvið og orðskýringar.
1. gr.
Gildissvið.
2. gr.
Takmarkanir á gildissviði.
1. Eignarhaldsfélög.
2. Starfstengda eftirlaunasjóði.
3. Alþjóðlegar stofnanir og samtök, svo sem Seðlabanka Evrópu, Fjárfestingarbanka Evrópu og Alþjóðagjaldeyrissjóðinn og aðrar sambærilegar stofnanir sem reka sérhæfða sjóði og að því marki sem þessir sérhæfðu sjóðir starfa með almannahagsmuni að leiðarljósi.
4. Seðlabanka Íslands.
5. Ríki, sveitarfélög og stofnanir þeirra eða aðra aðila sem reka sjóði sem styðja almannatryggingar eða lífeyriskerfi.
6. Sérstaka verðbréfunaraðila.
7. Þátttökukerfi starfsmanna.
Lög þessi gilda ekki um rekstraraðila sem reka einn eða fleiri sérhæfða sjóði ef einu fjárfestarnir eru rekstraraðilinn sjálfur, dótturfélag hans, móðurfélag eða dótturfélag móðurfélags hans, og ef enginn fjárfestanna er sérhæfður sjóður.
3. gr.
Orðskýringar.
1. Aðalmiðlari: Lánastofnun, verðbréfafyrirtæki eða annar eftirlitsskyldur aðili sem býður fagfjárfestum þjónustu, einkum að fjármagna eða framkvæma viðskipti með fjármálagerninga sem mótaðili og sem kann einnig að veita aðra þjónustu, svo sem stöðustofnun og uppgjör verðbréfaviðskipta, öryggisvörslu lausafjármuna og veitingu verðbréfalána.
2. Almennur fjárfestir: Almennur fjárfestir samkvæmt skilgreiningu laga um verðbréfaviðskipti.
3. Dótturfélag: Dótturfélag samkvæmt skilgreiningu laga um ársreikninga.
4. EES: Evrópska efnahagssvæðið.
5. ESMA: Evrópska verðbréfamarkaðseftirlitsstofnunin.
6. Eiginfjárgrunnur: Eiginfjárgrunnur samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
7. Eignarhaldsfélag: Félag sem á hluti í einu eða fleiri félögum og hefur þann viðskiptalega tilgang að framfylgja viðskiptastefnu eða -stefnum í gegnum dótturfélög sín, hlutdeildarfélög eða með þátttöku til þess að stuðla að verðmætaaukningu þeirra til lengri tíma og sem er annað hvort félag:
a. sem starfar fyrir eigin reikning og hlutabréf þess hafa verið tekin til viðskipta á skipulegum verðbréfamarkaði innan EES, eða
b. sem ekki er stofnað í þeim megintilgangi að skila fjárfestum hagnaði með fjárlosun dótturfélaga eða hlutdeildarfélaga þeirra eins og fram kemur í ársreikningum þeirra eða öðrum opinberum gögnum.
8. Fagfjárfestir: Fagfjárfestir samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti.
9. Fjármálagerningur: Fjármálagerningur samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti.
10. Fjárfestingarsjóður: Hlutdeildarsjóður sem lýtur þeim fjárfestingarheimildum sem kveðið er á um í X. kafla og hefur hlotið staðfestingu Fjármálaeftirlitsins.
11. Fulltrúar starfsmanna: Fulltrúar starfsmanna samkvæmt lögum um upplýsingar og samráð í fyrirtækjum.
12. Fylgisjóður: Sérhæfður sjóður sem:
a. fjárfestir að minnsta kosti 85% eigna sjóðsins í hlutdeildarskírteinum eða hlutum annars sérhæfðs sjóðs (höfuðsjóðs),
b. fjárfestir að minnsta kosti 85% eigna sjóðsins í fleiri en einum höfuðsjóði sem eru með sömu fjárfestingaraðferðir, eða
c. með öðrum hætti ber áhættu gagnvart tilteknum höfuðsjóði sem nemur að minnsta kosti 85% eigna sjóðsins.
13. Gistiríki rekstraraðila: Ríki innan EES, annað en heimaríki rekstraraðila, þar sem rekstraraðili með staðfestu innan EES rekur sérhæfðan EES-sjóð þar sem hann markaðssetur hlutdeildarskírteini eða hluti sérhæfðs EES-sjóðs eða sérhæfðs sjóðs með staðfestu utan EES eða veitir þjónustu skv. 3. mgr. 9. gr.
14. Heimaríki sérhæfðs sjóðs: Ríki innan EES þar sem sérhæfður sjóður er með:
a. starfsleyfi eða er skráður samkvæmt landslögum. Hafi sérhæfður sjóður fleiri starfsleyfi eða skráningar skal miða við það ríki innan EES þar sem sérhæfði sjóðurinn fékk fyrst starfsleyfi eða var skráður, eða
b. skráða starfsstöð eða höfuðstöðvar ef hann er hvorki með starfsleyfi né skráður í ríki innan EES.
15. Heimaríki rekstraraðila: Ríki innan EES þar sem rekstraraðili er með skráða starfsstöð.
16. Hlutdeild í hagnaði: Hlutdeild í hagnaði sérhæfðs sjóðs sem rennur til rekstraraðila sem þóknun fyrir rekstur sjóðsins, að undanskilinni hlutdeild í hagnaði sjóðsins sem er ávöxtun rekstraraðila af eigin fjárfestingu í sérhæfða sjóðnum.
17. Hlutdeildarsjóður: Sérhæfður sjóður sem stofnað er til af rekstraraðila með starfsleyfi og í reglum sjóðsins kemur fram hann sé hlutdeildarsjóður.
18. Hlutdeildarskírteini: Fjármálagerningur sem er staðfesting á tilkalli allra þeirra sem eiga hlutdeild í hlutdeildarsjóði eða einstakri deild hans til eigna sjóðsins.
19. Höfuðsjóður: Sérhæfður sjóður sem annar sérhæfður sjóður fjárfestir í eða hefur áhættuskuldbindingu gagnvart skv. 12. tölul.
20. Markaðssetning: Tilboð eða hvatning til fjárfesta með auglýsingum eða annarri kynningu að frumkvæði rekstraraðila eða fyrir hans hönd um kaup á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í sérhæfðum sjóði sem hann rekur.
21. Móðurfélag: Móðurfélag samkvæmt lögum um ársreikninga.
22. Náin tengsl: Náin tengsl samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
23. Óskráð félag: Félag með skráða starfsstöð í ríki innan EES og hlutir þess hafa ekki verið teknir til viðskipta á skipulegum verðbréfamarkaði í samræmi við skilgreiningu laga um kauphallir.
24. Rekstraraðili: Lögaðili sem rekur einn eða fleiri sérhæfða sjóði með reglubundnum hætti.
25. Rekstur sérhæfðs sjóðs: Rekstur sérhæfðs sjóðs felur að lágmarki í sér eignastýringu eða áhættustýringu sérhæfðs sjóðs en getur einnig falið í sér almenna starfsemi svo sem hvers konar umsýslu vegna reksturs sjóðsins.
26. Sérhæfður sjóður: Sjóður, þ.m.t. sjóðsdeildir, sem veitir viðtöku fé frá fjárfestum til sameiginlegrar fjárfestingar samkvæmt fyrir fram kunngerðri fjárfestingarstefnu með ávinning fjárfesta að markmiði og hefur ekki starfsleyfi sem verðbréfasjóður samkvæmt lögum um verðbréfasjóði.
27. Sérhæfður EES-sjóður: Sérhæfður sjóður sem:
a. hefur starfsleyfi eða er skráður í ríkjum innan EES, eða
b. hefur ekki starfsleyfi eða er skráður í ríkjum innan EES en er þar með skráða starfsstöð eða höfuðstöðvar.
28. Sérstakur verðbréfunaraðili: Aðili sem hefur þann eina tilgang að framkvæma verðbréfun og aðra starfsemi sem er viðeigandi til að ná þeim tilgangi.
29. Staðfesta: Eftirfarandi gildir um staðfestu:
a. Rekstraraðili hefur staðfestu þar sem hann er með skráða starfsstöð.
b. Sérhæfður sjóður hefur staðfestu þar sem hann er með starfsleyfi eða er skráður, eða ef hann er ekki með starfsleyfi eða skráður, þar sem hann er með skráða starfsstöð.
c. Vörsluaðili hefur staðfestu þar sem hann er með skráða starfsstöð eða útibú.
30. Staðfesting: Með staðfestingu fjárfestingarsjóðs er átt við heimild Fjármálaeftirlitsins til rekstraraðila með starfsleyfi til að starfrækja fjárfestingarsjóð.
31. Stofnframlag: Stofnframlag samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
32. Útibú rekstraraðila: Starfsstöð sem er hluti rekstraraðila, er ekki sérstakur lögaðili og veitir þá þjónustu sem rekstraraðila er heimilt að inna af hendi. Litið skal á allar starfsstöðvar rekstraraðila í ríki innan EES sem eitt útibú hafi rekstraraðili skráða starfsstöð í öðru ríki innan EES.
33. Útgefandi: Útgefandi samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti sem hefur skráða starfsstöð í ríki innan EES og hlutabréf þess hafa verið tekin til viðskipta á skipulegum verðbréfamarkaði.
34. Verðbréfun: Viðskipti eða kerfi þar sem eining, sem er aðskilin frá útgefanda, vátryggingafélagi eða endurtryggingafélagi og sem er stofnuð vegna eða þjónar tilgangi viðskiptanna eða kerfisins, gefur út fjármögnunargerninga til fjárfesta og þar sem eitt eða fleira eftirfarandi á við:
a. eign eða eignasafn, eða hluti þess, er flutt til einingar sem er aðskilin frá útgefanda og er stofnuð vegna eða þjónar tilgangi viðskiptanna eða kerfisins, annaðhvort með flutningi löglegs eignarhalds eða raunverulegra hagsmuna þessara eigna frá útgefanda eða með undirþátttöku,
b. lánsáhætta eignar eða eignasafns, eða hluta þess, er flutt með beitingu lánaafleiða, ábyrgða eða sambærilegra aðferða til fjárfesta í fjármálagerningum sem eining, sem er aðskilin frá útgefanda og er stofnuð vegna eða þjónar tilgangi viðskiptanna eða kerfisins, gefur út, eða
c. tryggingaáhætta er flutt frá vátrygginga- eða endurtryggingafélagi til aðskilinnar einingar sem er stofnuð vegna eða þjónar tilgangi viðskiptanna eða kerfisins, þar sem einingin fjármagnar áhættuskuldbindingu sína að fullu gagnvart slíkri áhættu með útgáfu fjármögnunargerninga, og endurgreiðsluréttur fjárfesta í þeim fjármögnunargerningum er víkjandi gagnvart endurtryggingaskuldbindingu einingarinnar. Þegar slíkir fjármögnunargerningar eru gefnir út teljast þeir ekki greiðsluskuldbinding útgefanda eða vátrygginga- eða endurtryggingafélags.
35. Virkur eignarhlutur: Virkur eignarhlutur samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
36. Vogun: Sérhver aðferð rekstraraðila sem eykur áhættuskuldbindingu sérhæfðs sjóðs sem hann rekur, hvort sem það er með lántöku reiðufjár eða verðbréfa, skuldbindingu vegna afleiðna eða með öðrum hætti.
37. Yfirráð: Yfirráð samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um útreikning á vogun og aðferðir við vogun, sbr. 36. tölul.
II. KAFLI
Rekstur sérhæfðra sjóða, starfsleyfi o.fl.
4. gr.
Rekstur sérhæfðra sjóða.
1. Lögaðili, tilnefndur af eða fyrir hönd sérhæfðs sjóðs, sem ber í krafti þeirrar tilnefningar ábyrgð á rekstri sjóðsins, eða
2. sérhæfður sjóður sjálfur, ef rekstrarform hans heimilar innri stjórn og stjórn hans kýs að tilnefna ekki annan sem rekstraraðila.
Geti rekstraraðili ekki tryggt að sérhæfður sjóður sem hann rekur eða annar aðili sem starfar fyrir hans hönd uppfylli skilyrði laganna skal rekstraraðilinn gera Fjármálaeftirlitinu viðvart þegar í stað og, ef við á, lögbærum yfirvöldum viðkomandi sérhæfðs sjóðs innan EES. Fjármálaeftirlitið skal fara fram á það við rekstraraðila að hann grípi til nauðsynlegra úrbóta.
Hafi rekstraraðili ekki farið að kröfum Fjármálaeftirlitsins um úrbætur skv. 2. mgr., og sé um að ræða rekstraraðila með staðfestu hér á landi eða sérhæfðan sjóð innan EES, skal Fjármálaeftirlitið krefjast þess að viðkomandi rekstraraðili hætti sem rekstraraðili viðkomandi sérhæfðs sjóðs. Í því tilviki er óheimilt að markaðssetja sérhæfða sjóðinn innan EES. Fjármálaeftirlitið skal í því tilviki þegar upplýsa lögbær yfirvöld í gistiríki rekstraraðila.
5. gr.
Um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Rekstraraðilar með starfsleyfi og skráðir rekstraraðilar sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða eiga einir rétt á því að reka sérhæfða sjóði og til að bera heitið rekstraraðili sérhæfðra sjóða í nafni sínu. Sé hætta á að villst verði á nöfnum rekstraraðila sem starfa hér á landi getur Fjármálaeftirlitið krafist þess að annað félaganna verði auðkennt sérstaklega.
Rekstraraðilum með starfsleyfi er heimilt að markaðssetja hluti í sérhæfðum sjóðum til fagfjárfesta í samræmi við reglur VIII. kafla.
Skráðum rekstraraðilum með staðfestu hér á landi er heimilt að markaðssetja sérhæfða sjóði sem hafa staðfestu hér á landi og í öðrum ríkjum innan EES til fagfjárfesta hér á landi.
Óheimilt er að markaðssetja hluti í sérhæfðum sjóðum til almennra fjárfesta hér á landi, sbr. þó 65. gr. og 78. gr.
6. gr.
Rekstraraðilar sérhæfðra sjóða sem afla skulu starfsleyfis.
1. 100 milljóna evra (EUR) í íslenskum krónum, miðað við opinbert viðmiðunargengi (kaupgengi) eins og það er skráð hverju sinni, eða
2. 500 milljóna evra (EUR) í íslenskum krónum, miðað við opinbert viðmiðunargengi (kaupgengi) eins og það er skráð hverju sinni, ef rekstraraðilinn rekur einungis sérhæfða sjóði sem ekki eru vogaðir og þar sem ekki er unnt að innleysa hlutdeildarskírteini eða hluti fyrstu fimm árin frá dagsetningu upphaflegrar fjárfestingar í sérhverjum sérhæfðum sjóði.
Eignir sem til koma vegna vogunar skal telja til heildareigna skv. 1. tölul. 1. mgr.
Til heildareigna skv. 1. mgr. teljast eignir sérhæfðra sjóða sem eru í rekstri hans, á beinan eða óbeinan hátt, svo sem í rekstri lögaðila sem er með sömu stjórn og rekstraraðili, vegna yfirráða eða vegna verulegrar beinnar eða óbeinnar eignarhlutdeildar.
Skráðum rekstraraðila eða lögaðila er heimilt að sækja um starfsleyfi til þess að reka sérhæfða sjóði þrátt fyrir að heildareignir nemi ekki fjárhæðarviðmiðum 1. mgr.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um útreikninga á fjárhæðarviðmiðun vegna starfsleyfisskyldu rekstraraðila sérhæfðra sjóða, þ.m.t. vegna vogaðra sjóða og heildareigna sem fara yfir eða undir fjárhæðarviðmið innan sama almanaksárs.
7. gr.
Rekstraraðilar sérhæfðra sjóða sem skylt er að skrá hjá Fjármálaeftirlitinu.
Um skráningarskylda rekstraraðila gilda einungis eftirfarandi ákvæði laga þessara:
1. 5. og 7. gr. um skráningarskyldu,
2. 1.–2. og 4. mgr. 25. gr. um lausafjárstýringu,
3. 26. gr. um verðmat,
4. 3.–7. mgr., 1.–4. tölul. 8. mgr. og 9. mgr. 45. gr. um ársreikninga sérhæfðra sjóða í rekstri skráningarskyldra rekstraraðila eftir því sem við á,
5. 1.–6. og 10.–17. tölul. 1. mgr., 2. og 4. mgr. 46. gr. um upplýsingar við upphaf viðskipta,
6. 64. gr. um aðra markaðssetningu sérhæfðra sjóða hér á landi, og
7. XI. kafli um eftirlit og viðurlög.
Við skráningu skal rekstraraðili veita Fjármálaeftirlitinu upplýsingar um:
1. rekstraraðila, þ.m.t. nafn, heimilisfang og kennitölu,
2. sérhæfða sjóði í rekstri rekstraraðila, þ.m.t. nafn, heimilisfang og kennitölu, og
3. fjárfestingaraðferðir sérhæfðra sjóða sem hann rekur.
Skráður rekstraraðili skv. 1. mgr. skal reglulega veita Fjármálaeftirlitinu upplýsingar um:
1. helstu gerninga sem sérhæfðir sjóðir í rekstri hans stunda viðskipti með, og
2. upplýsingar um helstu áhættuþætti í starfsemi sérhæfðra sjóða sem hann rekur, þar á meðal vegna helstu áhættuskuldbindinga og samþjöppunaráhættu.
Fjármálaeftirlitið getur óskað eftir frekari upplýsingum frá rekstraraðila en skv. 4. mgr. sé það talið nauðsynlegt með hliðsjón af eftirlitshlutverki Fjármálaeftirlitsins og fjármálastöðugleika.
Þegar heildareignir sérhæfðra sjóða í rekstri fara yfir fjárhæðarviðmið skv. 6. gr. skal skráður rekstraraðili tilkynna Fjármálaeftirlitinu um það og sækja um starfsleyfi innan 30 daga frá því tímamarki.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skyldu rekstraraðila til skráningar, til upplýsingagjafar vegna vöktunar á kerfisáhættu og til tilkynningar til Fjármálaeftirlits ef farið er yfir fjárhæðarviðmið.
8. gr.
Skilyrði rekstraraðila fyrir því að hefja starfsleyfisskylda starfsemi.
Rekstraraðili skal veita Fjármálaeftirlitinu þær upplýsingar sem eftirlitið óskar eftir vegna eftirlits á grundvelli laga þessara.
9. gr.
Starfsheimildir rekstraraðila með starfsleyfi.
1. eignastýringu sjóðs, og
2. áhættustýringu sjóðs.
Með starfsleyfi er rekstraraðila heimilt, auk verkefna skv. 1. mgr., að sinna eftirfarandi verkefnum við rekstur sérhæfðs sjóðs:
1. Umsýsluverkefni:
a. Bókhald- og lögfræðiþjónusta.
b. Þjónusta við viðskiptavini vegna upplýsingabeiðna.
c. Mat á verðmæti eigna.
d. Regluvarsla og innri endurskoðun.
e. Halda og uppfæra skrár yfir eigendur hluta eða hlutdeildarskírteinishafa.
f. Úthlutun arðs.
g. Útgáfa og innlausn hlutdeildarskírteina og hluta.
h. Uppgjör viðskipta.
i. Vistun gagna.
2. Markaðssetning.
3. Verkefni sem tengjast eignum sérhæfðs sjóðs, einkum þjónustu sem nauðsynleg er til að mæta skyldum rekstraraðila varðandi fjárhagsgæslu, eignaumsjón, þjónustu vegna fasteigna, ráðgjöf til fyrirtækja um uppbyggingu höfuðstóls, áætlanagerð og tengdum málefnum, ráðgjöf og þjónustu tengdri samruna og kaupum fyrirtækja, sem og annarri þjónustu sem tengist rekstri sérhæfðs sjóðs og þeim félögum og öðrum eignum sem sjóðurinn hefur fjárfest í.
Rekstraraðila er einnig heimilt til viðbótar, að fenginni sérstakri heimild Fjármálaeftirlitsins, að sinna eftirfarandi verkefnum og skal við framkvæmd þeirra fara að lögum um verðbréfaviðskipti:
1. Eignastýring.
2. Fjárfestingaráðgjöf.
3. Varsla og umsýsla hlutdeildarskírteina eða hluta sjóða um sameiginlega fjárfestingu.
4. Móttaka og miðlun fyrirmæla varðandi fjármálagerninga.
Rekstraraðili sem ekki hefur heimild til eignastýringar skv. 1. tölul. 3. mgr. er óheimilt að sinna verkefnum skv. 2.–4. tölul. sömu málsgreinar. Rekstraraðila er óheimilt að sinna eingöngu verkefnum skv. 3. mgr.
Sérhæfðum sjóði, sem rekur sig sjálfur, er óheimilt að reka aðra sjóði eða vera rekinn í mismunandi sjóðsdeildum. Slíkum sjóði er óheimilt að sinna verkefnum skv. 3. mgr.
Rekstraraðila er óheimilt, í tengslum við rekstur á sjóðum sem má markaðssetja til almennra fjárfesta, að nýta sér sameiginlegan atkvæðisrétt í sjóðum í rekstri hans til að hafa veruleg áhrif á stjórnun útgefanda verðbréfa.
Rekstraraðili með heimild til eignastýringar skv. 1. tölul. 3. mgr. þessa ákvæðis skal ekki fjárfesta fyrir hönd viðskiptavinar í hlutdeildarskírteinum eða hlutum sérhæfðra sjóða sem hann rekur nema að fengnu fyrir fram samþykki viðskiptavinarins.
10. gr.
Umsókn um starfsleyfi.
1. upplýsingar um stjórnarmenn, framkvæmdastjóra og aðra stjórnendur rekstraraðila,
2. upplýsingar um einstaklinga eða lögaðila sem með beinum eða óbeinum hætti eiga virkan eignarhlut í rekstraraðila ásamt stærð eignarhlutar þeirra,
3. rekstraráætlun þar sem meðal annars komi fram upplýsingar um skipurit rekstraraðila og hvernig rekstraraðili hyggst uppfylla kröfur laga þessara,
4. upplýsingar um starfskjarastefnu og framkvæmd hennar sbr. 21. gr.,
5. upplýsingar um fyrirkomulag útvistunar og keðjuútvistunar sbr. 29.–31. gr.
Umsókn skv. 1. mgr. skulu einnig fylgja eftirfarandi upplýsingar um sérhæfða sjóði sem rekstraraðili hyggst reka:
1. upplýsingar um fjárfestingaraðferðir, þ.m.t. tegundir undirliggjandi sjóða ef sérhæfði sjóðurinn er sjóðasjóður, og stefnu rekstraraðila að því er varðar vogun, áhættusnið og önnur einkenni þeirra sérhæfðu sjóða sem hann rekur eða hyggst reka, þ.m.t. um ríki innan EES eða lönd utan EES þar sem sjóðir hafa eða munu hafa staðfestu,
2. upplýsingar um hvar höfuðsjóður hefur staðfestu ef sérhæfður sjóður er fylgisjóður sérhæfðs sjóðs,
3. reglur hvers sérhæfðs sjóðs sem rekstraraðili hyggst reka,
4. upplýsingar um fyrirkomulag tilnefningar vörsluaðila skv. IV. kafla fyrir hvern sérhæfðan sjóð sem rekstraraðili hyggst reka, og
5. upplýsingar skv. 1. mgr. 46. gr. fyrir hvern sérhæfðan sjóð sem rekstraraðili rekur.
Sæki rekstrarfélag verðbréfasjóða með starfsleyfi samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki um starfsleyfi sem rekstraraðili samkvæmt ákvæði þessu verður þess ekki krafist að rekstrarfélagið veiti Fjármálaeftirlitinu upplýsingar eða leggi fram gögn sem þegar hefur verið aflað að því tilskildu að framangreindar upplýsingar eða gögn séu ekki úrelt.
11. gr.
Skilyrði fyrir veitingu starfsleyfis.
1. Rekstraraðili uppfylli skilyrði laga þessara.
2. Rekstraraðili hafi nægilegt stofnframlag og eiginfjárgrunn skv. 15. gr.
3. Stjórnarmenn, framkvæmdastjóri og aðrir stjórnendur lykilstarfssviða rekstraraðila hafi nægjanlega gott orðspor sem og viðeigandi reynslu og þekkingu, með hliðsjón af starfsemi rekstraraðila, þ.m.t. hvað varðar fjárfestingaraðferðir sérhæfðra sjóða í rekstri rekstraraðila, og uppfylli kröfur 14. gr..
4. Þeir sem fara með virkan eignarhlut í rekstraraðila séu hæfir.
5. Höfuðstöðvar og skráð starfsstöð rekstraraðila eru hér á landi.
6. Rekstraraðili, að undanskildum sérhæfðum sjóði sem rekur sig sjálfur, starfi sem hlutafélag.
7. Náin tengsl milli rekstraraðila og annarra aðila hindra ekki skilvirkt eftirlit með starfsemi rekstraraðila.
8. Lög, reglugerðir og stjórnvaldsfyrirmæli ríkis utan EES sem gilda um aðila með náin tengsl við rekstraraðila eða erfiðleikar við að framfylgja lögum, reglugerðum og stjórnvaldsfyrirmælum ríkis utan EES hindra ekki skilvirkt eftirlit með starfsemi rekstraraðila.
Fjármálaeftirlitið skal leita álits viðkomandi lögbærs yfirvalds í öðrum ríkjum innan EES, áður en starfsleyfi er veitt skv. 1. mgr. sé rekstraraðili:
1. dótturfélag annars rekstraraðila, fjármálafyrirtækis eða vátryggingafélags með starfsleyfi í öðru ríki innan EES,
2. dótturfélag móðurfélags annars rekstraraðila, fjármálafyrirtækis eða vátryggingafélags með starfsleyfi í öðru ríki innan EES, eða
3. undir yfirráðum aðila sem hefur einnig yfirráð yfir öðrum rekstraraðila, fjármálafyrirtæki eða vátryggingafélagi með starfsleyfi í öðru ríki innan EES.
12. gr.
Takmörkun á gildissviði starfsleyfis.
13. gr.
Ákvörðun Fjármálaeftirlitsins um veitingu starfsleyfis.
Umsókn rekstraraðila telst fullbúin í skilningi 1. mgr. ef rekstraraðili hefur a.m.k. lagt fram upplýsingar skv. 1.–4. tölul. 1. mgr. 10. gr. og 1.–2. tölul. 2. mgr. 10. gr.
Rekstraraðila er heimilt að hefja rekstur sérhæfðra sjóða að fengnu starfsleyfi, þó ekki fyrr en einum mánuði eftir að hafa lagt fram upplýsingar skv. 5. tölul. 1. mgr. 10. gr. og 3.–5. tölul. 2. mgr. 10. gr., hafi þær ekki fylgt umsókn rekstraraðila.
14. gr.
Um hæfi stjórnenda rekstraraðila.
Rekstraraðili skal tilkynna Fjármálaeftirlitinu um skipan og breytingar varðandi þá einstaklinga sem gegna störfum skv. 1. mgr. og skulu tilkynningunni fylgja fullnægjandi upplýsingar til að hægt sé að meta hvort skilyrði 1. mgr. eru uppfyllt.
15. gr.
Stofnframlag og eiginfjárgrunnur.
Stofnframlag annarra rekstraraðila en skv. 1. mgr. skal að lágmarki nema jafnvirði 125 þúsund evra í íslenskum krónum.
Fari heildareignir sérhæfðra sjóða í rekstri rekstraraðila yfir jafnvirði 250 milljóna evra í íslenskum krónum skal rekstraraðili hafa til staðar viðbótarfjárhæð eiginfjárgrunns. Viðbótarfjárhæðina skal reikna sem 0,02% af þeirri upphæð sem fer yfir jafnvirði 250 milljónir evra í íslenskum krónum en samanlögð upphæð stofnframlags og viðbótarfjárhæðar eiginfjárgrunns skal að hámarki nema jafnvirði 10 milljónum evra í íslenskum krónum.
Sérhæfðir sjóðir teljast í rekstri rekstraraðila skv. 3. mgr. þótt rekstraraðili hafi útvistað verkefnum vegna þeirra í samræmi við 29.–31. gr. en til þeirra teljast ekki sjóðir sem rekstraraðili sér um eignastýringu fyrir samkvæmt útvistunarsamningi.
Þrátt fyrir 3. mgr. skal eiginfjárgrunnur rekstraraðila aldrei vera lægri en sem nemur reiknaðri fjárhæð skv. 84. gr. d laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Rekstraraðili skal annað hvort hafa til staðar eiginfjárgrunnsálag eða starfsábyrgðartryggingu sem nær yfir áhættuna af tjóni vegna mögulegrar ábyrgðar rekstraraðila.
Eiginfjárgrunn, þ.m.t. eiginfjárgrunnsálag, skal fjárfesta í auðseljanlegum eignum eða eignum sem má hæglega skipta í reiðufé á skömmum tíma. Til slíkra eigna teljast ekki stöður sem byggja á spákaupmennsku.
Að undanskilinni 6. og 7. mgr. á ákvæði þetta ekki við um rekstraraðila sem jafnframt eru rekstrarfélög verðbréfasjóða. Hafi rekstraraðili viðbótarstarfsheimildir skv. 3. mgr. 9. gr. gilda þó um starfsemi hans ákvæði um áhættugrunn skv. 3. mgr. 84. gr. e laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um eiginfjárgrunnsálag og starfsábyrgðartryggingu rekstraraðila sérhæfðs sjóðs.
16. gr.
Virkur eignarhlutur.
Ákvæði 1. mgr. gildir einnig um eiganda virks eignarhlutar sem hyggst draga svo úr hlutafjár- eða stofnfjáreign sinni eða atkvæðisrétti að hann eigi ekki virkan eignarhlut. Í tilkynningu skal koma fram hver eignarhlutur hans muni verða. Fari eignarhluturinn niður fyrir 20%, 33% eða 50% eða svo mikið að rekstraraðili hættir að vera dótturfyrirtæki hlutaðeigandi skal það einnig tilkynnt. Sama á við ef hlutfallslegur eignarhlutur eða atkvæðisréttur rýrnar vegna hlutafjár- eða stofnfjáraukningar.
Ákvæði VI. kafla laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, gilda um eignarhluti og meðferð þeirra.
17. gr.
Tilkynningarskylda rekstraraðila og breytingar á gildissviði starfsleyfis.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að hafna fyrirhuguðum breytingum rekstraraðila skv. 1. mgr. eða samþykkja að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Þá getur Fjármálaeftirlitið krafist þess að breytingar verði afturkallaðar hafi þær þegar komið til framkvæmda,.
Fjármálaeftirlitið skal tilkynna rekstraraðila um takmarkanir, höfnun eða afturköllun breytinga innan eins mánaðar frá móttöku upplýsinga skv. 1. mgr. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að framlengja tímabilið um allt að einn mánuð telji stofnunin það nauðsynlegt og skal það þá tilkynnt rekstraraðila innan fyrrgreinds frests.
Rekstraraðili skal framkvæma fyrirhugaðar breytingar innan tólf mánaða, sbr. þó 3. mgr.
Rekstraraðili skal tilkynna Fjármálaeftirlitinu um stofnun eða slit sérhæfðra sjóða eða sjóðsdeilda sem falla undir gildissvið starfsleyfis rekstraraðila skv. 13. gr. innan fimm virkra daga. Stofnun eða slit sérhæfðra sjóða eða sjóðsdeilda sem falla utan gildissviðs starfsleyfis rekstraraðila teljast til verulegrar breytingar skv. 1. mgr.
18. gr.
Afturköllun starfsleyfis.
1. Afsalar sér starfsleyfinu með skýrum hætti.
2. Nýtir ekki starfsleyfið innan tólf mánaða frá því að það var veitt.
3. Hefur í sex mánuði samfellt ekki stundað þá starfsemi sem starfsleyfið tekur til.
4. Hefur öðlast starfsleyfið á grundvelli rangra upplýsinga eða á annan óeðlilegan hátt.
5. Fullnægir ekki lengur skilyrði sem voru til grundvallar veitingu starfsleyfis.
6. Fullnægir ekki kröfu um áhættugrunn skv. 84. gr. e laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, ef rekstraraðili hefur starfsheimildir skv. 3. mgr. 9. gr.
7. Brýtur alvarlega eða ítrekað gegn lögum þessum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum með stoð í þeim.
8. Brýtur gegn ákvæðum annarra laga sem varðað getur afturköllun starfsleyfis.
III. KAFLI
Skilyrði fyrir starfsemi rekstraraðila og skipulagskröfur.
19. gr.
Almenn skilyrði.
1. Viðhafa eðlilega og heilbrigða viðskiptahætti og venjur, þ.m.t. starfa af heiðarleika, fagmennsku, kostgæfni og sanngirni og starfa með hagsmuni sérhæfðra sjóða sem hann rekur, fjárfesta þeirra og heilleika markaða að leiðarljósi.
2. Hafa getu, þekkingu og verklag sem nauðsynlegt er til að sinna starfsemi rekstraraðila með tilhlýðilegum hætti.
3. Grípa til allra sanngjarnra ráðstafana til að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra. Verði ekki hjá hagsmunaárekstrum komist ber rekstraraðila að greina, stýra, vakta og upplýsa sérhæfða sjóði, fjárfesta og aðra eftir því sem við á um hagsmunaárekstra til að koma í veg fyrir skaðleg áhrif á hagsmuni sérhæfðra sjóða og fjárfesta þeirra og til að tryggja sanngjarna meðhöndlun sérhæfðra sjóða í rekstri rekstraraðila.
4. Starfa í samræmi við lög og reglur sem eiga við hverju sinni svo honum sé unnt að gæta hagsmuna sérhæfðra sjóða, fjárfesta þeirra og heilleika markaðarins.
5. Koma fram við fjárfesta sérhæfðra sjóða af sanngirni.
Óheimilt er að veita fjárfesti í sérhæfðum sjóði réttindi umfram aðra fjárfesta sjóðsins nema reglur sérhæfðs sjóðs kveði á um slíka ívilnun.
Rekstraraðili skal búa yfir viðeigandi mannauði og nauðsynlegri tækni til að geta rekið sérhæfða sjóði á fullnægjandi hátt með hliðsjón af eðli þeirra. Í þessu felst meðal annars:
1. Eftirlit með rekstri og bókhaldi.
2. Eftirlit og öryggisráðstafanir með rafrænni gagnavinnslu.
3. Innra eftirlit, þar á meðal regluvarsla og innri endurskoðun.
Rekstraraðili skal setja reglur um eigin verðbréfaviðskipti, stjórnar sinnar og starfsmanna. Reglunum er ætlað að tryggja að unnt sé að rekja öll viðskipti sem tengjast sérhæfðum sjóði til uppruna þeirra, hver átti þau, auk upplýsinga um tilgang þeirra og tíma og stað framkvæmdar. Reglunum er jafnframt ætlað að tryggja að fjárfestingar sérhæfðs sjóðs séu í samræmi við lög og reglur hans.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um almenn skilyrði fyrir starfsemi rekstraraðila, þar á meðal um rafræna gagnavinnslu, bókhaldsaðferðir, eftirlit stjórnar, framkvæmdastjóra og eftirlitsaðila, regluvörslu, innri endurskoðun, hagsmunaárekstra, skráningu viðskipta, skráningu áskrifta og innlausna, meðferð skráðra upplýsinga og um áreiðanleikakannanir vegna fjárfestinga og við val á mótaðilum og aðalmiðlurum.
20. gr.
Þagnarskylda.
Sá sem veitir viðtöku upplýsingum af því tagi sem um getur í 1. mgr. er bundinn þagnarskyldu með sama hætti og þar greinir. Sá aðili sem veitir upplýsingar skal áminna viðtakanda um þagnarskylduna.
Þrátt fyrir ákvæði 1. og 2. mgr. er heimilt að miðla upplýsingum til móðurfélags rekstraraðila ef móðurfélagið er fjármálafyrirtæki eða eignarhaldsfélag á fjármálasviði. Slík upplýsingamiðlun má þó aðeins eiga sér stað að því marki sem nauðsynlegt er vegna áhættustýringar og má ekki ná til einkamálefna viðskiptamanna. Sama gildir um miðlun upplýsinga vegna eftirlits á samstæðugrunni.
21. gr.
Starfskjarastefna, kaupaukakerfi og starfslokasamningar.
Starfskjarastefnan og framkvæmd hennar skal stuðla að skilvirkri áhættustýringu og sporna við óhóflegri áhættutöku sem er í ósamræmi við áhættusnið og reglur sjóða. Auk þess skal hún samræmast ákvæðum 57. gr. a og 57. gr. b laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002
Starfskjarastefnan skal taka til allra starfsmanna sem hafa veruleg áhrif á áhættusnið rekstraraðila eða sjóða í rekstri hans, þar á meðal stjórnenda, sjóðstjóra, starfsmanna innra eftirlits og hvers þess starfsmanns sem hefur sambærileg starfskjör við stjórnendur og sjóðstjóra.
Um kaupaukakerfi og starfslokasamninga starfsmanna rekstraraðila gilda ákvæði 57. gr. a og 57. gr. b laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
22. gr.
Hagsmunaárekstrar.
Skylda rekstraraðila skv. 1. mgr. á við um hagsmunaárekstra milli:
1. rekstraraðila, þ.m.t. stjórnenda, starfsmanna og annarra sem tengjast rekstraraðila í gegnum yfirráð, og sérhæfðs sjóðs sem hann rekur eða fjárfesta sjóðsins,
2. sérhæfðs sjóðs eða fjárfesta hans og annars sérhæfðs sjóðs eða verðbréfasjóðs sem hann rekur eða fjárfesta slíkra sjóða,
3. sérhæfðs sjóðs eða fjárfesta hans og annars viðskiptavinar rekstraraðila, og
4. tveggja viðskiptavina rekstraraðila.
Rekstraraðili skal aðskilja verkefni og ábyrgð í starfsemi sinni sem telja má ósamrýmanleg eða sem geta mögulega valdið kerfisbundnum hagsmunaárekstrum. Rekstraraðili skal meta hvort skipulag starfsemi hans geti valdið öðrum verulegum hagsmunaárekstrum og upplýsa fjárfesta sérhæfðra sjóða um þá.
Rekstraraðili skal upplýsa fjárfesti um eðli og ástæður hagsmunarárekstra áður en til viðskipta er stofnað ef ráðstafanir rekstraraðila skv. 1.–3. mgr. veita ekki eða munu ekki veita fullnægjandi vissu fyrir því að komið sé í veg fyrir hættu á að hagsmuna fjárfestis verði ekki nægjanlega gætt. Rekstraraðili skal setja sér viðeigandi stefnu og verkferla um upplýsingagjöf og meðferð slíkra hagsmunaárekstra.
Nýti rekstraraðili sér þjónustu aðalmiðlara fyrir hönd sérhæfðs sjóðs skulu skilmálar þjónustunnar koma fram í skriflegum samningi milli aðila. Ef framsal eða önnur ráðstöfun eigna sérhæfðs sjóðs er heimil skal um það getið í samningnum og skal slíkt jafnframt vera í samræmi við reglur sjóðs. Í samningi skal kveðið á um að vörsluaðili sjóðs verði upplýstur um tilvist samningsins. Rekstraraðili skal velja aðalmiðlara af kostgæfni.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um stefnu um hagsmunaárekstra, tegundir hagsmunaárekstra, aðgerðir rekstraraðila sérhæfðra sjóða og tiltækar ráðstafanir rekstraraðila sérhæfðra sjóða við að greina, koma í veg fyrir, stýra, vakta og birta upplýsingar um hagsmunaárekstra.
23. gr.
Áhættustýring.
Rekstraraðili skal koma á fullnægjandi eftirlitskerfi með áhættu til að greina, mæla, stýra og vakta hvers konar áhættuþætti tengda fjárfestingaraðferðum hvers sérhæfðs sjóðs og þá áhættuþætti sem hver sjóður verður eða getur orðið fyrir. Rekstraraðili skal ekki reiða sig einungis eða kerfisbundið á lánshæfismöt lánshæfismatsfyrirtækja við mat á lánshæfi eigna hvers sérhæfðs sjóðs.
Rekstraraðili skal endurskoða og uppfæra eftirlitskerfi með áhættu eins oft og þörf krefur, að lágmarki árlega.
Rekstraraðili skal að lágmarki:
1. koma á og fylgja fullnægjandi skriflegu verkferli um framkvæmd áreiðanleikakannana við fjárfestingar hvers sérhæfðs sjóðs. Verkferill skal taka mið af fjárfestingaraðferðum, markmiðum og áhættusniði sjóðsins og skal uppfærður reglulega,
2. tryggja að unnt sé með viðvarandi hætti að greina, mæla, stýra og vakta áhættu vegna hverrar fjárfestingar sérhæfðs sjóðs og áhrif hennar á eignasafn hans, þ.m.t. með notkun viðeigandi álagsprófa, og
3. tryggja að áhættusnið sérhæfðs sjóðs sé í samræmi við stærð, samsetningu eignasafns, fjárfestingaraðferðir og markmið sjóðsins sem fram koma í reglum hans, lýsingu eða öðrum skjölum vegna markaðssetningar.
Rekstraraðili skal setja hámark á vogun hvers sérhæfðs sjóðs í rekstri hans og ákveða hvort og að hvaða marki heimilt sé að ráðstafa veði eða tryggingu sem kann að vera veitt í tengslum við vogun, að teknu tilliti til:
1. tegundar sjóðs,
2. fjárfestingaraðferða sjóðs,
3. tegundar vogunar sjóðs,
4. allra annarra tengsla við önnur fyrirtæki sem veita fjármálaþjónustu sem gætu valdið kerfisáhættu,
5. nauðsynjar á takmörkun áhættuskuldbindingar á einstaka mótaðila,
6. að hve miklu leyti vogun er tryggð með veði,
7. hlutfalls eigna og skuldbindinga, og
8. umfangs, eðlis og starfsemi rekstraraðila á viðkomandi mörkuðum.
Fjármálaeftirlitið skal meta aðskilnað starfsemi og ábyrgðar áhættustýringar skv. 1. mgr. með hliðsjón af meginreglunni um meðalhóf. Rekstraraðila ber að geta sýnt fram á að hann hafi gripið til verndarráðstafana gegn hagsmunaárekstrum þannig að áhættustýring geti starfað sjálfstætt, að framkvæmd áhættustýringar uppfylli ákvæði þessara laga og þjóni ávallt tilgangi sínum.
Með hliðsjón af eðli, umfangi og starfsemi sérhæfðra sjóða rekstraraðila skal Fjármálaeftirlitið hafa eftirlit með lánshæfismatsferlum rekstraraðila, meta út frá fjárfestingarstefnum sjóða hvernig rekstraraðili styðst við lánshæfismöt og, þegar við á, hvetja rekstraraðila til að draga úr notkun á þeim til samræmis við 2. mgr.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um áhættustýringu, svo sem um hvernig skuli aðskilja starfsemi og ábyrgð vegna áhættustýringar frá öðrum rekstrareiningum, þ.m.t. eignastýringu, og gæta hagsmunaárekstra. Einnig um lágmarkskröfur til áhættustýringar, um eftirlitskerfi með áhættustýringu sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða skulu nota í tengslum við þá áhættuþætti sem sjóðir sem þeir stýra verða eða gætu orðið fyrir og um viðeigandi tíðni endurskoðunar á eftirlitskerfi með áhættustýringu.
24. gr.
Útlánaáhætta vegna verðbréfunar.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um kröfur sem útgefandi, umsýsluaðili eða upphaflegur lánveitandi þurfa að uppfylla til að rekstraraðili hafi heimild til að fjárfesta í skuldabréfavafningum eða sambærilegum fjármálagerningum samkvæmt ákvæði þessu. Einnig um þær eigindlegu kröfur sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða sem fjárfesta samkvæmt ákvæði þessu þurfa að uppfylla.
25. gr.
Lausafjárstýring.
Rekstraraðili skal setja verkferil sem gerir honum kleift að vakta lausafjáráhættu hvers sérhæfðs sjóðs og tryggja að lausafjársnið fjárfestinga sjóðsins uppfylli undirliggjandi skuldbindingar hans.
Rekstraraðili skal reglulega framkvæma álagspróf, við venjuleg og óvenjuleg lausafjárskilyrði, sem gerir honum kleift að meta og vakta lausafjáráhættu sjóða sem hann rekur.
Rekstraraðili skal tryggja að fyrir hvern sérhæfðan sjóð í rekstri hans sé samræmi á milli fjárfestingaraðferða, lausafjársniðs og reglna um innlausn.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um lausafjárstýringu, svo sem um eftirlitskerfi með lausafjárstýringu og ferla til að vakta lausafjáráhættu og um samræmi á milli fjárfestingaraðferða, lausafjársniða og reglna um innlausn sjóða.
26. gr.
Skylda til verðmats.
Mat á eignum sérhæfðs sjóðs með staðfestu hér á landi skal á hverjum tíma endurspegla raunverulegt virði þeirra að teknu tilliti til markaðsaðstæðna. Fjármálagerningar sem skráðir eru eða teknir til viðskipta á skipulegum verðbréfamarkaði skulu metnir samkvæmt dagslokagengi viðkomandi skipulegs verðbréfamarkaðar.
Virði annarra fjármálagerninga skal háð mati rekstraraðila, undir eftirliti vörsluaðila og endurskoðanda, að teknu tilliti til markaðsaðstæðna hverju sinni. Rekstraraðili skal halda skrá yfir mat eigna á hverjum tíma þar sem fram koma forsendur við mat á eignum.
Rekstraraðili skal tryggja að eignir séu metnar og hrein eign hvers hlutdeildarskírteinis eða hlutar sé reiknuð út að lágmarki einu sinni á ári. Ef sérhæfður sjóður er opinn skal tíðni verðmata og útreiknings vera í eðlilegu samræmi við eignir sjóðs og útgáfu- og innlausnarreglur hans. Ef sérhæfði sjóðurinn er lokaður skal tíðni verðmats og útreiknings jafnframt miða við hvort breytingar verði á fjárhæð útgefinna hlutdeildarskírteina eða hluta.
Verðmat skal framkvæmt af óhlutdrægni, þekkingu og áreiðanleika.
Rekstraraðili skal tryggja að fjárfestar sérhæfðs sjóðs séu upplýstir um verðmat og útreikning í samræmi við lög þessi, viðeigandi löggjöf og reglur sjóðsins.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um viðmið fyrir verðmatsferla og útreikning hreinnar eignar á hvert hlutdeildarskírteini eða hlut.
27. gr.
Aðilar sem heimilt er að framkvæma verðmat.
Vörsluaðila er óheimilt að sinna hlutverki ytri matsaðila fyrir sjóð í sinni umsjón nema hann hafi aðskilið verkefni og ábyrgð vegna vörslustarfa sinna frá verkefnum sínum sem ytri matsaðili með fullnægjandi hætti og tryggt að hugsanlegir hagsmunaárekstrar séu greindir, þeim stýrt og þeir vaktaðir og fjárfestar upplýstir um þá.
Þar sem ytri matsaðili sér um verðmat skal rekstraraðili sýna fram á að hann:
1. falli undir skyldubundna skráningu eða sé bundinn siðareglum viðeigandi starfsgreinar,
2. hafi fullnægjandi faglega þekkingu og reynslu til að geta framkvæmt viðeigandi verðmat í samræmi við 1.–3. mgr. 26. gr. með skilvirkum hætti, og
3. uppfylli skilyrði 1.–4. mgr. 29. gr. um útvistun.
Ytri matsaðila er óheimilt að útvista verkefnum sínum til þriðja aðila.
Rekstraraðili skal tilkynna Fjármálaeftirlitinu um tilnefningu ytri matsaðila fyrir fram. Fjármálaeftirlitið getur krafist annarrar tilnefningar telji eftirlitið ytri matsaðila ekki uppfylla skilyrði 3. mgr.
Við framkvæmd verðmats skv. 26. gr. skal gæta óhlutdrægni, tilhlýðilegri færni beitt og aðgát og kostgæfni sýnd.
Framkvæmi rekstraraðili verðmat skv. 26. gr. sjálfur er Fjármálaeftirlitinu heimilt að krefjast þess að rekstraraðili fái matsaðferðir eða mat sannprófað hjá ytri matsaðila eða endurskoðanda.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um þá faglegu þekkingu og reynslu sem matsaðili þarf að búa yfir til að geta framkvæmt verðmat.
28. gr.
Ábyrgð rekstraraðila á framkvæmd verðmats.
Rekstraraðili ber ábyrgð á birtingu hreinnar eignar hvers hlutdeildarskírteinis eða hlutar, óháð því hvort að mat hafi verið framkvæmt af ytri matsaðila eða rekstraraðilanum sjálfum.
Ytri matsaðili ber ábyrgð gagnvart rekstraraðila á tjóni rekstraraðila sem rekja má til saknæmrar háttsemi ytri matsaðila við framkvæmd starfa sinna.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um tíðni verðmata á opnun sérhæfðum sjóðum sem er viðeigandi fyrir eignir sérhæfðs sjóðs og með hliðsjón af útgáfu- og innlausnarreglum hans.
29. gr.
Útvistun.
Rekstraraðili skal tilkynna um útvistun til Fjármálaeftirlitsins áður en útvistun hefst.
Útvistun skal heimil að eftirfarandi skilyrðum uppfylltum:
1. útvistunaraðili skal hafa nauðsynlega getu, þekkingu, hæfni, reynslu og gott orðspor til að framkvæma þau verkefni sem útvistað er til hans,
2. ef útvistunin varðar eignastýringu sjóðs eða áhættustýringu má aðeins fela hana útvistunaraðilum sem hafa heimild til eignastýringar og eru undir eftirliti en sé hún falin aðila utan EES skal auk þess vera samstarfssamningur við lögbært yfirvald í því ríki sem útvistunaraðili hefur staðfestu,
3. útvistun má hvorki hamla virku eftirliti með rekstraraðila né koma í veg fyrir að rekstraraðili starfi eða geti rekið sérhæfðan sjóð með hagsmuni fjárfesta að leiðarljósi, og
4. rekstraraðili skal geta sýnt fram á hæfi og getu útvistunaraðila til að sinna útvistuðum verkefnum, að útvistunaraðili hafi verið valinn af kostgæfni, að rekstraraðili geti með skilvirkum hætti vaktað útvistaða starfsemi, gefið frekari leiðbeiningar til útvistunaraðila vegna útvistaðra verkefna og fellt niður útvistun án tafar sé það í þágu fjárfesta.
Óheimilt er að útvista eignastýringu sjóðs eða áhættustýringu til:
1. vörsluaðila eða útvistunaraðila vörsluaðila, eða
2. sérhvers annars aðila ef hagsmunir hans kunna að rekast á hagsmuni rekstraraðila eða fjárfesta sérhæfðs sjóð nema sá aðili hafi gert viðeigandi ráðstafanir til að takmarka hugsanlega hagsmunaárekstra.
Rekstraraðili skal yfirfara þjónustu útvistunaraðila með reglubundnum hætti.
Rekstraraðila er óheimilt að útvista verkefnum í þeim mæli að hann teljist í raun ekki lengur reka sérhæfðan sjóð.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skilyrði sem þarf að uppfylla varðandi útvistun, þar á meðal um hlutlægar ástæður fyrir útvistun, þekkingu, reynslu og getu útvistunaraðila, útvistun áhættu- eða eignastýringar sjóðs, skilvirkt eftirlit, hagsmunaárekstra og keðjuútvistun.
30. gr.
Keðjuútvistun.
Útvistunaraðili skal reglubundið yfirfara þá þjónustu sem sérhver keðjuútvistunaraðili veitir.
Útvisti keðjuútvistunaraðili verkefnum sem hefur verið keðjuútvistað til hans ber að fara eftir skilyrðum 1. mgr., eftir því sem við á.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um hvenær útvistun telst vera það víðtæk að rekstraraðili telst ekki lengur stýra sérhæfðum sjóði.
31. gr.
Áhrif útvistunar og keðjuútvistunar á ábyrgð rekstraraðila.
IV. KAFLI
Vörsluaðili sérhæfðs sjóðs.
32. gr.
Skipan vörsluaðila.
Um skipan vörsluaðila skal gera skriflegan samning. Samningurinn skal meðal annars innihalda ákvæði um miðlun upplýsinga sem nauðsynlegar eru svo vörsluaðila sé unnt að rækja hlutverk sitt í samræmi við lög þessi.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skriflegan samning á milli rekstraraðila og vörsluaðila.
33. gr.
Vörsluaðilar með staðfestu innan EES.
1. Lánastofnunum með starfsleyfi innan EES.
2. Verðbréfafyrirtækjum með starfsleyfi innan EES og sem hafa heimild til vörslu og umsýslu í tengslum við einn eða fleiri fjármálagerninga fyrir reikning viðskiptavinar, þ.m.t. vörslu fjármálagerninga og tengdrar þjónustu, svo sem vegna fjármuna eða trygginga. Verðbréfafyrirtæki skal vera með eiginfjárgrunn sem nemur fjárhæð stofnfjár samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki eða sambærilegri löggjöf annars EES-ríkis.
3. Öðrum aðilum sem háðir eru eftirliti og varfærnisregluverki og sem þann 21. júlí 2011 tilheyrðu þeim hópi félaga sem var heimilt að sinna hlutverki vörsluaðila verðbréfasjóða samkvæmt lögum um verðbréfasjóði eða sambærilegri löggjöf annars EES-ríkis.
4. Fyrir sérhæfða sjóði með staðfestu utan EES getur vörsluaðili verið aðili skv. 1. eða 2. tölul. enda uppfylli hann skilyrði 2. tölul. 1. mgr. 36. gr.
Fjármálaeftirlitið getur heimilað rekstraraðila að lögmenn eða endurskoðendur séu vörsluaðilar tiltekins sérhæfðs sjóðs, enda hafi þeir fullnægjandi ábyrgðartryggingar og um er að ræða sérhæfðan sjóð sem:
1. er án innlausnarréttar í fimm ár frá dagsetningu upphaflegrar fjárfestingar, og
2. fjárfestir samkvæmt fjárfestingarstefnu almennt ekki í eignum sem varðveita á skv. 1. mgr. 38. gr. eða fjárfestir samkvæmt fjárfestingarstefnu almennt ekki í útgefendum eða óskráðum félögum í þeim tilgangi að ná mögulegum yfirráðum yfir þeim, sbr. VII. kafla.
Þeir sem gegna hlutverki vörsluaðila skv. 2. mgr. skulu uppfylla hæfiskröfur 14. gr.
34. gr.
Takmörkun á hverjir geta verið vörsluaðilar.
Aðalmiðlari sem starfar sem mótaðili sérhæfðs sjóðs skal ekki valinn vörsluaðili hans nema tryggt sé að verkefni og ábyrgð hans sem aðalmiðlara annars vegar og vörsluaðila hins vegar séu aðskilin með fullnægjandi hætti og mögulegir hagsmunaárekstrar greindir, stýrðir og vaktaðir á tilhlýðilegan hátt. Fjárfestar skulu upplýstir um mögulega hagsmunaárekstra.
35. gr.
Tengsl staðfestu vörsluaðila við staðfestu sérhæfðs sjóðs.
Vörsluaðili sérhæfðs sjóðs með staðfestu utan EES skal hafa staðfestu í því ríki sem sjóðurinn hefur staðfestu eða heimaríki rekstraraðila sjóðsins innan EES.
36. gr.
Viðbótarskilyrði vegna vörsluaðila með staðfestu utan EES.
1. Fyrir sérhæfðan sjóð sem er:
a. rekinn af rekstraraðila með staðfestu hér á landi eða markaðssettur hér á landi skal samstarfs- og upplýsingaskiptasamningur vera í gildi á milli Seðlabanka Íslands og lögbærs yfirvalds vörsluaðila,
b. markaðssettur í öðrum ríkjum innan EES skulu samstarfs- og upplýsingaskiptasamningar hafi verið gerðir á milli lögbærs yfirvalds þeirra ríkja og lögbærs yfirvalds vörsluaðila.
2. Að vörsluaðili lúti skilvirkum varfærnisreglum, þar á meðal um eiginfjárgrunn og eftirlit, sem er sambærilegt og hafi sömu áhrif og slík löggjöf innan EES.
3. Að heimaríki vörsluaðila sé ekki á lista Framkvæmdahóps um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka (FATF) yfir ríki og svæði sem hafa ekki sýnt samstarfsvilja hvað varðar aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka.
4. Fyrir sérhæfðan sjóð sem er:
a. rekinn af rekstraraðila með staðfestu hér á landi eða markaðssettur hér á landi skal samningur vera í gildi á milli Íslands og lögbærra yfirvalda vörsluaðila sem uppfyllir að fullu þá staðla sem fram koma í 26. gr. samningsfyrirmyndar OECD að því er varðar skatta á tekjur og eignir og tryggi árangursrík skipti á upplýsingum í skattamálum, þ.m.t. hvers konar marghliða skattasamninga, og
b. markaðssettur í öðrum ríkjum innan EES skal samningur sama efnis og í a-lið þessa töluliðar vera í gildi á milli lögbærra yfirvalda þeirra ríkja og lögbærra yfirvalda vörsluaðila.
5. Tryggt skal með samningi við vörsluaðila að hann beri sömu ábyrgð gagnvart sérhæfðum sjóði eða fjárfestum sjóðsins og getið er um í 42. og 43. gr. og að vörsluaðili samþykki að fara að kröfum 41. gr. með skýrum hætti.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skilyrði vegna vörsluaðila með staðfestu utan EES.
37. gr.
Hlutverk vörsluaðila m.t.t. sjóðsstreymis sérhæfðs sjóðs.
Reikningar skv. 1. mgr. skulu vera hjá:
1. seðlabanka,
2. lánastofnun með starfsleyfi samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki eða sambærilegri löggjöf annarra ríkja innan EES, eða
3. lánastofnun með starfsleyfi í ríki utan EES eða sambærilegum aðila sem lýtur skilvirkum varfærnisreglum og eftirliti sem er sambærilegt og hafi sömu áhrif og slík löggjöf innan EES. Um þá skulu gilda sambærilegar reglur og í lögum um verðbréfaviðskipti um verndun réttinda viðskiptavina í tengslum við fjármálagerninga og fjármuni í eigu þeirra.
Ef reikningur er í nafni vörsluaðila fyrir hönd sérhæfðs sjóðs, sbr. 1. mgr., skal ekkert reiðufé vörsluaðila eða þeirra aðila sem nefndir eru í 2. mgr. lagt inn á slíkan reikning.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um hlutverks vörsluaðila og skilyrði fyrir framkvæmd verkefna vörsluaðila.
38. gr.
Hlutverk vörsluaðila m.t.t. eigna sérhæfðs sjóðs.
Vörsluaðili skal sannreyna eignarhald sérhæfðs sjóðs eða rekstraraðila fyrir hönd sjóðsins á öðrum eignum sjóðsins og halda skrá yfir þær eignir. Eignarhaldið skal sannreynt með gögnum frá sjóðnum eða rekstraraðila og utanaðkomandi gögnum ef þau eru tiltæk. Vörsluaðili skal uppfæra eignaskrána til samræmis við breytingar.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um hlutverks vörsluaðila og skilyrði fyrir framkvæmd verkefna vörsluaðila, meðal annars um tegundir fjármálagerninga undirorpna vörslum.
39. gr.
Hlutverk vörsluaðila m.t.t. ráðstafana vegna eigna sérhæfðs sjóðs.
1. Tryggja að sala, útgáfa, endurkaup, innlausn og ógilding hlutdeildarskírteina eða hluta sé samkvæmt lögum, stjórnvaldsfyrirmælum og reglum sérhæfðs sjóðs.
2. Tryggja að útreikningur á virði hlutdeildarskírteina eða hluta sé framkvæmdur samkvæmt lögum, stjórnvaldsfyrirmælum og reglum sérhæfðs sjóðs.
3. Framfylgja fyrirmælum rekstraraðila nema þau brjóti í bága við lög, stjórnvaldsfyrirmæli eða reglur sérhæfðs sjóðs.
4. Tryggja að í viðskiptum með eignir sjóðs sé endurgjald greitt sjóðnum innan eðlilegra tímamarka og tekjur sérhæfðs sjóðs séu notaðar í samræmi við lög og reglur sjóðsins.
Vörsluaðila er óheimilt að hagnýta sér, þ.m.t. selja, veðsetja eða ráðstafa með öðrum hætti, eignir sjóðsins eða eignir sem rekstraraðili rekur fyrir hönd sjóðsins án fyrir fram samþykkis sérhæfðs sjóðs eða rekstraraðila fyrir hans hönd.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um hlutverks vörsluaðila og skilyrði fyrir framkvæmd verkefna vörsluaðila.
40. gr.
Trúnaðarskylda o.fl.
Vörsluaðila er óheimilt að sinna verkefnum sem kunna að valda hagsmunaárekstrum á milli hans, sérhæfðs sjóðs, fjárfesta eða rekstraraðila nema vörsluaðili hafi með tilhlýðilegum hætti aðskilið framkvæmd og ábyrgð vörsluverkefna sinna frá öðrum verkefnum sem kunna að valda hagsmunaárekstrum og að þeir mögulegu hagsmunaárekstrar séu greindir og vaktaðir og fjárfestar upplýstir um þá.
41. gr.
Útvistun verkefna vörsluaðila.
1. Markmið útvistunar er ekki að komast undan ákvæðum laga þessara.
2. Vörsluaðili getur sýnt fram á að útvistun sé byggð á hlutlægum ástæðum.
3. Vörsluaðili velur slíkan útvistunaraðila af tilhlýðilegri kostgæfni og að vörsluaðili hafi tilhlýðilegt eftirlit með útvistunaraðila hvað varðar útvistuð verkefni.
4. Útvistunaraðili uppfylli, á meðan útvistun verkefna stendur, eftirfarandi skilyrði:
a. útvistunaraðili sé til þess bær og hafi fullnægjandi þekkingu til að sinna útvistuðum verkefnum með hliðsjón af eðli og samsetningu eigna sérhæfðs sjóðs eða eigna rekstraraðila fyrir hönd sérhæfðs sjóðs,
b. að hann fari að skilvirkum varfærnisreglum, þ.m.t. lágmarkskröfum um eigið fé og eftirlit, og framkvæmd sé reglubundin ytri endurskoðun til að tryggja að fjármálagerningar séu í vörslum útvistunaraðila í þeim tilvikum sem útvistunaraðili sinnir verkefnum skv. 1. mgr. 38. gr.,
c. að útvistunaraðili aðgreini eignir viðskiptavina vörsluaðila frá eigin eignum og frá eignum vörsluaðila þannig að eignir viðskiptavina vörsluaðila séu auðkenndar niður á tiltekinn vörsluaðila,
d. að útvistunaraðili hvorki selji, veðsetji né ráðstafi á annan hátt varðveittum eignum án fyrir fram samþykkis sérhæfðs sjóðs eða rekstraraðila hans og vörsluaðila sé tilkynnt um slíkt áður, og
e. að útvistunaraðili starfi í samræmi við 38. og 40. gr.
Vörsluaðila er heimil útvistun skv. 1. mgr. á vörslum fjármálagerninga skv. 1. mgr. 38. gr. þrátt fyrir að skilyrði b-liðar 4. tölul. 1. mgr. séu ekki uppfyllt ef eftirfarandi skilyrði eru uppfyllt:
1. Af löggjöf ríkis utan EES leiðir að vörslur fjármálagerninga verði að vera í höndum svæðisbundins aðila.
2. Útvistun vörsluaðila er ekki umfangsmeiri en nauðsyn krefur samkvæmt lögum ríkis skv. 1. tölul.
3. Enginn svæðisbundinn aðili uppfyllir skilyrði b-liðar 4. tölul. 1. mgr.
4. Fjárfestar í sérhæfðum sjóði eru upplýstir fyrir fram með fullnægjandi hætti um að slík útvistun sé nauðsynleg vegna áskilnaðar laga í viðkomandi ríki og um þær aðstæður sem réttlæta slíka útvistun.
5. Sérhæfður sjóður eða rekstraraðili fyrir hans hönd beinir þeim fyrirmælum til vörsluaðila að hann útvisti varðveislu slíkra fjármálagerninga til svæðisbundins aðila.
Vörsluaðila er heimilt að útvista verkefnum til aðalmiðlara að uppfylltum skilyrðum þessarar greinar og 2. mgr. 34. gr.
Útvistunaraðila er heimil keðjuútvistun að uppfylltum skilyrðum þessarar greinar.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um útvistun verkefna vörsluaðila, meðal annars um aðgreiningu eigna.
42. gr.
Ábyrgð vörsluaðila.
Vörsluaðili ber ekki ábyrgð skv. 1. mgr. ef hann getur sýnt fram á að fjármálagerningur hafi glatast vegna utanaðkomandi atviks sem ekki er með sanngirni hægt að ætlast til að vörsluaðili hafi getað haft stjórn á og afleiðingar atviksins voru óhjákvæmilegar þótt vörsluaðili hefði gripið til þeirra ráðstafana sem með sanngirni hefði mátt ætlast til af honum.
Vörsluaðili ber ábyrgð á öðru tjóni en skv. 1. mgr. sem hann af ásetningi eða af gáleysi veldur sérhæfðum sjóði eða fjárfestum hans við framfylgd verkefna sinna.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um ábyrgð vörsluaðila, svo sem skilyrði og aðstæður þar sem litið er á fjármálagerninga í vörslum glataða og þær aðstæður sem geta talist til utanaðkomandi aðstæðna sem ekki er hægt með sanngirni að ætlast til að vörsluaðili hafi haft stjórn á.
43. gr.
Áhrif útvistunar á ábyrgð vörsluaðila.
Glatist fjármálagerningur í vörslum útvistunaraðila er vörsluaðili einungis undanþeginn ábyrgð ef hann getur fært sönnur á eftirfarandi:
1. að öll skilyrði 1. mgr. 41. gr. fyrir útvistun verkefna vörsluaðila séu uppfyllt,
2. að skriflegur samningur sé í gildi milli vörsluaðila og útvistunaraðila þar sem tekið er fram með skýrum hætti að ábyrgð vörsluaðila færist yfir til útvistunaraðila þannig að rekstraraðila eða vörsluaðila sé unnt að beina kröfu að svæðisbundnum aðila vegna tjóns, og
3. skriflegur samningur sé í gildi milli vörsluaðila og sérhæfðs sjóðs eða rekstraraðila fyrir hans hönd sem mælir með skýrum hætti fyrir um að flytja megi ábyrgð vörsluaðila yfir til þriðja aðila og tiltekur hlutlægar ástæður þess.
Leiði af löggjöf ríkis utan EES að vörslur fjármálagerninga verði að vera í höndum svæðisbundins aðila og uppfylli enginn aðili skilyrði 2. mgr. 41. gr. getur vörsluaðili verið undanþeginn ábyrgð skv. 42. gr. að uppfylltum eftirfarandi skilyrðum:
1. reglur sérhæfðs sjóðs leyfi slíka ábyrgðartakmörkun,
2. fjárfestar viðkomandi sérhæfðs sjóðs hafi verið upplýstir um ábyrgðartakmörkun og um aðstæður sem réttlæta hana áður en fjárfesting þeirra fór fram,
3. rekstraraðili hefur beint þeim tilmælum að vörsluaðila að útvista vörslum slíkra fjármálagerninga til svæðisbundins aðila,
4. skriflegur samningur sé í gildi á milli vörsluaðila og rekstraraðila sem heimilar slíka ábyrgðartakmörkun með skýrum hætti, og
5. skriflegur samningur sé í gildi á milli vörsluaðila og svæðisbundins aðila þar sem tekið er fram með skýrum hætti að ábyrgð vörsluaðila færist til þess aðila þannig að rekstraraðila eða vörsluaðila sé unnt að beina kröfu að svæðisbundnum aðila vegna tjóns.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um áhrif útvistunar á ábyrgð vörsluaðila.
44. gr.
Bótakröfur.
V. KAFLI
Gagnsæiskröfur.
45. gr.
Ársreikningar.
1. efnahagsreikning,
2. rekstrarreikning, og
3. skýringar og upplýsingar um liði utan efnahagsreiknings.
Í ársreikningi og árshlutauppgjörum rekstraraðila skulu sérgreindar upplýsingar um fjárfestingarsjóði og sérhverjar deildir hans.
Rekstraraðili skal semja ársreikning fyrir hvern sérhæfðan sjóð sem hann rekur eða markaðssetur innan EES í samræmi við kröfur heimaríkis sjóðs til ársreikninga og reglur sjóðsins.
Ársreikningar rekstraraðila og sérhæfðra sjóða í hans rekstri skulu vera aðgengilegir eigi síðar en fjórum mánuðum eftir lok reikningsárs.
Rekstraraðila er skylt að afhenda fjárfesti ársreikning sérhæfðs sjóðs skv. 3. mgr. óski hann eftir því.
Ársreikningar og árshlutareikningar rekstraraðila og sérhæfðra sjóða sem hann rekur eða markaðssetur skulu jafnframt gerðir Fjármálaeftirlitinu aðgengilegir á því formi sem eftirlitið ákveður.
Ársreikningur rekstraraðila og sérhæfðs sjóðs skv. 1. og 3. mgr. skal endurskoðaður og birtingu hans skal fylgja áritun endurskoðanda ásamt athugasemdum.
Ársreikningur sérhæfðs sjóðs skv. 3. mgr. skal a.m.k. innihalda:
1. efnahagsreikning,
2. rekstrarreikning,
3. skýrslu um rekstur og starfsemi sjóðsins,
4. allar verulegar breytingar á þeim upplýsingum sem kveðið er á um í 46. gr.,
5. heildargreiðslur og hlunnindi starfsmanna rekstraraðila, sundurgreinanlegar eftir föstum og breytilegum starfskjörum og fjölda starfsmanna, og þar sem við á hlutdeild í hagnaði, og
6. heildargreiðslur og hlunnindi til stjórnenda og starfsmanna sem sinna verkefnum sem hafa efnisleg áhrif á áhættusnið sjóðsins.
Rekstraraðila sem skylt er samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti að birta ársreikning opinberlega er einungis skylt að veita fjárfestum sjóðs, sem eftir því óska, upplýsingar skv. 7. mgr. sem hafa ekki þegar verið birtar.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um inntak og uppsetningu ársreikninga sérhæfðra sjóða.
46. gr.
Upplýsingagjöf við upphaf viðskipta.
1. reglur sjóðsins, lýsingu á fjárfestingaraðferð og markmiðum sjóðsins, hvar sjóðurinn hefur staðfestu, upplýsingar um hvar höfuðsjóður hefur staðfestu ef sjóðurinn er fylgisjóður, hvar undirliggjandi sjóðir hafa staðfestu ef sjóðurinn er sjóðasjóður,
2. lýsingu á tegundum eigna sem sjóði er heimilt að fjárfesta í, hvaða aðferðum má beita og tengdum áhættuþáttum,
3. takmarkanir á fjárfestingarheimildum sjóðsins,
4. við hvaða aðstæður sjóði er heimilt að beita vogun, heimilar tegundir vogunar og tengda áhættuþætti, takmarkanir sem settar eru á beitingu vogunar, fyrirkomulag sem varðar framsal eða ráðstafanir á veðtryggingum og eignum sjóðsins sem tengjast vogun, ásamt hámarki vogunar sem sjóði er heimilt að beita,
5. lýsingu á verkferli sjóðs vegna breytinga á fjárfestingaraðferð eða fjárfestingarstefnu,
6. megineinkenni samningssambands fjárfestis við sjóð, þar á meðal upplýsingar um varnarþing sjóðsins, viðeigandi löggjöf og upplýsingar um hvort milliríkjasamningur um viðurkenningu og fullnustu dóma í því landi sem sjóður hefur staðfestu sé fyrir hendi,
7. hver sé rekstraraðili, vörsluaðili, endurskoðandi auk annarra þjónustuaðila, ásamt lýsingu á skyldum þeirra og réttindum fjárfesta,
8. upplýsingar um hvernig rekstraraðili uppfyllir 15. gr.,
9. lýsingu á útvistuðum verkefnum rekstraraðila og vörsluaðila, upplýsingar um útvistunaraðila og lýsingu á mögulegum hagsmunaárekstrum vegna útvistunar,
10. lýsingu á ferli verðmats og verðmatsaðferðum sjóðs, þar á meðal aðferðum við mat á eignum sem hafa ekki skilvirka verðmyndun sbr. 26. gr.,
11. lýsingu á lausafjárstýringu, þar á meðal hvernig innlausnarrétti er háttað jafnt við venjulegar og óvenjulegar aðstæður,
12. lýsingu á öllum þóknunum, gjöldum og kostnaði sem fjárfestar bera beint og óbeint og hámarksfjárhæð þeirra,
13. lýsingu á því hvernig rekstraraðili tryggir sanngjarna meðferð fjárfesta, tegund fjárfesta sem eiga rétt á eða fá ívilnandi meðferð, lýsingu á ívilnandi meðferð fjárfesta og við hvaða aðstæður slíkur réttur fjárfesta stofnast og, ef við á, lagalegum eða efnahagslegum tengslum þessara fjárfesta við sjóðinn eða rekstraraðila,
14. síðasta ársreikning sjóðsins,
15. reglur og skilyrði sem gilda um útgáfu og sölu hlutdeildarskírteina eða hluta,
16. nýjustu upplýsingar um hreina eign sjóðsins eða gengi hlutdeildarskírteina í sjóðnum skv. 26.–28. gr.,
17. sögulega ávöxtun hins sérhæfða sjóðs þar sem slíkt er tiltækt,
18. hver sé aðalmiðlari, lýsingu á samningum sjóðs við hvern aðalmiðlara sjóðs og hvernig mögulegum hagsmunaárekstrum er stýrt, ákvæði samninga við vörslufyrirtæki um möguleika á framsali eða ráðstöfunum á eignum sjóðs með öðrum hætti og upplýsingar um yfirfærslu á ábyrgð til aðalmiðlara sem kann að hafa verið gerð, og
19. lýsingu á því hvar og hvernig upplýsingar sem krafist er skv. 47. gr. verða gerðar aðgengilegar.
Rekstraraðili skal upplýsa fjárfesta um verulegar breytingar á atriðum skv. 1. mgr.
Áður en til fjárfestingar kemur í sérhæfðum sjóði skal rekstraraðili upplýsa fjárfesta um alla þá samninga sem vörsluaðili hefur gert um yfirfærslu á ábyrgð vörsluaðila skv. 43. gr. Rekstraraðili skal jafnframt upplýsa fjárfesta tafarlaust um allar breytingar sem varða ábyrgð vörsluaðila.
Ef sérhæfðum sjóði ber að gefa út lýsingu samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti þarf rekstraraðili einvörðungu að birta þær upplýsingar skv. 1. og 2. mgr. sem upp á vantar og þá annað hvort sérstaklega eða sem viðbótarupplýsingar í lýsingu.
47. gr.
Reglubundin upplýsingagjöf til fjárfesta.
1. hlutfall eigna sem sérstakt fyrirkomulag gildir um vegna takmarkaðs seljanleika þeirra,
2. breytingar á fyrirkomulagi lausafjárstýringar, og
3. áhættusnið sjóðsins og áhættustýringarkerfi sem notað er af rekstraraðila til að stýra áhættuþáttum í rekstri sjóðsins.
Ef sérhæfðum sjóði er heimilt að beita vogun skal rekstraraðili reglulega veita eftirfarandi upplýsingar:
1. breytingar á hámarki vogunar sjóðsins sem honum er heimilt að beita ásamt upplýsingum um rétt til ráðstöfunar veðtrygginga eða annarra trygginga sem eru veittar í tengslum við vogun, og
2. heildarvogun sem beitt er af hálfu sjóðsins.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um reglubundna upplýsingagjöf til fjárfesta.
48. gr.
Reglubundin gagnaskil til Fjármálaeftirlitsins.
Rekstraraðili skal veita Fjármálaeftirlitinu eftirfarandi upplýsingar fyrir hvern sérhæfðan sjóð sem hann rekur eða markaðssetur innan EES:
1. hlutfall eigna sjóðs sem sérstakt fyrirkomulag gildir um vegna takmarkaðs seljanleika þeirra,
2. breytingar á fyrirkomulagi lausafjárstýringar sjóðs,
3. áhættusnið sjóðs og áhættustýringarkerfi sem notað er af rekstraraðila til að stýra áhættuþáttum í rekstri sjóðsins, þ.m.t. markaðsáhættu, lausafjáráhættu, mótaðilaáhættu og rekstraráhættu,
4. upplýsingar um flokkun eigna sem sérhæfður sjóður fjárfestir í, og
5. niðurstöður álagsprófa sem framkvæmd eru í samræmi við 23. gr. um áhættustýringu og 25. gr. um lausafjárstýringu.
Rekstraraðili skal skila Fjármálaeftirlitinu lista yfir alla sérhæfða sjóði sem rekstraraðili rekur fyrir enda hvers ársfjórðungs og ársreikningum fyrir hvert fjárhagsár skv. 45. gr.
Eigi sjaldnar en árlega skal innri endurskoðun rekstraraðila gera Fjármálaeftirlitinu grein fyrir niðurstöðum kannana sinna. Auk þess skal innri endurskoðun tilkynna Fjármálaeftirlitinu sérstaklega og án tafar um þær athugasemdir sem gerðar hafa verið og sendar stjórn.
Rekstraraðili sem stýrir voguðum sjóðum skal veita Fjármálaeftirlitinu upplýsingar um heildarvogun hvers sjóðs sem hann rekur ef vogunin telst veruleg, sundurliðun á vogun sem rekja má til lántöku á reiðufé eða verðbréfum annars vegar og vogun sem felst í fjármálaafleiðum hins vegar og að hvaða marki eignir sjóðsins hafa verið framseldar eða ráðstafað með öðrum hætti í tengslum við vogun. Gögnin skulu innihalda upplýsingar um fimm stærstu lánveitendur ásamt upplýsingum um upphæðir lánveitinganna.
Fjármálaeftirlitið getur óskað eftir öðrum upplýsingum frá rekstraraðila sem eftirlitið telur nauðsynlegt með hliðsjón af eftirlitshlutverki sínu og fjármálastöðugleika. Fjármálaeftirlitið skal upplýsa ESMA um slíkar kröfur um viðbótarupplýsingar.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um framkvæmd reglubundinna gagnaskila, meðal annars um hvað telst veruleg vogun.
VI. KAFLI
Rekstur vogaðra sérhæfðra sjóða.
49. gr.
Notkun Fjármálaeftirlitsins á upplýsingum um vogun, upplýsingaskipti, takmörk á vogun.
Rekstraraðili skal geta sýnt fram á að hámark vogunar sem sett er fyrir sérhæfðan sjóð sem hann rekur sé hæfilegt og að vogun sjóðsins sé ávallt innan þeirra marka.
Fjármálaeftirlitið skal meta áhættu sem gæti falist í beitingu rekstraraðila á vogun vegna sjóða sem hann rekur. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að setja takmarkanir á vogun sem viðkomandi rekstraraðila er heimilt að beita vegna sjóða sem hann rekur eða aðrar takmarkanir á rekstur sjóða rekstraraðila meti Fjármálaeftirlitið það nauðsynlegt til þess að varðveita fjármálastöðugleika og traust á fjármálakerfinu.
Fjármálaeftirlitið skal, tilkynna ESMA, Evrópska kerfisáhætturáðinu og eftir því sem við á öðrum lögbærum yfirvöldum innan EES um fyrirhugaðar aðgerðir áður en það grípur til aðgerða skv. 3. mgr. Slíkar tilkynningar skal senda minnst 10 virkum dögum áður en fyrirhugað er að grípa til aðgerða. Tilkynningin skal innihalda lýsingu á fyrirhugaðri aðgerð, ástæðum aðgerðarinnar og hvenær viðkomandi aðgerð á að taka gildi. Við sérstakar aðstæður getur Fjármálaeftirlitið ákveðið að fyrirhuguð aðgerð taki gildi innan þess 10 daga frests. Grípi Fjármálaeftirlitið til aðgerða skv. 3. mgr. sem eru andstæðar áliti ESMA hvað varðar viðkomandi fyrirhugaða aðgerð ber Fjármálaeftirlitinu að tilkynna það og rökstyðja sérstaklega.
Fjármálaeftirlitið skal gera upplýsingar frá rekstraraðila skv. 10. gr. og 48. gr. aðgengilegar lögbærum yfirvöldum í öðrum ríkjum innan EES í samræmi við 109. gr. sem og eftir atvikum ESMA og Evrópska kerfisáhætturáðinu.
Telji Fjármálaeftirlitið að veruleg mótaðilaáhætta stafi af rekstraraðila eða sérhæfðum sjóði í rekstri hans sem áhrif hafi á lánastofnun eða annan kerfislega mikilvægan aðila í öðru ríki innan EES skal það upplýsa lögbær yfirvöld í viðeigandi ríki um það og eftir atvikum ESMA og Evrópska kerfisáhætturáðið.
Hafi ESMA gefið út álit til Fjármálaeftirlitsins á grundvelli upplýsinga skv. 5. og 6. mgr. um aðgerðir sem beri að taka og grípi eftirlitið ekki til aðgerða samkvæmt því ber Fjármálaeftirlitinu að tilkynna það og rökstyðja sérstaklega.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um eftirlitshlutverk Fjármálaeftirlitsins um vogun.
VII. KAFLI
Rekstur sérhæfðra sjóða sem öðlast yfirráð.
50. gr.
Gildissvið kaflans.
1. Rekur einn eða fleiri sérhæfða sjóði sem ná yfirráðum skv. 51. gr. yfir óskráðu félagi, annað hvort einir eða saman á grundvelli samnings.
2. Á í samstarfi á grundvelli samnings við einn eða fleiri rekstraraðila um að sérhæfðir sjóðir í rekstri þeirra nái sameiginlegum yfirráðum yfir óskráðu félagi skv. 51. gr.
Ákvæði þessa kafla eiga ekki við ef óskráða félagið hefur:
1. færri en 250 starfsmenn og árlega veltu sem er undir jafnvirði 50 milljónir evra í íslenskum krónum eða árlegan efnahagsreikning sem er undir jafnvirði 43 milljónum evra í íslenskum krónum, eða
2. þann eina tilgang að kaupa, eiga eða reka fasteignir.
Rekstraraðila sem rekur sérhæfðan sjóð sem á hlut í óskráðu félagi fer með atkvæðisrétt í því eða tekur þátt í starfsemi þess á annan sambærilegan máta án þess að öðlast yfirráð í skilningi 51. gr. ber þó að sinna tilkynningarskyldu til Fjármálaeftirlitsins í samræmi við 1. mgr. 52 gr.
53. gr. og 55. gr. gilda um rekstraraðila sem rekur sérhæfðan sjóð sem öðlast yfirráð yfir útgefanda skv. 51. gr. og hið sama á við um 1. og 2. mgr.
Ákvæði kaflans víkja ekki til hliðar:
1. Ákvæðum laga um upplýsingar og samráð í fyrirtækjum sem varða trúnaðarupplýsingar, þagnarskyldu og undanþágu frá upplýsingaskyldu.
2. Reglum sem kunna að gilda um öflun á eignarhlutdeild í útgefendum og óskráðum félögum.
51. gr.
Yfirráð.
Við útreikning á atkvæðisrétti sérhæfðs sjóðs skal, til viðbótar við þann atkvæðisrétt sem sjóðurinn fer með í eigin nafni, taka tillit til atkvæðisréttar eftirtalinna aðila:
1. félags sem sérhæfður sjóður hefur yfirráð yfir í samræmi við 1. mgr., og
2. einstaklings eða lögaðila sem kemur fram í eigin nafni en fyrir hönd sérhæfða sjóðsins eða fyrir hönd félags skv. 1. tölul.
Hvað varðar útgefanda skal hlutfall atkvæðisréttar sem veitir yfirráð og aðferðin við útreikning þess, vegna 53. og 55. gr., fara samkvæmt reglum þess ríkis innan EES þar sem útgefandi hefur skráða skrifstofu.
52. gr.
Tilkynning um breytingu á hlut atkvæðisréttar og um yfirráð yfir óskráðum félögum.
Rekstraraðili skal, þegar sérhæfður sjóður öðlast yfirráð yfir óskráðu félagi, sbr. 51. gr., annað hvort einn eða með öðrum, sbr. 1. mgr. 50. gr., tilkynna um það til óskráða félagsins, hluthafa þess og Fjármálaeftirlitsins.
Tilkynning rekstraraðila skv. 2. mgr. skal innihalda upplýsingar um:
1. magn atkvæðisréttar eftir að yfirráðum var náð,
2. hvernig yfirráðum var náð, þ.m.t. upplýsingar um hvaða hluthafa um er að ræða, einstaklinga eða lögaðila eða aðra sem heimilt er að nýta atkvæðisrétt fyrir hönd þeirra, og, ef við á, keðju þeirra félaga sem raunverulega fara með atkvæðisrétt, og
3. dagsetningu þess þegar yfirráðum var náð.
Í tilkynningu rekstraraðila til óskráðs félags skv. 2. mgr. skal stjórn beðin um að upplýsa fulltrúa starfsmanna eða starfsmennina sjálfa, ef fulltrúi er ekki til staðar, án ástæðulausrar tafar um yfirráð sérhæfðs sjóðs á félaginu og veita þeim þær upplýsingar sem um getur í 3. mgr. Rekstraraðili skal grípa til allra tiltækra ráðstafana til þess að tryggja að stjórn sinni þeirri beiðni.
Tilkynningar skv. 1.–2. mgr. skulu sendar eins fljótt og auðið er, eigi síðar en 10 virkum dögum eftir að sérhæfður sjóður hefur náð, farið yfir eða undir viðmiðunarmörk 1. mgr. eða náð yfirráðum í óskráðu félagi.
53. gr.
Upplýsingagjöf ef yfirráðum er náð.
1. þá rekstraraðila sem annað hvort einir eða með öðrum rekstraraðilum reka sérhæfða sjóði sem öðlast hafa yfirráð,
2. stefnu til að koma í veg fyrir og stýra hagsmunaárekstrum, einkum á milli rekstraraðila, sérhæfðs sjóðs og viðkomandi félags, þ.m.t. upplýsingar um sértækar verndarráðstafanir sem komið er á til að tryggja að sérhvert samkomulag milli rekstraraðila sérhæfðra sjóða og/eða sérhæfða sjóðsins og félagsins sé leitt til lykta við eðlileg markaðsskilyrði, og
3. stefnu um ytri og innri upplýsingagjöf hvað varðar félagið, einkum varðandi starfsmenn.
Í tilkynningu rekstraraðila til hlutaðeigandi félags skv. 1. mgr. skal stjórn beðin um að upplýsa fulltrúa starfsmanna eða starfsmennina sjálfa, ef fulltrúi er ekki til staðar, án ástæðulausrar tafar um yfirráð sérhæfðs sjóðs á félaginu og veita þeim þær upplýsingar sem um getur í 1. mgr. Rekstraraðili skal grípa til allra tiltækra ráðstafana til þess að tryggja að stjórn sinni þeirri beiðni.
Rekstraraðili skal, þegar sérhæfður sjóður, annað hvort einn eða með öðrum, sbr. 1. mgr. 50. gr., öðlast yfirráð yfir óskráðu félagi, sbr. 51. gr., auk þess upplýsa:
1. Fjármálaeftirlitið og fjárfesta sérhæfðs sjóðs um fjármögnun viðskiptanna, og
2. óskráða félagið og hluthafa þess um fyrirætlanir sérhæfðs sjóðs varðandi starfsemi félagsins og líklegar afleiðingar á störf, þar á meðal verulegar breytingar á starfsskilyrðum starfsmanna þess. Þá skal rekstraraðili grípa til allra tiltækra ráðstafana til þess að tryggja að stjórn óskráðs félags veiti fulltrúa starfsmanna upplýsingarnar eða starfsmönnunum sjálfum ef fulltrúi er ekki til staðar.
54. gr.
Sérstakar kröfur vegna ársreikninga sérhæfðra sjóða sem fara með yfirráð yfir óskráðum félögum.
1. grípa til allra tiltækra ráðstafana til þess að tryggja að stjórn óskráðs félags miðli ársreikningi félags til fulltrúa starfsmanna eða starfsmannanna sjálfra, ef fulltrúi er ekki til staðar, innan þeirra tímamarka sem ber að semja slíkan ársreikning samkvæmt landslögum viðkomandi ríkis, eða
2. tryggja að ársreikningur sérhæfðs sjóðs eða sjóða innihaldi upplýsingar skv. 2. mgr. varðandi óskráð félag.
Ársreikningur óskráðs félags eða sérhæfðs sjóðs skv. 1. mgr. skal að minnsta kosti veita glögga yfirsýn yfir þróun rekstrar félagsins miðað við aðstæður við lok þess tímabils sem ársreikningurinn nær til. Auk þess skal í ársreikningi gerð grein fyrir:
1. markverðum atburðum sem hafa átt sér stað frá lokum reikningsársins,
2. líklegri framtíðarþróun félagsins, og
3. upplýsingum um öflun félags á eigin hlutum í samræmi við lög um ársreikninga.
Rekstraraðili skal annað hvort:
1. grípa til allra tiltækra ráðstafana til þess að tryggja að stjórn óskráðs félags miðli upplýsingum skv. 2. tölul. 1. mgr. hvað varðar viðkomandi félag til fulltrúa starfsmanna eða starfsmannanna sjálfra, ef fulltrúi er ekki til staðar, innan þeirra tímamarka sem kveðið er á um í 4. mgr. 45. gr., eða
2. miðla upplýsingum skv. 1. tölul. 1. mgr. til fjárfesta sérhæfðs sjóðs, séu þær tiltækar, innan þeirra tímamarka sem kveðið er á um í 4. mgr. 45. gr., en þó eigi síðar en á þeim degi sem ársreikningur óskráðs félags er gerður í samræmi við lög viðkomandi ríkis.
55. gr.
Takmarkanir á úthlutun fjármuna félaga til sérhæfðs sjóðs o.fl.
Með kaupum félags á eigin hlutum skv. 1. mgr. skal einnig telja hluti sem þriðji aðili eignast í eigin nafni en fyrir reikning félagsins.
Ákvæði 1. mgr. takmarkar þó ekki heimild rekstraraðila innan þess tíma til þess að stuðla að, kjósa með eða fyrirskipa:
1. úthlutun til hluthafa, að því tilskildu að:
a. Eigið fé félagsins á síðasta degi síðasta reikningsárs í ársreikningi sé, og yrði eftir slíka úthlutun, hærra en fjárhæð hlutafjár sem áskrift hefur fengist að auk þeirrar fjárhæðar sem óheimilt er að ráðstafa til úthlutunar til hluthafa, í samræmi við lög eða samþykktir félagsins.
b. Fjárhæð úthlutunar takmarkast við hagnað félagsins samkvæmt samþykktum ársreikningi síðasta reikningsárs, yfirfærðum hagnaði frá fyrri árum og frjálsum sjóðum eftir að dregið hefur verið frá tap sem ekki hefur verið jafnað og það fé sem samkvæmt lögum eða samþykktum skal lagt í varasjóð eða til annarra þarfa.
2. að félagið kaupi eigin hluti, að því tilskildu að það leiði ekki til þess að eigið fé þess verði lægra en sú fjárhæð hlutafjár sem áskrift hefur fengist að auk þeirrar fjárhæðar sem óheimilt er að ráðstafa til úthlutunar í samræmi við lög eða samþykktir félagsins,
3. hlutafjárlækkun félagsins, ef tilgangur hennar er að jafna tap eða leggja fjárhæðir í varasjóð, og að því tilskildu að fjárhæð varasjóðs verði eftir hlutafjárlækkun ekki hærri en 10% af lækkuðu hlutafé félagsins sem áskrift hefur fengist að.
Ákvæði 1. mgr. á ekki við hvað varðar kaup félags á eigin hlutum í því tilviki ef félag eignast eigin hluti:
1. sem aflað er vegna almennrar yfirfærslu eigna,
2. sem eru að fullu greiddir og aflað er án þess að gjald komi fyrir, eða eigin hlutir eru keyptir af bönkum og öðrum fjármálastofnunum sem innkaupaþóknun,
3. sem aflað er á grundvelli lagaskyldu eða dómsúrskurðar til þess að vernda minnihluta hluthafa sérstaklega ef um er að ræða samruna, breytingu á tilgangi félagsins eða formi, flutningi skráðrar skrifstofu til annars ríkis eða upptöku takmarkana á framsali hlutabréfa,
4. frá hluthafa sem stendur ekki í skilum við að greiða þau upp,
5. sem aflað er til að tryggja hagsmuni minnihluta hluthafa í tengdum félögum,
6. sem eru að fullu greidd og aflað er á grundvelli sölu sem fyrirskipuð er með dómsúrskurði til þess að greiða skuldir eiganda hlutanna við félagið, eða
7. sem eru að fullu greiddir og gefnir eru út af fjárfestingarfélagi með fastafjármuni og það félag eða tengt félag aflar samkvæmt ósk fjárfestingaraðila. Þessi öflun hlutabréfa má ekki verða til þess að lækka verðgildi hreinna eigna niður fyrir fjárhæð skráðs hlutafjár að viðbættum varasjóðum þar sem úthlutun er ólögleg.
Nauðsynlegt er þó að ráðstafa hlutum sem aflað er í þeim tilvikum sem getið er um í 1.–6. tölul. 4. mgr. innan þriggja ára frá öflun þeirra nema nafnverð eða, ef ekki er um nafnverð að ræða, bókfært verð hlutabréfanna fari ekki yfir 10% af skráðu hlutafé, að meðtöldum hlutabréfum sem félagið kann að hafa aflað fyrir milligöngu einstaklings sem kemur fram í eigin nafni en fyrir hönd félagsins.
VIII. KAFLI
Markaðssetning sérhæfðra sjóða innan EES.
56. gr.
Markaðssetning á Íslandi á sérhæfðum sjóðum með staðfestu innan EES í rekstri rekstraraðila með heimaríki á Íslandi.
Tilkynningin skal vera skrifleg og henni skulu fylgja eftirtaldar upplýsingar:
1. starfsáætlun ásamt greinargóðum upplýsingum um þá sérhæfðu sjóði sem rekstraraðili hyggst markaðssetja og um staðfestu þeirra,
2. reglur sérhæfðs sjóðs,
3. upplýsingar um vörsluaðila sérhæfðs sjóðs,
4. lýsing eða upplýsingar um sérhæfðan sjóð sem aðgengilegar eru fjárfestum,
5. upplýsingar um staðfestu höfuðsjóðs ef sérhæfður sjóður er fylgisjóður,
6. viðbótarupplýsingar sem vísað er til í 1. mgr. 46. gr. fyrir hvern sérhæfðan sjóð sem rekstraraðili hyggst markaðssetja, og
7. þar sem við á, upplýsingar um hvernig rekstraraðili hyggst hindra markaðssetningu hlutdeildarskírteina eða hluta sérhæfðs sjóðs til almennra fjárfesta, þar á meðal í því tilviki að rekstraraðili reiðir sig á markaðssetningu annars sjálfstæðs aðila.
Ef sérhæfður EES-sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður skal höfuðsjóður vera sérhæfður EES-sjóður og rekinn af rekstraraðila með staðfestu og starfsleyfi innan EES.
Fjármálaeftirlitið skal innan 20 virkra daga frá móttöku fullnægjandi tilkynningar skv. 2. mgr. upplýsa rekstraraðila um hvort honum sé heimilt að markaðssetja sjóðinn hér á landi. Einungis má banna markaðssetningu ef rekstur rekstraraðila á sérhæfðum sjóði eða rekstraraðili sjálfur að öðru leyti uppfyllir ekki eða mun ekki uppfylla skilyrði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim. Ef sérhæfður sjóður hefur staðfestu í öðru ríki innan EES en Íslandi skal Fjármálaeftirlitið jafnframt tilkynna lögbæru yfirvaldi í heimaríki hans um að rekstraraðila sé heimilt að markaðssetja sjóðinn hér á landi.
Rekstraraðila er heimilt að hefja markaðssetningu sérhæfðs sjóðs frá og með dagsetningu tilkynningar Fjármálaeftirlitsins um ákvörðun að heimila markaðssetningu.
57. gr.
Markaðssetning í öðrum ríkjum innan EES á sérhæfðum sjóðum með staðfestu innan EES í rekstri rekstraraðila með heimaríki á Íslandi.
Tilkynningin skal vera skrifleg á ensku og innihalda þær upplýsingar sem kveðið er á um í 2. mgr. 56. gr.. Tilkynningin skal auk þess tilgreina með hvaða hætti og í hvaða ríkjum innan EES sérhæfður sjóður verður markaðssettur.
Ef sérhæfður EES-sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður skal höfuðsjóður vera sérhæfður EES-sjóður og rekinn af rekstraraðila með staðfestu og starfsleyfi innan EES.
Fjármálaeftirlitið skal, innan 20 virkra daga frá móttöku fullnægjandi tilkynningar skv. 2. mgr., framsenda tilkynningu rekstraraðila til lögbærs yfirvalds þeirra ríkja innan EES þar sem markaðssetning sérhæfðs sjóðs er fyrirhuguð. Fjármálaeftirlitið skal láta fylgja með skriflega staðfestingu á ensku þess efnis að rekstraraðili hafi heimild til reksturs sérhæfðra sjóða samkvæmt tilgreindum fjárfestingaraðferðum. Tilkynningin skal eingöngu framsend ef rekstraraðili og rekstur hins sérhæfða sjóðs uppfylla skilyrði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim.
Fjármálaeftirlitið skal án tafar tilkynna rekstraraðila þegar framsending tilkynningar rekstraraðila hefur átt sér stað. Rekstraraðila er heimilt að hefja markaðssetningu sérhæfðs sjóðs í gistiríki rekstraraðila innan EES frá og með dagsetningu tilkynningar Fjármálaeftirlitsins. Ef sérhæfður sjóður hefur staðfestu í öðru ríki innan EES skal lögbæru yfirvaldi þess ríkis jafnframt tilkynnt um heimild rekstraraðila til markaðssetningar.
58. gr.
Skilyrði rekstraraðila með heimaríki á Íslandi til að veita þjónustu í öðrum ríkjum innan EES.
1. í hvaða ríki innan EES rekstraraðili hyggst reka sérhæfðan sjóð eða veita þjónustu skv. 3. mgr. 9. gr., og
2. starfsáætlun þar sem fram kemur sú þjónusta sem rekstraraðili hyggst veita og hvaða sérhæfðu sjóði hann hyggst reka.
Rekstraraðili með starfsleyfi skv. 13. gr., sem hyggst reka sérhæfðan sjóð eða veita þjónustu skv. 3. mgr. 9. gr. í öðru ríki innan EES með stofnun útibús, skal tilkynna það Fjármálaeftirlitinu skv. 1. mgr. Auk þess skal koma fram í tilkynningunni:
1. stjórnskipulag útibúsins,
2. heimilisfang í heimaríki sérhæfða sjóðsins þar sem nálgast má gögn, og
3. nöfn stjórnenda útibúsins ásamt upplýsingum um símanúmer, tölvupóstfang og póstfang á skrifstofu viðkomandi.
Fjármálaeftirlitið skal innan 30 almanaksdaga frá móttöku fullnægjandi tilkynningar skv. 1. mgr. og 60 almanaksdaga frá móttöku fullnægjandi tilkynningar skv. 2. mgr. framsenda tilkynninguna til lögbærs yfirvalds í gistiríki rekstraraðila. Fjármálaeftirlitið skal láta fylgja með staðfestingu þess efnis að viðkomandi rekstraraðili hafi starfsleyfi. Tilkynning rekstraraðila skal eingöngu framsend ef rekstraraðili og rekstur sérhæfðs sjóðs uppfyllir skilyrði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim.
Fjármálaeftirlitið skal án tafar tilkynna rekstraraðila þegar framsending tilkynningar rekstraraðila hefur átt sér stað. Rekstraraðila er heimilt að veita fyrirhugaða þjónustu frá og með þeirri dagsetningu sem honum berst tilkynningin frá Fjármálaeftirlitinu.
59. gr.
Tilkynningarskylda rekstraraðila með heimaríki á Íslandi til Fjármálaeftirlitsins vegna breytinga.
Ef fyrirhugaðar breytingar hafa í för með sér að rekstur sérhæfðs sjóðs eða starfsemi rekstraraðila muni ekki samræmast lögum þessum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum með stoð í þeim skal Fjármálaeftirlitið án ástæðulausrar tafar tilkynna rekstraraðila að óheimilt sé að ráðast í breytingarnar.
Ef fyrirhugaðar breytingar eru gerðar án tilkynningar til Fjármálaeftirlitsins eða þrátt fyrir höfnun skv. 2. mgr. eða ef ófyrirséð breyting hefur átt sér stað svo að rekstur sérhæfðs sjóðs eða starfsemi rekstraraðila samræmist ekki lögum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum með stoð í þeim skal Fjármálaeftirlitið grípa til allra tiltækra ráðstafana sem það hefur heimild til í samræmi við 18. gr. og XI. kafla, þar á meðal að banna markaðssetningu sérhæfðs sjóðs, þegar við á.
Fjármálaeftirlitið skal tilkynna lögbæru yfirvaldi í gistiríki rekstraraðila innan EES, þegar við á, um breytingar sem það telur heimilar.
60. gr.
Markaðssetning hér á landi á sérhæfðum EES-sjóðum af hálfu rekstraraðila innan EES.
61. gr.
Rekstur hér á landi á sérhæfðum EES-sjóðum af hálfu rekstraraðila innan EES.
1. reka sérhæfðan sjóð með staðfestu hér á landi ef rekstraraðili hefur heimild til að reka sambærilega sérhæfða sjóði í heimaríki sínu, og
2. veita þjónustu skv. 3. mgr. 9. gr. ef rekstraraðili hefur heimild til að veita sambærilega þjónustu í heimaríki sínu.
62. gr.
Kröfur til rekstraraðila með heimaríki á Íslandi sem rekur sérhæfðan sjóð með staðfestu utan EES og sem er ekki markaðssettur innan EES.
1. starfsemin sé í samræmi við ákvæði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim hvað varðar sérhæfða sjóði með staðfestu utan EES, þó ekki IV. kafla og 45. gr., og
2. samstarfssamningur sé í gildi við lögbært yfirvald heimaríkis viðkomandi sérhæfðs sjóðs.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skilyrði markaðssetningar sérhæfðra sjóða til fagfjárfesta og samstarf við önnur ríki.
63. gr.
Markaðssetning rekstraraðila með staðfestu innan EES hér á landi á sérhæfðum sjóðum með staðfestu utan EES.
1. starfsemin sé í samræmi við ákvæði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim, að undanskildum IV. kafla, en þó skal sýna skriflega fram á það að annar aðili en rekstraraðili sé tilnefndur og sinni hlutverki vörsluaðila og skal sá aðili tilgreindur,
2. samstarfssamningur sé í gildi við lögbært yfirvald heimaríkis viðkomandi sérhæfðs sjóðs, og
3. heimaríki sérhæfðs sjóðs sé ekki á lista alþjóðlegs framkvæmdahóps á sviði aðgerða gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka (FATF) yfir ríki sem hafa ekki sýnt samstarfsvilja hvað varðar aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka.
Fjármálaeftirlitið getur skilyrt heimild til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að ákveða gjald vegna móttöku tilkynninga vegna sjóða með staðfestu utan EES sem og gjald vegna yfirferðar og rýni reglulegra gagnaskila. Gjaldið skal ákvarðað í gjaldskrá Fjármálaeftirlitsins og nema kostnaði við þá vinnu. Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skilyrði markaðssetningar sérhæfðra sjóða til fagfjárfesta og samstarf við önnur ríki.
64. gr.
Markaðssetning rekstraraðila utan EES á sérhæfðum sjóðum hér á landi.
Rekstraraðila með staðfestu utan Íslands, þar á meðal skráningaskyldum rekstraraðila innan EES, er heimilt að markaðssetja sérhæfðan sjóð hér á landi til fagfjárfesta að fenginni heimild Fjármálaeftirlitsins. Fjármálaeftirlitið veitir heimild að eftirfarandi skilyrðum uppfylltum:
1. rekstraraðili sé skráður eða lúti opinberu eftirliti þar sem hann hefur staðfestu,
2. rekstraraðili uppfylli kröfur og skilyrði V. kafla um gagnsæiskröfur og VII. kafla um rekstur sérhæfðra sjóða sem öðlast yfirráð hvað varðar þá sjóði sem markaðssettir eru hér á landi,
3. samstarfssamningur sé í gildi milli lögbærs yfirvalds heimaríkis rekstraraðila, heimaríkis sérhæfðs sjóðs og Seðlabanka Íslands, og
4. heimaríki sérhæfðs sjóðs er ekki á lista alþjóðlegs framkvæmdahóps á sviði aðgerða gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka (FATF) yfir ríki sem hafa ekki sýnt samstarfsvilja hvað varðar aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka.
Fjármálaeftirlitið getur skilyrt heimild til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um skilyrði markaðssetningar sérhæfðra sjóða til fagfjárfesta og samstarf við önnur ríki.
65. gr.
Markaðssetning rekstraraðila innan EES á sérhæfðum EES-sjóðum til almennra fjárfesta á Íslandi.
1. starfsemin sé í samræmi við ákvæði laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim, að undanskildum IV. kafla, en þó skal sýna skriflega fram á það að annar aðili en rekstraraðili sé tilnefndur og sinni hlutverki vörsluaðila og skal sá aðili tilgreindur,
2. samstarfssamningur sé í gildi við lögbært yfirvald heimaríkis viðkomandi sérhæfðs sjóðs,
3. sýnt sé fram á að vernd fjárfesta sé tryggð með sambærilegum hætti í lögum heimaríkis viðkomandi sérhæfðs sjóðs og gert er vegna fjárfestingarsjóða í X. kafla hvað varðar fjárfestingarheimildir, innlausnarrétt, innlausnarvirði og upplýsingagjöf,
4. heimaríki sjóðs viðurkenni sambærilegan rétt fjárfestingarsjóða skv. X. kafla til að markaðssetja sig til almennra fjárfesta þar í landi, og
5. sjóðurinn ábyrgist skuldbindingar sínar einvörðungu með eignum sínum og fjárfestar beri ekki ábyrgð á skuldbindingum hans með öðru en þegar tilkominni fjárfestingu sinni.
Fjármálaeftirlitið getur skilyrt heimild til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að ákveða gjald vegna móttöku tilkynningar vegna sjóða með staðfestu innan EES sem og gjald vegna yfirferðar og rýni reglulegra gagnaskila. Gjaldið skal ákvarðað í gjaldskrá Fjármálaeftirlitsins.
IX. KAFLI
Rekstrarformið hlutdeildarsjóður.
A. Stofnun, starfsemi o.fl.
66. gr.
Stofnun og heiti.
Hlutdeildarsjóði er einum heimilt og jafnframt skylt að nota í heiti sínu orðið „hlutdeildarsjóður“ eða skammstöfunina „hs.“.
67. gr.
Reglur.
Í reglum sjóðsins skulu að lágmarki koma fram eftirfarandi upplýsingar:
1. Heiti sjóðsins, kennitala og rekstrarform.
2. Hver er rekstraraðili og hvernig skipt er um hann.
3. Hvort sjóðurinn starfi óskiptur eða í aðgreindum deildum.
4. Fjárfestingarstefna sjóðsins.
5. Hver er vörsluaðili og hvernig skipt verði um vörsluaðila.
6. Þóknun rekstraraðila.
7. Útgáfa hlutdeildarskírteina og innlausn þeirra.
8. Hvernig ráðstafa skuli arði eða öðrum hagnaði af eignum sjóðsins.
9. Hvernig reikna skuli út innlausnarvirði hvers hlutar.
10. Hvernig staðið skuli að samruna sjóðsins við aðra sjóði eða samruna deilda sama sjóðs.
11. Hvernig sjóði eða deild er slitið.
68. gr.
Deildaskipting.
69. gr.
Sjóðsmyndun.
70. gr.
Rekstur hlutdeildarsjóðs.
71. gr.
Ábyrgð fjárfesta á skuldbindingum hlutdeildarsjóðs.
72. gr.
Ábyrgð rekstraraðila á skuldbindingum hlutdeildarsjóðs.
73. gr.
Tilkynning hlutdeildarsjóðs til skráningar hjá fyrirtækjaskrá.
B. Hlutdeildarskírteini.
74. gr.
Útgáfa hlutdeildarskírteina.
Hlutdeildarskírteinishafar eiga rétt til tekna og eigna sjóðsins eða viðkomandi deildar í samræmi við reglur sjóðsins.
Séu hlutdeildarskírteini gefin út sem rafbréf í verðbréfamiðstöð gilda um útgáfuna lög um rafræna eignarskráningu verðbréfa.
Hlutdeildarskírteini skulu skráð á nafn eða á safnreikning í samræmi við lög um verðbréfaviðskipti.
75. gr.
Upplýsingar í hlutdeildarskírteini.
1. Nafn hlutdeildarsjóðs, vörsluaðila og rekstraraðila.
2. Nafn og kennitala upphaflegs eiganda skírteinis.
3. Hvernig hlutdeildarskírteini verði innleyst og hvaða reglur gildi um arðgreiðslur.
4. Nafn og kennitala framsalshafa hafi skírteini gengið kaupum og sölum án innlausnar þess.
Hlutdeildarskírteini skal vera dagsett og undirritað af stjórn rekstraraðila. Nafnritunin má vera prentuð eða sett fram á annan sannanlegan hátt.
76. gr.
Skrá yfir hlutdeildarskírteini.
1. Nafn og kennitala eiganda.
2. Söludagur skírteinis.
3. Nafnverð skírteinis.
4. Heildarfjöldi útistandandi skírteina.
Tilkynna skal eigendaskipti hlutdeildarskírteina til rekstraraðila. Slíkar tilkynningar, ásamt öðrum upplýsingum sem berast varðandi eignarhald á skírteinum, skulu færðar inn á skrána og heimildar tilkynningar getið, sbr. þó 3. mgr. 74. gr.
Ef hlutdeildarskírteini er skráð á safnreikning skal viðkomandi fjármálafyrirtæki veita rekstraraðila upplýsingar um nöfn og kennitölur raunverulegra eigenda, nafnverð skírteina og kaupdag þeirra eigi sjaldnar en mánaðarlega og hvenær sem rekstraraðili óskar þess.
77. gr.
Staðgreiðsla.
X. KAFLI
Fjárfestingarsjóðir.
A. Markaðssetning, starfsemi o.fl.
78. gr.
Markaðssetning.
79. gr.
Starfsemi.
80. gr.
Heimildir til að hefja starfsemi.
Fjárfestingarsjóðum er einum heimilt að nota í heiti sínu eða til nánari skýringar á starfsemi sinni orðið „fjárfestingarsjóður“.
Fjárfestingarsjóður skal rekinn sem hlutdeildarsjóður, sbr. IX. kafla.
Sjóðstjórar fjárfestingarsjóða skulu hafa staðist próf í verðbréfaviðskiptum samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
81 gr.
Umsókn um staðfestingu.
1. reglur sjóðsins skv. 67. og 85. gr.,
2. útboðslýsing skv. 86. gr.,
3. lykilupplýsingar um sjóðinn skv. 86. gr.,
4. upplýsingar um sjóðstjóra, og
5. aðrar viðeigandi upplýsingar.
82. gr.
Veiting, synjun og afturköllun staðfestingar.
Ákvörðun Fjármálaeftirlitsins um staðfestingu eða synjun staðfestingar umsóknar skal tilkynnt rekstraraðila svo fljótt sem auðið er og eigi síðar en tveimur mánuðum eftir móttöku fullbúinnar umsóknar. Synjun umsóknar skal vera skrifleg og rökstudd.
Fjármálaeftirlitið getur afturkallað staðfestingu fjárfestingarsjóðs og krafist þess að honum verði slitið eigi eitt af eftirtöldu við:
1. hafi rekstraraðili brotið með alvarlegum hætti eða ítrekað gegn lögum, stjórnvaldsfyrirmælum eða reglum sjóðsins,
2. uppfylli fjárfestingarsjóður ekki lengur skilyrði fyrir staðfestingu,
3. hafi rekstraraðili ekki nýtt heimild til markaðssetningar fjárfestingarsjóðs innan tólf mánaða frá því að staðfesting var veitt, ótvírætt afsalað sér slíkri staðfestingu eða hafi fjárfestingarsjóðurinn ekki verið með starfsemi í meira en sex mánuði samfellt,
4. hafi fjárfestingarsjóður ekki yfir að ráða minnst 50 milljónum króna þremur mánuðum eftir að sala hlutdeildarskírteina hófst eða minnst 10 milljónum króna sem skiptast á að minnsta kosti 50 aðila þannig að hlutur hvers þeirra nemi minnst 10 þúsund krónum, eða
5. fari fjárfestingarsjóður á einhverjum tíma niður fyrir stærðarmörk 4. tölul.
Áður en til afturköllunar kemur skv. 2.–5. tölul. 3. mgr. skal veittur hæfilegur frestur til úrbóta sé þess kostur.
Afturköllun á staðfestingu fjárfestingarsjóðs skal tilkynnt rekstraraðila án tafar og rökstudd. Fjármálaeftirlitið skal birta tilkynningu um afturköllun opinberlega. Markaðssetji rekstraraðili fjárfestingarsjóð í öðru ríki innan EES skal Fjármálaeftirlitið tilkynna afturköllunina lögbæru yfirvaldi í viðkomandi ríki.
83. gr.
Skrá yfir fjárfestingarsjóði.
84. gr.
Samruni og breyting.
Óheimilt er að breyta fjárfestingarsjóði í aðrar tegundir sjóða um sameiginlega fjárfestingu að því undanskildu að fjárfestingarsjóðum er heimilt að breyta í verðbréfasjóði.
85. gr.
Reglur sjóðsins.
Breytingar á reglum fjárfestingarsjóðs öðlast gildi að fenginni staðfestingu Fjármálaeftirlitsins. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að fresta gildistöku reglna sjóðsins í allt að þrjá mánuði frá staðfestingu ef ástæða er til.
Rekstraraðili skal tilkynna eigendum hlutdeildarskírteina um sérhverja breytingu á reglum sjóðsins. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að veita undanþágu frá þeirri tilkynningarskyldu.
86. gr.
Upplýsingagjöf til fjárfesta.
Rekstraraðili og aðrir sem markaðssetja fjárfestingarsjóð skulu bjóða fjárfestum lykilupplýsingar endurgjaldslaust áður en viðskipti með hlutdeildarskírteini fara fram.
Í auglýsingum og annarri kynningarstarfsemi rekstraraðila fjárfestingarsjóða skal þess gætt að fram komi réttar og nákvæmar upplýsingar um starfsemi þessara aðila.
Í auglýsingum og annarri kynningarstarfsemi vegna fjárfestingarsjóða skulu meðal annars eftirfarandi atriði koma fram:
1. hvort sjóður sé fjárfestingarsjóður,
2. heiti rekstraraðila,
3. upplýsingar um áhættu fjárfestingarsjóðs, og
4. tilvísun í útboðslýsingu og lykilupplýsingar og hvar megi nálgast þau gögn.
Á vefsvæði rekstraraðila skulu koma fram sömu upplýsingar og skv. 4. mgr. auk þess sem birta skal upplýsingar um tíu stærstu útgefendur í eignasafni sjóðsins ásamt upplýsingum um hlutfall fjárfestingar í hverjum aðila. Upplýsingar um stærstu útgefendur sjóðsins skal uppfæra að minnsta kosti á sex vikna fresti.
Fjárfestingarsjóði er óheimilt að umreikna ávöxtun eins tímabils á annað lengra tímabil.
87. gr.
Innlausnarskylda hlutdeildarskírteina.
Þrátt fyrir 1. mgr. er rekstraraðila heimilt að fresta innlausn hlutdeildarskírteina fjárfestingarsjóða. Frestun skal vera almenn og taka til allra hlutdeildarskírteina og verður einungis beitt mæli sérstakar ástæður með því og hagsmunir eigenda hlutdeildarskírteina krefjist þess. Frestun á innlausn skal ekki standa lengur en nauðsyn krefur. Hún skal tilkynnt Fjármálaeftirlitinu um leið og hlutdeildarskírteinishöfum og tekur gildi við þá tilkynningu. Frestun skal jafnframt auglýst opinberlega.
Þegar frestun á innlausn lýkur skal tilkynna opnun sjóðs með sama hætti og getur í 2. mgr. Standi frestun lengur en fjórar vikur samfellt skal tilkynna opnun sjóðs með bréfi til hlutdeildarskírteinishafa eða með öðrum sambærilegum hætti.
Fjármálaeftirlitið getur krafist þess að innlausn hlutdeildarskírteina verði frestað krefjist hagsmunir hlutdeildarskírteinishafa eða almennings þess.
88. gr.
Útreikningur innlausnarvirðis og auglýsing.
Innlausnarvirði fjárfestingarsjóðs skal reiknað daglega og auglýst opinberlega eigi sjaldnar en tvisvar í mánuði. Fjármálaeftirlitið getur ákveðið að opinber auglýsing innlausnarvirðis skuli fara fram oftar ef ástæða þykir til.
B. Fjárfestingarheimildir.
89. gr.
Fjármálagerningar og innlán.
1. Framseljanlegum verðbréfum og peningamarkaðsgerningum.
2. Hlutdeildarskírteinum verðbréfasjóða samkvæmt lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóða og annarra sérhæfðra sjóða enda sýni rekstraraðili fjárfestingarsjóðsins fram á það með fullnægjandi hætti að mati Fjármálaeftirlitsins að þeir sérhæfðu sjóðir lúti sambærilegu eftirliti og fjárfestingarsjóðir, samstarf Fjármálaeftirlitsins og lögbærra yfirvalda heimaríkis sjóðsins sé tryggt með fullnægjandi hætti, vernd hlutdeildarskírteinishafa sé tryggð með sambærilegum hætti og í fjárfestingarsjóðum, einkum er varðar innlausnarrétt, vörslufyrirtæki, lánveitingar, lántökur og skortsölu, og gefin séu út ársreikningur og árshlutauppgjör að minnsta kosti á sex mánaða fresti.
3. Innlánum fjármálafyrirtækja sem hafa staðfestu í ríki innan EES. Þó er fjárfestingarsjóði heimilt að binda fé í innlánum fjármálafyrirtækja með staðfestu utan EES sýni hann með fullnægjandi hætti að mati Fjármálaeftirlitsins fram á að fjármálafyrirtækin búi við sambærilegar reglur um áhættu og eftirlit og gilda innan EES. Innlán samkvæmt þessum tölulið verða að vera endurgreiðanleg að kröfu innlánseiganda með að hámarki tólf mánaða binditíma.
4. Afleiðum sem skráðar eru á skipulegum verðbréfamarkaði í skilningi laga um kauphallir eða ganga kaupum og sölum á öðrum markaði innan EES sem er opinn almenningi, starfar reglulega, lýtur opinberu eftirliti og er viðurkenndur með þeim hætti sem Fjármálaeftirlitið metur gildan. Viðmið afleiðna skulu vera fjárfestingarheimildir samkvæmt þessari grein, verðbréfavísitölur, vextir, gengi erlendra gjaldmiðla eða gjaldmiðlar sem fjárfestingarsjóðnum er heimilt að fjárfesta í samkvæmt ákvæðum reglna sjóðsins.
5. Afleiðum utan skipulegra verðbréfamarkaða. Viðmið afleiðna skulu vera fjárfestingarheimildir samkvæmt þessari grein, verðbréfavísitölur, vextir, gengi erlendra gjaldmiðla eða gjaldmiðlar sem fjárfestingarsjóðnum er heimilt að fjárfesta í samkvæmt ákvæðum reglna sjóðsins. Gagnaðilar fjárfestingarsjóðs í slíkum afleiðuviðskiptum skulu lúta eftirliti sem Fjármálaeftirlitið metur gilt. Verðmæti slíkra samninga skal vera unnt að reikna daglega með áreiðanlegum hætti. Tryggt skal að hægt sé að selja slíka samninga samdægurs á raunvirði hverju sinni.
6. Öðrum sérhæfðum sjóðum en skv. 2. tölul.
90. gr.
Aðrar eignir.
91. gr.
Yfirtaka eigna og hrávörur.
Fjárfestingarsjóði er óheimilt að fjárfesta í hrávörum eða heimildarskírteinum fyrir þeim.
92. gr.
Afleiðuviðskipti.
Fjárfestingarsjóði er heimilt að eiga viðskipti með afleiður svo fremi sem samanlögð áhætta afleiðna og undirliggjandi eigna sé undir þeim mörkum sem um getur í þessum kafla. Eftirlitskerfi rekstraraðila skal meta með fullnægjandi hætti virði afleiðna utan skipulegra verðbréfamarkaða.
Fjárfestingarsjóðir skulu gera Fjármálaeftirlitinu reglulega grein fyrir afleiðuviðskiptum sínum á því formi sem Fjármálaeftirlitið ákveður.
Viðskipti með afleiður mega ekki verða til þess að fjárfestingarsjóður víki frá fjárfestingarstefnu sinni eins og hún er sett fram í reglum sjóðsins og útboðslýsingu.
Ef verðbréf eða peningamarkaðsgerningur felur í sér afleiðu skal tekið mið af því þegar kröfur samkvæmt þessari grein eru uppfylltar.
93. gr.
Hámark fjárfestingar í framseljanlegum verðbréfum.
1. 20% af eignum sjóðs í verðbréfum, peningamarkaðsgerningum og afleiðum, skráðum á skipulegum verðbréfamarkaði, útgefnum af sama útgefanda. Þó er heimilt að binda allt að 35% í einum útgefanda.
2. 30% af eignum sjóðs í innlánum sama fjármálafyrirtækis.
3. 10% af eignum sjóðs í viðskiptum við sama aðila með afleiður utan skipulegra verðbréfamarkaða ef mótaðili er fjármálafyrirtæki innan EES eða fjármálafyrirtæki með staðfestu utan EES sem lýtur eftirliti sem Fjármálaeftirlitið telur gilt.
4. 35% af eignum sjóðs í verðbréfum og peningamarkaðsgerningum sem eitt eða fleiri ríki innan EES eða sveitarfélög þeirra, alþjóðlegar stofnanir sem eitt eða fleiri þessara ríkja eru aðilar að eða ríki utan EES gefa út eða ábyrgjast. Fjárfesting í einni og sömu verðbréfaútgáfunni má ekki nema hærri fjárhæð en sem svarar til 30% af eignum fjárfestingarsjóðs.
5. 20% af eignum sjóðs í sama verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði eða öðrum sérhæfðum sjóði skv. 2. tölul. 89. gr.
6. 20% af eignum sjóðs í sérhæfðum sjóðum skv. 6. tölul. 89. gr.
7. 10% af eignum sjóðs í óskráðum verðbréfum og peningamarkaðsgerningum sama útgefanda.
Samanlögð eign sjóðs í verðbréfum, peningamarkaðsgerningum, afleiðum og innlánum sama útgefanda má aldrei verða hærri en 40%.
Aðilar sem teljast til sömu samstæðu skulu teljast einn aðili við útreikning samkvæmt ákvæði þessu.
Samanlögð eign sjóðs í verðbréfum útgefnum af aðilum tengdum rekstraraðila eða móðurfélagi þess, sbr. lög um fjármálafyrirtæki, skal ekki vera meiri en 40% af eign sjóðsins.
Samanlögð eign sjóðsins í verðbréfum útgefnum af hópi tengdra viðskiptamanna í skilningi laga um fjármálafyrirtæki skal ekki vera meiri en 40% af eign sjóðsins. Um skyldu rekstraraðila til þess að tengja saman aðila fer eftir lögum um fjármálafyrirtæki.
Fjármálaeftirlitið getur heimilað fjárfestingarsjóði að binda allt að 100% af eignum sínum í verðbréfum og peningamarkaðsgerningum skv. 4 tölul. 1. mgr. telji Fjármálaeftirlitið það samrýmanlegt hagsmunum eigenda hlutdeildarskírteina. Slíkar fjárfestingar skulu dreifast á að minnsta kosti sex mismunandi útgáfur og má fjárfesting í einni og sömu útgáfunni ekki nema hærri fjárhæð en sem svarar til 30% af eignum fjárfestingarsjóðs. Skýrt skal koma fram í reglum fjárfestingarsjóðs og útboðslýsingu þau ríki, sveitarstjórnir eða alþjóðastofnanir sem gefa út eða ábyrgjast verðbréfa- eða peningamarkaðsgerninga sem sjóðurinn hyggst fjárfesta í.
94. gr.
Takmarkanir á eignasafni.
1. 10% af hlutabréfum án atkvæðisréttar í einstöku hlutafélagi.
2. 10% af skuldaskjölum einstakra útgefenda verðbréfa.
3. 25% af hlutdeildarskírteinum verðbréfasjóðs og sérhæfðra sjóða.
4. 10% af peningamarkaðsgerningum einstakra útgefenda.
95. gr.
Lán, ábyrgðir og skortsala.
Fjárfestingarsjóði er heimilt að taka að láni til skamms tíma allt að 25% af verðmæti eigna sjóðs.
Metið hámarkstap af viðskiptum með verðbréf sem fjárfestingarsjóður hefur ekki ráðstöfunarrétt yfir skal ekki nema meira en 20% af eignum sjóðsins. Skortsala á óskráðum verðbréfum er óheimil.
96. gr.
Ráðstafanir til úrbóta.
Ráðstafanir til úrbóta skulu eiga sér stað innan þriggja mánaða. Fjármálaeftirlitið getur þó heimilað lengri frest enda sé það augljóslega í þágu hlutdeildarskírteinishafa.
XI. KAFLI
Eftirlit, viðurlög og samstarf lögbærra yfirvalda.
A. Eftirlitsheimildir og viðurlög
97. gr.
Eftirlit.
1. Að starfsemi rekstraraðila með starfsleyfi hér á landi, sérhæfðra sjóða í rekstri þeirra og vörsluaðila sé í samræmi við lög og stjórnvaldsfyrirmæli.
2. Markaðssetningu rekstraraðila með starfsleyfi í öðru ríki innan EES á sérhæfðum sjóðum hér á landi.
3. Að rekstraraðili með starfsleyfi í öðru ríki innan EES sem rekur eða markaðssetur sérhæfðan sjóð hér á landi með stofnun útibús fari að 1.–2. mgr. 19. og 22. gr.
4. Rekstraraðilum utan EES sem markaðssetja sérhæfða sjóði hér á landi skv. 64. gr.
Framkvæmd eftirlits fer samkvæmt lögum þessum, lögum um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi og lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði.
Eftirlitsstofnun EFTA hefur eftirlit með lögum þessum, eftir því sem við á, í samræmi við samninginn um Evrópska efnahagssvæðið, sbr. lög nr. 2/1993, og samning milli EFTA-ríkjanna um stofnun eftirlitsstofnunar og dómstóls.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að eiga samstarf við önnur stjórnvöld hér á landi til þess að tryggja framfylgd laga þessara og stjórnvaldsfyrirmæla settum með stoð í þeim.
98. gr.
Almennar eftirlitsheimildir Fjármálaeftirlitsins.
Síma- og fjarskiptafyrirtækjum er skylt að veita Fjármálaeftirlitinu aðgang að fyrirliggjandi gögnum um símtöl eða fjarskipti við tiltekinn síma eða fjarskiptatæki enda liggi fyrir því samþykki umráðamanns og eiginlegs notanda. Ef samþykki umráðamanns og eiginlegs notanda síma- eða fjarskiptafyrirtækis liggur ekki fyrir er Fjármálaeftirlitinu heimilt að krefjast fyrir dómi aðgangs að gögnum á grundvelli þessa ákvæðis hjá síma- og fjarskiptafyrirtækjum. Um skilyrði slíkrar kröfu fer eftir 1. mgr. 83. gr. laga um meðferð sakamála, nr. 88/2008, og um meðferð hennar fer eftir XV. kafla sömu laga.
Telji Fjármálaeftirlitið háttsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða, lögaðila eða einstaklinga andstæða lögum þessum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum með stoð í þeim eða hún sé að öðru leyti óeðlileg, óheilbrigð eða ótraust eða ógni skilvirkni markaða skal það veita viðeigandi aðila hæfilegan frest til úrbóta, nema brot séu alvarleg. Fjármálaeftirlitið getur krafist þess að starfsemi verði stöðvuð tímabundið eða til frambúðar í því skyni að koma í veg fyrir háttsemi sem er talin andstæð ákvæðum laga þessara. Fjármálaeftirlitið getur krafist þess að útgáfu, endursölu eða innlausn hluta eða hlutdeildarskírteina verði frestað til þess að gæta hagsmuna fjárfesta eða almennings.
Fjármálaeftirlitið getur krafist kyrrsetningar eigna einstaklings eða lögaðila þegar fyrir liggur rökstuddur grunur um að háttsemi brjóti í bága við ákvæði laga þessara. Um skilyrði og meðferð slíkrar kröfu fer eftir 88. gr. laga um meðferð sakamála, nr. 88/2008, eftir því sem við getur átt.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt skv. 18. gr. að afturkalla starfsleyfi sem veitt hefur verið rekstraraðila hér á landi og afturkalla heimild vörsluaðila, sbr. 4. mgr. 33. gr.
Berist Fjármálaeftirlitinu tilkynning frá lögbæru yfirvaldi gistiríkis um að rekstraraðili með staðfestu hér á landi neiti að veita upplýsingar eða sinni ekki úrbótakröfum skal Fjármálaeftirlitið grípa til nauðsynlegra ráðstafana til að tryggja að viðkomandi rekstraraðili veiti upplýsingarnar eða verði við kröfu um umbætur. Ef nauðsynlegt er skal eftirlitið óska eftir upplýsingum frá lögbærum yfirvöldum í ríkjum utan EES. Fjármálaeftirlitið skal upplýsa lögbært yfirvald gistiríkis um til hvaða ráðstafana er gripið.
99. gr.
Eftirlit með rekstraraðila með staðfestu í öðru ríki innan EES sem starfar hér á landi.
Telji Fjármálaeftirlitið að rekstraraðili skv. 1. mgr. fari ekki að lögum eða stjórnvaldsfyrirmælum skal Fjármálaeftirlitið krefjast úrbóta og upplýsa lögbært yfirvald heimaríkis rekstraraðila.
Ef rekstraraðili neitar að veita Fjármálaeftirlitinu upplýsingar skv. 1. mgr. eða að fara að úrbótakröfum Fjármálaeftirlitsins skv. 2. mgr. skal lögbært yfirvald í heimaríki rekstraraðila upplýst.
Veiti rekstraraðili skv. 1. mgr. ekki upplýsingar eða fer enn ekki að lögum og stjórnvaldsfyrirmælum þrátt fyrir úrbótakröfur Fjármálaeftirlitsins og ráðstafanir lögbærs yfirvalds í heimaríki í kjölfar tilkynningar skv. 3. mgr. getur Fjármálaeftirlitið gripið til viðeigandi ráðstafana gagnvart rekstraraðilanum, þar á meðal stöðvað frekari starfsemi hans hér á landi.
Ef starfsemi rekstraraðila skv. 1. mgr. brýtur gegn hagsmunum fjárfesta sérhæfðs sjóðs, ógnar fjármálastöðugleika og heilbrigði fjármálamarkaðarins og lögbært yfirvald heimaríkis rekstraraðila grípur ekki til viðeigandi ráðstafana eða þær eru ófullnægjandi getur Fjármálaeftirlitið gripið til allra nauðsynlegra ráðstafana gagnvart rekstraraðilanum til að vernda fjárfesta sérhæfðs sjóðs, fjármálastöðugleika og heilbrigði fjármálamarkaðarins. Fjármálaeftirlitið getur meðal annars lagt bann við því að rekstraraðilinn markaðssetji hlutdeildarskírteini eða hluti sjóða hér á landi.
Fjármálaeftirlitinu ber að tilkynna lögbæru yfirvaldi heimaríkis fyrir fram um fyrirhugaðar ráðstafanir skv. 4. og 5. mgr.
Hafi Fjármálaeftirlitið gilda ástæðu til að ætla að rekstraraðili skv. 1. mgr. hafi sýnt af sér háttsemi sem fer gegn ákvæðum tilskipunar 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem það hefur ekki eftirliti með skal því komið á framfæri við lögbær yfirvöld í heimaríki rekstraraðila.
100. gr.
Tímabundið bann við markaðssetningu sérhæfðra sjóða með staðfestu utan EES.
Ráðstafanir Fjármálaeftirlitsins skv. 1. mgr. skulu taka með skilvirkum hætti á ógn gegn eðlilegri virkni og heilleika fjármálamarkaðarins eða gegn stöðugleika fjármálakerfis EES eða hluta þess eða bæta verulega getu lögbærra yfirvalda til að fylgjast með ógninni, án þess að valda hættu á eftirlitshögnun eða hafa óhóflega skaðleg áhrif á skilvirkni fjármálamarkaða, þ.m.t. draga úr seljanleika eða valda markaðsaðilum óvissu.
Ráðstafanir Fjármálaeftirlitsins skv. 1. mgr. falla sjálfkrafa úr gildi eftir þrjá mánuði nema þær séu endurnýjaðar innan þess tíma.
Hafi Fjármálaeftirlitið ekki gripið til ráðstafana skv. 1. mgr. eða ráðstafanir þess hafa ekki dugað til getur Eftirlitsstofnun EFTA, í samræmi við 5. mgr. 9. gr. reglugerðar (ESB) nr. 1095/2010, sbr. lög nr. 24/2017 um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, tekið ákvörðun sem beinist beint að rekstraraðila ef:
1. veruleg ógn er fyrir hendi sem á upptök sín eða ágerist vegna starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem hefur áhrif á starfsemi og heilbrigði fjármálamarkaðar eða áhrif á fjármálastöðugleika alls eða hluta fjármálakerfis EES og um er að ræða áhrif yfir landamæri, og
2. skilyrði 2. mgr. eru uppfyllt.
101. gr.
Stjórnvaldssektir.
1. 1. mgr. 5. gr. um starfsleyfi eða skráningu rekstraraðila.
2. 4. mgr. 5. gr. um markaðssetningu rekstraraðila til almennra fjárfesta.
3. 4.–6. mgr. 7. gr. um upplýsingagjöf og skyldu rekstraraðila til að sækja um starfsleyfi.
4. 4.–7. mgr. 9. gr. um starfsheimildir rekstraraðila.
5. 10. gr. um upplýsingar með umsókn um starfsleyfi.
6. 12. gr. um takmörkun starfsleyfis rekstraraðila.
7. 2. mgr. 14. gr. um tilkynningar um skipan og breytingar á stjórn og framkvæmdastjóra rekstraraðila til Fjármálaeftirlits.
8. 16. gr. um virka eignarhluti í rekstraraðila.
9. 1. og 5. mgr. 17. gr. um breytingar á starfsleyfi rekstraraðila.
10. 19. gr. um almenn skilyrði er varða skipulagskröfur rekstraraðila.
11. 20. gr. um þagnarskyldu.
12. 21. gr. um brot gegn starfskjarastefnu.
13. 22. gr. um hagsmunaárekstra.
14. 23. gr. um áhættustýringu.
15. 25. gr. um lausafjárstýringu.
16. 26. gr. um verðmat.
17. 27. gr. um framkvæmd verðmats.
18. 29. gr. um útvistun starfsemi rekstraraðila.
19. 30. gr. um keðjuútvistun.
20. 32. gr. um skipan vörsluaðila.
21. 37. gr. um hlutverk vörsluaðila m.t.t. sjóðsstreymis sérhæfðs sjóðs.
22. 38. gr. um hlutverk vörsluaðila m.t.t eigna sérhæfðs sjóðs.
23. 39. gr. um hlutverk vörsluaðila m.t.t. ráðstafna vegna eigna sérhæfðs sjóðs.
24. 40. gr. um trúnaðarskyldu vörsluaðila.
25. 41. gr. um útvistun verkefna vörsluaðila sérhæfðs sjóðs.
26. 45. gr. um ársreikninga.
27. 46. gr. um upplýsingagjöf við upphaf viðskipta.
28. 47. gr. um reglubundna upplýsingagjöf til fjárfesta.
29. 52. gr. um tilkynningu um breytingu á hlut atkvæðisréttar og um yfirráð yfir óskráðum félögum.
30. 53. gr. um upplýsingagjöf ef yfirráðum er náð.
31. 55 gr. um takmarkanir á úthlutun fjármuna félaga til sérhæfðs sjóðs.
32. 1.–2. mgr. 56. gr. um tilkynningarskyldu vegna markaðssetningar.
33. 1.–2. mgr. 57. gr. um tilkynningarskyldu vegna markaðssetningar.
34. 1.–2. mgr. 58. gr. um tilkynningarskyldu vegna veitingar þjónustu yfir landamæri.
35. 1. mgr. 59. gr. um breytingar á tilkynningum.
36. 62. gr. um kröfur til rekstraraðila með heimaríki á Íslandi sem rekur sérhæfðan sjóð með staðfestu utan EES og sem er ekki markaðssettur innan EES.
37. 63. gr. um markaðssetningu rekstraraðila með staðfestu innan EES hér á landi á sérhæfðum sjóðum með staðfestu utan EES.
38. 64. gr. um markaðssetningu rekstraraðila utan EES á sérhæfðum sjóðum hér á landi.
39. 65. gr. um markaðssetningu rekstraraðila innan EES á sérhæfðum EES-sjóðum til almennra fjárfesta á Íslandi.
40. 79. gr. um starfsemi fjárfestingarsjóða.
41. 2. mgr. 80. gr. um einkarétt á heitinu fjárfestingarsjóður.
42. 3. mgr. 85. gr. um breytingar á reglum fjárfestingarsjóðs.
43. 86. gr. um upplýsingagjöf til fjárfesta.
44. 89. gr. um fjárfestingarheimildir fjárfestingarsjóða.
45. 90. gr. um aðrar eignir fjárfestingarsjóðs.
46. 91. gr. um sölu yfirtekinna eigna og bann við fjárfestingu í hrávörum.
47. 92. gr. um afleiðuviðskipti fjárfestingarsjóðs.
48. 93. gr. um hámark fjárfestingar fjárfestingarsjóðs í framseljanlegum verðbréfum.
49. 94. gr. um takmarkanir á eignasafni fjárfestingarsjóðs.
50. 95. gr. um lán, ábyrgðir og skortsölu fjárfestingarsjóðs.
51. 96. gr. um ráðstafanir til úrbóta.
52. 103. gr. um sátt.
Við ákvörðun sekta samkvæmt ákvæði þessu skal meðal annars tekið tillit til allra atvika sem máli skipta, þ.m.t. eftirfarandi:
1. alvarleika brots,
2. hvað brotið hefur staðið lengi,
3. ábyrgðar hins brotlega hjá lögaðilanum,
4. fjárhagsstöðu hins brotlega,
5. ávinnings af broti eða taps sem forðað er með broti,
6. hvort brot hafi leitt til taps þriðja aðila,
7. hvers konar mögulegra kerfislegra áhrifa brotsins,
8. samstarfsvilja hins brotlega,
9. fyrri brota og hvort um ítrekað brot er að ræða.
Sektir sem lagðar eru á einstaklinga geta numið frá 100 þús. kr. til 65. millj. kr. Sektir sem lagðar eru á lögaðila geta numið frá 500 þús. kr. til 800 millj. kr. en geta þó verið hærri eða allt að 10% af heildarveltu samkvæmt síðasta samþykkta ársreikningi lögaðilans eða 10% af síðasta samþykkta samstæðureikningi ef lögaðili er hluti af samstæðu og brot er framið til hagsbóta fyrir annan lögaðila í samstæðunni eða annar lögaðili í samstæðunni hefur notið hagnaðar af brotinu.
Ákvarðanir um stjórnvaldssektir skulu teknar af Fjármálaeftirlitinu og eru þær aðfararhæfar. Sektir renna í ríkissjóð að frádregnum kostnaði við innheimtuna. Séu stjórnvaldssektir ekki greiddar innan mánaðar frá ákvörðun Fjármálaeftirlitsins skal greiða dráttarvexti af fjárhæð sektarinnar. Um ákvörðun og útreikning dráttarvaxta fer eftir lögum um vexti og verðtryggingu.
Ef einstaklingur eða lögaðili brýtur gegn lögum þessum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum á grundvelli þeirra og fyrir liggur að hann hafi hlotið fjárhagslegan ávinning af broti er heimilt að ákvarða hinum brotlega sekt sem getur, þrátt fyrir 3. mgr., orðið allt að tvöfaldri þeirri fjárhæð sem fjárhagslegur ávinningur hins brotlega nemur.
Stjórnvaldssektum verður beitt óháð því hvort lögbrot eru framin af ásetningi eða gáleysi.
102. gr.
Birting upplýsinga um eftirlitsaðgerðir.
Fjármálaeftirlitið skal veita ESMA upplýsingar um stjórnvaldssektir, óski stofnunin þess.
103. gr.
Sátt.
104. gr.
Réttur grunaðs manns.
105. gr.
Frestur til að leggja á stjórnvaldssekt.
Frestur skv. 1. mgr. rofnar þegar Fjármálaeftirlitið tilkynnir aðila um upphaf rannsóknar á meintu broti. Rof frests hefur réttaráhrif gagnvart öllum sem staðið hafa að broti.
106. gr.
Sektir eða fangelsi allt að tveimur árum.
1. 1. mgr. 5. gr., sbr. 1. mgr. 6. gr. um starfsemi án starfsleyfis.
2. 1. mgr. 5. gr., sbr. 1. mgr. 7. gr. um starfsemi án skráningar.
3. 4. mgr. 5. gr. um markaðssetningu til almennra fjárfesta.
4. 26. gr. um framkvæmd verðmats.
5. 37.–39. gr. um hlutverk vörsluaðila.
6. 45. gr. um ársreikninga.
7. 46. gr. um upplýsingagjöf við upphaf viðskipta.
8. 2. mgr. 84. gr. um breytingu á fjárfestingarsjóðum í aðrar tegundir sjóða um sameiginlega fjárfestingu en verðbréfasjóði.
9. 89.–96. gr. um fjárfestingarheimildir fjárfestingarsjóða.
107. gr.
Saknæmi.
Heimilt er að gera upptækan með dómi beinan eða óbeinan hagnað sem hlotist hefur af broti gegn ákvæðum laga þessara er varða sektum eða fangelsi.
Tilraun til brots eða hlutdeild í brotum samkvæmt lögum þessum er refsiverð eftir því sem segir í almennum hegningarlögum.
Gera má lögaðila sekt fyrir brot á lögum þessum og reglum settum á grundvelli þeirra óháð því hvort sök verði sönnuð á tiltekinn fyrirsvarsmann lögaðilans, starfsmann hans eða annan aðila sem starfar á hans vegum. Hafi fyrirsvarsmaður lögaðilans, starfsmaður hans eða annar á hans vegum með saknæmum hætti brotið gegn lögum þessum eða reglum settum á grundvelli þeirra í starfsemi lögaðilans má gera honum refsingu, auk þess að gera lögaðilanum sekt.
108. gr.
Kæra til lögreglu.
Varði meint brot á lögum þessum bæði stjórnvaldssektum og refsingu metur Fjármálaeftirlitið hvort mál skuli kært til lögreglu eða því lokið með stjórnvaldsákvörðun hjá stofnuninni. Ef brot er meiri háttar ber Fjármálaeftirlitinu að vísa því til lögreglu. Brot telst meiri háttar ef það lýtur að verulegum fjárhæðum, ef verknaður er framinn með sérstaklega vítaverðum hætti eða við aðstæður sem auka mjög á saknæmi brotsins. Jafnframt getur Fjármálaeftirlitið á hvaða stigi rannsóknar sem er vísað máli vegna brota á lögum þessum til rannsóknar lögreglu. Gæta skal samræmis við úrlausn sambærilegra mála.
Með kæru Fjármálaeftirlitsins skulu fylgja afrit þeirra gagna sem grunur um brot er studdur við. Ákvæði IV.–VII. kafla stjórnsýslulaga, nr. 37/1993 gilda ekki um ákvörðun Fjármálaeftirlitsins um að kæra mál til lögreglu.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að láta lögreglu og ákæruvaldi í té upplýsingar og gögn sem stofnunin hefur aflað og tengjast þeim brotum sem tilgreind eru í 2. mgr. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að taka þátt í aðgerðum lögreglu sem varða rannsókn þeirra brota sem tilgreind eru í 2. mgr.
Lögreglu og ákæruvaldi er heimilt að láta Fjármálaeftirlitinu í té upplýsingar og gögn sem hún hefur aflað og tengjast þeim brotum sem tilgreind eru í 2. mgr. Lögreglu er heimilt að taka þátt í aðgerðum Fjármálaeftirlitsins sem varða rannsókn þeirra brota sem tilgreind eru í 2. mgr.
Telji ákærandi að ekki séu efni til málshöfðunar vegna meintrar refsiverðrar háttsemi sem jafnframt varðar stjórnsýsluviðurlögum getur hann sent eða endursent málið til Fjármálaeftirlitsins til meðferðar og ákvörðunar.
B. Samstarf lögbærra yfirvalda innan EES.
109. gr.
Samstarf við lögbær yfirvöld innan EES.
Fjármálaeftirlitið skal eiga samstarf við lögbær yfirvöld annarra ríkja innan EES og við Eftirlitsstofnun EFTA, ESMA og Evrópska kerfisáhætturáðið sé það nauðsynlegt til þess að þær stofnanir geti sinnt skyldum sínum við framkvæmd eftirlits.
Fjármálaeftirlitinu ber að afhenda upplýsingar og gögn án tafar til lögbærra yfirvalda annarra ríkja innan EES, Eftirlitsstofnunar EFTA og ESMA sem nauðsynlegar eru fyrir þær stofnanir til að sinna skyldum sínum.
Fjármálaeftirlitinu ber, óski lögbært yfirvald í öðru ríki innan EES eftir framkvæmd vettvangsathugunar eða rannsóknar hér á landi á grundvelli laga þessara, að veita aðstoð með því að:
1. framkvæma vettvangsathugun eða rannsókn,
2. heimila viðkomandi lögbæru yfirvaldi að framkvæma vettvangsathugun eða rannsókn, eða
3. heimila endurskoðendum eða öðrum sérfræðingum að framkvæma vettvangsathugun eða rannsókn.
Framkvæmi Fjármálaeftirlitið vettvangsathugun eða rannsókn hér á landi, sbr. 1. tölul. 4. mgr., getur viðkomandi lögbært yfirvald óskað eftir þátttöku starfsmanna þess í þeim aðgerðum. Fjármálaeftirlitið hefur eftir sem áður yfirumsjón með og ber ábyrgð á aðgerðunum. Framkvæmi viðkomandi lögbært yfirvald aðgerðir skv. 2. tölul. 4. mgr. getur Fjármálaeftirlitið óskað eftir þátttöku starfsmanna þess í aðgerðunum.
Fjármálaeftirlitið getur aðeins hafnað beiðni lögbærs yfirvalds í öðru ríki innan EES um að veita upplýsingar eða um aðstoð við vettvangsathugun eða rannsókn ef:
1. rannsókn, vettvangsathugun eða upplýsingagjöf gætu haft neikvæð áhrif á fullveldi, öryggi eða allsherjarreglu,
2. málsmeðferð er hafin fyrir dómstólum vegna þeirra atvika sem beiðni lýtur að, eða
3. dómur er þegar fallinn vegna þeirra aðila og atvika sem beiðni lýtur að.
Fjármálaeftirlitinu ber að upplýsa viðkomandi lögbært yfirvald um ákvörðun sem tekin er skv. 6. mgr. og rökstyðja hana.
Hafi Fjármálaeftirlitið gilda ástæðu til að ætla að rekstraraðili sem ekki fellur undir eftirlit þess framkvæmi eða hafi framkvæmt aðgerðir sem stríða myndu gegn lögum þessum skal það tilkynna ESMA og lögbærum yfirvöldum í heima- og gistiríkjum viðkomandi rekstraraðila þar um. Taki Fjármálaeftirlitið við slíkri tilkynningu vegna rekstraraðila með staðfestu hér á landi skal það grípa til viðeigandi aðgerða og tilkynna ESMA og því lögbæra yfirvaldi annars ríkis innan EES sem sendi tilkynninguna um niðurstöður aðgerða og, eftir því sem unnt er, um mikilvæga þætti í framvindu málsins.
110. gr.
Upplýsingaskipti vegna mögulegra kerfislegra áhrifa vegna starfsemi rekstraraðila.
Fjármálaeftirlitið skal veita upplýsingar vegna starfsemi rekstraraðila til ESMA og Evrópska kerfisáhætturáðsins í samræmi við lög um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði.
Ráðherra setur reglugerð með nánari reglum um upplýsingaskipti vegna mögulegra kerfislegra áhrifa vegna starfsemi rekstraraðila.
111. gr.
Upplýsingaskipti innan EES og meðferð persónuupplýsinga.
Upplýsingaskipti á milli Fjármálaeftirlits, evrópskra eftirlitsstofnana, Eftirlitsstofnunar EFTA og lögbærra yfirvalda í öðrum ríkjum innan EES skal háð þagnarskyldu nema:
1. ef einhver þessara aðila lýsir því yfir þegar samskiptin fara fram að viðkomandi upplýsingar kunni að verða birtar, eða
2. þegar slík birting er nauðsynleg vegna reksturs dómsmála.
Fjármálaeftirlitinu ber við upplýsingaskipti að fylgja lögum og stjórnvaldsfyrirmælum sem gilda um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga.
112. gr.
Úrlausn ágreinings á milli lögbærra yfirvalda innan EES.
Vísi lögbært yfirvald annars ríkis innan EES ágreiningi við Fjármálaeftirlitið til Eftirlitsstofnunar EFTA, eða eftir atvikum til ESMA, vegna aðgerða Fjármálaeftirlitsins á grundvelli laga þessara skal úrlausn Eftirlitsstofnunar EFTA í slíku máli vera bindandi fyrir Fjármálaeftirlitið.
113. gr.
Tilkynningar Fjármálaeftirlitsins til ESMA
1. ársfjórðungslega um starfsleyfi sem hafa verið veitt eða afturkölluð skv. II. kafla, og
2. árlega um eftirlitsaðgerðir og viðurlög sem beitt hefur verið vegna brota á ákvæðum þessara laga.
XII. KAFLI
Úrlausn deilumála utan dómstóla.
114. gr.
Upplýsingaskylda rekstraraðila og aðild að úrskurðarnefnd.
Rekstraraðila er skylt að eiga aðild að úrskurðarnefnd um viðskipti við fjármálafyrirtæki, sbr. lög um fjármálafyrirtæki.
XIII. KAFLI
Önnur ákvæði.
115. gr.
Fjárhæðir í evrum.
116 gr.
Aðfararhæfi.
117. gr.
Stjórnvaldsfyrirmæli.
1. Ferli fyrir umsókn rekstraraðila til að sækja um starfsleyfi og að falla undir gildissvið laganna þrátt fyrir að þeir séu undir fjárhæðarviðmiðum.
2. Upplýsingaskipti milli lögbærra yfirvalda og um samvinnu Fjármálaeftirlitsins við lögbær yfirvöld innan EES þegar óskað er eftir aðstoð eftirlitsins vegna vettvangsathugana eða rannsókna.
3. Útboðslýsingar og lykilupplýsingar, þar á meðal um efni, sniðmát og kynningu þeirra.
4. Markaðssetningu sérhæfðra sjóða hér á landi til almennra fjárfesta, þar á meðal um upplýsingagjöf, afmörkun fjárfestingarstefnu fjárfestingarsjóða, innlausnarskyldu og útreikning innlausnarvirðis.
5. Samruna fjárfestingarsjóða, skipan höfuðsjóða og fylgisjóða og tilkynningaraðferð.
Seðlabanka Íslands er heimilt að setja reglur um:
1. Ársreikninga sérhæfðra sjóða og rekstraraðila þeirra.
2. Hvað teljast eðlilegir og heilbrigðir viðskiptahættir fjármálafyrirtækja samkvæmt lögum þessum. Í reglunum skal meðal annars kveðið á um almenn samskipti rekstraraðila við fjárfesta, upplýsingagjöf til fjárfesta og meðhöndlun kvartana.
3. Þær upplýsingar sem verða að koma fram í umsókn skv. 81. gr.
4. Um lok mála vegna brota gegn lögunum með sátt.
5. Verðbréfalán fjárfestingarsjóða.
6. Um ákvörðun á tegundum rekstraraðila sérhæfðra sjóða, meðal annars um afmörkun á því hvort rekstraraðili teljist reka opinn sjóð, lokaðan eða bæði.
7. Upplýsingar sem þurfa að fylgja umsókn um starfsleyfi sem rekstraraðili sérhæfðra sjóða.
8. Synjun á starfsleyfi sem rekstraraðili sérhæfðra sjóða.
9. Nánari framkvæmd 16. gr. um virka eignarhluti, þ.m.t. kröfur sem gera á til þeirra sem fara með virkan eignarhlut.
10. Markaðssetningu sérhæfðra sjóða, meðal annars um form og efni tilkynninga, skilyrði rekstraraðila til markaðssetningar sjóða og rekstur sérhæfðra sjóða.
11. Um verðbréfalán fjárfestingarsjóða skv. 95. gr.
118. gr.
Innleiðing.
1. Tilskipun nr. 2011/61/ESB frá 8. júní 2011 um rekstraraðila sérhæfðra sjóða og um breytingu á tilskipunum nr. 2003/41/EB og 2009/65/EB og reglugerðum (EB) nr. 1060/2009 og (ESB) nr. 1095/2010, með þeim aðlögunum sem leiða af ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar, innleidd. Tilskipunin var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 frá 30. september 2016.
2. Tilskipun nr. 2013/14/ESB frá 21. maí 2013 um breytingu á tilskipun nr. 2003/41/EB um starfsemi og eftirlit með stofnunum sem sjá um starfstengdan lífeyri, tilskipun nr. 2009/65/EB um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um verðbréfasjóði (UCITS) og tilskipun nr. 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða að því er varðar oftraust á lánshæfismöt, með þeim aðlögunum sem leiða af ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar. Tilskipunin var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 frá 9. febrúar 2018.
119. gr.
Gildistaka.
120. gr.
Breyting á öðrum lögum.
1. Lög um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011, með síðari breytingum:
a. Eftirfarandi breytingar verða á 1. gr. laganna:
1. Orðin „fjárfestingarsjóða og fagfjárfestasjóða“ í 1. mgr. falla brott.
2. Orðin „og fjárfestingarsjóða“ í 2. mgr. falla brott.
3. 3. mgr. fellur brott.
b. Eftirfarandi breytingar verða á 2. gr. laganna:
1. 2., 3., 9., 11. og 12. tölul. falla brott.
2. Í stað orðanna „sjóði um sameiginlega fjárfestingu skv. II.–IV. kafla laga þessara“ í 4. tölul. kemur: verðbréfasjóð.
3. Síðari málsliður 8. tölul. fellur brott.
4. Í stað orðanna „um kaup á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í verðbréfasjóði eða öðrum sjóðum um sameiginlega fjárfestingu“ í 13. tölul. kemur: að frumkvæði rekstraraðila eða fyrir hans hönd, um kaup á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í verðbréfasjóði sem hann rekur, til fjárfesta.
5. Orðin „eða fjárfestingarsjóðs“ í öllum beygingarmyndum í 14. tölul. falla brott.
c. Eftirfarandi breytingar verða á 3. gr. laganna:
1. Orðin „og fjárfestingarsjóðum staðfestingu skv. III. kafla“ í 1. mgr. falla brott.
2. Orðin „fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði“ í fyrri og síðari málslið 2. mgr. falla brott.
d. Eftirfarandi breytingar verða á 31. gr. laganna:
1. 2. mgr. orðast svo:
Verðbréfasjóði er heimilt að binda eignir sínar í innlánum eða auðseljanlegum eignum sem ekki eru hluti af fjárfestingarstefnu vegna lausafjárstýringar eða með hagsmuni hlutdeildarskírteinishafa fyrir augum.
2. 3. mgr. fellur brott.
e. Eftirfarandi breytingar verða á 33. gr. laganna:
1. 1. mgr. orðast svo:
Rekstrarfélög skulu hafa yfir að ráða eftirlitskerfi sem gerir þeim kleift að vakta, meta og stýra áhættu einstakra eigna og eignasafns verðbréfasjóða á hverjum tíma. Rekstrarfélag skal sérstaklega ekki reiða sig einungis eða kerfisbundið á lánshæfismöt lánshæfismatsfyrirtækja við mat á lánshæfi eigna hvers sjóðs.
2. Á eftir 1. mgr. koma tvær nýjar málsgreinar, svohljóðandi:
Með hliðsjón af eðli, umfangi og starfsemi verðbréfasjóða rekstrarfélags skal Fjármálaeftirlitið hafa eftirlit með lánshæfismatsferlum rekstrarfélags, meta út frá fjárfestingarstefnum sjóða hvernig rekstrarfélag styðst við lánshæfismöt og, þegar við á, hvetja rekstrarfélag til að draga úr notkun á þeim til samræmis við 1. mgr.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að setja nánari reglur um eftirlit með áhættu samkvæmt þessari grein.
f. Eftirfarandi breytingar verða á 39. gr. laganna:
1. Á eftir orðunum „og annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu“ í fyrri málslið 1. mgr. kemur: skv. 3. tölul. 30. gr.
2. Í stað orðsins „fjárfestingarsjóða“ í 2. málsl. 1. mgr. kemur: annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu.
3. Í stað orðsins „fjárfestingarsjóða“ í 2. mgr. kemur: annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu.
4. 3. mgr. fellur brott.
g. Orðin „þó aldrei umfram 25% í hverri útgáfu“ í 2. tölul. 1. mgr. 40. gr. laganna falla brott.
h. 45. gr. laganna fellur brott.
i. 2. mgr. 46. gr. laganna fellur brott.
j. 47. gr. laganna fellur brott.
k. 1. tölul. 2. mgr. 55. gr. laganna orðast svo: að sjóður sé verðbréfasjóður.
l. 2. mgr. 56. gr. f laganna orðast svo:
Fylgisjóði er heimilt að binda eignir sínar í innlánum eða auðseljanlegum eignum sem ekki eru hluti af fjárfestingarstefnu vegna lausafjárstýringar eða með hagsmuni hlutdeildarskírteinishafa fyrir augum.
m. III. kafli laganna, Fjárfestingarsjóðir, fellur brott.
n. IV. kafli laganna, Fagfjárfestasjóðir, fellur brott.
o. Orðin „fjárfestingarsjóða og fagfjárfestasjóða“ í 1. mgr. 63. gr. laganna falla brott.
p. Eftirfarandi breytingar verða á 64. gr. laganna:
1. Orðin „og fjárfestingarsjóða“, „heimildir til markaðssetningar annarra sjóða en verðbréfasjóða utan heimalands“, og „og fjárfestingarsjóða og eftirlit með fagfjárfestasjóðum“ í 2. málsl. falla brott.
2. Orðin „og fjárfestingarsjóða“ í 3. málsl. falla brott.
q. Eftirfarandi breytingar verða á 65. gr. laganna:
1. Orðin „3. mgr. 1. gr. og“ í 1. tölul. 1. mgr. falla brott.
2. 17., 18. og 23.–40. tölul. 1. mgr. falla brott.
3. Orðin „fjárfestingarsjóðs eða fagfjárfestasjóðs“ í 3. mgr. falla brott.
r. Eftirfarandi breytingar verða á 1. mgr. 69. gr. laganna:
1. Orðin „3. mgr. 1. gr. og“ í 1. tölul. falla brott.
2. 11.–17. tölul. falla brott.
s. 72. gr. laganna orðast svo:
Með lögum þessum eru eftirfarandi tilskipanir innleiddar:
1. Tilskipun framkvæmdastjórnarinnar 2007/16/EB frá 19. mars 2007 um framkvæmd tilskipunar ráðsins 85/611/EBE um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um fyrirtæki um sameiginlega fjárfestingu í framseljanlegum verðbréfum (UCITS) að því er varðar útskýringu á tilteknum skilgreiningum, eins og hún var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 114/2007 sem birt var 21. febrúar 2008.
2. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2009/65/EB frá 13. júlí 2009 um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum að því er varðar verðbréfasjóði (UCITS), eins og hún var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 120/2010 sem birt var 3. mars 2011.
3. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2013/14/ESB frá 21. maí 2013 um breytingu á tilskipun nr. 2003/41/EB um starfsemi og eftirlit með stofnunum sem sjá um starfstengdan lífeyri, tilskipun nr. 2009/65/EB um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um verðbréfasjóði (UCITS) og tilskipun nr. 2011/61/ ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða að því er varðar oftraust á lánshæfismöt, með þeim aðlögunum sem leiða af ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 frá 9. febrúar 2018.
t. Ákvæði til bráðabirgða í lögunum fellur brott.
u. Heiti laganna verður: Lög um verðbréfasjóði.
2. Lög um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, með síðari breytingum:
a. Á eftir orðunum „blönduð eignarhaldsfélög“ í 17. tölul. 1. gr. a laganna kemur: rekstraraðilar sérhæfðra sjóða.
b. Í stað orðanna „Verðbréfasjóðir, fjárfestingarsjóðir“ í 3. tölul. 3. mgr. 3. gr. laganna kemur: Sjóðir um sameiginlega fjárfestingu.
c. Eftirfarandi breytingar verða á 27. gr. laganna:
1. Orðin „og annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu“ í 1. málsl. 1. mgr. falla brott.
2. Orðin „og annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu“ í 2. mgr. falla brott.
3. Á eftir 2. mgr. kemur ný málsgrein sem orðast svo:
Rekstrarfélagi er einnig heimilt að sækja um starfsleyfi sem rekstraraðili sérhæfðra sjóða samkvæmt lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
4. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóða“ í 3. mgr. kemur: verðbréfasjóða og sérhæfðra sjóða sem heimilt er að markaðssetja til almennra fjárfesta.
3. Lög um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007, með síðari breytingum:
a. Í stað orðanna „verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði, samkvæmt lögum um verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði“ í síðari málslið 6. mgr. 3. gr. laganna kemur: verðbréfasjóði, samkvæmt lögum um verðbréfasjóði.
b. 3. mgr. 56. gr. laganna orðast svo:
Ákvæði kafla þessa gilda ekki um verðbréfasjóði samkvæmt lögum um verðbréfasjóði né fjárfestingarsjóði samkvæmt lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða þegar um er að ræða hlutdeildarskírteini.
c. 1. mgr. 67. gr. laganna orðast svo:
Ákvæði kafla þessa gilda ekki um verðbréfasjóði samkvæmt lögum um verðbréfasjóði né fjárfestingarsjóði samkvæmt lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða þegar um er að ræða hlutdeildarskírteini.
d. Eftirfarandi breytingar verða á 91. gr. laganna:
1. 1. mgr. orðast svo: Við framkvæmd flöggunarskyldu skv. 78. og 79. gr. er móðurfélagi rekstrarfélags samkvæmt lögum um verðbréfasjóði ekki skylt að leggja saman eigið hlutfall atkvæðisréttar og hlutfall atkvæðisréttar viðkomandi verðbréfasjóðs að því tilskildu að rekstrarfélagið nýti atkvæðisrétt sinn óháð móðurfélaginu eða öðru dótturfélagi móðurfélags síns.
2. Orðin „og fjárfestingarsjóði“ í fyrri málslið 2. mgr. falla brott.
4. Lög um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, nr. 87/1998, með síðari breytingum: 7. tölul. 1. mgr. 2. gr. laganna orðast svo: verðbréfasjóða, rekstrarfélaga verðbréfasjóða og rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
5. Lög um greiðsluþjónustu, nr. 120/2011, með síðari breytingum: Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóðir“ í 9. tölul. 2. gr. laganna kemur: verðbréfasjóðir og sérhæfðir sjóðir.
6. Lög um tekjuskatt, nr. 90/2003, með síðari breytingum:
a. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóðum“ í 8. tölul. 3. gr. laganna kemur: verðbréfasjóðum og hlutdeildarsjóðum.
b. 53. gr. a laganna orðast svo:
Sé verðbréfasjóði eða hlutdeildarsjóði slitið, sbr. lög um verðbréfasjóði og lög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða, þannig að hann sé algjörlega sameinaður öðrum slíkum verðbréfasjóði eða hlutdeildarsjóði, skal sameiningin ekki leiða til skattskyldu hjá eigendum þess sjóðs sem slitið er, enda sé um jafngild verðmæti að ræða.
c. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóðum“ í 3. mgr. 92. gr. laganna kemur: verðbréfasjóðum og hlutdeildarsjóðum.
7. Lög um vátryggingastarfsemi, nr. 100/2016, með síðari breytingum: Í stað orðanna „laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði“ í 3. mgr. 113. gr. laganna kemur: laga um verðbréfasjóði.
8. Lög um vátryggingasamstæður, nr. 60/2017, með síðari breytingum: Eftirfarandi breytingar verða á 18. gr. laganna:
a. Í stað orðanna „rekstrarfélag verðbréfasjóða“ í 1. málslið 1. mgr. kemur: fjármálastofnun.
b. Fyrirsögn greinarinnar orðast svo: Fjármálafyrirtæki og fjármálastofnanir sem eru dóttur- eða hlutdeildarfélög.
9. Lög um viðbótareftirlit með fjármálasamsteypum, nr. 61/2017: Á eftir orðunum „Rekstrarfélögum verðbréfasjóða“ í fyrri málslið 3. mgr. 4. gr. laganna bætist við: og rekstraraðilum sérhæfðra sjóða.
10. Lög um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir, nr. 46/2005, með síðari breytingum: Eftirfarandi breytingar verða á 3. tölul. 1. gr. laganna:
a. Í stað orðanna „laga nr. 128/2011, um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði“ í c-lið kemur: laga um verðbréfasjóði.
b. d-liður orðast svo: lánastofnun, fjármálafyrirtæki, fyrirtæki tengd fjármálasviði, vátryggingafélög, líftryggingafélög, sérhæfðir sjóðir, rekstrarfélög verðbréfasjóða og rekstraraðilar sérhæfðra sjóða sem hafa staðfestu og starfsleyfi í öðru ríki á Evrópska efnahagssvæðinu.
11. Lög um staðgreiðslu skatts á fjármagnstekjur, nr. 94/1996, með síðari breytingum: Í stað orðanna „lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011“ í 3. mgr. 2. gr. laganna kemur: lögum um verðbréfasjóði og lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
12. Lög um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða nr. 129/1997, með síðari breytingum: Orðin „fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði“ í b-lið 3. tölul. 2. mgr. 36. gr. a laganna falla brott.
13. Lög um gjaldeyrismál, nr. 87/1992, með síðari breytingum:
a. Eftirfarandi breytingar verða á 13. gr. b laganna:
1. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóðum“ í 1. tölul. 1. mgr. kemur: verðbréfasjóðum og hlutdeildarsjóðum.
2. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóða“ í 6. tölul. 2. mgr. kemur: verðbréfasjóða og hlutdeildarsjóða.
b. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóða“ í 1. mgr. 13. gr. e laganna kemur: verðbréfasjóða og hlutdeildarsjóða.
c. Í stað orðanna „lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði“ í 15. mgr. 13. gr. n laganna kemur: lögum um verðbréfasjóði eða lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
14. Lög um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum, nr. 37/2016, með síðari breytingum: Eftirfarandi breytingar verða á 1. tölul. 1. mgr. 2. gr. laganna:
a. Í stað orðanna „verðbréfa-, fjárfestingar- og fagfjárfestasjóðum“ í d-lið kemur: verðbréfasjóðum og sérhæfðum sjóðum.
b. Í stað orðanna „verðbréfa-, fjárfestingar- og fagfjárfestasjóðum“ í g-lið kemur: verðbréfasjóðum og sérhæfðum sjóðum.
15. Lög um hlutafélög, nr. 2/1995, með síðari breytingum: Í stað orðanna „rekstrarfélög verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða“ í 88. gr. e laganna kemur: rekstrarfélög verðbréfasjóða og rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
16. Lög um endurskoðendur og endurskoðun nr. 94/2019: Í stað orðanna „dreifða sameiginlega fjárfestingarsjóði“ í 1. mgr. 25. gr. laganna kemur: dreifða sjóði um sameiginlega fjárfestingu.
17. Lög um greiðslu kostnaðar við opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, nr. 99/1999, með síðari breytingum:
a. Eftirfarandi breytingar verða á 6. tölul. 1. mgr. 5. gr. laganna:
1. Á eftir orðunum „Rekstrarfélög verðbréfasjóða“ í 1. málsl. kemur: og rekstraraðilar sérhæfðra sjóða með starfsleyfi.
2. Á eftir orðunum „af eignum rekstrarfélags“ í 1. málsl. kemur: eða rekstraraðila.
3. Í stað orðanna „verðbréfa- og fjárfestingarsjóða í rekstri þess“ í 1. málsl. kemur: sjóða í rekstri þeirra.
4. 2. málsliður 6. tölul. 1. mgr. fellur brott.
b. Á eftir 10. mgr. 5. gr. laganna kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Rekstraraðilar sjóða sem skráðir eru skv. 7. gr. laga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða skulu greiða fastagjald sem nemur 600.000 kr.
18. Lög um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka, nr. 140/2018, með síðari breytingum: Á eftir orðunum „laga um fjármálafyrirtæki“ í a-lið 1. mgr. 2. gr. laganna kemur: og rekstraraðilar sérhæfðra sjóða.
19. Lög um starfstengda eftirlaunasjóði, nr. 78/2007, með síðari breytingum:
a. 2. tölul. 2. mgr. 1. gr. laganna orðast svo: Sjóða sem falla undir tilskipun 73/239/ EBE, um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum til að hefja og reka starfsemi á sviði frumtrygginga annarra en líftrygginga, tilskipun 85/611/EBE, um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um fyrirtæki um sameiginlega fjárfestingu í framseljanlegum verðbréfum (UCITS), tilskipun 93/22/EBE, um fjárfestingarþjónustu á sviði verðbréfaviðskipta, tilskipun 2000/12/EB, um stofnun og rekstur lánastofnana, tilskipun 2002/83/EB, um líftryggingar og tilskipun 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
b. Á eftir 2. mgr. 5. gr. laganna kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Með hliðsjón af eðli, umfangi og starfsemi starfstengdra eftirlaunasjóða skal Fjármálaeftirlitið hafa eftirlit með lánshæfismatsferlum þeirra, meta út frá fjárfestingarstefnum hvernig stuðst er við lánshæfismöt lánshæfismatsfyrirtækja og, þegar við á, hvetja starfstengda eftirlaunasjóði til að draga úr notkun á slíkum lánshæfismötum í því augnamiði að þeir reiði sig ekki einvörðungu eða kerfisbundið á slík lánshæfismöt.
c. 12. gr. laganna orðast svo:
Með lögum þessum eru eftirfarandi tilskipanir Evrópuþingsins og ráðsins innleiddar:
1. Tilskipun 2003/41/EB frá 3. júní 2003 um starfsemi og eftirlit með lögaðilum sem sjá um starfstengd eftirlaun, eins og hún var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 88/2006 sem birt var 19. október 2006.
2. Tilskipun 2013/14/ESB frá 21. maí 2013 um breytingu á tilskipun nr. 2003/41/ EB um starfsemi og eftirlit með stofnunum sem sjá um starfstengdan lífeyri, tilskipun nr. 2009/65/EB um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um verðbréfasjóði (UCITS) og tilskipun nr. 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða að því er varðar oftraust á lánshæfismöt, með þeim aðlögunum sem leiða af ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 frá 9. febrúar 2018.
20. Lög um lánshæfismatsfyrirtæki, nr. 50/2017, með síðari breytingum: Við 1. tölul. 2. gr. laganna bætist: með þeim breytingum sem leiðir af 64. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB frá 8. júní 2011 um rekstraraðila sérhæfðra sjóða og um breytingu á tilskipunum 2003/41/EB og 2009/65/EB og reglugerðum (EB) nr. 1060/2009 og (ESB) nr. 1095/2010.
21. Lög um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017, með síðari breytingum: Við 3. tölul. 3. gr. laganna bætist: með þeim breytingum sem leiðir af 65. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB frá 8. júní 2011 um rekstraraðila sérhæfðra sjóða og um breytingu á tilskipunum 2003/41/EB og 2009/65/EB og reglugerðum (EB) nr. 1060/2009 og (ESB) nr. 1095/2010.
Ákvæði til bráðabirgða.
I.
II.
III.
Greinargerð.
Með frumvarpi þessu er lagt til að sett verði ný heildarlög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Frumvarpið byggir á tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB frá 8. júní 2011 um rekstraraðila sérhæfðra sjóða (hér eftir tilskipun 2011/61/ESB eða AIFMD) sem tekur til starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða ( alternative investment funds, AIF), þ.e. allra annarra sjóða en verðbréfasjóða ( undertakings for the collective investment in transferable securities, UCITS).
AIFMD mælir fyrir um heimildir framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins (hér eftir ESB) til að samþykkja gerðir sem útfæra ýmis ákvæði tilskipunarinnar. Umfangsmest þeirra er reglugerð framkvæmdastjórnarinnar nr. 231/2013 frá 19. desember 2012 um viðbætur við tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB (hér eftir reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 eða AIFMR). Saman mynda þessar gerðir það regluverk sem gildir um starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða innan Evrópska efnahagssvæðisins (hér eftir EES).
Í september 2013 skipaði fjármála- og efnahagsráðherra nefnd til undirbúnings innleiðingar á AIFMD. Í nefndinni sátu fulltrúar fjármála- og efnahagsráðuneytisins, Fjármálaeftirlitsins, Kauphallarinnar, Seðlabanka Íslands og Samtaka fjármálafyrirtækja. Skilaði nefndin skýrslu um afmarkaða þætti AIFMD í júní 2015.
Upptaka AIFMD í EES-samninginn, auk tengdra gerða framkvæmdastjórnarinnar, var háð því að samkomulag næðist milli ESB og EES/EFTA-ríkjanna um aðlögun vegna upptöku annarrar Evrópugerðar í EES-samninginn, þ.e. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 1095/2010 frá 24. nóvember 2010 um að koma á fót evrópskri eftirlitsstofnun (Evrópska verðbréfamarkaðseftirlitsstofnunin (hér eftir ESMA). Samkomulag um þá aðlögun náðist milli samningsaðila þann 14. október 2014. Var síðastnefnd reglugerð tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 201/2016 þann 30. september 2016. Var AIFMD, auk fimm reglugerða framkvæmdastjórnar ESB sem henni tengjast, tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun nr. 202/2016 sama dag. Nefndar ákvarðanir sameiginlegu EES-nefndarinnar tóku þannig gildi 1. október 2016.
Í árslok 2017 stefndi Eftirlitsstofnun EFTA íslenska ríkinu fyrir EFTA-dómstólinn fyrir samningsbrot þar sem ekki var búið að innleiða AIFMD, auk tengdra reglugerða, í íslenskan rétt. Þann 14. júní 2018 féllu dómar EFTA-dómstólsins í málum nr. E-11–16/17 Eftirlitsstofnun EFTA gegn Íslandi þar sem Ísland var dæmt brotlegt við EES-samninginn.
Í ágúst 2018 skipaði fjármála- og efnahagsráðherra aðra nefnd til að vinna frumvarp til laga um rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Nefndin vann undir stjórn fulltrúa fjármála- og efnahagsráðuneytisins en í henni áttu einnig sæti tveir fulltrúar Fjármálaeftirlitsins og fulltrúi Samtaka fjármálafyrirtækja. Er frumvarp þetta afrakstur vinnu þeirrar nefndar en endanlegur frágangur þess var á hendi fjármála- og efnahagsráðuneytisins.
2. Tilefni og nauðsyn lagasetningar.
2.1. Tilefni og nauðsyn Evrópulöggjafar um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Á undanförnum árum hefur ESB lagt áherslu á að bæta regluverk á sviði fjármálaþjónustu, meðal annars á sjóðamarkaði. AIFMD, Evrópulöggjöf um rekstraraðila sérhæfðra sjóða, á rætur að rekja til viðbragða við erfiðleikum á alþjóðlegum fjármálamörkuðum 2008–2009 en vandamál tengd slíkum sjóðum voru talin hafa aukið áhættu innan evrópska fjármálakerfisins. Í Evrópu var skortur á heildaryfirsýn yfir lausafjáráhættu og áhættu tengdri vogun sérhæfðra sjóða í kerfinu sem kom í ljós þegar fjárfestar fóru að innleysa eignir sínar í sjóðum. Þá voru evrópsk eftirlitsstjórnvöld ekki nægilega meðvituð um umfang starfseminnar og eignastöðu sjóða.
Markmið AIFMD er öðru fremur að samræma regluverk á milli aðildarríkja og tryggja einsleitni á innri markaði EES, svo sem varðandi starfsleyfi, skipulagskröfur og eftirlit með rekstraraðilum sérhæfðra sjóða, sem aftur á að tryggja fjármálastöðugleika, auka fjárfestavernd og efla traust og eftirlit á starfsemi slíkra sjóða og rekstraraðila þeirra. Engin heildstæð Evrópulöggjöf hafði áður tekið til slíkrar starfsemi.
2.2. Tilefni og nauðsyn innleiðingar á AIFMD hér á landi.
Þeir aðilar sem reka sjóði sem teljast munu til sérhæfðra sjóða, sem eru allir aðrir sjóðir en verðbréfasjóðir, leika stórt hlutverk á íslenskum fjármálamarkaði. Samkvæmt upplýsingum frá Fjármálaeftirlitinu voru eignir 114 fagfjárfestasjóða um 393 milljarðar íslenskra króna í árslok 2018 og heildareignir 60 fjárfestingarsjóða, sem teljast munu einnig til sérhæfðra sjóða, um 326 milljarðar króna. Samtals eru þetta því um 719 milljarðar króna. Til viðbótar við þetta eru eignir þeirra sjóða sem eru í rekstri aðila sem falla munu undir gildissvið frumvarpsins en teljast í dag hvorki til fagfjárfestasjóða né fjárfestingarsjóða. Til samanburðar má nefna að eignir verðbréfasjóða, sem voru um 40 talsins við árslok 2018, námu 148 milljörðum króna. Vegna umfangs og eðlis starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða hér á landi getur starfsemi þeirra haft áhrif á verðmyndun á markaði og magnað upp áhættu í fjármálakerfinu.
Með lögfestingu frumvarpsins verður komið á samræmdu regluverki fyrir starfsemi þeirra sem reka sérhæfða sjóði hér á landi en engin heildstæð löggjöf hefur hingað til gilt um starfsemi þeirra. Nýr eftirlitsskyldur aðili á fjármálamarkaði verður til, rekstraraðili sérhæfðra sjóða. Frumvarpið tekur til rekstraraðila hér á landi og rekstraraðila með starfsleyfi í öðrum ríkjum sem reka eða markaðssetja sérhæfða sjóði hér á landi. Auknar kröfur verða gerðar til rekstraraðila hér á landi, í samræmi við það sem tíðkast innan EES, sem meðal annars er ætlað að styrkja rekstur sjóða, efla fjárfestavernd og draga úr kerfislegum áhrifum sem erfiðleikar þeirra kynnu að hafa og með því tryggja fjármálastöðugleika.
Stór hluti íslenskrar löggjafar á sviði fjármálaþjónustu byggist að grunni til á Evrópugerðum sem teknar hafa verið upp í EES-samninginn. Með aðild að EES-samningnum fær Ísland aðgang að innri markaði Evrópu, meðal annars á sviði fjármálaþjónustu. Íslandi ber skylda til að innleiða þær gerðir sem vísað er til í ákvörðunum sameiginlegu EES-nefndarinnar í landsrétt, sbr. 7. gr. EES-samningsins. Þar sem núverandi íslensk löggjöf endurspeglar ekki ákvæði AIFMD er með frumvarpi þessu fyrirhugað að koma á fastri umgjörð um starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða í samræmi við það sem gildir innan EES.
AIFMD kveður á um lágmarks samræmingu reglna og er EES-ríkjum, þar á meðal Íslandi, því heimilt að setja strangari eða ítarlegri reglur um rekstraraðila eða starfsemi sérhæfðra sjóða en ekki má ganga skemur. Gerðar eru ríkari kröfur í frumvarpinu en gerðar eru í AIFMD í fyrsta lagi að því er varðar skráningarskylda rekstraraðila skv. 7. gr. frumvarpsins og þau ákvæði frumvarpsins sem þeir falla undir. Sjá nánari umfjöllun í kafla 3.2. í greinargerð. Í öðru lagi eru gerðar strangari kröfur að því er varðar möguleika rekstraraðila til útvistunar á áhættustýringu og eignastýringu, sbr. 3. mgr. 29. gr. frumvarpsins. Þá eru í þriðja lagi sett strangari skilyrði fyrir markaðssetningu sérhæfðra sjóða til almennra fjárfesta en gildir um markaðssetningu til fagfjárfesta, sbr. 78. gr. frumvarpsins. Sjá nánari umfjöllun í kafla 3.10 og 3.12. í greinargerð. Eru þessar ríkari kröfur í frumvarpinu fyrst og fremst gerðar til verndar fjárfestum og til að einfalda eftirlit.
2.3. Tilefni og nauðsyn þess að setja ný heildarlög og um yfirfærslu ákvæða úr lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011.
Evrópulöggjöf á sjóðamarkaði endurspeglar tvo nýja meginflokka sjóða um sameiginlega fjárfestingu; annars vegar verðbréfasjóði ( UCITS) og hins vegar sérhæfða sjóði ( AIF). Síðarnefndi flokkurinn tekur til allra annarra sjóða en verðbréfasjóða. Um þessa tvo meginflokka sjóða gilda tvær megintilskipanir, tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2009/65/ESB frá 13. júlí 2009 (hér eftir UCITS IV), með síðari breytingum, og AIFMD, auk gerða þeim tengdum.
Á sjóðamarkaði á Íslandi gilda nú ein heildarlög, lög um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011 (hér eftir lög nr. 128/2011 eða lög um verðbréfasjóði). Þau lög innleiða í íslenskan rétt UCITS IV. Í lögunum er að finna bæði ákvæði sem gilda um verðbréfasjóði en einnig um sjóði sem myndu flokkast sem sérhæfðir sjóðir (fjárfestingarsjóðir og fagfjárfestasjóðir).
Rétt þykir að fylgja þeirri leið sem farin hefur verið innan EES hvað varðar skiptingu sjóðamarkaðar. Er þar fyrst og fremst horft til einföldunar og skýrleika við lagasetningu til hagræðis fyrir hagsmunaaðila, þar á meðal rekstraraðila sjóða og fjárfesta. Þá mun það jafnframt auðvelda stjórnvöldum innleiðingu á EES-reglum sem fela í sér breytingar á því regluverki á sjóðamarkaði til framtíðar. Því er lagt til að frumvarpið feli í sér ný heildarlög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Með fyrirhuguðum lögum verður íslenskum sjóðamarkaði því skipt í tvennt. Þannig verði tvenn heildarlög í gildi, annars vegar lög um verðbréfasjóði og hins vegar ný lög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Í frumvarpinu er lagt til að þeim ákvæðum laga nr. 128/2011 sem eiga við um fjárfestingarsjóði verði fundinn nýr staður í lögum um sérhæfða sjóði. Lög nr. 128/2011 munu þá eingöngu fjalla um verðbréfasjóði og breyta þarf heiti laganna til samræmis við það. Í tengslum við yfirfærslu ákvæða um fjárfestingarsjóði þótti nauðsynlegt að ákvæði um rekstrarform slíkra sjóða, þ.e. sjóða sem gefa út hlutdeildarskírteini, yrðu sett fram með skýrari hætti en nú er en um litlar efnisbreytingar er þó að ræða hvað það varðar.
Gert er ráð fyrir að í nýjum heildarlögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða verði að finna lagastoð stjórnvaldsfyrirmæla, þ.e. reglugerða ráðherra og reglna Seðlabanka Íslands sem meðal annars munu innleiða reglugerðir framkvæmdastjórnar ESB sem byggðar eru á AIFMD.
3. Meginefni frumvarpsins.
3.1 Ný heildarlöggjöf og hugtakið sérhæfður sjóður.
Lagt til að sett verði ný heildarlög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem leiða ákvæði AIFMD í íslenskan rétt. Með nýrri heildarlöggjöf verður hugtakið sérhæfður sjóður notað yfir enska hugtakið alternative investment fund. Skilgreining hugtaksins er nýmæli í íslenskum rétti. Sérhæfðir sjóðir er í raun yfirheiti allra annarra sjóða um sameiginlega fjárfestingu en verðbréfasjóða. Vísar það þannig til sjóða annarra en verðbréfasjóða, þar með talinna sjóðsdeilda, sem veita viðtöku fé frá fjárfestum til sameiginlegrar fjárfestingar samkvæmt fyrir fram kunngerðri fjárfestingarstefnu með ávinning fjárfesta að markmiði. Undir það falla því t.d. fjárfestingarsjóðir og fagfjárfestasjóðir hér á landi.
Almennt geta sérhæfðir sjóðir verið af ýmsum toga m.t.t. rekstrarforms og fjárfestingarheimilda og fer það eftir ákvæðum laga þess ríkis þar sem þeir eru stofnaðir. Mælt er fyrir um eina íslenska sjóðategund í frumvarpinu, fjárfestingarsjóð. Ekki er mælt fyrir um aðrar tegundir sérhæfðra sjóða enda geta þeir verið af ýmsum toga. Frumvarpið gerir þannig ráð fyrir að íslenskir sérhæfðir sjóðir, utan fjárfestingarsjóða, geti verið af ýmsum toga hvað varðar fjárfestingarheimildir og reknir á ýmsu rekstrarformi, t.d. reknir á formi hlutdeildarsjóðs, sbr. kafla 3.11 eða sem samlagshlutafélag.
Rekstraraðili, telst sérhver lögaðili sem rekur einn eða fleiri sérhæfða sjóði með reglubundnum hætti. Í frumvarpinu felst skylda til þess að hver sérhæfður sjóður sé rekinn af einum rekstraraðila sem beri ábyrgð á því að farið sé að lögunum. Slíkur rekstraraðili getur ýmist verið utanaðkomandi lögaðili sem er tilnefndur af hálfu sjóðs eða sjóður sem rekur sig sjálfur, leyfi viðkomandi rekstrarform hans það.
3.2 Mismunandi kröfur til rekstraraðila eftir eignum sérhæfðra sjóða í rekstri þeirra.
Skyldur þær sem hvíla munu á rekstraraðilum sérhæfðra sjóða samkvæmt frumvarpinu fara eftir umfangi heildareigna þeirra sjóða sem þeir reka. Rekstraraðilar sérhæfðra sjóða sem fara yfir fjárhæðarviðmiðin teljast stærri rekstraraðilar en þeir sem uppfylla ekki viðmiðin teljast smærri rekstraraðilar.
Fjárhæðarmörkin sem nefnd eru í 6. gr. frumvarpsins miðast við að heildareignir séu a.m.k. 500 milljónir evra, umreiknað í íslenskar krónur miðað við opinbert viðmiðunargengi (kaupgengi) eins og það er skráð hverju sinni, fyrir óvogaða sjóði án innlausnarréttar í fimm ár eða þegar heildareignir sjóða nema 100 milljónum evra í tilfelli annarra sjóða.
Fari rekstraraðili sérhæfðra sjóða yfir mörkin verður hann starfsleyfisskyldur sbr. 6. gr. frumvarpsins. Honum ber þannig að uppfylla ákvæði frumvarpsins sem gera kröfur til rekstraraðila, svo sem varðandi starfsleyfisskilyrði og skipulagskröfur.
Smærri rekstraraðila ber einungis að skrá sig hjá Fjármálaeftirlitinu skv. 7. gr. frumvarpsins. Í AIFMD eru gerðar ákveðnar lágmarkskröfur til skráningarskyldra aðila. Aðildarríkjunum er heimilt að gera strangari kröfur. Að teknu tilliti til hárra fjárhæðarviðmiða AIFMD og eðlis starfsemi sérhæfðra sjóða eru gerðar ívið strangari kröfur til smærri aðila í frumvarpinu en gerðar eru í tilskipuninni. Þannig er lagt til að skráningarskyldum rekstraraðila beri að uppfylla ákveðnar lágmarkskröfur hvað varðar starfsemi sína, svo sem hvað varðar upplýsingagjöf til Fjármálaeftirlitsins og fjárfesta, skil ársreikninga, gerð verðmats, kröfur um lausafjárstýringu og útvistun verkefna. Eru það almennt kröfur sem eru í samræmi við þær kröfur sem gerðar eru í núgildandi lögum til fagfjárfestasjóða. Full ástæða þykir til að skráningarskyldir aðilar falli undir helstu ákvæði laganna til verndar fjárfestum auk þess sem hinar auknu kröfur gera eftirlitsaðilum kleift að fylgjast með þróun kerfisins og áhættu þess.
Mismunandi leiðir hafa verið farnar hjá aðildarríkjum EES að því er varðar kröfur til smærri aðila. Sem dæmi þá er í norskri löggjöf notast við fjárhæðarviðmið tilskipunarinnar og ekki var talin þörf á að gera strangari kröfur en leiddi af efnisreglum tilskipunarinnar. Ef rekstraraðili markaðssetur sjóð til almennra fjárfesta þarf hann að sækja um starfsleyfi á grundvelli norsku löggjafarinnar. Í Liechtenstein eru hins vegar gerðar meiri kröfur en leiða má af lágmarkskröfum tilskipunarinnar. Þar þurfa þeir sem falla undir fjárhæðarviðmiðin að sækja um starfsleyfi en í samræmi við einfaldaða málsmeðferð. Auk þessa er smærri rekstraraðilum gert skylt að útbúa sérstakan skipulagssamning þar sem skipulagi rekstraraðilans er lýst, áhættustýringu, lausafjárstýringu o.fl. og þarf samningurinn að hljóta samþykki fjármálaeftirlitsins þar í landi. Getur eftirlitið synjað umsókn um starfsleyfi ef það telur ákvæði samningsins ekki stuðla með fullnægjandi hætti að fjárfestavernd og vernd almannahagsmuna. Þá fellur smærri rekstraraðili að fullu undir gildissvið laganna ef sjóður sem hann starfrækir er markaðssettur til almennings.
Til skoðunar kom að lækka fjárhæðaviðmið tilskipunarinnar fyrir íslenskan markað en sú leið sem lögð er til er viðurhlutaminni fyrir þá sem málið varðar, auk þess sem þær kröfur sem eru gerðar tryggja betur yfirsýn yfir kerfisáhættu og fjárfestavernd sem og tiltrú á markaðnum.
3.3 Starfsleyfi rekstraraðila.
Rekstraraðila sérhæfðra sjóða yfir fjárhæðarviðmiðum 6. gr. frumvarpsins verður skylt að afla starfsleyfis. Slíkt starfsleyfi mun gilda bæði hér á landi og í öðrum ríkjum innan EES.
Þeir sem rekið hafa fagfjárfestasjóði hafa hingað til hvorki verið starfsleyfis- né eftirlitsskyldir, að undanskildum þeim sem jafnframt eru fjármálafyrirtæki. Samkvæmt gildandi rétti hefur Fjármálaeftirlitið eftirlit með sjóðnum sjálfum en ekki rekstraraðilanum. Um breytingu verður því að ræða fyrir þá aðila.
Þá hefur frumvarpið að geyma nýjar efnisreglur fyrir rekstrarfélög verðbréfasjóða sem reka einnig sérhæfða sjóði. Þau rekstrarfélög munu falla undir tvöfalda starfsleyfisskyldu, þ.e. þau munu einnig þurfa að vera með starfsleyfi sem rekstraraðili sérhæfðs sjóðs.
Þeir aðilar sem reka sérhæfða sjóði gera það með fjölbreyttum hætti og á mismunandi grundvelli. Því má gera ráð fyrir að nauðsynlegar breytingar á starfsemi þeirra og upplýsingagjöf í tengslum við umsókn um starfsleyfi, í samræmi við ákvæði frumvarpsins, verði ólíkar milli sjóða. Nánar er fjallað um þetta í 6. kafla um mat á áhrifum.
Til að fá starfsleyfi þarf rekstraraðili að fara að ákvæðum II. kafla frumvarpsins. Þannig ber rekstraraðila að uppfylla starfsleyfisskilyrði 11. gr. frumvarpsins, meðal annars vera hlutafélag og hafa nægt stofnframlag og eiginfjárgrunn. Þá þarf rekstraraðili að uppfylla ýmsar skipulagskröfur er lúta að hagsmunaárekstrum, áhættustýringu, lausafjárstýringu og hæfi stjórnenda. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að synja um veitingu starfsleyfis, meðal annars ef það telur eftirlitsheimildir þess takmarkaðar með einhverjum hætti.
Smærri rekstraraðilum er heimilt að óska eftir starfsleyfi en með starfsleyfi falla þeir undir gildissvið laganna að öllu leyti og njóta þeirra réttinda sem þau veita.
3.4 Skipulagskröfur.
Rekstraraðilar sérhæfðra sjóða með starfsleyfi þurfa að uppfylla nýjar kröfur um skipulag, stjórnun og innra eftirlit sem settar eru fram í III. kafla frumvarpsins. Þær kröfur verða mun ítarlegri en samkvæmt núgildandi lögum, einkum hvað varðar rekstur fagfjárfestasjóða.
Í frumvarpinu eru gerðar þær kröfur að rekstraraðili geri viðeigandi ráðstafanir til að bera kennsl á og forðast hagsmunaárekstra og setja sérstaka stefnu þar um. Þá ber honum skylda til að setja sér starfskjarareglur og lúta tengdum ákvæðum, fylgja reglum frumvarpsins um áhættustýringu og lausafjárstýringu, ákvæðum um verðmat eigna og útvistun. Einnig þurfa hluthafar eða aðilar sem fara með virkan eignarhlut að vera hæfir með hliðsjón af eðlilegum og heilbrigðum rekstri rekstraraðilans. Höfuðstöðvar og skráð skrifstofa rekstraraðilans þarf að vera hér á landi.
Til samræmis við önnur lög á sviði fjármálaþjónustu hér á landi er gerð sú krafa í frumvarpinu að stjórn og framkvæmdastjóri starfsleyfisskyldra rekstraraðila uppfylli skilyrði um almennt og sérstakt hæfi og að auki eru gerðar ákveðnar kröfur til stjórnenda lykilstarfssviða.
3.5 Vörsluaðilar.
Ítarlegar reglur um vörsluaðila sérhæfðra sjóða er að finna í IV. kafla frumvarpsins. Meginmarkmið þeirra reglna er að tryggja aðgreiningu eigna fjárfesta í sérhæfðum sjóðum frá rekstraraðila.
Rekstraraðila sérhæfðra sjóða með starfsleyfi hér á landi ber skylda til að skipa vörsluaðila fyrir hvern sjóð og að gerður sé skriflegur samningur þess efnis. Vörsluaðilar geta verið þeir aðilar sem nefndir eru í 33. gr., meðal annars lánastofnanir eða verðbréfafyrirtæki sem fengið hafa heimild til vörslu og umsýslu fjármálagerninga. Þá er lögmönnum og endurskoðendum heimilt að sinna hlutverki vörsluaðila í afmörkuðum tilvikum og að fenginni sérstakri heimild Fjármálaeftirlitsins.
Staðfesta vörsluaðila er beintengd staðfestu viðkomandi sérhæfðs sjóðs. Hafi sérhæfður sjóður staðfestu hér á landi skal vörsluaðili hans þannig annað hvort að hafa skráða skrifstofu eða útibú starfrækt hér á landi.
Hlutverk vörsluaðila er einkum þríþætt, þ.e. að sinna tilhlýðilegri varðveislu eigna, að vakta sjóðstreymi og sinna ákveðnu eftirliti með rekstraraðila fyrir hönd fjárfesta. Skyldum sínum á vörsluaðili að sinna sjálfstætt, tryggja sanngirni og fagmennsku og standa vörð um hagsmuni sérhæfða sjóðsins og fjárfesta.
Ákvæði kaflans mæla einnig fyrir um reglur um útvistun verkefna vörsluaðila. Loks er kveðið á um ríka ábyrgð vörsluaðila. Ber hann t.d. hlutlæga ábyrgð á þeim fjármálagerningum sem hann hefur tekið að sér vörslur á.
3.6 Gagnsæiskröfur.
Ákvæði V. kafla frumvarpsins kveða á um skyldubundna upplýsingagjöf starfsleyfisskyldra rekstraraðila sérhæfðra sjóða um þá sjálfa og sérhæfða sjóði í rekstri þeirra. Í kaflanum er að finna kröfur um almenna upplýsingagjöf, upplýsingagjöf til fjárfesta og reglubundin skýrsluskil til Fjármálaeftirlitsins.
Að undanskildum fjárfestingarsjóðum eru ekki gerðar sérstakar kröfur til sérhæfðra sjóða um upplýsingagjöf til fjárfesta í núgildandi lögum, hvorki áður en ákvörðun er tekin um fjárfestingu né um reglubundna upplýsingagjöf. Aðeins er gerður áskilnaður um almenna upplýsingagjöf í ársreikningi og hálfsársuppgjöri. Ákvæði V. kafla fela því í sér töluverðar breytingar fyrir rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Þá hefur upplýsingum um vogun sérhæfðra sjóða ekki fyrr verið safnað af hálfu eftirlitsaðila með sama hætti og gert er ráð fyrir í 5. mgr. 48. gr. frumvarpsins. Upplýsingarnar eru nauðsynlegar svo hægt sé að finna, hafa eftirlit með og bregðast við hættu sem ógnað getur fjármálastöðugleika.
3.7 Rekstur vogaðra sérhæfðra sjóða.
Vogun, sem skilgreind er í 36. tölul. 3. gr. frumvarpsins, telst sérhver aðferð rekstraraðila sem eykur áhættu sérhæfða sjóðsins sem það rekur með lántöku eða stöðum í afleiðum eða öðrum sambærilegum hætti. Sérhæfðum sjóði í rekstri rekstraraðila er óheimilt að beita vogun nema heimild til þess komi fram í fjárfestingarstefnu sjóðsins.
Teljist vogun vera veruleg ber rekstraraðila veita Fjármálaeftirlitinu ítarlegar upplýsingar um hana, svo sem rakið er í 49. gr. Á grundvelli þeirra upplýsinga mun Fjármálaeftirlitið meta hvort vogunin magni upp kerfisáhættu í fjármálakerfinu, hafi í för með sér röskun á fjármálamörkuðum eða ógni hagvexti til lengri tíma. Fjármálaeftirlitinu er heimilt að setja takmörk á vogun sérhæfðra sjóða í rekstri viðkomandi rekstraraðila eftir að hafa tilkynnt það viðeigandi lögbærum yfirvöldum innan EES.
3.8 Kvaðir sem fylgja yfirráðum í óskráðum félögum.
Í VII. kafla er kveðið á um kvaðir sem fylgja yfirráðum sérhæfðra sjóða í óskráðum félögum og í sumum tilvikum útgefendum. Ákvæði kaflans eiga einungis við ef þau félög fara yfir ákveðin stærðarmörk og hafa ekki þann eina tilgang að kaupa, eiga eða reka fasteignir. Með hliðsjón af þeim fjárhæðarmörkum kaflans, sbr. 50. gr. frumvarpsins, og þar sem á Íslandi teljast flest fyrirtæki lítil eða meðalstór, má ætla að afar lítið reyni á ákvæði kaflans hér á landi.
Í kaflanum er hugtakið yfirráð skilgreint með öðrum hætti en í öðrum hlutum frumvarpsins, sbr. 51. gr. frumvarpsins.
Samkvæmt ákvæðum kaflans ber rekstraraðila að tilkynna Fjármálaeftirlitinu, óskráða félaginu og hluthöfum þess félags ef sjóður eða sjóðir í sameiningu í hans rekstri ná yfirráðum í óskráðu félagi. Þá skal einnig senda tilkynningu til Fjármálaeftirlitsins þegar sérhæfður sjóður öðlast virkan eignarhlut í óskráðum félögum. Sérstakar viðbótarkröfur eru gerðar til ársreikninga sjóða sem öðlast yfirráð, t.d. skal ársreikningur sjóðs innihalda lýsingu á líklegri framtíðarþróun óskráða félagsins. Jafnframt skal rekstraraðili hlutast til um að í ársreikningi óskráða félagsins skuli getið um tiltekin atriði, svo sem líklega framtíðarþróun félagsins og markverða atburði og að honum verði miðlað til starfsmanna. Í kaflanum er einnig að finna ákvæði sem takmarkar úthlutun fjármuna úr félögum ( asset stripping).
3.9 Markaðssetning til fagfjárfesta og starfsemi yfir landamæri.
Hugtakið markaðssetning hefur ekki verið skilgreint áður í Evrópulöggjöf á sjóðamarkaði. Markaðssetning er í frumvarpinu byggð á skilgreiningu AIFMD og er skilgreind með víðtækum hætti. Til hennar telst hvers konar beint eða óbeint tilboð ( offering) eða bein eða óbein hvatning ( placement) að frumkvæði rekstraraðila sérhæfðs sjóðs eða fyrir hans hönd um kaup á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í sérhæfðum sjóði sem hann rekur til fjárfesta sem hafa heimilisfesti eða skráða starfsstöð innan EES. Til markaðssetningar telst ekki öfug tilboðsgjöf ( reverse solicitation), þ.e. ef fjárfestir hefur sjálfur samband við sérhæfðan sjóð í þeim tilgangi að kaupa í honum. Hugtakið markaðssetning hefur verið skilgreint með mismunandi hætti í ríkjum innan EES en flest hafa ákveðið að búa ekki til sértækari skilgreiningu á hugtakinu. Fyrirséð er að það verði háð mati Fjármálaeftirlitsins hverju sinni hvað teljist til markaðssetningar samkvæmt frumvarpinu sem aftur getur leitt til tilkynningaskyldu í samræmi við ákvæði þess.
Markaðssetning á fjárfestingarsjóðum og fagfjárfestasjóðum hér á landi fer í dag eftir lögum nr. 128/2011. Áður en AIFMD tók gildi innan Evrópu fór það eftir löggjöf hvers ríkis hvort þeir sjóðir sem teljast munu til sérhæfðra sjóða höfðu heimild til að markaðssetja sig þar eða ekki gagnvart fagfjárfestum. Hvorki íslenska sjóðategundin fjárfestingarsjóður né fagfjárfestasjóður hafa heimild til að markaðssetja sig erlendis samkvæmt núgildandi lögum. Markaðssetning hér á landi á hlutdeildarskírteinum eða hlutum erlendra sjóða um sameiginlega fjárfestingu til fagfjárfesta er í dag tilkynningarskyld til Fjármálaeftirlitsins samkvæmt 47. gr. laga nr. 128/2011. Þetta fyrirkomulag nefnist NPPR-kerfi ( national private placement regime).
Samkvæmt ákvæðum frumvarpsins tekur starfsleyfi sem veitt er rekstraraðila innan EES til reksturs og markaðssetningar sérhæfðra sjóða í öllum ríkjum innan EES. Samkvæmt ákvæðum VIII. kafla frumvarpsins hefur rekstraraðili með starfsleyfi innan EES því heimild til að markaðssetja sig á Íslandi, hvort sem hann er staðsettur hér á landi eða í öðru landi innan EES. Í kaflanum er bæði að finna ákvæði um tilkynningarskyldu þeirra rekstraraðila sem eru með staðfestu innan EES og hyggjast markaðssetja sjóði sína hér á landi og þegar rekstraraðili með staðfestu hér á landi hyggst markaðssetja sinn sjóð innan EES. Þannig er um verulega breytingu að ræða frá núgildandi lagaumhverfi, m.t.t. heimilda til markaðssetningar rekstraraðila með starfsleyfi á sérhæfðum sjóðum.
AIFMD gerir ráð fyrir nýju kerfi hvað varðar heimild rekstraraðila með staðfestu utan EES til markaðssetningar sérhæfðra sjóða, sbr. 37.–41. gr. AIFMD. Einnig er gert ráð fyrir nýju kerfi hvað varðar markaðssetningu á sérhæfðum sjóðum með staðfestu utan EES sem markaðssettir eru af rekstraraðilum með starfsleyfi innan EES, sbr. 35. gr. AIFMD. Nýtt kerfi veitir rekstraraðilum utan EES heimild til að markaðssetja sig á EES-svæðinu á grundvelli tilkynningar ( passporting) að því gefnu að þeir uppfylli ákvæði tilskipunarinnar. Þá hafa ákvæðin að geyma sérreglur varðandi sjóði með staðfestu utan EES. Fyrrnefnd ákvæði AIFMD hafa hins vegar ekki verið virkjuð, sbr. 3. mgr. 66. gr. AIFMD, en skilyrði fyrir gildistöku þeirra eru ekki uppfyllt þar sem framseld gerð framkvæmdastjórnar ESB, sbr. 6. mgr. 67. gr. AIFMD, hefur ekki verið útgefin. Eðli málsins samkvæmt hefur sú framselda gerð heldur ekki verið tekin upp í EES-samninginn og er því enn ekki hluti EES-réttar. Í frumvarpi þessu er því ekki gert ráð fyrir innleiðingu þeirra ákvæða sem varða nýju kerfin, enda hafa þau enn ekki tekið gildi innan EES, eða þess hluta annarra ákvæða AIFMD sem þeim tengjast og varða heimildir eða skyldur rekstraraðila utan EES.
Í 42. gr. AIFMD er hins vegar að finna heimildarákvæði sem aðildarríki geta nýtt og sem tekur til starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða í ríkjum utan EES. Eitt þeirra álitaefna sem taka þurfti afstöðu til við innleiðingu AIFMD var hvort viðhalda ætti NPPR kerfinu í samræmi við AIFMD, þ.e. nýta ákvæði 42. gr. um að heimila markaðssetningu rekstraraðila utan EES á sérhæfðum sjóðum að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Lagt er til að NPPR kerfinu verði viðhaldið þar til samræmdar reglur AIFMD verða virkjaðar á vettvangi ESB. Ákvæði þar að lútandi er að finna í 64. gr. frumvarpsins. Taki ákvæði 35. og 37.–41. gr. AIFMD gildi er hins vegar ljóst að endurskoða þarf ákvæðið og kafla VIII. um markaðssetningu.
3.10 Markaðssetning til almennra fjárfesta.
Eitt þeirra álitaefna sem taka þurfti afstöðu til við innleiðingu AIFMD var hvort heimila ætti markaðssetningu sérhæfðra sjóða til almennra fjárfesta en ríkjum EES er látið eftir svigrúm hvað það varðar, sbr. 43. gr. AIFMD. Á Norðurlöndunum er heimilt að markaðssetja tilteknar gerðir sérhæfðra sjóða til almennra fjárfesta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Í Noregi þarf rekstraraðili t.d. að hafa starfsleyfi til að markaðssetja sjóð til almennra fjárfesta og í Danmörku getur danska fjármálaeftirlitið veitt þeim rekstraraðilum sem hafa starfsleyfi á grundvelli dönsku innleiðingarlaganna sérstakt leyfi til að markaðssetja sérhæfðan sjóð til almennra fjárfesta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum.
Í ljósi þeirra breytinga sem verða með innleiðingu AIFMD hér á landi á hugtakinu markaðssetning, sbr. umfjöllun í kafla 3.9, og samhliða afnámi einkaréttar verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða til viðtöku fjár frá almenningi, þóttu ekki standa rök til þess að opna frekar á markaðssetningu til almennings. Með frumvarpinu er því lagt til að áfram verði heimilt að markaðssetja fjárfestingarsjóði til almennings. Um fjárfestingarsjóði gilda tilteknar fjárfestingarheimildir sem færðar verða úr lögum nr. 128/2011, sjá nánar um það 3.12 kafla. Til að tryggja gagnkvæmni innan EES er lagt til með frumvarpinu að heimilt verði að markaðssetja hér á landi sérhæfða sjóði með staðfestu í öðrum ríkjum EES til almennra fjárfesta sem uppfylla sambærilegar kröfur og gerðar eru til fjárfestingarsjóða. Vísast nánar til kafla 3.12. um sjóðategundina fjárfestingarsjóði.
3.11 Yfirfærsla úr lögum nr. 128/2011. Rekstrarform sjóða sem gefa út hlutdeildarskírteini.
Talið var nauðsynlegt, samhliða innleiðingu AIFMD, að ákvæði úr lögum nr. 128/2011 varðandi eina tegund sérhæfðra sjóða, fjárfestingarsjóði, yrðu færð yfir í frumvarp þetta. Þannig verði eftir innleiðingu AIFMD til tvenn heildarlög sem gildi um hvorn sinn hluta sjóðamarkaðar, annars vegar lög nr. 128/2011 sem varði verðbréfasjóði og hins vegar lög um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Samkvæmt lögum nr. 128/2011 er unnt að reka verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði á rekstrarformi „sjóða sem gefa út hlutdeildarskírteini“. Samkvæmt 60. gr. laganna er rekstrarfélögum verðbréfasjóða heimilt að stofna fagfjárfestasjóði á sama rekstrarformi. Öðrum en rekstrarfélögum verðbréfasjóða er skv. 61. gr. laganna heimilt að reka fagfjárfestasjóði á ýmsu félagaformi, svo sem samlagsfélög, samlagshlutafélög eða sem sjóði sem gefa út hlutdeildarskírteini.
Í frumvarpi þessu er lagt til að reglur um stofnun og umgjörð rekstrarformsins, þ.e. sérhæfðra sjóða sem gefa út hlutdeildarskírteini, verði að finna í IX. kafla frumvarpsins. Verði frumvarpið að lögum verði heimilt að stofna sérhæfðan sjóð, þ.m.t. fjárfestingarsjóð, í rekstrarformi hlutdeildarsjóðs. Eftir sem áður verður auk þess heimilt að reka sérhæfða sjóði utan fjárfestingarsjóða í hinum mismunandi félagaformum eftir því sem kleift er og hentugt þykir.
Bent skal á að með ákvæðum frumvarpsins er ekki verið að takmarka heimildir rekstrarfélaga verðbréfasjóða samkvæmt núgildandi lögum til að stofna verðbréfasjóði sem sjóði sem gefa út hlutdeildarskírteini. Reglur laga nr. 128/2011 gilda eftir sem áður um stofnun og rekstrarform verðbréfasjóða.
Eins og áður greinir er lagt til með frumvarpi þessu að hugtakið „fagfjárfestasjóður“ verði ekki notað í lagatexta. Ný hugtök sem fylgja innleiðingu á AIFMD leiða til þess að hugtakið „sérhæfður sjóður“ nær til þeirra sjóða sem geta þá verið á mismunandi rekstrarformi.
Ekki verður um mikla breytingu að ræða í framkvæmd hvað varðar sjóðaformið „sjóður sem gefur út hlutdeildarskírteini“ sem slíkt frá gildandi rétti, sbr. lög um verðbréfasjóði, ef frá er talið að það beri nú sérstakt heiti. Hugtakið „hlutdeildarsjóður“ vísar því einungis til rekstrarformsins en ekki til efnislegra þátta, svo sem fjárfestingarstefnu eða -heimilda viðkomandi sérhæfðs sjóðs.
Lögð er til sú breyting að hlutdeildarsjóðum verði skylt að bera nafnið hlutdeildarsjóður eða hs. í nafni sínu. Er það til samræmis við önnur rekstrarform sem til staðar eru í íslenskum félagarétti.
Hlutdeildarsjóðir eru ekki sjálfstæðir lögaðilar sem lúta eigin stjórn. Um er að ræða eins konar samningsbundna sjóði þar sem eignum sjóðsins er stýrt af rekstraraðila hans samkvæmt reglum sjóðsins. Ákveðinn samhljómur er með eðli þessa rekstrarforms og AIF-værdipapirfonde samkvæmt ákvæðum danskra laga um sérhæfða sjóði (d. lov om forvaltere af alternative investeringsfonde m.v.) nr. 568 frá 12. júní 2013.
Með frumvarpinu er lagt til að um rekstrarformið hlutdeildarsjóðir gildi sömu skattareglur og um sjóði sem gefa út hlutdeildarskírteini.
Ákvæði frumvarpsins eru því keimlík þeim ákvæðum sem gilda um sjóði sem gefa út hlutdeildarskírteini samkvæmt núgildandi lögum, t.d. 23.–25. gr. laga nr. 128/2011 sem fjalla um hlutdeildarskírteini.
3.12 Yfirfærsla úr lögum nr. 128/2011. Sjóðategundin fjárfestingarsjóður.
Í 43. gr. AIFMD er kveðið á um að ríki innan EES geti heimilað rekstraraðila að markaðssetja hluti eða hlutdeildarskírteini í sjóðum sem hann rekur til almennra fjárfesta. Aðildarríki hafa því val um hvort slíkt sé leyfilegt eða ekki og þá að hvaða marki. Í þeim tilvikum er ríkjum heimilt að setja rekstraraðilum eða sjóðum strangari skilyrði en gilda um markaðssetningu til fagfjárfesta. Gæta ber þó að því að ríkjum innan EES er óheimilt að setja strangari skilyrði eða gera viðbótarkröfur til sérhæfðra sjóða með staðfestu í öðru ríki innan EES og markaðssettir eru yfir landamæri heldur en gert er til sjóða sem eru með staðfestu hér á landi.
Samkvæmt núgildandi lögum eru fjárfestingarsjóðir eina íslenska sjóðategundin sem fellur undir skilgreiningu AIFMD á hugtakinu sérhæfðir sjóðir og heimilt er að markaðssetja til almennings. Lagt er til í frumvarpinu að ekki verði gerð breyting á þessu og rekstraraðila með starfsleyfi verði áfram heimilt að markaðssetja sjóðategundina „fjárfestingarsjóð“ til bæði almennra fjárfesta og fagfjárfesta. Það skilyrði er gert að fjárfestingarsjóðir skuli áfram hafa hlotið sérstaka staðfestingu frá Fjármálaeftirlitinu. Í ljósi skilyrða AIFMD um gagnkvæmni er þá lagt til að hið sama gildi um markaðssetningu sérhæfðra sjóða með staðfestu utan Íslands sem lúta sambærilegum skilyrðum og eru undirorpnir sambærilegum kröfum og fjárfestingarsjóðir að mati Fjármálaeftirlitsins.
Í lögum nr. 128/2011 er að finna ákvæði um fjárfestingarsjóði í 2.–3. gr., 45.–47. gr. og III. kafla þeirra. Lagt er til með frumvarpinu að þau ákvæði sem gilda um fjárfestingarsjóði verði flutt í sérstakan kafla þess. Þannig er í raun um að ræða breytingu á staðsetningu ákvæða sem varða sjóðategundina og nauðsynlegar breytingar á framsetningu ákvæða sem leiða af þeim flutningi. Meðal breytinga eru ákvæði sem varða birtingar upplýsinga, samruna fjárfestingarsjóða og lágmark innlausnarskyldu. Sjá skýringar við viðkomandi greinar í X. kafla.
3.13 Eftirlit.
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir að Fjármálaeftirlitið hafi eftirlit með starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða og vörsluaðila og til þess hafi það sambærilegar eftirlits- og viðurlagaheimildir og í öðrum sérlögum á fjármálamarkaði.
Samkvæmt frumvarpinu hefur Eftirlitsstofnun EFTA eftirlit með afmörkuðum þætti. Stofnunin hefur heimild til að taka ákvörðun sem beinist að Fjármálaeftirlitinu og í undantekningartilvikum gagnvart rekstraraðilum á íslensku yfirráðasvæði, þ.m.t. að banna markaðssetningu á sérhæfðum sjóði innan EES. Heimildin á aðeins við ef umtalsverð vá er til staðar sem leiða má af starfsemi rekstraraðila og sem getur ógnað heilbrigði fjármálamarkaða eða stöðugleika fjármálakerfisins innan EES í heild eða að hluta.
3.14 Innleiðing afleiddra reglugerða ESB um sérhæfða sjóði.
Í frumvarpinu er lagt til að fimm reglugerðir framkvæmdastjórnar ESB sem byggja á AIFMD verði innleiddar með stjórnvaldsfyrirmælum, ýmist með reglugerð ráðherra eða reglum Seðlabanka Íslands.
Um er að ræða afleiddar gerðir sem skilgreina betur ákvæði frumvarpsins og lýsa kröfum þeirra í smáatriðum. Þeirra umfangsmest er framkvæmdarreglugerð ESB nr. 231/2013 (AIFMR) sem kveður meðal annars á um undanþágur frá gildissviði, almenn rekstrarskilyrði, vörsluaðila, skuldsetningu, gagnsæi og eftirlit.
3.15 Breyting á lögum nr. 128/2011 um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði sem leiða ekki af tilfærslu eða ákvæðum AIFMD.
Í frumvarpinu er lagt til að einkaréttur verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða til viðtöku á fé frá almenningi verði afnuminn með þeim hætti að svonefnd öfug tilboðsgjöf verði heimiluð, sbr. umfjöllun í kafla 3.9. Eftir sem áður verður einungis heimilt að markaðssetja verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði til almennings.
Þá eru lagðar til nokkrar afleiddar breytingar á ákvæðum sem varða verðbréfasjóði til samræmis við þær breytingar sem lagðar eru til vegna fjárfestingarsjóða.
4. Samræmi við stjórnarskrá og alþjóðlegar skuldbindingar.
AIFMD, auk fimm reglugerða framkvæmdastjórnar ESB sem henni tengjast, voru teknar upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 hinn 30. september 2016 sem tók gildi 1. október 2016. Í árslok 2017 stefndi Eftirlitsstofnun EFTA íslenska ríkinu fyrir EFTA-dómstólinn fyrir samningsbrot þar sem ekki var búið að innleiða AIFMD auk tengdra reglugerða í landsrétt. Þann 14. júní 2018 féllu dómar EFTA-dómstólsins í málum nr. E-11–16/17, Eftirlitsstofnun EFTA gegn Íslandi, þar sem Ísland var dæmt brotlegt við EES-samninginn. Frumvarpið felur í sér innleiðingu á AIFMD og tengdum gerðum framkvæmdastjórnarinnar í íslenskan rétt, til samræmis við þjóðréttarlegar skuldbindingar.
Í frumvarpinu felst framsal valdheimilda til Eftirlitsstofnunar EFTA sem hefur í algjörum undantekningartilvikum og samkvæmt ströngum skilyrðum heimild til að taka ákvörðun er takmarkar starfsemi rekstraraðila á íslensku yfirráðasvæði. Úrræði Eftirlitsstofnunar EFTA samkvæmt frumvarpinu geta falið í sér inngrip í starfsemi einkaaðila hér á landi, þ.e. bann við markaðssetningu rekstraraðila innan EES, á sérhæfðum sjóðum með staðfestu utan EES. Sú heimild verður þó ekki virk án þess að málið hafi fyrst komið til umfjöllunar Fjármálaeftirlitsins og eftirlitið hafi ekki gripið til þeirra ráðstafana sem skyldi. Ekki er talið að eðli þessara framsalsheimilda sé verulega íþyngjandi eða umfram það sem áður hefur verið talið heimilt vegna EES-samningsins.
Um framsal valdheimilda á grundvelli AIFMD var meðal annars ítarlega fjallað í tillögu til þingsályktunar um staðfestingu ákvarðana sameiginlegu EES-nefndarinnar um breytingu á IX. viðauka (Fjármálaþjónusta) við EES-samninginn (evrópskar reglur um fjármálaeftirlit) sem lögð var fyrir Alþingi og samþykkt á 145. löggjafarþingi 2015–2016 (þskj. 1109, 681. mál).
5. Samráð.
Í september 2013 skipaði fjármála- og efnahagsráðherra nefnd til að framkvæma upphafsgreiningu á AIFMD og hefja vinnu við innleiðingu á gerðinni og starfaði nefndin fram í júní 2018. Í nefndinni sátu fulltrúar fjármála- og efnahagsráðuneytisins, Fjármálaeftirlitsins, Kauphallarinnar, Seðlabanka Íslands og Samtaka fjármálafyrirtækja. Þar sem í AIFMD er ríkjum innan EES gefið svigrúm til ákvörðunartöku varðandi einstök atriði lagði nefndin fram tillögur þar að lútandi í júní 2015. 1 Vorið 2018 fékk rýnihópur á vegum Samtaka fjármálafyrirtækja frumdrög að frumvarpi til yfirlestrar og skiluðu Samtök fjármálafyrirtækja og Kvika banki hf. umsögnum um drögin. Samráð var haft við atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti og Ríkisskattstjóra varðandi ákvæði um skráningu rekstrarformsins sjóður sem gefur út hlutdeildarskírteini og breytingar á hlutafélagalögum, atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti vegna afleiddra lagabreytinga á lögum um endurskoðendur og endurskoðun og dómsmálaráðuneytið vegna afleiddra lagabreytinga á lögum um peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Þá var haft samráð við Seðlabanka Íslands vegna afleiddra lagabreytinga á lögum um gjaldeyrismál og lögum um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum.
Frumvarpsdrög voru birt í samráðsgátt stjórnvalda 11. júlí 2019. Umsagnir bárust frá SKR lögfræðiþjónustu slf., Benoit Cheron, Lánamálum ríkisins, Samtökum fjármálafyrirtækja, LOGOS slf. og FRAMÍS, samtaka framtaksfjárfesta.
Í umsögn FRAMÍS eru gerðar athugasemdir við að skyldur sem lagðar verða á smærri rekstraraðila séu umfangsmeiri en hin innleidda tilskipun gerir kröfu um. Ekki sé rökstutt sérstaklega hvers vegna þörf sé á því og leggur FRAMÍS til að frumvarpinu verði breytt á þann veg að eingöngu verði lagðar þær skyldur sem tilskipunin gerir kröfu um á hina smærri rekstraraðila. Verði ekki tekið tillit til þeirrar tillögu er bent á að tiltekin ákvæði frumvarpsins séu óskýr að því er varðar inntak þeirra skyldna hvað varðar smærri rekstraraðila.
Ástæður þess að sú leið er farin að gera meiri kröfur til þeirra aðila sem ná ekki fjárhæðaviðmiðum laganna eru raktar að framan og snúa fyrst og fremst að því að gera ekki minni kröfur en gerðar eru samkvæmt gildandi rétti til fagfjárfestasjóða, sbr. ákvæði laga um verðbréfasjóði. Þá eru fjárhæðarviðmið samkvæmt tilskipuninni há miðað við stærð íslenska hagkerfisins og miðað við markaðinn á Íslandi og mælir það með því að auknar kröfur séu gerðar, t.d. kröfur um upplýsingagjöf til eftirlitsaðila frá rekstraraðilum í því skyni að geta fylgst með þróun kerfisins og áhættu þess. Að því er varðar ábendingar FRAMÍS um að tiltekin ákvæði séu óskýr þá er tekið tillit til þeirra ábendinga og þeim ákvæðum breytt í því skyni að auka skýrleika og laga villur í framsetningunni.
FRAMÍS gerir einnig athugasemd við að lagt sé bann við markaðssetningu smærri sjóða til almennra fjárfesta. Mikilvægt er að unnt sé að leita til annarra en fagfjárfesta. Lagt er til að eftir atvikum verði hægt að skilyrða slíka markaðssetningu aðila sem ekki falla undir eftirlit Fjármálaeftirlitsins til samræmis við það sem mun gert á sumum Norðurlandanna með vísan til umfjöllunar þar um í almennum athugasemdum með frumvarpinu.
Möguleikar á markaðssetningu sérhæfðra sjóða til almennra fjárfesta voru skoðaðir mjög vel við vinnslu frumvarpsins og var talið rétt að viðhalda því fyrirkomulagi sem er við lýði samkvæmt gildandi rétti, þ.e. að ekki er heimilt að markaðssetja fagfjárfestasjóði til almennra fjárfesta en að fjárfestingarsjóði sé hins vegar heimilt að markaðssetja til þeirra. Ekki var talin knýjandi þörf á að breyta þessu fyrirkomulagi að svo stöddu meðal annars vegna sjónarmiða um fjárfestavernd.
LOGOS slf. gerir athugasemdir við að orðalag frumvarpsins geti skapað óvissu um réttarstöðu fjárfestingarfélaga sem talið er mikilvægt að verði lagað þannig að ljóst sé til hverra hin nýja löggjöf muni ná. Er því lagt til að réttarstaða slíkra félaga verði skýrð frekar og að eðlilegt væri að það kæmi fram beinum orðum í frumvarpinu eða í athugasemdum hver sú réttarstaða er. Þá er vísað til skilgreiningar í 3. gr. frumvarpsins á orðinu eignarhaldsfélag og lagðar til breytingar á henni til að skerpa á skýringu ákvæðisins og gera það nákvæmara.
Framsetning umræddra ákvæða frumvarpsins eru í samræmi við AIFMD. Þýðing ákvæðanna var skoðuð vel og var talið að of þröng þýðing væri ekki í samræmi við markmið ákvæða tilskipunarinnar.
Í umsögn Samtaka fjármálafyrirtækja er gerð athugasemd við það að fjárfestingar skuli dreifast á að minnsta kosti sex mismunandi útgáfur til að Fjármálaeftirlitið heimili fjárfestingarsjóði að binda allt að 100% af eignum sínum í verðbréfum og peningamarkaðsgerningum skv. 5. tölul. 1. mgr. 93. gr. Mikilvægt sé að ákvæðið endurspegli markaðinn hérlendis og því væri það til hagsbóta að kröfur ákvæðisins yrðu lækkaðar úr sex mismunandi útgáfum í fimm. Ekki er talin ástæða til að verða við athugasemd þessari en ákvæðið er í samræmi við UCITS IV-tilskipunina. Þá er gerð sú athugasemd við 8. tölul. 1. mgr. 93. gr. að ákvæðið þjóni ekki markmiði sínu um dreifingu á áhættu og er lagt til að ákvæðið falli brott. Er fallist á þessa athugasemd þar sem það er ekki talið mynda meiri áhættudreifingu að fjárfesta í sjóðum annars rekstrarfélags og getur ákvæðið dregið burt hvatann til að stofna sjóði sem fjárfesta eingöngu í öðrum sjóðum.
Í umsögnum Lánamála ríkisins og Samtaka fjármálafyrirtækja eru gerðar athugasemdir við þá takmörkun sem finna má í 94. gr. á heimild fjárfestingarsjóða til eignar í hverri útgáfu verðbréfaflokks þannig að þeim er óheimilt að eiga meira en 25% í hverri útgáfu, þ.m.t. víxlum með gjalddaga innan 12 mánaða sem ríkissjóður gefur út. Geri þessi takmörkun sjóðunum illmögulegt að taka þátt í útboðum á ríkisvíxlum. Dragi það úr eftirspurn ríkisvíxla sem leiði svo til verri fjármögnunarkjara fyrir ríkissjóð. Sama gildi um ríkisbréf sem boðin eru út í fyrsta skipti. Lagt er til að ákvæðinu verði breytt til samræmis við UCITS IV-tilskipunina þannig að takmörkun varðandi 25% af hverri útgáfu falli brott. Þá leggja Lánamál ríkisins til að sett verði inn ný málsgrein í 94. gr. þar sem verði að finna reglusetningarheimild fyrir Fjármálaeftirlitið til að veita undanþágu frá þeim takmörkunum sem fram koma 1. mgr. 94. gr. vegna útgáfu ríkja, sveitarfélaga eða alþjóðastofnana EES eða útgáfu sem er á ábyrgð þessara aðila og er vísað til UCITS IV hvað þessa breytingu varðar. Ákvæði sem þessi séu vel þekkt í löggjöf á fjármálamörkuðum. Þá er einnig lagt til að sett verði í frumvarpsdrögin tillaga til sams konar breytinga á 40. gr. laga nr. 128/2011.
Fallist er á athugasemd þessa og frumvarpsákvæðinu breytt á þann veg að 25% takmörkun á hverja útgáfu er felld brott og lögð til sambærileg breyting á lögum nr. 128/2011. Ekki þykir ástæða að svo stöddu til að bæta sérstakri reglusetningarheimild fyrir Fjármálaeftirlitið við 1. mgr. 94. gr. vegna útgáfu ríkja, sveitarfélaga eða alþjóðastofnana EES eða útgáfu á ábyrgð þessara aðila.
Í umsögn SKR lögfræðiþjónustu slf. er þess óskað að ráðuneytið taki til skoðunar að skýra ákvæði 2. mgr. 53. gr. a laga nr. 90/2003 um tekjuskatt nánar þannig að skýrt sé að ákvæðið taki til sjóða óháð rekstrarformi. Í ákvæðinu er kveðið á um skattalega meðferð við sameiningu verðbréfa- eða fjárfestingarsjóða, sbr. lög nr. 128/2011 um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði. Rétt sé að túlka ákvæðið með þeim hætti að það eigi við hvort sem um er að ræða samruna sjóðsdeilda eða sjóða sem reknir eru sem hlutafélög og vísar því til rökstuðnings til athugasemda í greinargerð með 5. gr. laga nr. 124/2015 og til tímabundinnar heimildar sem var í 2. mgr. 53. gr. a tekjuskattslaga og skýringa með lögum nr. 54/2016 þegar ákvæðið var afnumið. Hafi það verið vilji löggjafans að samrunaákvæðið ætti við um sjóði óháð rekstrarformi og hvort sem sjóðsdeild sameinaðist sjóði sem rekinn er sem félag eða samruna tveggja sjóða sem reknir eru sem félög.
Ekki er talið nauðsynlegt að svo stöddu að fara í frekari breytingar á ákvæðum laga um tekjuskatt en lagt er til í frumvarpi þessu. Engar efnislegar breytingar eru lagðar til á núgildandi rétti að þessu leyti. Skoðað verður óháð ákvæðum frumvarps þessa hvort frekari breytinga er þörf á ákvæði þessu í lögum um tekjuskatt.
Benoit Cheron fer í umsögn sinni yfir helstu vandkvæði sem gera má ráð fyrir í innleiðingu AIFMD. Er gerð sú athugasemd að til að draga úr aukningu á rekstrarkostnaði sérhæfðra sjóða sé ráðlegt að taka í reglunum á þeim álitaefnum sem hafa verið rædd innan ESB, til að mynda varðandi gildissvið laganna, varðandi tíðni útreiknings á heildareignum í rekstri rekstraraðila sérhæfðra sjóða og álitaefni varðandi umbreytingu gjaldmiðla í því samhengi. Einnig í tengslum við áhættustýringarstefnu en ákvæðin þar um þurfa að vera skýr. Umsögnin kallar ekki á sérstök viðbrögð.
6. Mat á áhrifum.
Með frumvarpinu er lagt til að sett verði ný heildarlög um starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem fela í sér talsverðar breytingar á lagaumhverfi rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Frumvarpið mun hafa áhrif á alla sem reka sérhæfða sjóði hér á landi. Áhrifin verða þó mismikil, bæði eftir umfangi starfsemi rekstraraðila og því hvernig starfsemi þeirra hefur verið hagað hingað til. Umsvif Fjármálaeftirlitsins munu aukast og eftirlit á sjóðamarkaði færast í fastara horf. Þá verða sömu lágmarkskröfur gerðar til starfsemi starfsleyfisskyldra rekstraraðila sérhæfðra sjóða hér á landi og gildir um starfsemi þeirra aðila innan EES.
6.1 Áhrif á fjármálamarkað.
Þær kröfur sem koma fram í frumvarpinu um aukið gagnsæi og fjárfestavernd eru til þess fallnar að stuðla að auknu trausti fjárfesta á sérhæfðum sjóðum sem að öðru óbreyttu gæti stuðlað að auknum viðskiptum og bættu aðgengi fyrirtækja að fjármögnun.
Í árslok 2018 námu heildareignir þeirra fagfjárfestasjóða og fjárfestingarsjóða sem falla undir gildissvið frumvarpsins um 719 milljörðum króna. Því til viðbótar eru eignir sjóða sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða reka en teljast ekki í dag til áðurnefndra sjóða. Er þar um að ræða bæði skráðar og óskráðar eignir en ljóst má vera að starfsemi sjóðanna getur haft talsverð áhrif á verðbréfamarkaði og þau fyrirtæki sem fjárfest er í. Ekki eru fyrirséð nein bein áhrif á fjármálamarkað með frumvarpi þessu nema þau almennu áhrif að auknar kröfur til rekstraraðilanna geti stuðlað að auknu gagnsæi og stöðugleika.
Í frumvarpinu er kveðið á um að Fjármálaeftirlitið skuli vera vakandi fyrir kerfisáhættu sem stafað geti af ákveðnum þáttum í rekstri sérhæfðra sjóða, t.d. vogun. Fjármálaeftirlitið hefur þá heimild til þess að takmarka vogun ef hún ógnar fjármálastöðugleika og með þeim hætti stutt við þá almannahagsmuni sem felast í stöðugleika fjármála- og hagkerfis. Með frumvarpinu verða leikreglur allra rekstraraðila bæði hér á landi og innan EES samræmdar. Slíkt er jákvætt fyrir fjármálamarkaðinn, þ.e. fyrirtæki og fjárfesta innan EES, en það leiðir til skýrari leikreglna, jafnara samkeppnisumhverfis, betri upplýsingagjafar og eykur fjárfestingarmöguleika.
Með innleiðingu AIFMD eru lágmarkskröfur til starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða innan EES samræmdar. Þannig er eftirlitsaðilum innan EES, hér Fjármálaeftirlitinu, gert betur kleift að vakta kerfisáhættu og samræma viðbrögð eða aðgerðir milli landa ef þarf vegna uppsafnaðrar áhættu.
6.2 Áhrif á fjárfesta.
Með frumvarpinu eru gerðar auknar kröfur til rekstrar sérhæfðra sjóða sem stuðla að aukinni fjárfestavernd. Má þar nefna kröfur til stjórnarmanna og stjórnenda, um eigið fé, áhættustýringu og lausafjárstýringu og kröfur um upplýsingagjöf til fjárfesta. Frumvarpið felur þá í sér samræmingu á reglum um sérhæfða sjóði sem mun auka gagnsæi á markaði.
Aftur á móti geta auknar kröfur til rekstraraðila sérhæfðra sjóða leitt til aukins kostnaðar en óljóst er hver sá kostnaður verður og að hvaða leyti honum verður velt yfir á fjárfesta í formi hærri þóknana.
Með innleiðingu AIFMD munu gilda hér sömu reglur um sérhæfða sjóði og í öðrum löndum innan EES. Það eykur líkur á að fjárfestar nýti sér fjárfestingartækifæri milli landa og ábata sem fylgir áhættudreifingu.
Þá ber jafnframt að líta til þess að öfug tilboðsgjöf fellur ekki undir skilgreiningu frumvarpsins á markaðssetningu og er fjárfestum heimilt að óska sjálfir eftir kaupum í sjóðum, jafnt hér á landi sem og yfir landamæri.
6.3 Áhrif á aðila sem reka sérhæfða sjóði.
Frumvarpið leggur skv. 4. gr. þá skyldu á alla aðila sem reka sérhæfða sjóði að þeir hafi sérstakan rekstraraðila sem ábyrgð ber á rekstri sjóðsins.
Stærri rekstraraðilar, þ.e. þeir sem reka sérhæfða sjóði sem fara yfir fjárhæðarviðmið 6. gr. frumvarpsins, verða starfsleyfisskyldir, sem er breyting frá því sem nú er. Slíkir aðilar munu þurfa að uppfylla allar þær kröfur sem frumvarpið gerir til starfsleyfisskyldra aðila. Áætlað er að hér á landi sé um að ræða átta til tíu rekstraraðila sem munu þurfa að sækja um starfsleyfi sem rekstraraðili. Gera má ráð fyrir að það muni fela í sér vinnu og kostnað fyrir rekstraraðila að sækja um starfsleyfi sem og að uppfylla kröfur löggjafarinnar um áhættu- og lausafjárstýringu, viðvarandi upplýsingagjöf og reglubundin skýrsluskil. Þeir sömu aðilar munu þó njóta þess hagræðis að geta markaðssett sjóði í rekstri þeirra innan EES, einungis að undangenginni tilkynningu til eftirlitsaðila í viðkomandi ríki, sem er ekki heimilt samkvæmt núgildandi lögum.
Smærri rekstraraðilar, þ.e. þeir sem eru með heildareignir í stýringu undir fjárhæðarviðmiðum frumvarpsins, verða skráningarskyldir og þurfa einungis að uppfylla ákveðnar lágmarkskröfur. Þær kröfur eru þó ívið meiri en kröfur samkvæmt gildandi rétti, t.d. hvað varðar verðmat eigna. Upplýsingagjöf til Fjármálaeftirlitsins verður þó sambærileg því sem nú er. Erfitt er að meta fjölda skráningarskyldra rekstraraðila en að mati Fjármálaeftirlitsins eru það tíu rekstraraðilar.
Frumvarpið hefur áhrif á lánastofnanir og verðbréfafyrirtæki sem reka sérhæfða sjóði. Fari sérhæfðir sjóðir í rekstri slíkra aðila yfir fjárhæðarviðmið frumvarpsins munu framangreindir aðilar t.d. þurfa að stofna dótturfélög utan um reksturinn sem verða starfsleyfisskyld eða grípa til annarra ráðstafana.
Lánastofnanir og verðbréfafyrirtæki með heimild til eignastýringar munu þó ekki þurfa að sækja um frekari starfsheimildir til þess að veita einstaklingsmiðaða eignastýringu.
Rekstrarfélög verðbréfasjóða sem jafnframt reka sérhæfða sjóði munu falla undir tvöfalda starfsleyfisskyldu.
Mikil breyting verður fyrir þá rekstraraðila sem reka sérhæfða sjóði en hefur ekki borið skylda til þess að tilkynna um starfsemi sína til Fjármálaeftirlitsins samkvæmt núgildandi lögum nr. 128/2011. Slíkir rekstraraðilar hafa hvorki verið undir sérstökum skipulagskröfum né þurft að skila inn upplýsingum til eftirlitsins um starfsemi sína, t.d. má nefna sjóði sem reka sig sjálfir, sbr. 4. gr. frumvarpsins. Slíkur sjóður er í raun sinn eigin rekstraraðili sem lög um fjármálafyrirtæki ná ekki til í dag. Fyrir sjóð sem rekur sig sjálfur gæti þannig tekið lengri tíma að uppfylla allar kröfur AIFMD heldur en fyrir t.d. starfandi rekstrarfélag verðbréfasjóða sem nú þegar fylgir allnokkuð ítarlegum og ströngum reglum.
Bent skal á að með ákvæðum frumvarpsins er ekki verið að takmarka heimildir rekstrarfélaga verðbréfasjóða samkvæmt núgildandi lögum um verðbréfasjóði til þess að stofna verðbréfasjóði sem sjóði sem gefa út hlutdeildarskírteini. Reglur laganna gilda eftir sem áður um stofnun og rekstrarform verðbréfasjóða.
6.4 Áhrif á stjórnsýslu og eftirlit ríkisins.
Fjármálaeftirlitið mun fá ný og breytt eftirlitsverkefni með samþykkt frumvarpsins. Rekstraraðilar fagfjárfestasjóða hafa ekki verið eftirlitsskyldir aðilar hingað til þótt upplýsingar um sjóðina sjálfa hafi sætt tilkynningarskyldu. Með tilkomu nýrra eftirlitsskyldra aðila mun eftirlitsverkefnum Fjármálaeftirlitsins því fjölga nokkuð.
Fjármálaeftirlitið hefur lagt mat á kostnað sem hlýst af framfylgd fyrirhugaðra laga, þ.e. af veitingu starfsleyfa, reglubundinni viðtöku gagna og eftirliti. Gert er ráð fyrir að stöðugildum fjölgi um eitt vegna nýrra verkefna í kjölfar innleiðingar AIFMD, auk tengdra framseldra reglugerða og framkvæmdarreglugerða sem útfæra ýmis ákvæði tilskipunarinnar, í íslenskan rétt. Í upphaflegu kostnaðarmati Fjármálaeftirlitsins var gert ráð fyrir tveimur stöðugildum vegna umfangs verkefna en í fyrirliggjandi verkáætlunum er öðru stöðugildinu mætt með hagræðingu. Kostnaðurinn sem af framangreindu fylgir er greiddur af eftirlitsskyldum aðilum.
6.5 Áhrif á ríkissjóð.
Tekjur ríkissjóðs munu hækka vegna hærra eftirlitsgjalds Fjármálaeftirlitsins en það er greitt af eftirlitsskyldum aðilum. Gjöld ríkissjóðs munu jafnframt aukast sem nemur þeim kostnaði sem felst í eftirliti á grundvelli laganna, verði frumvarpið samþykkt. Hækkun eftirlitsgjaldsins mun endurspegla þennan aukna kostnað og áhrif á ríkissjóð því verða lítil eða engin, þegar allt er tekið saman.
Um einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Ákvæðið innleiðir a-lið 1. mgr. 2. gr. og 2. mgr. 2. gr. AFIMD. Eins og ráða má af orðalagi ákvæðisins er gildissvið laganna óháð því ríki sem rekstraraðili eða sérhæfður sjóður sem rekur sig sjálfur hefur staðfestu í. Þannig tekur gildissvið frumvarpsins til rekstraraðila með staðfestu hér á landi óháð því hvort þeir reka eða markaðssetja sérhæfða sjóði hér á landi eða innan EES og óháð því hvort sérhæfðir sjóðir í rekstri þeirra hafi sjálfir staðfestu innan eða utan EES. Með sama hætti tekur frumvarpið til sérhæfðra sjóða með staðfestu hér á landi sem reka sig sjálfir, sbr. 4. gr.
Tiltekin ákvæði frumvarpsins taka einnig til rekstraraðila með staðfestu í öðrum ríkjum innan EES og sem reka eða markaðssetja sérhæfða sjóði hér á landi. Um starfsleyfi og skráningu þeirra rekstraraðila gilda hins vegar lög þess ríkis innan EES þar sem þeir hafa staðfestu. Skiptir hér engu hvort sérhæfðir sjóðir í rekstri slíkra rekstraraðila hafi sjálfir staðfestu innan eða utan EES.
Þá taka tiltekin ákvæði einnig til rekstraraðila með staðfestu utan EES og sem reka eða markaðssetja sérhæfða sjóði hér á landi.
Skýringu á hugtakinu rekstraraðili eins og það er notað í frumvarpinu er að finna í 24. tölul. 3. gr. Skýringu á því að sjóður reki sig sjálfur má finna í athugasemdum við 4. gr. Fjármálaeftirlitið, sem hefur eftirlit með rekstraraðilum sérhæfðra sjóða samkvæmt frumvarpinu, sker úr um hvort rekstraraðili falli undir gildissvið laganna.
Hvað varðar gildissvið frumvarpsins skiptir ekki máli hvert rekstrarform sjóðsins eða rekstraraðila hans er. Rekstraraðilar geta verið stofnaðir á ólíku rekstrarformi. Gert er ráð fyrir, sbr. ákvæði 11. gr., að rekstraraðilar með starfsleyfi og staðfestu hér á landi skuli vera hlutafélög. Smærri skráningarskyldum rekstraraðilum er frjálst að velja sér rekstrarform.
Ekki skiptir máli m.t.t. gildissviðs frumvarpsins hvort sérhæfður sjóður í rekstri rekstrar-aðila er opinn ( open-ended type) eða lokaður ( closed-ended type). Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 694/2014 frá 17. desember 2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar ákvörðun á tegundum rekstraraðila sérhæfðra sjóða, þ.e. hvort viðkomandi rekstraraðili teljist rekstraraðili opins eða lokaðs sérhæfðs sjóðs. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr. frumvarps þessa.
Um 2. gr.
1. mgr. innleiðir a–g-liði 3. mgr. 2. gr. AIFMD. Með 1. tölul. eru eignarhaldsfélög undanskilin gildissviði frumvarpsins en skilgreiningu á hugtakinu má sjá í 7. tölul. 3. gr. frumvarpsins. Takmörkun þessi á gildissviði frumvarpsins nær ekki til rekstraraðila einkafjármagnssjóða ( private equity funds) eða til rekstraraðila sérhæfðra sjóða, ef hlutir hans eru skráðir á skipulegan verðbréfamarkað innan EES, sbr. 8. lið aðfararorða AIFMD. Síðastnefndir aðilar falla því undir gildissvið frumvarpsins. Með 2. tölul. er átt við þá sjóði sem falla undir gildissvið tilskipunar 2003/41/EB, sem innleidd hefur verið í íslenskan rétt með lögum um starfstengda eftirlaunasjóði, nr. 78/2007. Með 5. tölul er meðal annars átt við lífeyrissjóði og aðra sem reka slíka sjóði, þ.m.t. séreignarsjóði. Með 6. tölul. er átt við sérstaka verðbréfunaraðila ( securitisation special purpose entities), sbr. skilgreiningu í 28. tölul. 3. gr. Með 7. tölul. er átt við þátttökukerfi starfsmanna, t.d. vegna kaupa á hlutabréfum.
2. mgr. innleiðir 1. mgr. 3. gr. AIFMD. Þannig munu þeir rekstraraðilar sem einungis reka sérhæfða sjóði þar sem einu fjárfestarnir eru sjálfur rekstraraðilinn eða tilteknir aðilar tengdir rekstraraðila undanskildir gildissviði frumvarpsins. Það er þó skilyrði að viðkomandi fjárfestar séu ekki sjálfir sérhæfðir sjóðir. Séu fjárfestar í sjóðum í rekstri rekstraraðila aðrir en sérstaklega eru tilgreindir í ákvæðinu eða eru sjálfir sérhæfðir sjóðir á undantekningin ekki við og rekstraraðilinn fellur undir gildissvið frumvarpsins.
Um 3. gr.
1. tölul. skilgreinir hugtakið aðalmiðlari ( prime broker), sbr. af-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Skilgreiningin telur upp þá aðila sem falla undir hugtakið en önnur þjónusta aðalmiðlara, svo sem stöðustofnun og uppgjör, er ekki talin upp með tæmandi hætti í skilgreiningunni.
2. tölul. skilgreinir hugtakið almennur fjárfestir ( retail investor), sbr. aj-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er að finna sömu neikvæðu skilgreiningu og er að finna í lögum um verðbréfaviðskipti, þ.e. fjárfestir sem ekki er fagfjárfestir.
3. tölul. skilgreinir hugtakið dótturfélag ( subsidiary), sbr. ak-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til dótturfélags í skilningi 1. og 2. gr. tilskipunar ráðsins 83/349/ESB frá 13. júní 1983 um samstæðureikninga. Viðkomandi ákvæði eru innleidd í lögum um ársreikninga og er því vísað til þeirra laga.
4. tölul. þarfnast ekki skýringa.
5. tölul. þarfnast ekki skýringa.
6. tölul. skilgreinir hugtakið eiginfjárgrunnur ( own funds), sbr. ad-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til eigin fjár samkvæmt 56.–67. gr. tilskipunar nr. 2006/48/EC en sú tilskipun hefur nú verið felld úr gildi innan ESB. Þau ákvæði sem mæla nú fyrir um sömu atriði í gildandi Evrópurétti eru 25.–88. gr. reglugerðar framkvæmdastjórnar ESB nr. 575/2013 ( Capital Requirements Regulation, CRR). Þau ákvæði hafa verið innleidd í lögum um fjármálafyrirtæki og vísast því til þeirra laga.
7. tölul. skilgreinir hugtakið eignarhaldsfélag ( holding company), sbr. o-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Um skýringu hugtaksins hlutdeildarfélag er vísað til laga um ársreikninga. Með orðinu fjárlosun er átt við enska hugtakið „divestment“.
8. tölul. skilgreinir hugtakið fagfjárfestir ( professional investor), sbr. ag-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í frumvarpi þessu er vísað til skilgreiningar hugtaksins í lögum um verðbréfaviðskipti sem innleiðir Evrópulöggjöf á sviði verðbréfaviðskipta. Á það því jafnt við um þá aðila sem eru fagfjárfestar eða aðilar sem samþykktir hafa verið sem slíkir fjárfestar á grundvelli laganna. Í viðkomandi ákvæði AIFMD er vísað til hugtaksins eins og það kemur fram í tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2004/39/ESB (MiFID I) og II. viðauka við þá tilskipun.
9. tölul. skilgreinir hugtakið fjármálagerningur ( financial instrument), sbr. n-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til gernings sem tilgreindur er í C-þætti I. viðauka tilskipunar 2004/39/EB (MiFID I). Viðkomandi ákvæði eru innleidd hér á landi í lögum um verðbréfaviðskipti og er því vísað til þeirra laga.
10. tölul. byggir á 2. tölul. 2. gr. laga um verðbréfasjóði hvað varðar fjárfestingarsjóði. Minniháttar breytingar á orðalagi fela ekki í sér breytingu frá lögum um verðbréfasjóði.
11. tölul. skilgreinir hugtakið fulltrúar starfsmanna, sbr. ai-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til skilgreiningar hugtaksins í e-lið 2. mgr. tilskipunar 2002/14/EB frá 11. mars 2002 um almennan ramma um upplýsingamiðlun til launamanna og samráð við þá innan Evrópubandalagsins. Viðkomandi tilskipun er innleidd með lögum nr. 151/2006 um upplýsingar og samráð í fyrirtækjum og er því vísað til þeirra laga og skýringar við þá skilgreiningu.
12. tölul. skilgreinir hugtakið fylgisjóður ( feeder AIF), sbr. m-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
13. tölul. skilgreinir hugtakið gistiríki rekstraraðila ( host member state of the AIFM), sbr. r-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD eins og því hefur verið breytt með 92. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2014/65/ESB frá 15. maí 2014 um markaði fyrir fjármálagerninga og um breytingu á tilskipun 2002/92/EB og tilskipun 2011/61/ESB (MiFID II).
14. tölul. skilgreinir hugtakið heimaríki sérhæfðs sjóðs ( home member state of the AIF), sbr. p-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
15. tölul. skilgreinir hugtakið heimaríki rekstraraðila ( home member state of the AIFM), sbr. hluta q-liðar 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
16. tölul. skilgreinir hugtakið hlutdeild í hagnaði ( carried interest), sbr. d-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Með hagnaði er átt við frestaðan hagnað sérhæfðs sjóðs sem verður til vegna árangurs af fjárfestingum hans. Sá þáttur hagnaðar sérhæfðs sjóðs sem er til kominn vegna eigin fjárfestingar rekstraraðila í sérhæfðum sjóði er undanskilinn „hagnaði“ í þessum skilningi.
17. tölul. skilgreinir hugtakið hlutdeildarsjóður sem sjóð um sameiginlega fjárfestingu sem gefur út hlutdeildarskírteini. Hugtaksskilyrði er að rekstraraðili sé með starfsleyfi og að í reglum sjóðsins komi rekstrarformið fram.
18. tölul. skilgreinir hugtakið hlutdeildarskírteini. Skilgreiningin byggir á skilgreiningu á hlutdeildarskírteini í 8. tölul. 2. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011, þ.e. 1. málsl. skilgreiningarinnar. Þó er sá munur á að vísað er til eigna sjóðsins í stað einungis verðbréfaeignar eins og er lögum um verðbréfasjóði enda geta undirliggjandi eignir sérhæfðra sjóða náð til fleiri eignategunda en verðbréfa. Seinni málsliður skilgreiningarinnar er ekki tekinn upp sem hugtaksskilyrði en kveðið er á um rétt eigenda hlutdeildarskírteinishafa í 74. gr. og vísað er til skýringa við það ákvæði.
19. tölul. skilgreinir hugtakið höfuðsjóður ( master AIF), sbr. y-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
20. tölul. skilgreinir hugtakið markaðssetning ( marketing), sbr. x-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Markaðssetning er í frumvarpinu skilgreind með víðtækum hætti en til hennar telst hvers konar beint eða óbeint tilboð ( offering) eða bein eða óbein hvatning ( placement) að frumkvæði rekstraraðila sérhæfðs sjóðs eða fyrir hans hönd um kaup á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í sérhæfðum sjóði sem hann rekur til fjárfesta sem hafa heimilisfesti eða skráða starfsstöð innan EES. Til markaðssetningar telst ekki öfug tilboðsgjöf ( reverse solicitation), þ.e. ef fjárfestir hefur sjálfur samband við sérhæfðan sjóð í þeim tilgangi að kaupa í honum. Hugtakið markaðssetning hefur verið skilgreint með mismunandi hætti í ríkjum innan EES en flest hafa ákveðið að búa ekki til sértækari skilgreiningu á hugtakinu. Fyrirséð er að háð verði mati Fjármálaeftirlitsins hverju sinni hvað teljist til markaðssetningar samkvæmt frumvarpinu sem aftur getur leitt til tilkynningaskyldu í samræmi við ákvæði frumvarpsins.
21. tölul. skilgreinir hugtakið móðurfélag ( parent undertaking), sbr. ae-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til móðurfélags í skilningi 1. og 2. gr. tilskipunar ráðsins 83/349/ESB frá 13. júní 1983 um samstæðureikninga. Viðkomandi ákvæði eru innleidd í lögum um ársreikninga og er því vísað til þeirra laga.
22. tölul. skilgreinir hugtakið náin tengsl ( close links), sbr. e-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Skilgreining hugtaksins í lögum um fjármálafyrirtæki er efnislega sambærileg þeirri sem nefndur stafliður AIFMD hefur að geyma og er því vísað til þeirrar skilgreiningar í frumvarpi þessu. Með nánum tengslum er þannig átt við það tilvik þegar tveir eða fleiri einstaklingar eða lögaðilar tengjast ýmist með hlutdeild í formi beins eignarréttar eða yfirráða sem nemur 20% eða meir af hlutafé eða atkvæðavægi félags eða með yfirráðum, þ.e. tengslum á milli móður- og dótturfélags, eða sambærilegum tengslum milli einstaklings eða lögaðila og félags. Í tengslum við afmörkun hugtaksins samkvæmt þessum tölulið skal litið á dótturfélag dótturfélags sem dótturfélag móðurfélagsins. Þegar tveir eða fleiri einstaklingar eða lögaðilar eru varanlega tengdir sama þriðja aðila í gegnum yfirráðatengsl skal einnig litið á það sem náin tengsl milli aðila.
23. tölul. skilgreinir hugtakið óskráð félag ( non-listed company), sbr. ac-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið er vísað til skilgreiningar í 14. tölul. 1. mgr. 4. gr. tilskipunar 2004/39/EB (MiFID I) sem skilgreinir skipulegan verðbréfamarkað.
24. tölul. skilgreinir hugtakið rekstraraðili ( AIFM), sbr. b-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Rekstraraðili sérhæfðra sjóða þarf að hafa það að meginstarfsemi að reka sérhæfða sjóði og gera það með reglubundnum hætti. Skilgreiningin er víðtæk, engu skiptir hvert rekstrarform rekstraraðilans er að lögum. Fjármálaeftirlitið mun hafa mat um það hver teljist til rekstraraðila sérhæfðra sjóða í skilningi frumvarpsins.
25. tölul. skilgreinir hugtakið rekstur sérhæfðra sjóða ( managing AIF), sbr. w-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað þeirra þátta reksturs sem tilteknir eru í a- og b-lið 1. gr. I. Viðauka við AIFMD. Til reksturs sérhæfðs sjóðs teljast a.m.k. tveir þættir, þ.e. eignastýring ( portfolio management) og áhættustýring ( risk management) sérhæfðs sjóðs. Rekstraraðila er ekki unnt að útvista bæði eignastýringu sjóðs og áhættustýringu, sbr. 29. gr. Rekstraraðili ber þrátt fyrir útvistun ávallt ábyrgð á báðum þáttum.
26. tölul. skilgreinir hugtakið sérhæfður sjóður ( AIF), sbr. a-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið er vísað til þess að til sérhæfðra sjóða teljist allir sjóðir um sameiginlega fjárfestingu eins og þar kemur nánar fram og sem þurfa ekki starfsleyfi skv. 5. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2009/65/EC (UCITS IV). Sú tilskipun er innleidd með lögum um verðbréfasjóði og er því um það skilyrði vísað til þeirra laga. ESMA hefur gefið út viðmiðunarreglur nr. 611 frá 13. ágúst 2013 ( Guidelines on key concepts of the AIFMD) til þess að samræma túlkun á því innan EES hvað teljist til sérhæfðra sjóða. Í viðmiðunarreglum ESMA eru helstu undirhugtök nánar skýrð, t.d. sjóður um sameiginlega fjárfestingu ( collective investment undertaking), veita viðtöku fé til fjárfestingar ( raising capital), frá fjárfestum ( number of investors), samkvæmt fyrir fram kunngerðri fjárfestingarstefnu ( defined investment policy). Helstu þrjú einkenni undirhugtaksins „sjóður um sameiginlega fjárfestingu“ eru talin vera eftirfarandi: (1) viðkomandi eining hafi ekki almennan tilgang á sviði iðnaðar eða viðskipta, (2) viðkomandi eining safni saman fjármunum frá fjárfestum í þeim tilgangi að mynda sameiginlega ávöxtun þeirra ( pooled return), (3) þeir sem eiga hlutdeildarskírteini eða hluti í einingunni hafa engin áhrif á daglegan rekstur eða yfirráð ( day-to-day discretion or control). Sé einum eða fleiri en ekki öllum hlutdeildarskírteinishöfum eða eigenda hluta veitt slík áhrif eða yfirráð er það þó ekki talið til marks um að ekki sé um að ræða sjóð um sameiginlega fjárfestingu. Hvað varðar undirhugtakið „veita viðtöku fé til fjárfestingar“ er það talið ná til beinna eða óbeinna aðgerða sjóðs eða einstaklings eða félags sem kemur fram fyrir hönd sjóðsins (venjulega rekstraraðili) til þess að stuðla að greiðslu eða skuldbindingu um fjármagn ( transfer or commitment of capital) úr hendi eins eða fleiri fjárfesta til sjóðsins í þeim tilgangi að fjárfesta í samræmi við ákveðna fjárfestingarstefnu. Ekki skiptir máli hvort viðtaka fjár sé einu sinni eða oftar eða hvort hún sé með reglubundnum hætti. Þá skiptir ekki máli hvort greiðsla eða skuldbinding um fjármagn sé með áskrift að reiðufé eða öðru, svo sem verðbréfum eða eignum ( subscription in kind). Sjóður sem hefur sett stefnu um hvernig stjórna eigi sameiginlegu fjármagni hans til sameiginlegrar ávöxtunar fyrir fjárfesta ætti að teljast hafa „fyrir fram kunngerða fjárfestingarstefnu“ í skilningi frumvarpsins.
27. tölul. skilgreinir hugtakið sérhæfður EES-sjóður ( EU AIF), sbr. k-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Með EES er átt við öll ríki innan EES, þ.m.t. Ísland. Sjóður með staðfestu á Íslandi, eða í öðrum ríkjum innan EES telst því til sérhæfðra EES-sjóða í skilningi frumvarpsins.
28. tölul. skilgreinir hugtakið sérstakur verðbréfunaraðili ( securitisation special purpose entities), sbr. fyrri hluta an-liðar 1. mgr. 4. gr. AIFMD eins og stafliðurinn var aðlagaður með e-lið 1. gr. ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 við upptöku AIFMD í EES-samninginn.
29. tölul. skilgreinir hugtakið staðfesta ( established), sbr. j-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
30. tölul. byggir á 14. tölul. 2. mgr. 2. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011, hvað varðar fjárfestingarsjóði.
31. tölul. skilgreinir hugtakið stofnframlag ( initial capital), sbr. s-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til fjármagns samkvæmt a- og b-lið 1. mgr. 57. gr. tilskipunar 2006/48/EB. Hefur sú tilskipun verði felld úr gildi. Nú gilda um þetta a–e-liðir 1. mgr. 26. gr. reglugerðar framkvæmdastjórnar ESB nr. 575/2013 ( Capital Requirements Regulation, CRR). Viðkomandi ákvæði eru innleidd í lögum um fjármálafyrirtæki og er því vísað til þeirra.
32. tölul. skilgreinir hugtakið útibú rekstraraðila ( branch when relating to an AIFM), sbr. c-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD.
33. tölul. skilgreinir hugtakið útgefandi ( issuer), sbr. t-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í því ákvæði er vísað til hugtaksins útgefandi eins og hugtakinu er léð merking í d-lið 1. mgr. 2. gr. tilskipunar nr. 2004/109/EB (gagnsæistilskipunin) hafi útgefandi skráða starfsstöð innan EES og þar sem verðbréf hans eru skráð á skipulegan verðbréfamarkað í skilningi 14. liðar 1. mgr. 4. gr. tilskipunar 2004/39/EB (MiFID I). Áðurnefndar tilskipanir hafa verið innleiddar í íslenskan rétt í lögum um verðbréfaviðskipti.
34. tölul. skilgreinir hugtakið verðbréfun ( securitization), sbr. síðari hluta an-liðar 1. mgr. 4. gr. AIFMD, sbr. e-lið 1. gr. ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016. Skilgreining an-liðar 1. mgr. 4. gr. AIFMD á sérstökum verðbréfunaraðila vísaði um hugtakið verðbréfun til orðskýringar í reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins nr. 24/2009 sem var bæði brottfallin og ekki tekin upp í EES-samninginn. Til þess að leysa þetta vandamál var orðskýringunni bætt við AIFMD við upptöku hennar í EES-samninginn.
35. tölul. skilgreinir hugtakið virkur eignarhlutur ( qualifying holding), sbr. ah-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er um þetta vísað til 9. og 10. gr. og 4. og 5. mgr. 12. gr. tilskipunar nr. 2004/109/EB (gagnsæistilskipunin). Ákvæði þessi hafa verið innleidd í 78., 79., 91. og 92. gr. laga um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007.
36. tölul. skilgreinir hugtakið vogun ( leverage), sbr. v-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar vogun. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
37. tölul. skilgreinir hugtakið yfirráð ( control), sbr. i-lið 1. mgr. 4. gr. AIFMD. Í nefndum staflið AIFMD er vísað til yfirráða í skilningi 1. gr. tilskipunar ráðsins 83/349/ESB frá 13. júní 1983 um samstæðureikninga. Viðkomandi ákvæði eru innleidd í lögum um ársreikninga og er því vísað til þeirra laga.
Um 4. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 5. gr. AIFMD. Í ákvæðinu felst að sérhver sérhæfður sjóður skuli rekinn af einum rekstraraðila sem ber ábyrgð á að tryggja að farið sé að ákvæðum frumvarps þessa. Rekstraraðili er ýmist svo kallaður ytri rekstraraðili ( external manager) sem er lögaðili tilnefndur af eða fyrir hönd sérhæfða sjóðsins og sem í krafti þeirrar tilnefningar ber ábyrgð á stýringu sjóðsins eða sérhæfði sjóðurinn sjálfur ef rekstrarform hans heimilar innri stjórn og stjórn hans kýs að tilnefna ekki ytri rekstraraðila.
Gera má ráð fyrir að flestir sérhæfðir sjóðir verði í rekstri ytri rekstraraðila, þ.e. að sjóðurinn velji að daglegum rekstri hans sé stýrt af lögaðila sem ber að skrá sig eða öðlast starfsleyfi samkvæmt ákvæðum frumvarpsins. Sjóðir með ytri rekstraraðila eiga almennt einungis undir eina stjórn og allur daglegur rekstur fellur í hlut þess rekstraraðila. Á það skal þó bent að sjóðir geta bara verið í rekstri ytri rekstraraðila ef félagaform sjóðsins heimilar yfirfærslu ábyrgðar á stjórn og daglegum rekstri sjóðsins, svo sem heimilt er skv. 2. mgr. 161. gr. laga um hlutafélög, nr. 2/1995. Sjóðir sem sinna eigin rekstri ráða hins vegar sjálfir framkvæmdastjóra, starfsmenn o.fl. og sinna daglegum rekstri. Má þannig líta á slíka sjóði sem eigin rekstraraðila, þ.e. þeir reka sig sjálfir. Þannig ber slíkum sérhæfðum sjóðum að standast allar þær kröfur frumvarpsins sem gerðar eru til rekstraraðila sérhæfðra sjóða, þ.m.t. sækja um starfsleyfi eða skrá sig hjá Fjármálaeftirlitinu. Þau ákvæði sem gilda um rekstraraðila með starfsleyfi gilda t.d. þannig um sjóði sem reka sig sjálfir og falla yfir fjárhæðarviðmið frumvarpsins.
Vegna eðlis sjóða sem reka sig sjálfir er þó eðli málsins samkvæmt nauðsynlegt að taka tillit til þess að ákvæði frumvarpsins eru skrifuð út frá þeim skyldum sem hvíla á ytri rekstraraðilum. Öll ákvæði laganna eiga við um sjóði sem reka sig sjálfir að því leyti sem ekki er sérstaklega kveðið á um að annað gildi um rekstraraðila sérhæfðra sjóða í einstökum ákvæðum frumvarpsins. Sem dæmi um það má nefna mismunandi kröfur til stofnframlags, sbr. 15. gr., og að sérhæfðum sjóði sem rekur sig sjálfur er ekki heimilt að reka aðra sjóði en sjálfan sig, sbr. 9. gr.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 5. gr. AIFMD. Leggur ákvæðið þá skyldu á rekstraraðila að upplýsa Fjármálaeftirlitið ef rekstraraðili getur ekki uppfyllt þau skilyrði frumvarpsins sem honum ber skylda til og sem hann ber ábyrgð á. Ákvæðið beinist einnig að því tilviki að rekstraraðili geti ekki uppfyllt skilyrði frumvarpsins vegna aðstæðna sjóðsins sjálfs eða annarra aðila sem hafa áhrif á það hvort skilyrði frumvarpsins verði uppfyllt. Hér getur t.d. verið um að ræða aðstæður hjá þriðju aðilum, t.d. endurskoðanda sjóðs eða vörsluaðila, sem gera það að verkum að rekstraraðili hefur ekki nægjanlega vissu fyrir því að skilyrði frumvarpsins séu uppfyllt. Skylda til upplýsingagjafar myndast um leið og rekstraraðili gerir eða má gera sér grein fyrir því að hætta sé á að skilyrði laganna séu ekki uppfyllt og rekstraraðili telur að þær aðgerðir sem hann hafi gripið til til lausnar vandamálsins hafi ekki gefið honum nægan grundvöll til þess að geta fullyrt að svo verði innan sanngjarns tíma. Fjármálaeftirlitið skal í kjölfarið krefjast þess að rekstraraðili grípi til nauðsynlegra ráðstafana til úrbóta. Í kröfu Fjármálaeftirlitsins getur einnig falist t.d. að rekstraraðili hætti rekstri á viðkomandi sjóði innan ákveðins tíma eða banni við markaðssetningu til almennings. Kveðið er á um sektarheimild í XI. kafla frumvarpsins.
3. mgr. innleiðir 3. mgr. 5. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er kveðið á um að bæti rekstraraðili ekki úr að kröfu Fjármálaeftirlitsins skv. 2. mgr. frumvarpsins og sé um að ræða rekstraraðila með staðfestu hér á landi eða sérhæfðan sjóð með staðfestu innan EES skuli Fjármálaeftirlitið krefjast þess að rekstraraðili segi af sér sem rekstraraðili viðkomandi sérhæfðs sjóðs. Afleiðing þess verður að sjóðurinn mun reka sig sjálfur, sbr. 1. mgr., og fellur því sjálfur undir gildissvið laganna. Fjármálaeftirlitið mun þannig í kjölfarið geta beint kröfum sínum beint að sjóðnum til þess að tryggja að farið sé að ákvæðum frumvarpsins.
Um 5. gr.
Þeim rekstraraðilum sem reka sjóði með heildareignum sem fara yfir nánar tiltekin fjárhæðarviðmið ber að hafa starfsleyfi frá Fjármálaeftirlitinu, sbr. 1. mgr. 6. gr. Hins vegar er þeim rekstraraðilum sem falla undir fjárhæðarviðmiðin ekki skylt að hafa starfsleyfi heldur er einungis skylt að skrá sig skv. 1. mgr. 7. gr. Skráningarskyldir rekstraraðilar geta þó óskað eftir að sækja um starfsleyfi, sbr. ákvæði 6. gr.
Rekstur sérhæfðra sjóða óháð umfangi án starfsleyfis eða skráningar hjá Fjármálaeftirlitinu er ólöglegur og sætir sektum, sbr. ákvæði XI. kafla. Því skulu rekstraraðilar eða sjóðir sem reka sig sjálfir með staðfestu hér á landi og sem falla undir gildissvið frumvarpsins sækja um starfsleyfi eða skrá sig eftir því sem við á til þess að geta rekið sérhæfðan sjóð með löglegum hætti.
2. mgr. kveður á um að þeir rekstraraðilar sem hafa starfsleyfi og þeir rekstraraðilar sem eru skráðir hjá Fjármálaeftirlitinu hafi einkarétt á að reka sérhæfða sjóði og að nýta heitið „rekstraraðili sérhæfðs sjóðs“ í heiti sínu eða í rekstri að öðru leyti.
3. mgr. kveður á um að rekstraraðilum með starfsleyfi til þess að reka sérhæfða sjóði sé heimilt að markaðssetja hluti í sjóðum til fagfjárfesta í samræmi við reglur VIII. kafla. Ákvæðið veitir þeim rekstraraðilum þannig rétt til þess að markaðssetja sjóði í rekstri þeirra til fagfjárfesta óháð því hvar slíkir fjárfestar eru, þ.e. í öðrum ríkjum innan EES. Með fagfjárfestum er átt við hugtakið eins og það er skilgreint í lögum um verðbréfaviðskipti. Um hugtakið markaðssetningu vísast til skilgreiningar í 20. tölul. 3. gr. Það leiðir af 3. mgr. að aðilum sem hafa ekki starfsleyfi sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða fá ekki sjálfkrafa heimild til að markaðssetja hluti í sérhæfðum sjóðum til fagfjárfesta í öðrum ríkjum innan EES heldur er það háð löggjöf hvers ríkis. Á það skal bent að sjóður sem rekur sig sjálfur sem fengið hefur starfsleyfi hefur einungis heimild til reksturs og markaðssetningar eigin hluta eða hlutdeildarskírteina, sbr. 9. gr.
4. mgr. byggir á heimild 43. gr. AIFMD þar sem hverju ríki innan EES er gefið svigrúm til þess að ákveða hvort og með hvaða hætti markaðssetja má sérhæfða sjóði til almennings í viðkomandi ríki. Rétt þótti að leyfa markaðssetningu til almennings hér á landi með sambærilegum hætti og nú er gert. Sú heimild er nýtt í 65. og 78. gr. og vísast til skýringa við þau ákvæði. Óheimil markaðssetning sætir sektum, sbr. ákvæði XI. kafla.
5. mgr. kveður á um að skráðum rekstraraðilum sem skráðir eru hér á landi sé heimilt að markaðssetja sérhæfða sjóði til fagfjárfesta hér á landi. Skráðir rekstraraðilar njóta þannig ekki góðs af ákvæðum VIII. kafla. Á það við um sérhæfða sjóði með staðfestu hér á landi. Markaðssetning í öðrum ríkjum fer að landsrétti viðkomandi ríkis. Þá er skráðum rekstraraðilum ekki heimilt að markaðssetja sjóði til almennings hér á landi. Óheimil markaðssetning sætir sektum í samræmi við ákvæði XI. kafla.
Um 6. gr.
1. mgr. innleiðir 2. mgr. 3. gr. AIFMD sem skilgreinir fjárhæðarviðmið þess hvort rekstraraðili sé starfsleyfisskyldur samkvæmt frumvarpinu með hliðsjón af virði heildareigna sérhæfðra sjóða í hans rekstri. Um er að ræða sömu fjárhæðarviðmið og gilda innan EES. Í 1. tölul. 1. mgr. er lagt til að rekstraraðilar sem reka sjóði sem hafa heildareignir sem nema jafnvirði 100 milljónum evra í íslenskum krónum eða meira skuli vera með starfsleyfi frá Fjármálaeftirlitinu. Í 2. tölul. 1. mgr. er í raun að finna undantekningu frá meginreglu 1. tölul. þar sem fjárhæðarviðmið starfsleyfisskyldu er mun hærra, eða jafnvirði 500 milljóna evra í íslenskum krónum. Er það bundið því skilyrði að enginn þeirra sérhæfðu sjóða sem rekstraraðili rekur beiti vogun og að enginn fjárfestir eigi rétt á innlausn að lágmarki í 5 ár eftir upphaflega fjárfestingu í sjóðunum. Með upphaflegri fjárfestingu er átt við dagsetningu fyrstu fjárfestingar í sjóðnum sem fjárfestir innir af hendi en ekki þá dagsetningu sem fjárfestir skuldbindur sig til þess að fjárfesta í sjóðnum. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar fjárhæðarviðmið, sbr. a-lið 6. mgr. 3. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Með heildareignum er átt við samtals virði allra eigna sérhæfðra sjóða í rekstri rekstraraðila að frádregnum skuldum þeirra. Bent skal á að fjárfestingarsjóðir munu teljast til sérhæfðra sjóða og verða eignir þeirra því taldar með í heildareignum samkvæmt ákvæðinu. Hið sama á ekki við um eignir verðbréfasjóða enda teljast þeir ekki til sérhæfðra sjóða. Þannig ber ekki að telja eignir verðbréfasjóða m.t.t. fjárhæðarviðmiðs þessa.
2. mgr. innleiðir a-lið 2. mgr. 3. gr. AIFMD en þar kemur fram að eignir sem koma til vegna vogunar beri að telja með í útreikningi m.t.t. 1. tölul. 1. mgr. 6. gr. frumvarpsins. Beiting vogunar í einum sjóði í rekstri rekstraraðila mun því auka heildareignir m.t.t. 1. tölul. 1. mgr. og jafnframt útiloka beitingu 2. tölul. 1. mgr.
3. mgr. innleiðir einnig 2. mgr. 3. gr. AIFMD. Við mat á fjárhæðarviðmiðum skiptir máli hversu miklum eignum rekstraraðili ræður í raun og veru yfir þar sem þetta skiptir miklu hvað varðar möguleg áhrif rekstraraðila á að auka kerfisáhættu. Því er í 3. mgr. lagt til að við útreikning á fjárhæðarviðmiði skuli taka tillit til eigna sérhæfðra sjóða sem eru bæði beint og óbeint í hans rekstri, t.d. í gegnum félag sem rekstraraðili tengist vegna sömu stjórnar, yfirráða eða vegna beinnar eða óbeinnar eignarhlutdeildar. Hugtakið yfirráð er skilgreint í 37. tölul. 3. gr.
4. mgr. innleiðir 4. mgr. 3. gr. AIFMD en þar er rekstraraðilum undir fjárhæðarmörkum veitt heimild fyrir því að sækja um starfsleyfi sem rekstraraðili sérhæfðra sjóða þrátt fyrir að fjárhæðaviðmiðum 1. mgr. sé ekki náð. Þegar þannig stendur á verður rekstraraðili að uppfylla öll sömu skilyrði og aðrir rekstraraðilar með starfsleyfi þurfa að uppfylla varðandi t.d. áhættustýringu og gagnaskil til Fjármálaeftirlitsins. Á móti kemur verður rekstraraðilanum heimilt að markaðssetja sérhæfða sjóði í sínum rekstri til fagfjárfesta innan EES og verður heimilt að reka fjárfestingarsjóði. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 447/2013 frá 15. maí 2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar umsókn þessara aðila um starfsleyfi, sbr. 5. mgr. 3. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 7. gr.
1. mgr. innleiðir a-lið 3. mgr. 3. gr. AIFMD. Þar kemur fram að rekstraraðila sem nær ekki fjárhæðarviðmiðum heildareigna sérhæfðra sjóða í rekstri skv. 6. gr. og er þar með ekki starfsleyfisskyldur er skylt að skrá sig hjá Fjármálaeftirlitinu. Ákvæðið tekur til smærri rekstraraðila sem þurfa þannig ekki starfsleyfi frá Fjármálaeftirlitinu til þess að reka sérhæfða sjóði og þurfa því ekki að uppfylla allar þær kröfur sem á slíkum rekstraraðilum hvíla. Minni kröfur til skráðra rekstraraðila verða réttlættar með vísan til þess að þeir hafa ekki þau sömu réttindi og rekstraraðilar með starfsleyfi. Réttindi rekstraraðila, svo sem varðandi markaðssetningu til annarra ríkja EES eða rekstur fjárfestingarsjóða og markaðssetning til almennings hér á landi, geta skráðir rekstraraðilar ekki öðlast nema þeir kjósi að sækja um starfsleyfi í samræmi við 4. mgr. 6. gr.
2. mgr. innleiðir 2.–3. mgr. 3. gr. AIFMD þar sem kveðið er á um lágmarkskröfur sem gerðar eru til rekstraraðila undir fjárhæðarviðmiðum 6. gr. sem og svigrúm ríkja til þess að kveða á um strangari kröfur en þær lágmarkskröfur sem AIFMD gerir til slíkra smærri rekstraraðila. Þannig eru lágmarkskröfur AIFMD innleiddar með ákvæðum sem vísað er til í 1. og 7. tölul. 2. mgr. sem varða skráningarskyldu og eftirlit, auk krafna sem gerðar eru í 3.–6. mgr. ákvæðisins til upplýsingaskyldu skráningarskylds aðila. Tilvísun til annarra töluliða 2. mgr. fela í sér lágmarkskröfur sem rétt þótti að væru gerðar til skráðra rekstraraðila sérhæfðra sjóða hér á landi. Við mat á þörfinni fyrir auknum kröfum var fyrst og fremst horft til þeirra krafna sem í dag eru gerðar til fagfjárfestasjóða og jafnframt til sérstöðu íslenska fjármálamarkaðarins þegar kemur að kerfisáhættu og fjárfestaverndar. Sjá nánari umfjöllun í kafla 3.2. í greinargerð.
3. mgr. innleiðir b- og c-lið 3. mgr. 3. gr. AIFMD sem kveður á um lágmarksupplýsingar sem skráningarskyldum rekstraraðilum ber að veita við skráningu. Ákvæðið þykir nauðsynlegt til þess að Fjármálaeftirlitið hafi yfirsýn yfir starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða hér á landi.
4. mgr. innleiðir d-lið 3. mgr. 3. gr. AIFMD og fjallar um reglulega upplýsingagjöf skráningaskylds rekstraraðila til Fjármálaeftirlitsins en upplýsingarnar eiga meðal annars að gera eftirlitinu kleift að fylgjast á skilvirkari hátt með kerfisáhættu á íslenska fjármálamarkaðinum. ESMA hefur gefið út viðmiðunarreglur til frekari fyllingar á þeim skyldum sem felast í þessu ákvæði og öðrum ákvæðum AIFMD sem snúa að skýrslugjöf. Á ensku heita þessar reglur Guidelines on reporting obligations under Article 3(3)(d) and 24(1),(2) and (4) of the AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar skráningu og upplýsingaskyldu, sbr. b-lið 6. mgr. 3. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Í 5. mgr. kemur fram heimild Fjármálaeftirlitsins til að kalla eftir frekari upplýsingum frá rekstraraðilum sérhæfðra sjóða en taldar eru upp í AIFMD. Í AIFMD-tilskipuninni felst lágmarks samræming á reglum um rekstraraðila og því er ríkjum innan EES heimilt að setja strangari kröfur en tilskipunin gerir ráð fyrir. Í 2. undirgrein 3. mgr. 3. gr. AIMFD er sem dæmi vísað sérstaklega til þessarar heimildar. Málsgreinin byggir ekki á ákvæðum AIFMD en er talin nauðsynleg til þess að Fjármálaeftirlitið geti fylgst með uppsöfnun kerfislegrar áhættu og gætt að fjármálastöðugleika.
6. mgr. innleiðir e-lið 3. mgr. 3. gr. og 3. undirgrein 3. mgr. 3. gr. AIFMD.
Um 8. gr.
2. mgr. innleiðir 7. mgr. 6. gr. AIFMD.
Um 9. gr.
1. mgr. innleiðir 2. mgr. 6. gr. AIFMD, sbr. 1. gr. viðauka I við AIFMD. Með rekstri sérhæfðs sjóðs er að minnsta kosti átt við stýringu eignasafns sjóðsins ( collective portfolio management) í samræmi við skilgreinda fjárfestingarstefnu og áhættustýringu sjóðsins. Er þetta í samræmi við 21. lið aðfararorða AIFMD. Rekstraraðila skal ekki veitt starfsleyfi nema hann ætli sér að bera ábyrgð á báðum þessara verkefna. Með því að tilgreina sérstaklega í 1. mgr. að um eignastýringu sjóðs ( collective portfolio management) sé að ræða er ætlunin að aðgreina hugtakið frá eignastýringu ( portfolio management) samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti, sbr. 3. mgr. Slík aðgreining er í samræmi við 20. lið aðfararorða AIFMD.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 6. gr. AIFMD, sbr. 2. mgr. viðauka I við AIFMD og c-lið 5. mgr. 6. gr. AIFMD. Í 2. mgr. eru tilgreind þau verkefni sem rekstraraðila sérhæfðra sjóða er heimilt að sinna til viðbótar við þau verkefni sem þeim ber skylda til skv. 1. mgr. Þau verkefni tengjast almennum rekstri sérhæfðra sjóða, t.d. að sjá um daglegan rekstur og markaðssetningu sérhæfðs sjóðs.
3. mgr. innleiðir 4. og 6. mgr. 6. gr. AIFMD. Að fenginni sérstakri heimild Fjármálaeftirlitsins er rekstraraðila heimilt að sinna margvíslegri fjárfestingarþjónustu, svo sem eignastýringu ( management of portfolios of investments). Í 4. mgr. 6. gr. AIFMD eru sérstaklega nefnd í dæmaskyni fjárfestingarsöfn í eigu lífeyrissjóða og stofnana um starfstengdan lífeyri í samræmi við 1. mgr. 19. gr. í tilskipun 2003/41/EB, í samræmi við og á grundvelli umboða frá einstökum fjárfestum. Í 6. mgr. 6. gr. AIFMD kemur fram að ákvæði 2. mgr. 2. gr., 12. gr., 13. gr. og 19. gr. tilskipunar 2004/39/EB (MiFID I) skuli gilda um þá þjónustu sem rekstraraðili veitir samkvæmt þessari grein. Umrædd ákvæði MiFID I eru innleidd í lögum um verðbréfaviðskipti. Öðlist rekstraraðili viðbótarstarfsheimild skv. 3. mgr. fellur hann undir 3. gr. laga um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta, nr. 98/1999, sbr. b-lið 2. mgr. 12. gr. AIFMD.
Eins og nefnt er í 8. mgr. 6. gr. AIFMD og 9. lið aðfararorða AIFMD er verðbréfafyrirtækjum með starfsleyfi samkvæmt tilskipun 2004/39/EB (MiFID I) og lánastofnunum með starfsleyfi samkvæmt tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2006/48/EB frá 14. júní 2006 um stofnun og rekstur lánastofnana óskylt að afla sér starfsleyfis samkvæmt frumvarpi þessu til að þeim sé heimilt að veita fjárfestingarþjónustu á borð við eignastýringu ( individual portfolio management) að því er varðar sérhæfða sjóði. Ákvæði MiFID I um starfsleyfi verðbréfafyrirtækja eru innleidd í lögum um verðbréfaviðskipti. Verðbréfafyrirtækjum er þó einungis heimilt, beint eða óbeint, að bjóða fjárfestum innan EES hlutdeildarskírteini eða hluti í sérhæfðum sjóðum eða komið þeim fyrir hjá fjárfestum, að því marki sem heimilt er að markaðssetja hlutdeildarskírteini eða hluti sérhæfðu sjóðanna í samræmi við frumvarp þetta.
4. mgr. innleiðir a- og b-lið 5. mgr. 6. gr. AIFMD sem og b-lið 2. mgr. 12. gr. AIFMD. Síðastnefndur liður vísar til þess að sinni rekstraraðili þeim verkefnum sem talin eru upp í 3. mgr. skuli rekstraraðili vera bundinn af ákvæðum tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 97/9/EB frá 3. mars 1997 um tryggingakerfi fyrir fjárfesta. Sú tilskipun er innleidd í íslensk lög með lögum um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta, nr. 98/1999.
5. mgr. innleiðir 3. mgr. og hluta 4. mgr. 6. gr. AIFMD sem varðar sérhæfða sjóði sem reka sig sjálfir. Sérhæfðum sjóði sem rekur sig sjálfur er óheimilt að reka aðra sjóði eða vera rekinn í mismunandi sjóðsdeildum. Með síðastnefndu banni við skiptingu sjóðsins í deildir er tryggt að ekki sé farið á svig við reglur frumvarpsins sem gilda um ytri rekstraraðila.
6. mgr. er nánast samhljóða 3. mgr. 27. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, sem mælir fyrir um regluna sem gildir um rekstrarfélög sem reka verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði samkvæmt lögum nr. 128/2011. Sú regla er í samræmi við 56. gr. UCITS IV-tilskipunarinnar. Þar sem í frumvarpi þessu verður að finna ákvæði um fjárfestingarsjóði er lagt til að ekki verði gerð breyting á þessu frá núverandi lagareglum og að hér verði kveðið á um það. Með orðunum „veruleg áhrif“ er átt við að rekstraraðila er óheimilt að nýta sameiginlegan atkvæðisrétt í verðbréfasjóðum, fjárfestingarsjóðum og öðrum sambærilegum sjóðum innan EES sem markaðssetja má til almennings hér á landi samkvæmt lögum nr. 128/2011 og frumvarpi þessu, sem rekstraraðilinn stýrir þannig að útgefandi verðbréfa, sem sjóðir í stýringu rekstrarfélags fjárfesta í, verði í reynd hlutdeildarfélag eða dótturfélag rekstraraðila.
7. mgr. innleiðir a-lið 2. mgr. 12. gr. AIFMD.
Um 10. gr.
1. mgr. innleiðir 2. mgr. 7. gr. AIFMD. Ákvæðið kveður á um það hvaða upplýsingar um rekstraraðilann sjálfan eru nauðsynlegar fyrir Fjármálaeftirlitið til þess að það geti tekið afstöðu til þess hvort viðkomandi aðili uppfylli starfsleyfisskilyrði til þess að reka sérhæfðan sjóð. Umfang upplýsingaskyldu skv. 3. tölul. 1. mgr., þ.e. hvernig rekstraraðili hyggist uppfylla kröfur laganna, fer að sjálfsögðu eftir því hvaða sérhæfðu sjóði rekstraraðili hyggst reka. Sem dæmi má nefna að umfang upplýsinga sem gefa á um lausafjárstýringu sjóða fer eftir því hvort um sé að ræða sjóði þar sem vogun er heimil.
2. mgr. innleiðir 3. mgr. 7. gr. AIFMD. Ákvæðið kveður á um hvaða upplýsingar um sérhverja sérhæfða sjóði sem rekstraraðili hyggst reka eru nauðsynlegar fyrir Fjármálaeftirlitið vegna starfsleyfisumsóknar. Nær upplýsingaskyldan meðal annars til upplýsinga um undirliggjandi sjóði ef viðkomandi sérhæfður sjóður er sjóðasjóður ( fund of funds), þ.e. fjárfestir að meginstefnu til í öðrum sjóðum. Með fjárfestingaraðferðum er átt við t.d. upplýsingar um hvort sjóðurinn hyggist fjárfesta í hlutabréfum eða skuldabréfum, hvort hann hyggist nota afleiður og þá hvort þær séu til stöðutöku eða varna og hvort sjóðurinn hyggist vera vogaður eða óvogaður.
3. mgr. innleiðir 4. mgr. 7. gr. AIFMD og þarfnast ekki skýringa.
Í 6. mgr. og 7. mgr. 7. gr. AIFMD er gert ráð fyrir viðbótarreglum í framseldri reglugerð og framkvæmdareglugerð með nánari útlistun á formi og efni þeirra upplýsinga sem þurfa að fylgja umsókn um starfsleyfi. Gert er ráð fyrir að þær reglugerðir, verði þær settar, verði innleiddar í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
Um 11. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 8. gr. AIFMD. Í 3. tölul. 1. mgr. er kveðið á skilyrði sem lýtur að orðspori og reynslu stjórnenda rekstraraðila. Ákvæði 14. gr. kveður meðal annars nánar á um hæfisskilyrði stjórnar og framkvæmdastjóra og um önnur störf þeirra en ákvæðið vísar til 52. gr. og 52. gr. a laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, og eru kröfurnar strangari en gerðar eru skv. c-lið 1. mgr. 8. gr. AIFMD. Í 4. tölul. 1. mgr. er kveðið á um það skilyrði að þeir sem fari með virkan eignarhlut séu til þess hæfir að mati Fjármálaeftirlitsins að tryggja trausta og varfærna stjórnun rekstraraðila. Skilgreiningu á hugtakinu virkur eignarhlutur má finna í 35. tölul. 3. gr. Í 5. tölul. 1. mgr. kemur fram það skilyrði fyrir starfsleyfi að rekstraraðili skuli hafa höfuðstöðvar og skráða starfsstöð hér á landi. Starfsleyfi sem veitt er hér á landi ber að viðurkenna af hálfu annarra ríkja EES. Að sama skapi er starfsleyfi rekstraraðila sem veitt er í öðrum ríkjum EES viðurkennt hér á landi. Þannig er ljóst að rekstraraðilar með starfsleyfi í öðrum ríkjum EES þurfa ekki að sækja um starfsleyfi hér á landi.
Í 6. tölul. 1. mgr. er að finna það viðbótarskilyrði starfsleyfis við reglur AIFMD að rekstraraðili starfi sem hlutafélag. Samsvarandi skyldu er t.d. að finna í 7. gr. danskra laga um sérhæfða sjóði (d. lov om forvaltere af alternative investeringsfonde m.v.) nr. 568 frá 12. júní 2013. Viðmiðunarfjárhæðir heildareigna sérhæfðra sjóða sem starfsleyfisskyldir rekstraraðilar eru með í rekstri eru það háar fyrir íslenskan markað að eðlilegt er að gerð sé krafa um ákveðna formfestu á rekstri rekstraraðila. Það er einnig eðlilegt að formfestu sé gætt hjá rekstraraðilum með tilliti til þess að frumvarpið opnar á að rekstraraðilar markaðssetji sérhæfða sjóði, þ.e. fjárfestingarsjóði eða aðra sambærilega sjóði með staðfestu innan EES, til almennings. Sambærileg krafa er ekki gerð m.t.t. skráningarskyldra rekstraraðila.
Í 7.–8. tölul. er að finna eitt skilyrða starfsleyfis sem lýtur að því að eignarhald eða aðrar aðstæður torveldi ekki eftirlit með rekstraraðila eða hafi áhrif á það hvort hann fylgi lögum og stjórnvaldsfyrirmælum sem gilda um starfsemi hans. Við mat á því er horft til stöðu rekstraraðilans í hópi fyrirtækja sem hann tilheyrir, þ.e. innan samstæðu, ef við á, og metið hvort það kunni að hindra Fjármálaeftirlitið í eðlilegum eftirlitsaðgerðum eða hvort lög sem gilda um aðilana geti talist hindra eðlilegt eftirlit. Fjármálaeftirlitið getur þannig synjað um starfsleyfisveitingu ef eftirlitsheimildir þess teljast takmarkaðar með einhverjum hætti, t.d. vegna náinna tengsla milli rekstraraðila og annarra einstaklinga og lögaðila eða ef lög, reglugerðir og stjórnvaldsfyrirmæli ríkis utan EES sem gilda um einstaklinga eða lögaðila sem rekstraraðili er í nánum tengslum við teljast torvelda eftirlit eða um er að ræða aðra erfiðleika við beitingu fyrrgreindra laga, reglugerða eða stjórnvaldsfyrirmæla.
2. mgr. innleiðir 3. mgr. 8. gr. AIFMD og kveður á um að Fjármálaeftirlitið leiti eftir áliti annarra lögbærra yfirvalda ef rekstraraðili tengist tilteknum fyrirtækjum í þeim ríkjum innan EES, þ.e. rekstraraðila sérhæfðra sjóða, rekstraraðila verðbréfasjóðs, verðbréfafyrirtæki, lánastofnun eða vátryggingarfélagi, með tilgreindum hætti, þ.e. sem systurfélag, dótturfélag eða undir sömu yfirráðum. Í 3. tölul. er með aðila átt við einstakling eða lögaðila. Álitsbeiðni eða samráð við önnur lögbær yfirvöld skal meðal annars taka til upplýsinga um virka eignarhluti og hæfi stjórnenda og starfsmanna. Málsgreinin gildir einnig um viðvarandi eftirlit Fjármálaeftirlitsins með því að starfsskilyrði séu uppfyllt.
Í 6. mgr. 8. gr. AIFMD er gert ráð fyrir því að ESMA sé heimilt að þróa eftirlitsstaðla hvað varðar nánari skilyrði starfsleyfis sem verði samþykktir af framkvæmdastjórn ESB. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
Um 12. gr.
Um 13. gr.
1. mgr. innleiðir 1. málsl. 5. mgr. 8. gr. AIFMD. Ákvæðið kveður á um þriggja mánaða frest Fjármálaeftirlitsins til þess að tilkynna rekstraraðila um ákvörðun sína m.t.t. fullbúinnar starfsleyfisumsóknar. Unnt er að framlengja þann frest um aðra þrjá mánuði vegna sérstakra aðstæðna. Með sérstökum aðstæðum er átt við allar þær aðstæður sem teljast ekki venjulegar og varða málið eða umsóknina sjálfa. Sem dæmi má nefna að umsókn sé óskýr eða að starfsleyfisumsókn varði flóknar fjárfestingaraðferðir.
2. mgr. innleiðir 2. málsl. 5. mgr. 8. gr. AIFMD og kveður á um þær upplýsingar sem verða að hafa borist Fjármálaeftirlitinu þannig að umsókn verði talin fullbúin og þannig grundvöllur ákvörðunar um starfsleyfi. Upplýsingarnar sem vísað er til þurfa að vera nægjanlega ítarlegar og skýrar þannig að Fjármálaeftirlitinu sé unnt að meta hvort nauðsynleg skilyrði fyrir starfsleyfi séu uppfyllt. 2. mgr. ber að skoða í samhengi við 3. mgr. ákvæðisins.
3. mgr. innleiðir 3. málsl. 5. mgr. 8. gr. AIFMD. Rekstraraðila er þannig í raun kleift að senda Fjármálaeftirlitinu upplýsingar í tveimur hlutum. Annars vegar þær upplýsingar sem Fjármálaeftirlitið þarf til þess að taka ákvörðun um veitingu starfsleyfis og hins vegar þær upplýsingar sem ekki teljast nauðsynlegar til þess að fá starfsleyfi en nauðsynlegar áður en eiginlegur rekstur hans á sérhæfðum sjóðum má hefjast.
Um 14. gr.
Í þeim staflið AIFMD er starfsleyfi rekstraraðila sérhæfðra sjóða skilyrt því að einstaklingar sem gegna stöðum stjórnarmanna, framkvæmdastjóra og stjórnenda lykilsstarfssviða skuli hafa gott orðspor og búa yfir viðeigandi þekkingu og reynslu í sambandi við fjárfestingaraðferðir ( investment strategy) sérhæfðra sjóða sem rekstraraðili rekur. Með lykilstarfssviðum er átt við starfssvið eignastýringar sjóða, áhættustýringar og önnur starfssvið sem hafa veruleg áhrif á stefnu og stjórnun rekstraraðilans.
1. mgr. vísar um hæfi stjórnar og framkvæmdastjóra til 52. og 52. gr. a laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, sem fjalla um hæfisskilyrði stjórnar og framkvæmdastjóra og önnur störf stjórnarmanna. Tilvísunin gegnir því hlutverki að samræma þær kröfur sem gerðar eru til stjórnarmanna og framkvæmdastjóra rekstraraðila sérhæfðra sjóða og fjármálafyrirtækja. Telja verður eðlilegt að sambærilegar kröfur gildi til stjórnarmanna og framkvæmdastjóra rekstraraðila sérhæfðra sjóða og gerðar eru til stjórnarmanna og framkvæmdastjóra rekstrarfélaga verðbréfasjóða. Eins og fram kemur í 8. mgr. 52. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, þurfa framkvæmdastjórar og stjórnarmenn á hverjum tíma að uppfylla hæfisskilyrði ákvæðisins og 52. gr. a. Fjármálaeftirlitið getur á hverjum tíma tekið hæfi framkvæmdastjóra og stjórnarmanna til sérstakrar skoðunar.
Starfsmenn sem bera ábyrgð á lykilstarfssviðum skulu hafa gott orðspor og hafa viðeigandi þekkingu með hliðsjón af starfsemi félagsins. Hér eru því gerðar minni kröfur til þessara starfsmanna rekstraraðila en gerðar eru til stjórnar og framkvæmdastjóra. Við mat Fjármálaeftirlitsins ber að horfa til þeirra sjóða sem rekstraraðili rekur, uppsetningu þeirra og aðra starfsemi rekstraraðila. Til að mynda má ætla að stjórnandi starfssviðs sem ber ábyrgð á eignastýringu sjóða sem að meginstefnu stunda verðbréfaviðskipti eða eignastýringu, hafi rekstraraðili viðbótarstarfsheimildir skv. 3. mgr. 9. gr., skuli hafa lokið prófi í verðbréfaviðskiptum, sbr. til hliðsjónar 53. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Í 2. mgr. er kveðið á um tilkynningarskyldu rekstraraðila til Fjármálaeftirlitsins en hún á við þegar aðili tekur sæti sem stjórnarmaður, framkvæmdastjóri eða stjórnandi lykilsstarfssviða og á þeim tíma sem viðkomandi gegnir því starfi. Með breytingum er þannig auk mannabreytinga átt við breytingar á aðstæðum svo að hæfisskilyrði viðkomandi aðila kunni að teljast óuppfyllt. Er tilkynningarskylda rekstraraðila því umfangsmeiri en um getur í 7. mgr. 52. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Um 15. gr.
1. mgr. og 2. mgr. innleiða 1. og 2. mgr. 9. gr. AIFMD. Markmið krafna um stofnframlag er að tryggja betur samfelldan og stöðugan rekstur sérhæfðra sjóða. Með eiginfjárgrunni samkvæmt ákvæðinu er átt við eiginfjárgrunn í skilningi laga um fjármálafyrirtæki, þar með innihaldandi frádráttarliði.
3. og 4. mgr. innleiða 3. og 4. mgr. 9. gr. AIFMD.
5. mgr. innleiðir 5. mgr. 9. gr. AIFMD. Ákvæði AIFMD vísar til 21. gr. tilskipunar 2006/49/EB sem innleidd er í ákvæði 84. gr. d laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002. Heimild 6. mgr. 9. gr. AIFMD er ekki nýtt af hálfu Íslands.
6.–7. mgr. innleiða 7. og 8. mgr. 9. gr. AIFMD. Eigið fé rekstraraðila sérhæfðra sjóða skal vera bundið í auðseljanlegum eignum eða eignum sem auðvelt er að breyta í reiðufé á skömmum tíma. Til viðbótar eru settar fram kröfur um viðbótar eigið fé vegna mögulegrar skaðabótaábyrgðar í tengslum við starfsemi rekstraraðilans en slíkar kröfur eru ekki gerðar til rekstrarfélaga verðbréfasjóða. Rekstrarfélögum verðbréfasjóða sem jafnframt verða með starfsleyfi sem rekstraraðilar sérhæfðra sjóða verður því skylt að auka eigið fé sitt og lúta skilyrðum um bindingu þess.
8. mgr. innleiðir 10. mgr. 9. gr. AIFMD en að undanskilinni 6.–7. mgr. og stjórnvaldsfyrirmælum settum á grundvelli ákvæðisins á ákvæðið ekki við um rekstrarfélög sérhæfðra sjóða sem jafnframt eru rekstrarfélög verðbréfasjóða.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar stofnframlag og eigið fé, sbr. 9. mgr. 9. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 16. gr.
1. mgr. er nánast samhljóða orðalagi 1. mgr. 40. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002. Greinin kveður á um tilkynningarskyldu aðila vegna fyrirhugaðra breytinga á eignarhlut í rekstraraðila sem fara yfir tilgreind mörk.
2. mgr. byggir á 1. mgr. 48. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002. Greinin kveður á um tilkynningarskyldu aðila vegna fyrirhugaðra breytinga á eignarhlut í rekstraraðila sem fara undir tilgreind mörk.
Í 3. mgr. er lagt til að ákvæði VI. kafla laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, verði látin gilda um meðferð virkra eignarhluta í rekstraraðilum eftir því sem við á. Fjármálaeftirlitinu ber því meðal annars að meta hæfi þeirra aðila sem fara með virka eignarhluti í rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Samkvæmt 117. gr. skal kveða á um nánari reglur um virka eignarhluti í rekstraraðila sérhæfðra sjóða í stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 17. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 10. gr. AIFMD. Lagt er til að rekstraraðili upplýsi Fjármálaeftirlitið um áætlaðar breytingar á aðstæðum eða starfsemi sem máli skipta áður en þær breytingar koma til framkvæmda ef um er að ræða breytingu á upplýsingum sem Fjármálaeftirlitið hefur móttekið í tengslum við veitingu starfsleyfis. Ganga má út frá því að til verulegra breytinga teljist a.m.k. sérhverjar breytingar á þeim upplýsingum sem veittar hafa verið Fjármálaeftirlitinu skv. 1. mgr. 10. gr. og 1.–2. tölul. 2. mgr. 10. gr.
Sú viðbót er lögð til við þá skyldu sem AIFMD kveður á um að ófyrirséðar breytingar skuli tilkynna Fjármálaeftirlitinu án tafar. Er það í samræmi við lokamálslið 1. mgr. 15. gr. danskra laga um sérhæfða sjóði (d. lov om forvaltere af alternative investeringsfonde m.v.) nr. 568 frá 12. júní 2013.
Kveðið er á um sektarheimild í XI. kafla frumvarpsins uppfylli rekstraraðili ekki skilyrði 1. mgr. um tilkynningu fyrir fram þegar það á við. Ákvæðið varðar tilkynningarskyldu sem hvílir á rekstraraðila, jafnvel þótt rekstraraðili hafi ekki sjálfur umsjón með breytingunum. Skilyrði sektar eru annars vegar þau að um sé að ræða upplýsingar sem umsókn um starfsleyfi byggir á og hins vegar að um verulega breytingu sé að ræða. Við mat á því hvort um verulega breytingu er að ræða skiptir máli hvort breytingin gæti hafa haft þýðingu fyrir mat Fjármálaeftirlitsins á veitingu starfsleyfis skv. 13. gr. Sektarheimildin á við í báðum tilvikum, í tilviki áætlaðra breytinga, ef rekstraraðili hefur ekki tilkynnt Fjármálaeftirlitinu fyrir fram, og í tilviki ófyrirséðra breytinga, ef rekstraraðili tilkynnir Fjármálaeftirlitinu ekki um þær án tafar.
2. og 3. mgr. innleiða 1. málsl. 2. mgr. 10. gr. AIFMD. Fjármálaeftirlitinu er ekki skylt að samþykkja þær breytingar sem upplýst er um í tilkynningu rekstraraðila og hefur heimild til þess að hafna þeim breytingum, setja á þær takmarkanir og, í tilviki ófyrirséðra breytinga sem hafa komið til framkvæmda, að krefjast þess að þær verði færðar til baka. Geti Fjármálaeftirlitið ekki samþykkt þær breytingar sem upplýsingarnar skv. 1. mgr. varða ber Fjármálaeftirlitinu að tilkynna rekstraraðila slíkt innan mánaðar frá móttöku tilkynningar rekstraraðila eða innan tveggja mánaða teljist það nauðsynlegt vegna málsins. Fjármálaeftirlitinu er einungis heimilt að hafna breytingunum ef þær eru ekki í samræmi við ákvæði frumvarps þessa eða stjórnvaldsfyrirmæla settum á grundvelli þeirra.
4. mgr. innleiðir lokamálslið 2. mgr. 10. gr. AIFMD. Sendi Fjármálaeftirlitið rekstraraðila ekki tilkynningu innan tímaramma 3. mgr. skal rekstraraðili ráðast í viðkomandi breytingar eða halda þeim hafi ófyrirséðar breytingar þegar komið til framkvæmda. Þannig hvílir skylda á rekstraraðila að framkvæma þær breytingar sem hann hefur tilkynnt Fjármálaeftirlitinu. Ákvæðið er nauðsynlegt til þess að tryggja að Fjármálaeftirlitið sé upplýst um hvaða starfsemi rekstraraðili sinnir. Í ákvæði AIFMD er ekki kveðið á um tímamörk þessarar skyldu rekstraraðila en rétt þótti að setja föst tólf mánaða tímamörk. Þrátt fyrir að rekstraraðilar séu undirorpnir gagnsæiskröfum skv. V. kafla frumvarpsins þykir eðlilegt að kveðið sé á um tímamörk þar sem mat Fjármálaeftirlitsins á breytingu og þar með umfangi starfsleyfis byggir á ákveðnum forsendum sem gefnar eru upp við tilkynningu rekstraraðila. Það viðmið á t.d. samleið með 2. tölul. 1. mgr. 18. gr. frumvarps þessa um tímamörk þess að hefja rekstur sjóða eftir að leyfi Fjármálaeftirlitsins hefur fengist.
5. mgr. kveður á um skyldu rekstraraðila til þess að tilkynna Fjármálaeftirlitinu um stofnun eða slit sjóða eftir á eða innan 5 virkra daga frá atburði. Er um að ræða viðbót við þá skyldu sem er að finna í AIFMD hvað varðar verulegar breytingar umfram gildissvið starfsleyfis en tilskipunin kveður einungis á um lágmarkskröfur sem gera á til rekstraraðila. Þá er tekinn allur vafi af því að stofnun nýrra sjóða eða sjóðsdeilda sem ekki falla undir gildissvið starfsleyfis rekstraraðila teljist veruleg breyting sem tilkynna ber Fjármálaeftirlitinu fyrir fram, sbr. 1. mgr. 5. mgr. er sama efnis og ákvæði 4. mgr. 15. gr. danskra laga um sérhæfða sjóði (d. lov om forvaltere af alternative investeringsfonde m.v.) nr. 568 frá 12. júní 2013.
Um 18. gr.
Þar sem um mjög íþyngjandi ákvörðun er að ræða gagnvart rekstraraðila og þeim sérhæfðu sjóðum sem tilnefnt hafa viðkomandi rekstraraðila er gert ráð fyrir að ákvörðun Fjármálaeftirlitsins um afturköllun verði einungis í kjölfar þess að rekstraraðila hafi verið veittur ákveðinn frestur til úrbóta og að rekstraraðili hafi ekki brugðist við slíku. Það gildir þó ekki ef um er að ræða mjög alvarleg tilvik, t.d. ef um er að ræða alvarleg og ítrekuð brot á ákvæðum frumvarps þessa.
Til þessa ákvæðis er vísað í 98. gr. um heimildir Fjármálaeftirlitsins.
Um 19. gr.
Í 1. tölul. 1. mgr. er kveðið á um skyldu rekstraraðila til að viðhafa eðlilega og heilbrigða viðskiptahætti og venjur í starfsemi sinni. Gert er ráð fyrir að Fjármálaeftirlitið hafi eftirlit með starfsemi rekstraraðila og að um eftirlitið fari samkvæmt ákvæðum laga um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi. Samkvæmt þeim skal Fjármálaeftirlitið meðal annars fylgjast með því að starfsemi eftirlitsskyldra aðila sé í samræmi við heilbrigða og eðlilega viðskiptahætti. Við skýringu á því hvað felst í hugtökunum eðlilegir og heilbrigðir viðskiptahættir og venjur verður bæði litið til laga, siðareglna og viðtekinna venja. Þá geta ákvæði reglugerða og reglur og tilmæli Fjármálaeftirlitsins veitt leiðbeiningu hvað þetta varðar.
1–5. tölul. 1. mgr. innleiða a–f-lið 1. mgr. 12. gr. AIFMD. Í ákvæðinu eru settar fram almennar kröfur til starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða. 1. og 2. tölul. gera lágmarkskröfur til starfshátta rekstraraðila. Í 2. tölul. er gerð krafa um að starfsmenn rekstraraðila hafi til að bera og beiti getu og þekkingu sinni sem nauðsynleg er til þess að starfsemi rekstraraðila verði sinnt með tilhlýðilegum hætti. Þetta tekur þannig til mannauðs, tæknibúnaðar, viðskiptaferla o.fl. Í 3. tölul. er gerð krafa um að rekstraraðili grípi til sanngjarnra ráðstafana til að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra. Þannig er ekki unnt að gera þá kröfu til rekstraraðila að hann grípi til allra mögulegra ráðstafana heldur ber honum að vega og meta raunhæfar ráðstafanir. Komist rekstraraðili ekki hjá hagsmunaárekstrum ber honum að grípa til ráðstafana í samræmi við 3. tölul. ákvæðisins.
2. mgr. innleiðir 2. undirgrein 1. mgr. 12. gr. AIFMD. Kröfur um að um mismunandi réttindi fjárfesta skuli getið í reglum sérhæfðs sjóðs eða eftir atvikum samþykktum eru gerðar í þeim tilgangi að tryggja að fjárfestar séu upplýstir með tryggilegum hætti um að einhverjir fjárfestar eigi réttindi umfram aðra.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar efni 1. mgr. 12. gr. tilskipunarinnar. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
3. mgr. innleiðir 18. gr. AIFMD. Í ákvæðinu eru gerðar almennar kröfur er lúta að mannauði, aðstöðu og tæknibúnaði rekstraraðila. Við mat á því hvað telst viðeigandi mannauður og tæknigeta rekstraraðila ber að taka mið af eðli og tegund þeirra sérhæfðu sjóða sem rekstraraðilinn rekur.
Meðal þeirra krafna sem ákvæðið gerir er að til staðar séu tryggir verkferlar fyrir stjórnun og reikningsskil, eftirlit sé með rafrænni gagnavinnslu og öryggiskröfum fylgt og rekstraraðili sé með fullnægjandi innra eftirlit. Innra eftirlit rekstraraðila þarf að vera skilvirkt og tryggja að sérhæfðir sjóðir sem rekstraraðilinn rekur fjárfesti til samræmis við reglur hvers sjóðs og viðeigandi löggjöf. Ákvæðið gerir einnig ráð fyrir að innan rekstraraðila sé regluvarsla og innri endurskoðun. Í ákvæðinu felst einnig sú regla að rekstraraðili skal setja sér reglur um verðbréfaviðskipti.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar efni 18. gr. tilskipunarinnar um kröfur sem gerðar eru til innra eftirlits. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Kveðið er á um sektarheimild í XI. kafla frumvarpsins uppfylli rekstraraðili ekki skilyrði ákvæðisins.
Um 20. gr.
Ákvæðið sækir fyrirmynd til 58. og 59. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Um 21. gr.
1.–3. mgr. innleiða 1. málsl. 13. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er kveðið á um að rekstraraðili skuli setja sér stefnu um starfskjör, þar á meðal kaupauka og starfslokasamninga, sem samræmist 4. mgr. Þar sem rekstraraðila ber að vera hlutafélag, sbr. 6. tölul. 11. gr. frumvarpsins, gilda starfskjaraákvæði hlutafélagalaga, nr. 2/1995, um rekstraraðila yfir tilteknum fjárhæðarmörkum, sbr. 79. gr. a þeirra laga, en ákvæðið tekur til greiðslna til forstjóra og annarra æðstu stjórnenda og stjórnarmanna. Lagt er til að þær formreglur nái einnig til þeirra sjóða sem reka sig sjálfir, eftir því sem við á. Þá er lagt til að starfskjarastefna nái, auk stjórnarmanna, forstjóra og æðstu stjórnenda, til allra þeirra starfsmanna sem nefndir eru í 3. mgr. ákvæðisins, í samræmi við 1. mgr. 13. gr. AIFMD.
Til þessa hefur íslensk löggjöf ekki verið færð til samræmis við breytingar sem hafa orðið á Evrópulöggjöf hvað varðar starfskjarastefnu fjármálafyrirtækja og lágmarkskröfur til þeirra, sbr. tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2013/36/ESB frá 26. júní 2013 um aðgang að starfsemi lánastofnana og varfærniseftirlit með lánastofnunum og fjárfestingarfyrirtækjum, um breytingu á tilskipun 2002/87/EB og um niðurfellingu á tilskipunum 2006/48/EB og 2006/49/EB (CRD IV) og hvað varðar rekstrarfélög verðbréfasjóða, sbr. tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2014/91/ESB frá 23. júlí 2014 um breytingu á tilskipun 2009/65/EB um samræmingu á lögum og stjórnsýslufyrirmælum um verðbréfasjóði að því er varðar störf vörsluaðila, starfskjarastefnu og viðurlög (UCITS V). UCITS V var tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 frá 9. febrúar 2018 en CRD IV með ákvörðun nr. 79/2019 frá 29. mars 2019. Unnið er að innleiðingu þeirra reglna í landsrétt.
Til að tryggja samræmi reglna á sjóðamarkaði, þ.e. sér í lagi þannig að rekstrarfélög verðbréfasjóða og rekstraraðilar sérhæfðra sjóða verði undirorpnir sömu reglum um kaupauka og starfslokasamninga og til þess að tímabundin óvissa skapist ekki við framkvæmd mismunandi reglna, er lagt til að í frumvarpi þessu verði vísað til núverandi kaupaukareglna í lögum um fjármálafyrirtæki sem gilda um rekstrarfélög verðbréfasjóða og önnur fjármálafyrirtæki. Því er lagt til að viðauki II við AIFMD sem kveður á um meginreglur um efni og innihald starfskjarastefnu rekstraraðila, svo sem um starfskjaranefndir, taki ekki gildi hér á landi að svo stöddu. Skal rekstraraðila þó heimilt að taka mið af þeim meginreglum við gerð stefnu sinnar sem og viðmiðunarreglum ESMA um starfskjarastefnur, sbr. 2. mgr. 13. gr. AIFMD.
Í 4. mgr. er vísað til þess að 57. gr. a og 57. gr. b laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, gildi um kaupaukakerfi starfsmanna og stjórnarmanna sem og starfslokasamninga starfsmanna rekstraraðila sérhæfðra sjóða. Þannig verði rekstraraðila sérhæfðra sjóða heimilt að ákvarða starfsmönnum kaupauka eins og þar er nánar kveðið á um sem má að hámarki vera 25% af árslaunum viðkomandi án kaupauka á ársgrundvelli en óheimilt verði að veita stjórnarmönnum og starfsmönnum sem starfa við áhættustýringu, innri endurskoðun eða regluvörslu kaupauka.
Um 22. gr.
1. mgr. innleiðir 2. undirgrein 1. mgr. 14. gr. AIFMD. Rekstraraðili sérhæfðra sjóða skal gera allar sanngjarnar ráðstafanir til að greina, koma í veg fyrir, stýra og vakta hagsmunaárekstra, þar á meðal setja stefnu og verkferla um slíkt. Með ráðstöfunum er átt við skipulag, umsýslu og starfsemi rekstraraðila að öðru leyti.
2. mgr. innleiðir 1. undirgrein 1. mgr. 14. gr. AIFMD. Með 1. tölul. er átt við hagsmunaárekstur á milli rekstraraðila og sérhæfðs sjóðs í rekstri hans eða fjárfesta. Ákvæðið tekur einnig til aðila sem tengjast rekstraraðila. Skilgreiningu á hugtakinu yfirráð er að finna í 37. tölul. 3. gr. Þannig getur verið um að ræða eiganda rekstraraðila sem getur haft veruleg áhrif á hann. Með 2. tölul. er átt við hagsmunaárekstur á milli sérhæfðs sjóðs eða fjárfesta og annarra sjóða sem rekstraraðili rekur eða fjárfesta þeirra. Þannig er um að ræða innbyrðis hagsmunaárekstra á milli sjóða sem eru í rekstri rekstraraðila. Með 3. tölul. er átt við það tilvik ef rekstraraðili á aðra viðskiptamenn en 1. eða 2. tölul. tekur til að einnig eigi að grípa til ráðstafana m.t.t. hagsmunaárekstra á milli sérhæfðs sjóðs í rekstri hans og annarra viðskiptamanna. Með 4. tölul. er átt við innbyrðis hagsmunaárekstra annarra viðskiptamanna rekstraraðila.
3. mgr. innleiðir 3. undirgrein 1. mgr. 14. gr. AIFMD. Sem dæmi um ráðstafanir rekstraraðila sem geta komið í veg fyrir hagsmunaárekstra má t.d. nefna að skipulag starfsemi hans sé með þeim hætti að þar sem gæti komið upp hagsmunaárekstur heyri ekki undir sama ábyrgðaraðila. Eftirlitseiningum ber t.d. ekki að heyra undir aðila sem bera ábyrgð á þeim verkefnum sem þær hafa eftirlit með.
4. mgr. innleiðir 2. mgr. 14. gr. AIFMD. Séu ráðstafanir skv. 1.–3. mgr. ekki nægar til þess að tryggja að hætta á að hagsmunir fjárfesta í sérhæfðum sjóði skerðist vegna þeirra ber rekstraraðila að upplýsa þá um það áður en rekstraraðili sinnir sérhverjum viðskiptum fyrir þá fjárfesta. Fjárfesti er þannig gefið tækifæri til þess að meta hvort hann vilji enn að rekstraraðili sinni verkefnum fyrir hann. Upplýsingarnar sem rekstraraðila ber að veita fjárfestum verða að vera fullnægjandi til þess að fjárfestar geti metið hvort viðkomandi hagsmunaárekstrar geti leitt til tjóns fyrir þá. Þó að rekstraraðili hafi upplýst fjárfesta um hugsanlega hagsmunaárekstra skv. 4. mgr. firrir það hann ekki ábyrgð á þeirri skyldu að bregðast við hagsmunaárekstrum sem kunna að koma upp í samræmi við frumvarp þetta.
5. mgr. innleiðir 3. mgr. 14. gr. AIFMD en í málsgreininni er kveðið á um hvað gildi ef rekstraraðili sérhæfðs sjóðs nýtir sér þjónustu aðalmiðlara. Ef framsal eða önnur ráðstöfun eigna sérhæfðs sjóðs er heimil skal um það getið í samningi við aðalmiðlara og skal slíkt jafnframt vera í samræmi við reglur sjóðs. Rekstraraðili skal við val á aðalmiðlara sýna aðgætni og velja hann á grundvelli þekkingar hans og af kostgæfni.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um tegundir hagsmunaárekstra og ráðstafanir sem rekstraraðila ber að grípa til. Gert er ráð fyrir að sú reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 23. gr.
1. mgr. innleiðir 1. undirgrein 1. mgr. 15. gr. AIFMD þar sem tekið er fram að rekstraraðilar skuli aðskilja starfsemi áhættustýringar frá öðrum rekstrareiningum, þ.m.t. eignastýringu sjóða. Varðar sá aðskilnaður bæði skipulag og starfsemi rekstraraðila. Rekstraraðili skal hafa, og geta sýnt fram á að hann hafi, gripið til ráðstafana sem koma í veg fyrir hagsmunaárekstra, tryggi sjálfstæði og að áhættustýring sé virk og í samræmi við ákvæðið. 6. mgr. kveður sérstaklega á um eftirlit Fjármálaeftirlitsins með þessum þætti.
2. og 3. mgr. innleiða 2. mgr. 15. gr. AIFMD eins og henni hefur verið breytt með 1. tölul. 3. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2013/14 frá 21. maí 2013 sem var tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 þann 9. febrúar 2018. 7. mgr. ákvæðisins kveður sérstaklega á um eftirlit Fjármálaeftirlitsins með þessum þætti.
4. mgr. innleiðir 3. mgr. 15. gr. AIFMD. Felur ákvæðið í sér lágmarkskröfur þeirra verkefna sem útlistaðar eru í 2. mgr. ákvæðisins.
5. mgr. innleiðir 4. mgr. 15. gr. AIFMD. Nefnt ákvæði AIFMD felur í sér undantekningu frá því meginstefi AIFMD að kveða ekki á um fjárfestingarheimildir sérhæfðra sjóða. Það setur þá skyldu á rekstraraðila að ákveða hámark vogunar sérhæfðra sjóða sem hann rekur og að hvaða leyti unnt er að ráðstafa með einhverjum hætti veðtryggingum og ábyrgðum sem veittar hafa verið í tengslum við fyrirkomulag vogunar. Rekstraraðila ber að upplýsa um vogun í kynningarefni ( offering documents) skv. 4. mgr. 23. gr. Hámark heimillar vogunar sjóðs ætti að miða meðal annars við fjárfestingarstefnu, tegund sjóðs og tegund vogunar og hafa hliðsjón af veðum. Samkvæmt 3. mgr. 49. gr. verður Fjármálaeftirlitinu heimilt að takmarka vogun m.t.t. kerfisáhættu, þ.e. setja hámark á þá vogun sem rekstraraðili sérhæfðra sjóða getur notað.
6. mgr. innleiðir 2. undirgrein 1. mgr. 15. gr. AIFMD.
7. mgr. innleiðir 2. tölul. 3. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2013/14 frá 21. maí 2013 sem var tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 þann 9. febrúar 2018.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um áhættustýringu, sbr. heimildarákvæði 5. mgr. 15. gr. AIFMD. Með 3. tölul. 3. gr. tilskipunar 2013/14 var bætt við reglugerðarheimild framkvæmdastjórnarinnar í nefndu ákvæði AIFMD. Gert er ráð fyrir að reglugerðin verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 24. gr.
Rétt þykir að kveðið verði á um takmörkun ákvæðisins í lögum en að öðru leyti verði ákvæði reglugerðar framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 sem varða framangreint innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 25. gr.
1. mgr. innleiðir fyrri hluta 1. undirgreinar 1. mgr. 16. gr. AIFMD. Með ákvæðinu er gerð krafa um lausafjárstýringu sérhæfðra sjóða að undanskildum þeim sem eru hvort tveggja óvogaðir og lokaðir ( closed-ended). Tilgangur þess er að tryggja að fjárfestar geti innleyst fjárfestingu sína í samræmi við innlausnarstefnu sérhæfðs sjóðs og til að takmarka líkur á greiðsluerfiðleikum sjóðs.
2. og 3. mgr. innleiða seinni hluta 1. undirgreinar og 2. undirgrein 1. mgr. 16. gr. AIFMD. Rekstraraðila ber að fylgjast með lausafjáráhættu sérhæfðs sjóðs og framkvæma reglulega álagspróf til að geta lagt mat á lausafjáráhættu sjóðsins þannig að lausafjársnið sjóðsins ( liquidity profile) uppfylli skuldbindingar hans, það sé t.d. í samræmi við fjárfestingarloforð og innlausnarheimildir sjóðsins.
4. mgr. innleiðir 2. mgr. 16. gr. AIFMD.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um lausafjárstýringu, sbr. heimildarákvæði 3. mgr. 16. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 26. gr.
4. mgr. innleiðir 2.–4. undirgrein 3. mgr. 19. gr. AIFMD. Samkvæmt ákvæðinu skal framkvæma verðmat á lokuðum sérhæfðum sjóð ef fjárhæð útgefinna hlutdeildarskírteina eða hluta hækkar eða lækkar. Ef hreyfingar verða á hlutdeildarskírteinum eða hlutum í slíkum sjóð er mikilvægt fyrir alla haghafa að slíkar upplýsingar liggi fyrir.
5. mgr. innleiðir 8. mgr. 19. gr. AIFMD.
6. mgr. innleiðir 5. undirgrein 3. mgr. 19. gr. AIFMD.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um fullnægjandi verkferli verðmats og tíðni útreiknings í tilviki opinna sjóða, sbr. heimildarákvæði 19. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 27. gr.
2. mgr. innleiðir 2. undirgrein 4. mgr. 19. gr. AIFMD.
3. mgr. innleiðir 5. mgr. 19. gr. AIFMD. Í 1. tölul. er gert að skilyrði að ytri matsaðili skuli undirorpinn skyldubundinni skráningu eða sé bundinn siðareglum viðkomandi starfsgreinar. Í 3. tölul. er vísað til 1.–4. mgr. 29. gr. um útvistun en þar með er einnig átt við þær reglur stjórnvaldsfyrirmæla sem útfæra nánar þau ákvæði.
4.–7. mgr. innleiða 6.–9. mgr. 19. gr. AIFMD.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um ytri matsaðila, sbr. heimildarákvæði 19. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 28. gr.
Um 29 .gr.
2. mgr. innleiðir hluta 1. mgr. 20. gr. AIFMD. Markmið málsgreinarinnar er að tryggja að Fjármálaeftirlitið hafi möguleika til þess að grípa inn í áður en samningur um útvistun kemur til framkvæmda.
3. mgr. innleiðir b–f-liði 1. mgr. 20. gr. AIFMD. 2. tölul. varðar eignastýringu ( asset management) sem hefur aðra merkingu en eignastýring sjóða ( portfolio management). Útvistunaraðilar með staðfestu hér á landi þyrftu þannig að hafa heimild til eignastýringar á grundvelli laga um fjármálafyrirtæki og myndu sæta eftirliti Fjármálaeftirlitsins. Ákveðið var af hálfu Íslands að gera ríkari kröfur m.t.t. innleiðingar á c-lið 1. mgr. 20. gr. AIFMD og takmarka möguleika til útvistunar á áhættustýringu og eignastýringu til aðila sem ekki hafa heimild til eignastýringar og eru undir eftirliti.
4. mgr. innleiðir 2. mgr. 20. gr. AIFMD. Í 1. tölul. er kveðið á um að óheimilt sé að útvista eignastýringu sjóðs eða áhættustýringu til vörsluaðila eða útvistunaraðila hans. Helgast það fyrst og fremst af hlutverki vörsluaðila sem er að tryggja að eignir sérhæfðs sjóðs séu raunverulega til staðar. Hlutverk vörsluaðila er meðal annars að skilja eignir sjóðs frá stjórnendum sérhæfðs sjóðs en slíkur aðskilnaður væri ekki mögulegur ef vörsluaðili færi með verkefni á sviði eigna- eða áhættustýringar. 2. tölul. ákvæðisins varðar ekki sérstakan aðila heldur sérhvern þann sem kann að lenda í hagsmunaárekstri við rekstraraðila eða fjárfesta sjóðsins. Rekstraraðili sem hyggst útvista verkefnum sínum er þannig skylt að meta hvort viðkomandi aðili hafi hagsmuni sem andstæðir eru þeim aðilum. Ef um mögulega hagsmunaárekstra er að ræða ber rekstraraðila að meta hvort skilyrði töluliðarins séu uppfyllt. Upplýsingar til fjárfesta ber að gefa á þann hátt að þeir geti metið hvort hagsmuna þeirra sé gætt með fullnægjandi hætti.
5. mgr. innleiðir aðra undirgrein 5. mgr. 20. gr. AIFMD. Með ákvæðinu er lögð ákveðin umsjónarskylda á rekstraraðila með útvistunaraðila sem er í samræmi við að ábyrgðin haldi áfram að hvíla hjá rekstraraðila þrátt fyrir útvistun, sbr. 31. gr. Ákvæðið leggur þannig skyldu á rekstraraðila að hafa þekkingu og getu til þess að geta haft eftirlit með útvistunaraðila með skilvirkum hætti.
6. mgr. innleiðir seinni málslið 3. mgr. 20. gr. AIFMD. Þrátt fyrir útvistun verður rekstraraðili að teljast sinna rekstri sérhæfðra sjóða.
Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um skilyrði útvistunar og hvenær rekstraraðili teljist ekki lengur reka sérhæfðan sjóð vegna útvistunar, sbr. heimildarákvæði 7. mgr. 20. gr. AIFMD. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 30 .gr.
Mat rekstraraðila vegna keðjuútvistunar er að grunninum til hið sama og mat það sem rekstraraðilinn skal inna af hendi við eigin útvistun til útvistunaraðila. Ákvæði AIFMD kveða á um að 1. mgr. 20. gr. AIFMD gildi um keðjuútvistun en það ákvæði er innleitt í 1.–3. mgr. 29. gr. Þannig ber rekstraraðila að tryggja að við keðjuútvistun séu kröfur sem gerðar eru í 1.–3. mgr. 29. gr. einnig uppfylltar. Þá ber rekstraraðila að tryggja að slík keðjuútvistun sé til hagsbóta fyrir viðkomandi sérhæfðan sjóð. Þá skal rekstraraðili tryggja að keðjuútvistunin hindri ekki skilvirkt eftirlit með rekstraraðila og sérhæfðum sjóðum. Ætla má að meiri kröfur verði gerðar til þess að hlutlægar ástæður liggi fyrir útvistun í tilviki keðjuútvistunar.
Þá er í 5. mgr. 20. gr. tilskipunarinnar kveðið á um að óheimilt sé að keðjuútvista eignastýringu sjóðs eða áhættustýringu til vörsluaðila eða útvistunaraðila vörsluaðila eða sérhvers annars aðila ef hagsmunir hans kunna að rekast á hagsmuni rekstraraðila eða fjárfesta sérhæfðs sjóð nema sá aðili hafi gert viðeigandi ráðstafanir til að takmarka hugsanlega hagsmunaárekstra. Ákvæðið er samhljóða því ákvæði sem innleitt er í 4. mgr. 29. gr.
2.–3. mgr. innleiðir seinni undirgrein 5. mgr. og 6. mgr. 20. gr. AIFMD.
Um 31 .gr.
Um 32. gr.
1. mgr. mælir fyrir um skyldu rekstraraðila sérhæfðra sjóða til að tryggja að vörsluaðili sé fyrir hvern sjóð í rekstri hans. Sá vörsluaðili sem valinn er fyrir sérhæfðan sjóð skal vera vörsluaðili allra deilda viðkomandi sjóðs. Rekstraraðila verður einungis heimilt að semja við einn vörsluaðila fyrir hvern sjóð. Ákvæðið stuðlar að fjárfestavernd með því að tryggja að allir sérhæfðir sjóðir hafi vörsluaðila sem ber ákveðnar skyldur sem mælt er fyrir um í IV. kafla. Brot á þessu ákvæði getur varðar stjórnvaldssektum, sbr. XI. kafla frumvarpsins. Einnig gæti rekstraraðili borið bótaábyrgð gagnvart þriðja manni vanræki rekstraraðili þessa skyldu sína.
Í 2. mgr. er kveðið á um að samningur við vörsluaðila skuli vera skriflegur. Það er æðsta stjórn sérhæfðs sjóðs sem ber að velja viðkomandi vörsluaðila og gera við hann samning. Í 2. mgr. er jafnframt kveðið á um að vörslusamningur skuli meðal annars innihalda ákvæði um upplýsingagjöf til vörsluaðila svo honum sé unnt að rækja starfa sinn í samræmi ákvæði frumvarps þessa. Vörslusamningur skal þá einnig innihalda lýsingu á hlutverki vörsluaðila og skyldum vörsluaðila.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar að efni og inntaki vörslusamninga. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 33. gr.
1. tölul. 1. mgr. innleiðir a-lið 3. mgr. 21. gr. AIFMD. Ákvæði a-liðar vísar til lánastofnana innan EES og með starfsleyfi samkvæmt tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2006/48/EB. Nefnd Evrópugerð var innleidd í íslenskan rétt með lögum um fjármálafyrirtæki og er um skilgreiningu á hugtakinu lánastofnun því vísað til þeirra laga. Ekki er gert að skilyrði að lánastofnunin sé stofnsett eða með staðfestu hér á landi, vörsluaðilar geta því verið lánastofnanir sem eru með skráða starfsstöð innan EES.
2. tölul. 1. mgr. innleiðir b-lið 3. mgr. 21. gr. AIFMD. Ákvæði þess liðar vísar til verðbréfafyrirtækja innan EES sem bundin eru af reglum um eiginfjárkröfur og áhættugrunn fjármálafyrirtækja í samræmi við ákvæði tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2006/49/EC og eru með starfsleyfi í samræmi við reglur tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2004/39/EC (MiFID I) auk tiltekinna viðbótarstarfsheimilda. Þannig geta vörsluaðilar verið verðbréfafyrirtæki sem eru með skráða starfsstöð innan EES. Eins og með lánastofnanir er ekki gerð krafa um að viðkomandi verðbréfafyrirtæki sé með staðfestu á Íslandi eða stofnsett hér. Verðbréfafyrirtæki skal því jafnframt hafa leyfi til að sinna viðbótarþjónustu í samræmi við a-lið 2. tölul. 1. mgr. 25. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, þ.e. vörslu og umsýslu fjármálagerninga fyrir reikning viðskiptavina í samræmi við lög um verðbréfaviðskipti. Hér undir fellur meðal annars varsla á hlutabréfum viðskiptavinar, hvort sem þau eru rafrænt skráð eða ekki. Þá ber verðbréfafyrirtækjum sem gegna hlutverki vörsluaðila ávallt að uppfylla skilyrði um eigið fé en það má aldrei vera minna en fjárhæð stofnframlags samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki.
3. tölul. 1. mgr. innleiðir c-lið 3. mgr. 21. gr. AIFMD.
2. mgr. innleiðir þriðju undirgrein 3. mgr. 21. gr. AIFMD. Ákvæðið, sem er heimildarákvæði, mælir fyrir um að aðildarríki geti að tilteknum skilyrðum gættum heimilað að vörsluaðili sé annar en lánastofnun eða verðbréfafyrirtæki. Vörsluaðilar þurfa því ekki að teljast til fjármálafyrirtækja. Skilur hér á milli frumvarps þessa og löggjafar um verðbréfasjóði sem byggir á UCITS regluverkinu. Sérhæfðir sjóðir geta fjárfest í fastafjármunum, svo sem fasteignum, skipum eða öðru því sem ekki er unnt að varðveita á vörslureikningi. Fjármálafyrirtæki eru þá ekki endilega hæfust til þess að meta og fara með slíkar eignir. Er því lagt til að öðrum sé heimilt að gegna hlutverki vörsluaðila hvað varðar sérhæfða sjóði sem varða slíkar eignir. Heimildarákvæði AIFMD gerir þau skilyrði meðal annars að viðkomandi aðili sinni vörslustarfsemi sem hluta af atvinnu- eða viðskiptastarfsemi, sé háður lögbundinni skráningu eða hátternisreglum starfsgreinar. Rétt þykir að hér á landi sé Fjármálaeftirlitinu kleift að veita lögmönnum og löggildum endurskoðendum leyfi til að sinna slíku hlutverki vörsluaðila. Þá er gerð krafa um að slíkur vörsluaðili hafi fullnægjandi ábyrgðartryggingu sem geri honum kleift að sinna hlutverki sínu sem vörsluaðili og standa undir lögbundinni ábyrgð sem á honum hvílir samkvæmt lögum þessum. Heimildarákvæði AIFMD setur í þessum tilvikum auk þess ákveðin skilyrði í tengslum við viðkomandi sjóð m.t.t. innlausnarréttar og fjárfestingarstefnu sem fram koma í ákvæðinu. Uppfylli sérhæfður sjóður ekki skilyrði ákvæðisins skal vörsluaðili hans vera valinn í samræmi við 1. mgr. ákvæðisins. Vörsluaðila er í því tilviki hins vegar heimilt útvista verkefnum í samræmi við 41. gr.
3. mgr. kveður á um að um hæfi þeirra sem fá heimild Fjármálaeftirlitsins til þess að gegna hlutverki vörsluaðila fari skv. 2. mgr. greinarinnar.
4. mgr. kveður á um að Fjármálaeftirlitinu beri að halda skrá yfir þá aðila sem veitt hefur verið heimild til þess að gegna hlutverki vörsluaðila og mælir fyrir um umgjörð þess að Fjármálaeftirlitinu sé unnt að afturkalla heimild slíkra aðila.
Um 34. gr.
2. mgr. innleiðir b-lið 4. mgr. 21. gr. AIFMD þar sem sett eru þau skilyrði fyrir því að aðalmiðlari geti verið vörsluaðili sjóðs að nauðsynleg aðgreining starfa sé tryggð. Merkir þetta að hann hafi aðgreint vörslustörf sín frá verkefnum sínum sem miðlari á tilhlýðilegan hátt, bæði hvað varðar verkefni hans og ábyrgð. Felur þetta meðal annars í sér að sömu starfsmenn eða deildir mega ekki framkvæma bæði verkefni miðlara og vörslustörf. Þá mega þeir starfsmenn ekki heyra undir sama yfirmann. Þá er og skilyrði að fylgst sé vel með mögulegum hagsmunaárekstrum og felur það í sér að slík vöktun sé ávallt fyrir hendi og hún sé kerfisbundin. Tilgangur ákvæðisins er að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra og að fjárfestar séu upplýstir um mögulega hagsmunaárekstra.
Um 35. gr.
1. mgr. kveður á um að hafi sérhæfður sjóður staðfestu innan EES, þ.m.t. á Íslandi, skuli vörsluaðili hans hafa staðfestu i heimaríki sjóðsins. Merkir þetta að vörsluaðili hafi skráða starfsstöð þar eða útibú, sbr. 29. tölul. 3. gr. Vörsluaðili skal sinna vörslustörfum sínum fyrir sjóðinn í þeirri einingu sem hefur staðfestu í heimaríki sjóðsins. Þetta kemur þó ekki í veg fyrir að vörsluaðili geti útvistað einstökum vörsluverkefnum til þriðja aðila. Hversu umfangsmikil slík útvistun má vera byggir á mati hverju sinni.
2. mgr. kveður á um að sé um að ræða sjóði með staðfestu í ríkjum utan EES skuli vörsluaðili hafa staðfestu annað hvort í því ríki sem sjóðurinn sjálfur hefur staðfestu eða í heimaríki rekstraraðila sjóðsins.
Um 36. gr.
1. tölul. innleiðir a-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD. Sé um að ræða sérhæfðan sjóð með staðfestu í ríki utan EES sem markaðssettur er á Íslandi eða sem rekinn er af rekstraraðila á Íslandi er nauðsynlegt að Seðlabanki Íslands og lögbært yfirvald vörsluaðila hafi gert samstarfs- og upplýsingaskiptasamning. Sé um að ræða sérhæfðan sjóð með staðfestu í ríki utan EES, sem á að markaðssetja í ríkjum innan EES öðrum en Íslandi, er nauðsynlegt að viðkomandi lögbær yfirvöld sérhvers þeirra ríkja og lögbært yfirvald vörsluaðila hafi gert slíka samninga.
Tilgangur nefndra samninga er að tryggja möguleikana á skilvirku eftirliti hvað varðar rekstraraðila og á rekstri viðkomandi sérhæfðs sjóðs. Gert er ráð fyrir að ESMA leggi til drög að stöðluðum samningum við ríki utan EES sem einstaka ríki innan EES geta svo staðfest og skrifað undir fyrir sitt leyti. Það eru fjármálaeftirlit ríkja innan EES sem gera viðkomandi samninga, á Íslandi Seðlabanki Íslands.
2. tölul. innleiðir b-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD. Þannig er gerð sú krafa að vörsluaðili með staðfestu utan EES lúti sambærilegum reglum hvað varðar varfærniskröfur og eftirlit og gildir innan EES. Framkvæmdastjórn ESB hefur í síðustu undirgrein 6. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar að þessu skilyrði. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
3. tölul. innleiðir c-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD. Þannig er gerð sú krafa að það ríki þar sem vörsluaðili hefur staðfestu sé ekki á lista sem útbúinn er af hálfu Framkvæmdahóps um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka ( Financial Action Task Force, FATF) yfir ríki og svæði sem hafa ekki sýnt samstarfsvilja hvað varðar aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Sé ríkið á listanum er jafnframt óheimilt að markaðssetja eða reka slíkan sjóð á Íslandi.
4. tölul. innleiðir d-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD. Í AIFMD er vísað til alþjóðasamnings Efnahags- og framfarastofnunarinnar á sviði skatta ( OECD Model Tax Convention on Income and on Capital), nánar tiltekið skilyrði 26. gr. samningsins.
5. tölul. innleiðir e-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD. Í ákvæðinu kemur fram að tryggt skuli í samningi við vörsluaðila að hann beri sömu ábyrgð gagnvart sérhæfðum sjóði eða fjárfestum hans og kveðið er á um í 41 og 42. gr. frumvarpsins. Þetta hefur þá þýðingu að skriflegur samningur við vörsluaðila, sbr. 2. mgr. 32. gr. , skal innihalda ákvæði um ábyrgð vörsluaðila og þeim samningsákvæðum beri að vera í samræmi við 41. og 42. gr. Í ákvæðinu kemur þá fram að vörsluaðili skal einnig hafa samþykkt með skýrum hætti að hann fari að þeim kröfum sem settar eru fram í 41. gr. Þetta hefur þá þýðingu að vörsluaðilinn skal hafa samþykkt að hann muni ekki útvista hlutverkum sem kveðið er á um í 37.–39. gr., þó þannig að vörsluaðili geti útvistað því hlutverki sem fellur undir 38. gr. um vörslur á fjármálagerningum sé skilyrðum frumvarpsins um útvistun fullnægt. Með ákvæðinu er leitast við að tryggja að ábyrgð vörsluaðila sé sú sama gagnvart sérhæfðum sjóði og fjárfestum, hvort sem vörsluaðili hefur staðfestu innan eða utan EES.
Í annarri undirgrein 6. mgr. 21. gr. AIFMD kemur fram að verði ágreiningur á milli lögbærra yfirvalda um mat annars lögbærs yfirvalds innan EES á því hvort skilyrði í a-, c- eða e-lið 6. mgr. 21. gr. AIFMD (1., 3., eða 5. tölul. þessa ákvæðis) séu uppfyllt getur það lögbæra yfirvald sem í hlut á vísað þeim ágreiningi til Eftirlitsstofnunar EFTA, eða ESMA, eftir því sem við á. Um þessa heimild er kveðið á um í 112. gr. frumvarps þessa.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar því hvað telst skilvirkt eftirlit sem er sambærilegt og hafi sömu áhrif og slík löggjöf innan EES. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 37. gr.
1. mgr. innleiðir hluta fyrri undirgreinar 7. mgr. 21. gr. AIFMD. Þar kemur fram að vörsluaðila ber að vakta sjóðstreymi sérhæfða sjóðsins, að tryggja að greiðslur sem berast frá fjárfestum séu mótteknar og allt reiðufé sé lagt inn á þar til gerða reiðufjárreikninga. Þannig ber að tryggja að allt áskriftarfé eða greiðslur vegna áskriftarloforða vegna hlutdeildarskírteina eða hluta skili sér.
2. mgr. innleiðir hluta fyrri undirgreinar 7. mgr. 21. gr. AIFMD og kveður á um hjá hvaða aðilum slíkir reikningar mega hafa verið stofnaðir. Í nefndri undirgrein AIFMD er vísað í fyrsta lagi til aðila sem nefndir eru í a–c-lið 1. mgr. 18. gr. tilskipunar framkvæmdastjórnar ESB 2006/73/EC sem byggir á tilskipun 2004/39/EB (MiFID I). Um er að ræða seðlabanka, lánastofnun með starfsleyfi samkvæmt þágildandi tilskipun 2000/12/EC og lánastofnun með starfsleyfi í ríki utan EES. Viðkomandi ákvæði tilskipunar framkvæmdastjórnarinnar eru innleidd í íslenskan rétt með 16. gr. reglugerðar um fjárfestavernd og viðskiptahætti fjármálafyrirtækja nr. 995/2007 en þar eru taldir upp seðlabanki, lánastofnun með starfsleyfi í samræmi við lög um fjármálafyrirtæki og viðskiptabanki með starfsleyfi í ríki utan EES. Í öðru lagi er vísað til annarra sambærilegra aðila á viðkomandi markaði þar sem gerð er krafa um reiðufjárreikninga, að því gefnu að viðkomandi aðilar séu undirorpnir varfærnisreglum og eftirliti sambærilegu því sem er innan EES. Þá er vísað í lokamálslið fyrri undirgreinar 7. mgr. 21. gr. AIFMD að slíkir fjármunir skuli varðveittir í samræmi við meginreglur sem settar eru fram í 16. gr. tilskipunar framkvæmdastjórnar ESB 2006/73/EB sem ætlað er að vernda réttindi viðskiptavina í tengslum við fjármálagerninga og fjármuni í eigu þeirra og setur fram kröfur á verðbréfafyrirtæki. Sú grein er innleidd í íslenskan rétt með 14. gr. reglugerðar um fjárfestavernd og viðskiptahætti fjármálafyrirtækja nr. 995/2007.
3. mgr. innleiðir síðari undirgrein 7. mgr. 21. gr. AIFMD.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar að skilyrðum 7. mgr. 21. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 38. gr.
1. mgr. innleiðir a-lið 8. mgr. 21. gr. AIFMD. Samkvæmt ákvæðinu skal vörsluaðili varðveita alla fjármálagerninga sem unnt er að varðveita á reikningi ef unnt er að skrá þá á reikninga, svo sem verðbréf á vörslureikningum. Þá ber vörsluaðila að varðveita áþreifanlega fjármálagerninga sjóðsins sem unnt er að afhenda vörsluaðila. Vörsluaðila ber að tryggja aðgreiningu fjármálagerninga í eigu sjóðsins í bókhaldi vörsluaðila, frá sínum eigin og annarra. Nefndur stafliður AIFMD vísar í þessum efnum til meginreglna þeirra sem fram koma í 16. gr. tilskipunar framkvæmdastjórnar ESB 2006/73/EC. Sú grein er innleidd í íslenskan rétt með 14. gr. reglugerðar um fjárfestavernd og viðskiptahætti fjármálafyrirtækja nr. 995/2007 sem sett er með stoð í lögum um verðbréfaviðskipti. Að vörslur fjármálagerninga sjóðsins séu aðgreindar frá öðrum eignum merkir öðru fremur að verðbréf í eigu sjóðsins mega að meginreglu ekki geymast á safnreikningum heldur eiga að vera á sérstökum vörslureikningum eða varðveittar sérstaklega með öðrum hætti fyrir sjóðinn. Hins vegar kemur reglan ekki í veg fyrir að erlend verðbréf sjóðs séu vörsluð í safnvörslum lánastofnana utan Íslands. Í því tilviki skal æðsta stjórn sjóðsins vera upplýst um slíkt og hafa samþykkt slíkt með skýrum hætti í skriflegum samningi við vörsluaðila.
2. mgr. innleiðir b-lið 8. mgr. 21. gr. AFIMD og kveður á um hlutverk vörsluaðila m.t.t. annarra eigna sjóðsins en fjármálagerninga sem unnt er að varðveita. Hér getur verið um að ræða fasteignir, skip o.fl. Í ákvæðinu kemur fram að vörsluaðili skuli staðreyna eignarhald sjóðs á slíkum eignum á grundvelli upplýsinga frá sjóðnum, rekstraraðila fyrir hönd sjóðsins og upplýsinga á grundvelli annarra utanaðkomandi skjala. Vörsluaðila ber að halda skrá um eignirnar og uppfæra eignaskráningu þessa reglulega. Forsenda þess að vörsluaðili geti rækt hlutverk sitt m.t.t. þessa er að rekstraraðili veiti honum á sérhverjum tíma þær upplýsingar sem nauðsynlegar eru.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar að skilyrðum 8. mgr. 21. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 39. gr.
1. mgr. innleiðir 9. mgr. 21. gr. AIFMD og kveður á um frekari skyldur sem á vörsluaðila hvíla. Þannig skal vörsluaðili meðal annars tryggja að mat á virði eigna sjóðs sé í samræmi við viðeigandi lög og reglur sjóðsins, þar á meðal þá ferla sem kveðið er á um í 26.–28. gr. frumvarpsins. Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta nánar að skilyrðum 9. mgr. 21. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
2. mgr. innleiðir þriðju undirgrein 10. mgr. 21. gr. AIFMD og kveður á um að vörsluaðili geti ekki án undanfarandi samþykkis frá sjóðnum eða rekstraraðila fyrir hans hönd hagnýtt sér eignir sjóðsins, þ.e. selt, veðsett eða ráðstafað með öðrum hætti. Þetta merkir meðal annars að vörsluaðili getur ekki nýtt eignir sjóðsins, svo sem í tilviki verðbréfalána eða í endurhverfum verðbréfasamningum ( repo).
Um 40. gr.
1. mgr. innleiðir hluta fyrstu undirgreinar 10. mgr. 21. gr. AIFMD. Skilyrðið um að vörsluaðili skuli sinna hlutverki sínu af heiðarleika, sanngirni, fagmennsku og óhæði, með hagsmuni sérhæfðs sjóðs og fjárfesta hans að leiðarljósi, setur ákveðin viðmið fyrir hvernig vörsluaðila ber að sinna skyldum sínum. Markmið þessa er að tryggja að eignir sjóðs séu varðveittar með öruggum hætti og að hagsmunum sjóðsins og fjárfesta sé ávallt gert hátt undir höfði.
2. mgr. innleiðir aðra undirgrein 10. mgr. 21. gr. AIFMD. Markmið ákvæðisins er að upplýsa fjárfesta sérhæfðs sjóðs um mögulega hagsmunaárekstra og koma í veg fyrir hagsmunaárekstra á milli vörsluaðila, rekstraraðila, sérhæfðs sjóðs og fjárfesta sjóðsins. Með ákvæðinu er kveðið á um trúnaðarskyldu vörsluaðila gagnvart sérhæfðum sjóði og fjárfestum hans. Vörsluaðili má þannig t.d. ekki gera hagsmunum annarra viðskiptamanna sinna hærra undir höfði en sérhæfða sjóðsins.
Um 41. gr.
Í 1. mgr. er kveðið á um þá meginreglu að vörsluaðila er óheimilt að útvista verkefnum í tengslum við vörsluhlutverk sitt fyrir sérhæfða sjóði. Ákvæðið felur þó í sér undantekningar á þeirri meginreglu. Í ákvæðinu er kveðið á um að heimilt sé að útvista verkefnum sem kveðið er á um í 38. gr. frumvarpsins. Þannig er óheimilt að útvista öðrum verkefnum vörsluaðila, svo sem vöktun á sjóðsstreymi. Útvistun aukaþátta ( supporting tasks), svo sem rekstrar- eða tæknilegra þátta sem vörsluaðila ber að sinna í tengslum við vörsluverkefni sín, er ekki háð takmörkunum samkvæmt ákvæðinu, sbr. 42. lið aðfararorða AIFMD.
1.–4. tölul. 1. mgr. innleiðir 2. undirgrein 11. mgr. 21. gr. AIFMD en þar koma fram þau skilyrði sem þurfa að vera uppfyllt svo útvistun vörsluaðila á verkefnum skv. 38. gr. sé heimil. Í 3. tölul. eru gerðar kröfur til vörsluaðila hvað varðar val á þriðja aðila sem útvista á til. Með tilhlýðilegu eftirliti vörsluaðila skv. 3. tölul. er átt við reglubundnar úttektir ( periodic review) og samtíma eftirlit. Í því skal meðal annars felast eftirlit með útvistuðum verkefnum og hvert sé fyrirkomulag útvistunaraðila við framkvæmd þessara verkefna. Í 40. lið aðfaraorða AIFMD kemur fram að útvistunaraðila sé heimilt að hafa almennan, aðgreindan reikning ( common segregated account) fyrir marga sérhæfða sjóði, svonefndan „sameiginlegan reikning“ ( omnibus account).
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta meðal annars að skyldum útvistunaraðila skv. c-lið 11. mgr. 21. gr. AIFMD og skyldu til aðgreiningar skv. iii-lið d-liðar 11. mgr. 21. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
2. mgr. innleiðir 3. undirgrein 11. mgr. 21. gr. AIFMD og kveður á um skilyrði sem þurfa að vera uppfyllt í því tilviki sem löggjöf viðkomandi ríkis krefst staðbundinna varslna.
3. mgr. innleiðir b-lið 4. mgr. 21. gr. AIFMD. Framsal vörsluaðila á vörsluverkefnum til aðalmiðlara í samræmi við 30. gr. er heimilt séu skilyrði þess ákvæðis og 2. mgr. 34. gr. uppfyllt. Eru skilyrði þessi einkum sett til þess að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra, sbr. 43. lið aðfararorða AIFMD.
4. mgr. innleiðir 4. undirgrein 11. mgr. 21. gr. AIFMD. Útvistunaraðila er heimilt að keðjuútvista ( sub-delegate) að uppfylltum sömu skilyrðum og sett eru fyrir útvistun vörsluaðila. Slík útvistun hefur ekki áhrif á ábyrgð vörsluaðila, sbr. 43. gr.
Að fela stjórnanda uppgjörskerfa fyrir verðbréf vörslu eigna telst ekki útvistun á vörslustarfsemi í skilningi ákvæðis þessa, sbr. tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 98/26/EB frá 19. maí 1998 um endanlegt uppgjör í greiðsluuppgjörskerfum og uppgjörskerfum fyrir verðbréf, eða að fela þjónustustarfsemi af sama toga uppgjörskerfum fyrir verðbréf í þriðja landi, sbr. 5. undirgrein 11. mgr. 21. gr. AIFMD.
Um 42. gr.
1. mgr. innleiðir fyrstu undirgrein og fyrri málslið annarrar undirgreinar 12. mgr. 21. gr. AIFMD. Ábyrgð vörsluaðila er ströng. Vörsluaðili ber ábyrgð á því ef fjármálagerningur í hans vörslum eða vörslum útvistunaraðila glatast. Í þeim tilvikum ber vörsluaðila að leggja fram eins gerninga eða fjárhæð sem svarar virði þeirra gerninga án ástæðulausrar tafar, nema vörsluaðili geti sýnt fram á að skilyrði séu uppfyllt sem firra hann bótaábyrgð, sbr. 2. mgr.
2. mgr. innleiðir síðari málslið annarrar undirgreinar 12. mgr. 21. gr. AIFMD. Orsakist það að fjármálagerningur glatist úr vörslum af utanaðkomandi atviki ber vörsluaðili ekki ábyrgð, að því gættu að það sé ekki hægt að ætlast til með sanngirni að vörsluaðili hafi getað haft stjórn á því og að afleiðingar atviksins hefðu verið þær sömu þrátt fyrir ráðstafanir sem hefði mátt ætla sanngjarnt af vörsluaðila að grípa til. Til dæmis ætti vörsluaðili ekki að geta borið fyrir sig atvik í starfsemi vörsluaðila, svo sem sviksamlegar athafnir starfsmanns vörsluaðila, sbr. og 44. lið aðfararorða AIFMD.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta meðal annars að því hvenær fjármálagerningur teljist glataður og hvenær um óviðráðanleg utanaðkomandi atvik er að ræða sem vörsluaðili ber ekki ábyrgð á. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
3. mgr. innleiðir þriðju undirgrein 12. mgr. 21. gr. AIFMD. Hvað varðar annað tjón sjóðsins en að fjármálagerningur hafi glatast í vörslu ber vörsluaðili hefðbundna sakarábyrgð. Hér getur t.d. verið um að ræða tjón sem verður vegna vanrækslu vörsluaðila við að sannreyna eignarheimildir sjóðsins og skráning eignarréttinda vegna fasteigna.
Um 43. gr.
1.–2. mgr. innleiða 13. gr. AIFMD. Af 1. mgr. leiðir að meginreglan er sú að ábyrgð vörsluaðila gagnvart sérhæfðum sjóði eða fjárfestum hans breytist ekki við útvistun verkefna í samræmi við ákvæði frumvarpsins. Ef vörsluaðili útvistar þannig vörsluverkefnum sínum eða séu þau keðjuútvistuð ber hann eftir sem áður ábyrgð á þeim verkefnum. Í 2. mgr. er þó kveðið á um undanþágur frá meginreglu 1. mgr. hvað varðar það tilvik að fjármálagerningur í eigu sjóðs eða rekstraraðila fyrir hans hönd glatist, að gættum þremur skilyrðum. Vörsluaðili ber sönnunarbyrðina fyrir því að skilyrði þau séu uppfyllt.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 17. mgr. 21. gr. AIFMD heimild til þess að setja framkvæmdagerðir sem lúta meðal annars að því hvenær um hlutlægar ástæður er að ræða til þess að slík ábyrgð sé færð með samningi frá vörsluaðila til útvistunaraðila. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um vörsluaðila. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
3. mgr. innleiðir 14. mgr. 21. gr. og varðar skilyrði ábyrgðartakmörkunar vörsluaðila í því tilviki að löggjöf ríkis leiði til þess að vörslur fjármálagerninga skuli vera hjá svæðisbundnum aðila sem ekki uppfyllir skilyrði 2. mgr. 41. gr. frumvarpsins.
Um 44. gr.
Í ákvæðinu felst að fjárfestir sem orðið hefur fyrir tjóni þar sem fjármálagerningur í vörslu hefur tapast geti milliliðalaust beint bótakröfu sinni að vörsluaðila eða útvistunaraðila sem ábyrgð ber, eftir því sem við á.
Rekstraraðili sérhæfðs sjóðs getur þó einnig sótt þessa kröfu fjárfestis fyrir hans hönd sé slíkt í samræmi við gildandi réttarsamband á milli fjárfestis, rekstraraðila og vörsluaðila.
Um 45. gr.
Í 1. mgr. er lögð skylda á rekstraraðila að semja og birta ársreikning og árshlutareikninga. AIFMD tilskipunin kveður ekki sérstaklega á um ársreikninga rekstraraðila en með tilliti til þess að rekstraraðilar eru eftirlitsskyldir aðilar og þeir geta rekið fjárfestingarsjóði sem má markaðssetja til almennings er eðlilegt að helstu upplýsingar liggi fyrir um fjárhagsstöðu þeirra og starfsemi. Sömu skyldur eru á rekstrarfélögum verðbréfasjóða í dag en fyrirmynd ákvæðisins er í 88. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Í 2. mgr. er gerð sama krafa og gerð er til rekstrarfélaga verðbréfasjóða, sbr. 49. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011.
3. mgr. innleiðir hluta 1. undirgreinar 1. mgr. 22. gr. og 1. undirlið 3. mgr. 22. gr. AIFMD sem varða ársreikninga sérhæfðra sjóða. Í ákvæðinu er lögð sú skylda á rekstraraðila sérhæfðra sjóða að gerður sé ársreikningur fyrir sérhæfða sjóði sem hann rekur eða markaðssetur innan EES. Skyldan á við um hvert reikningsár. Ákvæðið gerir ráð fyrir því að ársreikningur sérhæfðs sjóðs skuli liggja fyrir að hámarki fjórum mánuðum eftir lok reikningsárs til samræmis við núgildandi framkvæmd.
4. mgr. innleiðir hluta 1. undirgreinar 1. mgr. 22. gr. AIFMD.
5. mgr. innleiðir 2. málslið 1. undirgreinar 1. mgr. 22. gr. AIFMD.
6. mgr. innleiðir 3. málslið 1. undirgreinar 1. mgr. 22. gr. AIFMD.
7. mgr. innleiðir 2. undirlið 3. mgr. 22. gr. AIFMD. Til viðbótar við kröfur AIFMD er sett sú skylda að ársreikningur rekstraraðila skuli einnig endurskoðaður.
8. mgr. innleiðir 2. mgr. 22. gr. AIFMD. Um hugtakið hlutdeild í hagnaði er vísað til 16. tölul. 3. gr.
9. mgr. innleiðir hluta 2. undirgreinar 1. mgr. 22. gr. AIFMD.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 4. mgr. 22. gr. AIFMD heimild til þess að setja framseldar gerðir sem lúta meðal annars að því hvenær um hlutlægar ástæður er að ræða til þess að slík ábyrgð sé færð með samningi frá vörsluaðila til útvistunaraðila. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um efni og form ársreikninga sérhæfðra sjóða. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Fjármálaeftirlitið hefur gefið út reglur nr. 97/2004 um reikningsskil rekstrarfélaga verðbréfasjóða og reglur nr. 1060/2015 um ársreikninga verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða. Til að gæta samræmis á sjóðamarkaði og bregðast við flutningi á ákvæðum um fjárfestingarsjóði úr lögum nr. 128/2011 í frumvarp þetta er jafnframt nauðsynlegt að veita Seðlabanka Íslands þá regluheimild, sbr. 117. gr.
Um 46. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 23. gr. AIFMD. Samkvæmt ákvæðinu ber rekstraraðila að tryggja að ítarlegar upplýsingar um hvern og einn sérhæfðra sjóða í rekstri þeirra eða sem þeir markaðssetja innan EES séu aðgengilegar fyrir fjárfesta svo þeir geti kynnt sér þær áður en fjárfest er í viðkomandi sjóði.
2. mgr. innleiðir hluta 1. undirgreinar 1. mgr. 23. gr. AIFMD.
3. mgr. innleiðir 2. mgr. 23. gr. AIFMD.
4. mgr. innleiðir 3. mgr. 23. gr. AIFMD.
Um 47. gr.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 6. mgr. 23. gr. AIFMD heimild til þess að setja framseldar gerðir sem lúta að skilyrðum 4. og 5. mgr. 23. gr. AIFMD. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD um reglubundna upplýsingagjöf til fjárfesta, meðal annars sérstakt fyrirkomulag sem tilgreint er í a-lið 4. mgr. 23. gr. AIFMD, sbr. 1. tölul. 1. mgr. ákvæðisins. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 48. gr.
Framkvæmdastjórn ESB hefur í 6. mgr. 24. gr. AIFMD heimild til þess að setja framseldar gerðir sem lúta að skyldu rekstraraðila til þess að veita upplýsingar samkvæmt ákvæðinu og hvenær vogun telst veruleg. Reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD. Gert er ráð fyrir að nefnd reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum. Í reglugerðinni mun þessum gagnaskilum gerð betri skil, þar á meðal í hvaða formi þau eiga að berast Fjármálaeftirlitinu. Varðandi þau gagnaskil sem reglugerðin tekur ekki á mun Fjármálaeftirlitið ákveða frekar form og tíðni. ESMA hefur gefið út ítarlegar viðmiðunarreglur um reglubundin gagnaskil til frekari útskýringar á 24. gr. AIFMD sem innleidd er með þessu ákvæði. Viðmiðunarreglurnar bera nafnið Guidelines on reporting obligations under Article 3(3)(d) and 24(1),(2) and (4) of the AIFMD.
1.–3. mgr. innleiða 1.–3. mgr. 24. gr. AIFMD.
Í 4. mgr. er kveðið á um skyldu innri endurskoðunar rekstraraðila til að upplýsa Fjármálaeftirlitið. Í reglugerð sem ráðherra mun setja á grundvelli framseldrar reglugerðar framkvæmdastjórnar (ESB) nr. 231/2013 verður gerð krafa um að innri endurskoðandi skili skýrslu til stjórnar rekstraraðila um málefni félagins ásamt athugasemdum um mögulega annmarka á eftirfylgni með lögum. Með vísan til eftirlitshlutverks Fjármálaeftirlitsins með rekstraraðilum er eðlilegt að eftirlitið fái þessa skýrslu senda.
5. mgr. innleiðir 4. mgr. 24. gr. AIFMD. Ef rekstraraðili beitir vogun ( leverage) að verulegu leyti við rekstur sérhæfðra sjóða þá skal hann veita Fjármálaeftirlitinu upplýsingar um vogun einstakra sjóða. Gera skal greinarmun á vogun vegna lánsfjár eða verðbréfalána og vogun vegna afleiðna. Jafnframt skal taka fram að hversu miklu leyti eignir sjóðsins hafa verið endurnýttar í samræmi við fyrirkomulag vegna vogunar ( reused under leveraging arrangements). Tilgreina skal hverjir séu fimm stærstu lánveitendur lánsfjár og verðbréfa vegna hvers og eins sérhæfðs sjóðs sem rekstraraðili rekur og fjárhæðir lána.
6. mgr. innleiðir hluta 5. mgr. 24. gr. AIFMD. Fjármálaeftirlitinu er heimilt, sé það t.d. nauðsynlegt til árangursríks eftirlits með kerfisáhættu, að óska frekari upplýsinga en greinir hér að ofan, hvort sem er með reglubundnum hætti eða að aðstæður kalli eftir frekari upplýsingagjöf.
Um 49. gr.
Tilgangur ákvæðisins er öðru fremur sá að gera Fjármálaeftirlitinu og Evrópskum eftirlitsstofnunum á fjármálamarkaði kleift að greina kerfisáhættu í fjármálakerfinu og að lögbær yfirvöld hafi úrræði til þess að bregðast við slíkum aðstæðum. Forsenda þessa eru skilvirk upplýsingaskipti til Fjármálaeftirlitsins, upplýsingaskipti á milli eftirlitsstofnana ríkja og Evrópskra eftirlitsstofnana og aðstoð ESMA við samræmingu aðgerða lögbærra yfirvalda ríkja innan EES, þar á meðal Fjármálaeftirlitsins.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 25. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er lögð sú skylda á Fjármálaeftirlitið að vakta og greina kerfisáhættu á grundvelli þeirra upplýsinga um vogun sérhæfðra sjóða sem það aflar á grundvelli 48. gr. Hugtakið vogun er skilgreind í 36. tölul. 3. gr. og vísast þangað um skýringar.
2. mgr. innleiðir 1. málsl. og hluta 2. málsl. 3. mgr. 25. gr. AIFMD. Notist rekstraraðili við vogun samkvæmt fjárfestingarstefnu skal hann geta sýnt fram á að hún sé innan skynsamlegra marka miðað við eigin mörk rekstraraðila.
3. mgr. innleiðir síðari hluta 3. mgr. 25. gr. AIFMD en þar er að finna heimild fyrir Fjármálaeftirlitið til að takmarka vogun. Heimildin er bundin þeim skilyrðum að slíkt sé nauðsynlegt til þess að verja fjármálastöðugleika. Fyrirséð er að Fjármálaeftirlitið byggi mat sitt á upplýsingum sem fengnar eru meðal annars á grundvelli reglubundinna gagnaskila. sbr. 48. gr.
4. mgr. innleiðir lokahluta 3. mgr. og 4. og 8. mgr. 25. gr. AIFMD. Fjármálaeftirlitinu ber að tilkynna um fyrirhugaðar aðgerðir sínar til ESMA, Evrópska kerfisáhætturáðsins og, eftir því sem við á, öðrum lögbærum yfirvöldum innan EES. Ákvæðið mælir nánar fyrir um innihald tilkynningar. Þá er mælt fyrir um að við sérstakar aðstæður geti fyrirhuguð aðgerð tekið gildi innan umrædds tíu daga frests sem Fjármálaeftirlitið hefur til þess að tilkynna um beitingu takmörkunar á vogun. ESMA ber að gefa út álit um fyrirhugaða aðgerð sem tekur meðal annars á því hvort skilyrði fyrir beitingu heimildarinnar séu uppfyllt, hvort aðgerðirnar séu viðeigandi og tímalengd aðgerðanna. Fari Fjármálaeftirlitið ekki eftir því áliti ber því að tilkynna það til Evrópsku verðbréfaeftirlitsstofnunarinnar og rökstyðja það sérstaklega. Stofnunin kann að birta þá staðreynd opinberlega að Fjármálaeftirlitið hyggist ekki fara eftir áliti þess og eftir atvikum rökstuðning Fjármálaeftirlitsins. Stofnuninni ber að tilkynna Fjármálaeftirlitinu um það fyrir fram.
5. mgr. innleiðir 1. málsl. 2. mgr. 25. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er vísað til samstarfs Fjármálaeftirlitsins í samræmi við XI. kafla frumvarpsins.
6. mgr. innleiðir 2. málsl. 2. mgr. 25. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er kveðið á um það tilvik að ef Fjármálaeftirlitið telur verulega mótaðilaáhættu stafa af rekstraraðila undir eftirliti þess eða sérhæfðum sjóði í rekstri hans sem áhrif hafi á lánastofnun eða annan kerfislega mikilvægan aðila í öðru ríki innan EES skuli það upplýsa lögbær yfirvöld í viðeigandi ríki um það og eftir atvikum ESMA og Evrópska kerfisáhætturáðið.
7. mgr. innleiðir 7. og 8. mgr. 25. gr. AIFMD. ESMA ber undir tilgreindum aðstæðum að gefa út álit um aðgerðir sem grípa beri til til þess að varðveita fjármálastöðuleika. Fari Fjármálaeftirlitið ekki eftir því áliti ber því að tilkynna það til ESMA og rökstyðja það sérstaklega. Stofnunin kann að birta þá staðreynd opinberlega að Fjármálaeftirlitið hyggist ekki fara eftir áliti þess og eftir atvikum rökstuðning Fjármálaeftirlitsins. Stofnuninni ber að tilkynna Fjármálaeftirlitinu um það fyrir fram.
Í 9. mgr. 25. gr. AIFMD er kveðið á um heimild framkvæmdastjórnar ESB til þess að setja framseldar gerðir til þess að kveða nánar á um heimildir lögbærra yfirvalda til þess að beita takmörkunum á vogun. Gert er ráð fyrir að slíkar gerðir verði innleiddar með stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 50. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 26. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er kveðið á um að reglur VII. kafla gildi um rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem reka einn eða fleiri slíka sjóði sem, annað hvort einir eða saman á grundvelli samnings ná yfirráðum yfir óskráðu félagi. Ákvæði kaflans taka einnig til rekstraraðila sem á í samstarfi við einn eða fleiri rekstraraðila um að sérhæfðir sjóðir í rekstri þeirra nái sameiginlegum yfirráðum yfir óskráðu félagi. Um skýringu á hugtakinu „óskráð félag“ vísast til skilgreiningar í 3. gr. frumvarpsins. Hugtakinu „yfirráðum“ yfir óskráðu félagi er gefin sérstök merking í kaflanum og önnur en kveðið er á um í 37. tölul. 3. gr.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 26. gr. AIFMD. Í fyrri lið ákvæðisins er kveðið á um að ákvæði kaflans gildi ekki ef óskráð félag er undir tilteknum stærðarmörkum. Í nefndri málsgrein tilskipunarinnar er vísað til lítilla og meðalstórra fyrirtækja eins og þau eru skilgreind í 1. mgr. 2. gr. viðauka við tilmæli framkvæmdastjórnar ESB nr. 2003/361 frá 6. maí 2003 um skilgreiningu á örfyrirtækjum, litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Viðkomandi tilmæli framkvæmdastjórnarinnar hafa ekki verið tekin upp í EES-samninginn. Ákvæði kaflans varða óskráð félög, óháð því hvar þau eru staðsett. Í síðari lið ákvæðisins er kveðið á um að ákvæði kaflans gildi ekki ef óskráð félag er fyrirtæki sem hefur þann tilgang að kaupa, eiga eða reka fasteignir.
3. mgr. innleiðir 3. mgr. 26. gr. AIFMD. Er kveðið á um að rekstraraðili, sem rekur sérhæfða sjóði sem með hlut sínum, atkvæðisrétti eða annarri þátttöku ( non-controlling participation) í óskráðu félagi fellur ekki undir gildissvið kaflans, ber þó tilkynningarskyldu til Fjármálaeftirlitsins í samræmi við 1. mgr. 52. gr.
4. mgr. innleiðir 4. mgr. 26. gr. AIFMD og kveður á um að ákvæði frumvarpsins um upplýsingagjöf í tilviki yfirráða annars vegar og takmarkanir á úthlutun fjármuna félaga til sérhæfðs sjóðs hins vegar gildi um rekstraraðila sem öðlast yfirráð yfir útgefendum. Um skilgreiningu á hugtakinu útgefendur er vísað til 33. tölul. 3. gr. Með yfirráðum yfir útgefanda er átt við yfirráð í samræmi við 3. mgr. 51. gr.
Eins og nefnt er í 53. lið. aðfararorða AIFMD fer um upplýsingagjöf útgefenda að öðru leyti eftir tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2004/25/EB frá 21. apríl 2004 um yfirtökutilboð og tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2004/109/EB frá 15. desember 2004 (gagnsæistilskipunin). Þær reglur eru innleiddar hér á landi í lögum um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007, og er þar kveðið á um hver tilkynningarskyldan er þegar yfirráðum er náð hvað varðar útgefendur og þegar breyting verður á verulegum hlut atkvæðisréttar.
5. mgr. innleiðir 6.–7. mgr. 26. gr. AIFMD en um er að ræða lögskýringarreglu. Í nefndri málsgrein er vísað til þess að reglur kaflans gildi með fyrirvara um þau skilyrði og takmarkanir sem settar eru fram í 6. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2002/14/EB frá 11. mars 2002 um almennan ramma um upplýsingamiðlun til launamanna og samráð við þá innan Evrópubandalagsins en nefnt ákvæði varðar trúnaðarupplýsingar. Umrædd tilskipun er innleidd hér á landi í lögum um upplýsingar og samráð í fyrirtækjum, nr. 151/2006, en 6. gr. tilskipunarinnar er innleitt í 7. og 8. gr. laganna. Í fyrra ákvæðinu er mælt fyrir um heimild atvinnurekenda til að láta ekki upplýsingar af hendi og hafa ekki samráð við fulltrúa starfsmanna í vissum undantekningartilvikum. Í hinu síðara er mælt fyrir um þagnarskyldu fulltrúa starfsmanna og eftir atvikum sérfræðinga sem koma þeim til aðstoðar varðandi þær upplýsingar sem fyrirtækið hefur bundið trúnaði á grundvelli lögmætra hagsmuna fyrirtækisins. Ákvæði kaflans víkja þá ekki til hliðar öðrum strangari reglum sem kunna að gilda um öflun eignarhluta í fyrirtækjum.
Um 51. gr.
1. mgr. innleiðir ákvæði fyrstu og þriðju undirgreinar 5. mgr. 26. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er mælt fyrir um hvað teljist vera yfirráð í óskráðu félagi í þessum kafla. Vakin er athygli á því að hugtakið yfirráð er notað í öðrum skilningi í öðrum köflum frumvarpsins, sbr. skilgreiningu á hugtakinu í 37. tölul. 3. gr.
2. mgr. innleiðir ákvæði annarrar undirgreinar 5. mgr. 26. gr. AIFMD.
3. mgr. innleiðir ákvæði fjórðu undirgreinar 5. mgr. 26. gr. AIFMD. Í nefndri undirgrein AIFMD er vísað til 3. mgr. 5. gr. tilskipunar 2004/25/EB frá 21. apríl 2004 um yfirtökutilboð þar sem fram kemur að hlutfall atkvæðisréttar sem veitir yfirráð og aðferðin við útreikning á því skulu ákvarðast samkvæmt reglum þess ríkis innan EES þar sem félagið hefur skráða skrifstofu.
Um 52. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 27. gr. AIFMD og kveður á um skyldu rekstraraðila sérhæfðs sjóðs til þess að tilkynna Fjármálaeftirlitinu leiði ráðstafanir eða eignarhald sérhæfðs sjóðs til þess að atkvæðisréttur nái, fari yfir eða undir þar til greind viðmiðunarmörk. Ákvæðið tekur til þess tilviks þegar sérhæfður sjóður eignast, afsalar eða á hlut í óskráðu félagi. Síðastnefnt tilvik felur þannig í sér ef hækkanir eða lækkanir verða á heildarútgáfu hluta. Ákvæði þetta hefur ekki áhrif á aðra tilkynningarskyldu sem kann að hvíla á hluthafa samkvæmt annarri viðeigandi löggjöf.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 27. gr. AIFMD. Rekstraraðila sérhæfðs sjóðs ber samkvæmt ákvæðinu skylda til þess að tilkynna Fjármálaeftirlitinu, óskráðu félagi og hluthöfum þess í því tilviki að sjóður í hans rekstri nær yfirráðum í óskráðu félagi. Með yfirráðum yfir óskráðu félagi er átt við yfir 50% atkvæðisréttar í óskráðu félagi, sbr. 51. gr. Ákvæðið á einnig við ef slíkum yfirráðum er náð með öðrum sjóðum í samræmi við 1. mgr. 50. gr. Hvað varðar tilkynningu til hluthafa nær skyldan til þess að tilkynna þeim hluthöfum sem rekstraraðili getur með sanngjörnum hætti aflað upplýsinga um, þ.e. hafi rekstraraðili vitneskju um þá og heimilisfang þeirra eða geti aflað þeirra úr hendi óskráðs félags eða í félagaskrá sem rekstraraðili hefur eða getur fengið aðgang að.
3. mgr. innleiðir 3. mgr. 27. gr. AIFMD en ákvæðið kveður á um efni tilkynningar um yfirráð skv. 2. mgr. ákvæðisins.
4. mgr. innleiðir 4. mgr. 27. gr. AIFMD en ákvæðið kveður á um skyldu rekstraraðila til þess að beiðast þess af stjórn óskráðs félags að veita starfsmönnum eða fulltrúa starfsmanna upplýsingar um yfirráð sjóðsins yfir félaginu.
5. mgr. innleiðir 5. mgr. 27. gr. AIFMD og kveður á um tímamörk tilkynninga, bæði hvað varðar tilkynningar um breytingar á hlut atkvæðisréttar skv. 1. mgr. og um yfirráð skv. 2. mgr. í óskráðum félögum.
Um 53. gr.
1. mgr. innleiðir 1.–2. mgr. 28. gr. AIFMD. Rekstraraðila sérhæfðs sjóðs ber samkvæmt ákvæðinu skylda til þess að tilkynna Fjármálaeftirlitinu og hlutaðeigandi óskráðu félagi og gera upplýsingar aðgengilegar hluthöfum félagsins í því tilviki að sjóður í hans rekstri nær yfirráðum í óskráðu félagi eða útgefanda. Hvað varðar upplýsingar til hluthafa nær skyldan til þess að tilkynna þeim hluthöfum sem rekstraraðili getur með sanngjörnum hætti aflað upplýsinga um, þ.e. hafi rekstraraðili vitneskju um þá og heimilisfang þeirra eða geti aflað þeirra úr hendi óskráðs félags eða í félagaskrá sem rekstraraðili hefur eða getur fengið aðgang að. Þá er kveðið á um efni upplýsinganna sem veita á aðgang að í tengslum við yfirráð.
2. mgr. innleiðir 3. mgr. 28. gr. AIFMD en ákvæðið kveður á um skyldu rekstraraðila til þess að beiðast þess af stjórn viðkomandi félags, óskráðu félagi eða útgefanda að veita starfsmönnum eða fulltrúa starfsmanna upplýsingar um yfirráð sjóðsins yfir félaginu.
3. mgr. innleiðir 4. og 5. mgr. 28. gr. AIFMD. Kveðið er á um að í tilviki yfirráða sérhæfðs sjóðs yfir óskráðum félögum beri rekstraraðila hans einnig að upplýsa Fjármálaeftirlitið og fjárfesta sjóðsins um fjármögnun viðskiptanna sem leiða til yfirráða. Þá ber rekstraraðila einnig að upplýsa óskráða félagið og aðra hluthafa þess um fyrirætlanir varðandi starfsemi félagsins, þar á meðal áhrif slíkra fyrirætlana á starfsmenn þess. Hvað varðar tilkynningu til hluthafa nær skyldan til þess að tilkynna þeim hluthöfum sem rekstraraðili getur með sanngjörnum hætti aflað upplýsinga um, þ.e. hafi rekstraraðili vitneskju um þá og heimilisfang þeirra eða geti aflað þeirra úr hendi óskráðs félags eða í félagaskrá sem rekstraraðili hefur eða getur fengið aðgang að. Rekstraraðila ber þá að grípa til allra sanngjarnra ráðstafana, meðal annars með beiðni til stjórnar félagsins, til þess að tryggja að starfsmenn óskráða félagsins séu upplýstir um slíkar fyrirætlanir.
Um 54. gr.
1. tölul. 1. mgr. innleiðir a-lið 1. mgr. 29. gr. AIFMD. Samkvæmt því skal rekstraraðili stuðla að því að stjórn óskráðs félags miðli ársreikningi þess ásamt þeim viðbótarupplýsingum sem kveðið er á um í 2. mgr. til fulltrúa starfsmanna eða starfsmanna sjálfra, innan sömu tímamarka og félagið hefur til þess að gera slíkan ársreikning að lögum. Hafi sérhæfður sjóður t.d. náð yfirráðum yfir óskráðu félag á Íslandi sem lög um ársreikninga tækju til myndi rekstraraðili þurfa að inna nefnda skyldu sína af hendi fyrir lok þess frests sem félagið hefur til þess að senda ársreikning til ársreikningaskrár, þ.e. innan mánaðar eftir samþykkt hans og eigi síðar en átta mánuðum eftir lok reikningsárs.
2. tölul. 1. mgr. innleiðir b-lið 1. mgr. 29. gr. AIFMD. Í stað þess að biðja stjórn óskráðs félags um að gera ársreikning aðgengilegan getur rekstraraðili tryggt að upplýsingarnar varðandi viðkomandi óskráð félag sé að finna í ársreikningi þess sérhæfða sjóðs sem náð hefur yfirráðum, sbr. 45 gr. frumvarpsins.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 29. gr. AIFMD og er þar kveðið á um þær viðbótarupplýsingar sem tiltaka ber í ársreikningi óskráðs félags eða ársreikningi sérhæfðs sjóðs sem fer með yfirráð yfir því félagi. Í 3. tölul. er vísað til laga um ársreikninga en í viðkomandi lið AIFMD, c-lið 2. mgr. 29. gr., er vísað til tilskipunar 77/91/EEC. Geri óskráða félagið eða sérhæfður sjóður ársreikninga í samræmi við lög um ársreikninga mun þegar vera kveðið á um sumar þeirra upplýsinga í ársreikningum viðkomandi. Þannig er t.d. í 60. gr. laga um ársreikninga, nr. 3/2006, kveðið á um að tilgreina beri eigin hluti félags.
1. tölul. 3. mgr. innleiðir a-lið 3. mgr. 29. gr. AIFMD. Ákvæðið kveður á um skyldu rekstraraðila til þess að stuðla að því að stjórn óskráðs félags miðli upplýsingum sem kveðið er á um í 2. tölul. 1. mgr. hvað varðar viðkomandi félag til fulltrúa starfsmanna eða til starfsmannanna sjálfra sé fulltrúi ekki til staðar innan þeirra tímamarka kveðið er á um í 45. gr. Svo fremi sem viðkomandi félag er með stjórn mun þessi skylda hvíla á stjórn félagsins. Ákvæði þessu er ætlað að tryggja að fulltrúar starfsmanna eða starfsmenn félagsins fái þær upplýsingar sem kveðið er á um í 2. mgr. ákvæðisins í þeim tilvikum sem rekstraraðili velur að viðbótarupplýsingarnar verði ekki birtar í ársreikningi óskráða félagsins heldur í ársreikningi sérhæfða sjóðsins.
2. tölul. 3. mgr. innleiðir b-lið 3. mgr. 29. gr. AIFMD. Ákvæðið kveður á um að rekstraraðila beri að miðla upplýsingum skv. 1. tölul. 1. mgr. til fjárfesta sérhæfðs sjóðs, séu þær tiltækar, innan þeirra tímamarka sem kveðið er á um í 45. gr. en í öllu falli eigi síðar en á þeim degi sem ársreikningur óskráðs félags er gerður í samræmi við lög viðkomandi lands. Hafi sérhæfður sjóður t.d. náð yfirráðum yfir óskráðu félagi á Íslandi sem lög um ársreikninga tækju til myndi rekstraraðili þurfa að inna nefnda skyldu sína af hendi fyrir lok þess frests sem félagið hefur til þess að senda ársreikning til ársreikningaskrár, þ.e. innan mánaðar eftir samþykkt hans og eigi síðar en átta mánuðum eftir lok reikningsárs. Ákvæðið tekur því þannig mið af því að í sumum löndum er frestur til skila á ársreikningum lengri en sex mánuðir. Ákvæðinu er þannig ætlað að koma í veg fyrir að rekstraraðili sé settur í þær ósanngjörnu aðstæður að honum beri að miðla ársreikningi innan sex mánaða frá lokum reikningsárs ef honum ber ekki skylda til þess að skila honum fyrr en eftir síðara tímamark í samræmi við viðeigandi landslöggjöf.
Um 55. gr.
1. mgr. ákvæðisins innleiðir 1. mgr. 30. gr. AIFMD og mælir fyrir um þá meginreglu að rekstraraðila sérhæfðs sjóðs er óheimilt í 24 mánuði frá því að sérhæfður sjóður hefur náð yfirráðum í óskráðu félagi eða útgefanda að stuðla að eða fyrirskipa úthlutun fjármuna úr félaginu, hlutafjárlækkun, innlausn hlutabréfa eða kaup félagsins á eigin hlutabréfum. Með orðalaginu „að stuðla að“ viðkomandi aðgerðum er einnig átt við þau tilvik ef rekstraraðili styður eða kýs með slíkum aðgerðum. Bannið tekur einnig til þess tilviks þegar rekstraraðili fer með atkvæðisrétt innan félagsins fyrir hönd sérhæfðs sjóðs. Þá skal rekstraraðili fremur leitast við að standa gegn slíkum aðgerðum. Þessa meginreglu ber að skoða í samhengi við þær undantekningar sem kveðið er á um í 3. mgr. ákvæðisins.
Í a-lið 3. mgr. 30. gr. AIFMD er sérstaklega tiltekið að hugtakið úthlutun fjár í ákvæðinu nái einkum yfir arðgreiðslur og vaxtagreiðslur tengdar hlutum eða hlutabréfum í félögum. Skyldan sem hvílir á rekstraraðila lýtur að hvers kyns aðferðum hans, meðal annars með atkvæðisrétti, sem styðja eða stuðla að tilgreindum aðgerðum, lækkun hlutafjár o.fl.
Markmið ákvæðisins er að takmarka hættu á því að sérhæfður sjóður sem öðlast yfirráð í félagi tæmi sjóði félagsins til tjóns fyrir félagið sjálft, kröfuhafa þess og samstarfsaðila. Reglunni er beint að rekstraraðila sérhæfðs sjóðs. Markmiðið er því ekki að breyta reglum gildandi réttar hvað varðar tilgreind atriði, þ.e. úthlutanir, lækkun hlutafjár, innlausn eða kaup á eigin hlutum, sem kunna að gilda um félagaform viðkomandi félaga sem sérhæfður sjóður hefur fjárfest í.
Þessar takmarkanir AIFMD eiga ákveðinn samhljóm í þeim takmörkunum sem giltu þegar um þau félög innan EES sem féllu undir gildissvið tilskipunar 77/91/EBE með síðari breytingum (II. félagaréttartilskipunin). Síðastnefnd tilskipun var felld úr gildi með tilskipun 2012/30/ESB frá 25. október 2012 um samræmingu verndarráðstafana sem ætlað er að vera jafngildar í Bandalaginu og aðildarríki krefjast þegar almenningshlutafélög eru stofnuð og um tilskilið hlutafé og heimilaðar breytingar á hlutafé þeirra í skilningi annarrar málsgreinar 54. gr. sáttmálans um starfshætti Evrópusambandsins til að vernda hagsmuni félagsmanna og annarra. II. félagaréttartilskipunin og tilskipun 2012/30/ESB tekur í raun einungis til hlutafélaga en ríki innan EES gátu við innleiðingu valið að láta sambærilegar reglur gilda um önnur félög. Hér á landi má t.d. finna takmarkanir á úthlutun fjármuna félaga í lögum um hlutafélög og einkahlutafélög.
Ákvæðinu er þannig ætlað að hafa þau áhrif að sérstök skylda er lögð á rekstraraðila sérhæfðs sjóðs sem gildir til hliðar og að auki hinum almennu félagaréttarlegum reglum, svo sem reglum hlutafélagalaga eða einkahlutafélagalaga sem kunna að gilda um viðkomandi félag. Nefna verður að ákvæðið getur að sjálfsögðu einnig gilt um félagaform sem ekki eru undirorpin sambærilegum félagaréttarlegum reglum sem varða takmarkanir á úthlutun fjármuna og fyrrnefnd íslensk félagaform.
2. mgr. innleiðir hluta c-liðar 2. mgr. 30. gr. AIFMD. Með kaupum félagsins á eigin hlutum, er einnig átt við, og skal telja með, hluti sem þriðji aðili eignast í eigin nafni en fyrir reikning félagsins.
3. mgr. innleiðir 2. mgr. 30. gr. AIFMD. A-liður 1. tölul. 3. mgr. innleiðir a-lið 2. mgr. 30. gr. AIFMD en af því leiðir að rekstraraðila er heimilt innan umrædds tímabils, 24 mánaða frá yfirráðum sérhæfðs sjóðs, að stuðla að úthlutun fjármuna félagsins í því tilviki að eigið fé þess sé og verði eftir slíka úthlutun hærra en hlutafé þess sem áskrift hefur fengist að, auk fjárhæðar bundinna sjóða – þ.e. þeirra fjármuna sem félaginu er óheimilt að ráðstafa. Af b-lið 1. tölul. 3. mgr., sem innleiðir b-lið 2. mgr. 30. gr. AIFMD, leiðir að fjárhæð úthlutunar takmarkast við hagnað félagsins samkvæmt samþykktum ársreikningi síðasta reikningsárs, yfirfærðum hagnaði frá fyrri árum og frjálsum sjóðum eftir að dregið hefur verið frá tap sem ekki hefur verið jafnað og það fé sem samkvæmt lögum eða samþykktum skal lagt í varasjóð eða til annarra þarfa. Nefndir málsliðir AIFMD eiga sér ákveðna hliðstæðu í a- og c-lið 1. mgr. 15. gr. II. félagaréttartilskipunar, með síðari breytingum, (nú 1. og 3. mgr. 17. gr. tilskipunar 2012/30/ESB) sem meðal annars eru innleiddir í ákvæðum hlutafélagalaga um arðsúthlutanir hér á landi.
2. tölul. 3. mgr. innleiðir c-lið 2. mgr. 30. gr. AIFMD en af því leiðir að rekstraraðila er heimilt innan umrædds tímabils, 24 mánuðum frá yfirráðum sérhæfðs sjóðs á félagi, að stuðla að því að félagið kaupi eigin hluti, að því tilskildu að það leiði ekki til þess að eigið fé þess verði lægra en sú fjárhæð hlutafjár sem áskrift hefur fengist að auk þeirrar fjárhæðar sem óheimilt er að ráðstafa til úthlutunar í samræmi við lög eða samþykktir félagsins.
3. tölul. 3. mgr. innleiðir b-lið 3. mgr. 30. gr. AIFMD. Ákvæði tilskipunarinnar á sér ákveðna hliðstæðu í 33. gr. II. félagaréttartilskipunarinnar, með síðari breytingum. Með 3. mgr. er kveðið á um að rekstraraðila sé heimilt að stuðla að hlutafjárlækkun félagsins ef tilgangur hennar er að jafna tap eða leggja fjárhæðir í varasjóð. Það er þó gert að ófrávíkjanlegu skilyrði að fjárhæð varasjóðs verði eftir hlutafjárlækkun ekki hærri en 10% af lækkuðu hlutafé félagsins sem áskrift hefur fengist að. Ekki er talið að sjónarmið og rök fyrir banni 1. mgr. hvað varðar hlutafjárlækkun eigi við um slík tilvik enda sé ekki hætta á að félagið yrði tæmt af fjármunum með þeim hætti.
4. mgr. innleiðir c-lið 3. mgr. 30. gr. AIFMD. Eignist félagið eigin hluti af þeim ástæðum sem nefndar eru er slíkt ekki virt sem brot rekstraraðila á ákvæðum 1. mgr. Ákvæði tilskipunarinnar vísa til þess að takmörkun c-liðar 2. mgr. 30. gr. um öflun eigin bréfa sé háð fyrirvara um b–h-liði 1. mgr. 20. gr. II. félagaréttartilskipunarinnar. Í umræddum liðum er að finna heimild aðildarríkja til þess að undanþiggja öflun bréfa í ákveðnum tilvikum frá almennum skilyrðum um öflun eigin bréfa. Umrædd ákvæði er nú að finna í b–h-lið 1. mgr. 22. gr. tilskipunar 2012/30/ESB. Í 7. tölul. ákvæðisins er vísað til fjárfestingarfélags með fastafjármuni eins og það er skilgreint í annarri undirgrein 7. mgr. 17. gr. tilskipunar 2012/30/ESB. Um er að ræða félög sem hafa það aðeins að markmiði að fjárfesta fé sitt í ýmsum hlutum og hlutabréfum, landi eða öðrum eignum í þeim tilgangi einum að dreifa fjárfestingaráhættu og veita hluthöfum sínum ágóða af umsýslu sinni með eignir þeirra og sem bjóða eigin hlutabréf til áskriftar hjá almenningi.
Um 56. gr.
1. mgr. innleiðir hluta 1. og 2. mgr. 31. gr. AIFMD. Ætli rekstraraðili sér að markaðssetja sérhæfða EES-sjóði hér á landi, hvort sem sá sjóður er með staðfestu hér á landi eða innan EES, er honum skylt að senda tilkynningu um slíkt til Fjármálaeftirlitsins.
2. mgr. innleiðir hluta 2. mgr. 31. gr. og III. viðauka við AIFMD. Þar er tiltekið hvaða gögn skuli fylgja slíkri tilkynningu um markaðssetningu. Kveðið verður nánar á um form og efni tilkynningarinnar í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
3. mgr. innleiðir síðari málslið 1. mgr. 31. gr. AIFMD. Um er að ræða sérstakt skilyrði fyrir markaðssetningu sérhæfðs EES-sjóðs í því tilviki að viðkomandi sérhæfður sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður. Þannig þarf höfuðsjóður þessi fylgisjóðs að vera með staðfestu innan EES, þ.e. á Íslandi eða í öðrum ríkjum EES. Rekstraraðili höfuðsjóðsins þarf einnig að vera með skráða starfsstöð innan EES sem og með starfsleyfi innan EES.
4. mgr. innleiðir 3. mgr. 31. gr. AIFMD. Þar er Fjármálaeftirlitinu afmarkaður ákveðinn tímafrestur til afgreiðslu tilkynningar rekstraraðila en hann reiknast frá því tímamarki þegar fullbúin tilkynning hefur borist Fjármálaeftirlitinu.
5. mgr. innleiðir hluta 3. mgr. 31. gr. AIFMD. Af ákvæðinu leiðir að rekstraraðila með starfsleyfi hér á landi er óheimilt að hefja markaðssetningu sérhæfðs EES-sjóðs, þ.m.t. sérhæfða sjóði sem eru með staðfestu hér á landi, fyrr en Fjármálaeftirlitið hefur tekið ákvörðun um og upplýst rekstraraðila um að slík heimild hafi verið veitt.
Um 57. gr.
1. mgr. innleiðir hluta 1., 2. mgr. og 6. mgr. 32. gr. AIFMD. Ætli rekstraraðili sér að markaðssetja sérhæfða EES-sjóði í öðru ríki innan EES, hvort sem sá sjóður er með staðfestu hér á landi eða innan EES, er honum skylt að senda tilkynningu um slíkt til Fjármálaeftirlitsins. Slík tilkynning skal samkvæmt ákvæði 6. mgr. 32. gr. AIFMD vera á tungumáli sem er venjubundið í alþjóðlegri fjármálastarfsemi og er því gert að skilyrði að viðkomandi tilkynning verði á ensku.
2. mgr. innleiðir hluta 2. mgr. 32. gr. og IV. viðauka við AIFMD. Þar er tiltekið hvaða gögn skuli fylgja slíkri tilkynningu um markaðssetningu. Efnisinnihald þessarar tilkynningar er að mestu sambærilegt innihaldi tilkynningar um markaðssetningu sjóða til fagfjárfesta hér á landi, sbr. 2. mgr. 56. gr. Kveðið verður nánar á um form og efni tilkynningarinnar í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
3. mgr. innleiðir síðari málslið 1. mgr. 32. gr. AIFMD. Um er að ræða sérstakt skilyrði fyrir markaðssetningu sérhæfðs EES-sjóðs í því tilviki að viðkomandi sérhæfður sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður. Þannig þarf höfuðsjóður þessa fylgisjóðs að vera með staðfestu innan EES, þ.e. á Íslandi eða í öðrum ríkjum EES. Rekstraraðili höfuðsjóðsins þarf einnig að vera með skráða starfsstöð innan EES sem og með starfsleyfi innan EES.
4. mgr. innleiðir 3. mgr. og hluta 6. mgr. 32. gr. AIFMD. Þar er Fjármálaeftirlitinu afmarkaður ákveðinn tími til afgreiðslu tilkynningar rekstraraðila en hann reiknast frá því tímamarki þegar fullbúin tilkynning hefur borist Fjármálaeftirlitinu. Fjármálaeftirlitinu er falið mat á því hvort rekstraraðili og rekstur sérhæfðs sjóðs uppfylli skilyrði gildandi laga og stjórnvaldsfyrirmæla. Sé svo skal Fjármálaeftirlitið framsenda tilkynningu rekstraraðila til lögbærra yfirvalda í því ríki eða ríkjum innan EES þar sem markaðssetning er fyrirhuguð. Einnig skal Fjármálaeftirlitið útbúa staðfestingu um að rekstraraðili hafi heimild til reksturs sérhæfðra sjóða með ákveðnum fjárfestingaraðferðum sem skal send viðkomandi lögbæru yfirvaldi. Slík staðfesting skal samkvæmt ákvæði 6. mgr. 32. gr. AIFMD vera á tungumáli sem er venjubundið í alþjóðlegri fjármálastarfsemi og er því gert að skilyrði að hún verði á ensku. Kveðið verður nánar á um form og staðfestingar Fjármálaeftirlitsins sem og um form framsendingar Fjármálaeftirlitsins til annarra lögbærra yfirvalda í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
5. mgr. innleiðir 4. mgr. 32. gr. AIFMD. Af ákvæðinu leiðir að rekstraraðila með starfsleyfi hér á landi er óheimilt að hefja markaðssetningu sérhæfðs EES-sjóðs, þ.m.t. sérhæfða sjóði sem eru með staðfestu hér á landi, fyrr en Fjármálaeftirlitið hefur tekið ákvörðun um og upplýst rekstraraðila um að slík heimild hafi verið veitt og að tilkynning hans hafi verið framsend til lögbærs yfirvalds í gistiríki rekstraraðila.
Aðferðir rekstraraðila við markaðssetningu viðkomandi sjóðs í gistiríki innan EES, þ.m.t. upplýsingar um hvernig rekstraraðili hyggst hindra markaðssetningu hlutdeildarskírteina eða hluta sérhæfðs sjóðs til almennra fjárfesta, þar sem við á, þar á meðal í því tilviki að rekstraraðili reiðir sig á markaðssetningu eða aðra þjónustu annars sjálfstæðs aðila, er háð löggjöf og eftirliti í gistiríki rekstraraðila innan EES.
Um 58. gr.
1. mgr. innleiðir hluta 2. mgr. 33. gr. AIFMD og kveður á um að rekstraraðila með heimaríki hér og starfsleyfi á grundvelli frumvarpsins sem hyggst reka sérhæfða sjóði í öðru ríki innan EES og/eða veita viðbótarþjónustu sbr. 3. mgr. 9. gr., án stofnunar útibús, skuli veita Fjármálaeftirlitinu þær upplýsingar sem taldar eru upp.
2. mgr. innleiðir hluta 3. mgr. 33. gr. AIFMD og kveður á um að rekstraraðila með heimaríki hér og starfsleyfi á grundvelli frumvarpsins sem hyggst reka sérhæfða sjóði í öðru ríki innan EES og/eða veita viðbótarþjónustu, sbr. 3. mgr. 9. gr., með stofnun útibús skuli veita Fjármálaeftirlitinu þær upplýsingar sem taldar eru upp.
3. mgr. innleiðir hluta 4. mgr. 33. gr. AIFMD. Þar er Fjármálaeftirlitinu afmarkaður ákveðinn tími til afgreiðslu tilkynningar rekstraraðila en hann reiknast frá því tímamarki þegar fullbúin tilkynning í samræmi við frumvarp þetta hefur borist Fjármálaeftirlitinu. Fjármálaeftirlitinu er falið mat á því hvort rekstraraðili og rekstur sérhæfðs sjóðs uppfylli skilyrði gildandi laga og stjórnvaldsfyrirmæla. Sé svo skal Fjármálaeftirlitið framsenda tilkynningu rekstraraðila til lögbærra yfirvalda í því ríki eða ríkjum innan EES þar sem veiting þjónustu, þ.e. rekstur sjóða eða önnur þjónusta, er fyrirhuguð. Einnig skal Fjármálaeftirlitið útbúa staðfestingu um að rekstraraðili hafi viðkomandi starfsheimildir sem send skal viðkomandi lögbæru yfirvaldi.
Kveðið verður nánar á um form og efni staðfestingar Fjármálaeftirlitsins sem og um form framsendingar Fjármálaeftirlitsins til annarra lögbærra yfirvalda, sbr. 1.–3. mgr. ákvæðisins, í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
4. mgr. innleiðir hluta 1. og 4. mgr. 33. gr. AIFMD. Af ákvæðinu leiðir að rekstraraðila með starfsleyfi hér á landi er óheimilt að hefja rekstur eða veita þjónustu fyrr en Fjármálaeftirlitið hefur tekið ákvörðun um og upplýst rekstraraðila um að slík heimild hafi verið veitt og að tilkynning hans hafi verið framsend til lögbærs yfirvalds í gistiríki rekstraraðila. Tímamarkið miðast við þegar slík tilkynning Fjármálaeftirlitsins berst rekstraraðila.
Um 59. gr.
1. mgr. innleiðir 1. mgr. 4. mgr. 31. gr., 7. mgr. 32. gr. og 6. mgr. 33. gr. AIFMD. Ákvæðin eru samhljóða að því undanskildu að í tengslum við þjónustu yfir landamæri ber að tilkynna um allar breytingar, ekki einungis verulegar eins og í tengslum við markaðssetningu sjóða.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 4. mgr. 31. gr., 7. mgr. 32. gr. og 6. mgr. 33. gr. AIFMD og kveður á um viðbrögð Fjármálaeftirlitsins við tilkynningu um fyrirhugaðar breytingar, í því tilviki ef slík breyting er metin óheimil.
3. mgr. innleiðir 3. mgr. 4. mgr. 31. gr., 7. mgr. 32. gr. og 6. mgr. 33. gr. AIFMD og kveður á um viðbrögð Fjármálaeftirlitsins í því tilviki ef rekstraraðili eða rekstur sjóða er ekki í samræmi við lög þessi vegna breytinga á þeim atriðum sem rekstraraðilar hafa áður tilkynnt til Fjármálaeftirlitsins. Vísað er til þeirra ákvæða laganna sem mæla fyrir um heimildir Fjármálaeftirlitsins.
4. mgr. innleiðir lokamálslið 7. mgr. 32. gr. og 6. mgr. 33. gr. AIFMD og á við um þau tilvik þegar rekstraraðili með heimaríki hér á landi rekur eða markaðssetur sérhæfða EES-sjóði eða veitir þjónustu skv. 3. mgr. 9. gr. í öðrum ríkjum innan EES. Í því tilviki ber honum að hafa tilkynnt Fjármálaeftirlitinu um breytingar á starfsemi sinni eða rekstri sérhæfðs sjóðs í samræmi við 1. mgr. ákvæðisins. Telji Fjármálaeftirlitið viðkomandi breytingu ekki óheimila eða að viðkomandi breyting leiði ekki til þess að rekstur sjóðs eða slík starfsemi brjóti í bága við frumvarp þetta ber því að tilkynna lögbæru yfirvaldi í því ríki þar sem viðkomandi sjóður er markaðssettur um viðkomandi breytingar.
Um 60. gr.
Eins og rekstraraðilum með starfsleyfi og heimaríki á Íslandi er heimilt að hefja markaðssetningu í öðrum ríkjum EES að öllum skilyrðum 57. gr. frumvarpsins uppfylltum er rekstraraðila með heimaríki í öðru ríki innan EES heimilt að hefja markaðssetningu hér á landi, eftir að hafa uppfyllt sömu skilyrði í sínu heimaríki. Þannig þarf hann að hafa fengið tilkynningu frá sínu lögbæra yfirvaldi um framsendingu tilkynningar sinnar um fyrirhugaða markaðssetningu og þar af leiðandi eftir mat viðkomandi lögbærs yfirvalds á því að hann uppfylli skilyrði þeirra laga og stjórnvaldsfyrirmæla sem innleiða AIFMD í viðkomandi EES-ríki. Þannig gildir einnig það sama skilyrði hvað varðar rekstraraðila í öðru ríki innan EES að ef sérhæfður sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður skulu höfuðsjóður og rekstraraðili hans jafnframt hafa staðfestu innan EES. Kerfið virkar því þannig að Fjármálaeftirlitið fær tilkynningu rekstraraðila um fyrirhugaða markaðssetningu framsenda frá lögbæru yfirvaldi heimaríkis rekstraraðilans ásamt staðfestingu lögbærs yfirvalds á að viðkomandi rekstraraðili hafi tilskilin leyfi og Ísland verður því gistiríki viðkomandi rekstraraðila.
Um 61. gr.
Eins og rekstraraðilum með starfsleyfi og heimaríki á Íslandi er heimilt að veita þjónustu í öðrum ríkjum EES að öllum skilyrðum 58. gr. frumvarpsins uppfylltum er rekstraraðila með heimaríki í öðru ríki innan EES heimilt að veita þjónustu hér á landi eftir að hafa uppfyllt sömu skilyrði í sínu heimaríki. Þannig þarf hann að hafa fengið staðfestingu á framsendingu tilkynningar sinnar um fyrirhugaða markaðssetningu auk staðfestingar viðkomandi lögbærs yfirvalds á því að hann uppfylli skilyrði þeirra laga og stjórnvaldsfyrirmæla sem innleiða AIFMD í viðkomandi EES-ríki. Þannig gildir einnig það sama skilyrði hvað varðar rekstraraðila í öðru ríki innan EES að ef sérhæfður sjóður sem markaðssetja á er fylgisjóður skulu höfuðsjóður og rekstraraðili hans jafnframt hafa staðfestu innan EES.
Kerfið virkar því þannig að Fjármálaeftirlitið fær tilkynningu rekstraraðila um fyrirhugaða markaðssetningu framsenda frá lögbæru yfirvaldi heimaríkis rekstraraðilans ásamt staðfestingu lögbærs yfirvalds á að viðkomandi rekstraraðili hafi tilskilin leyfi og Ísland verður því gistiríki viðkomandi rekstraraðila.
Um 62. gr.
Með samstarfssamningi er átt við samning sem komið er á í þeim tilgangi að tryggja að minnsta kosti miðlun upplýsinga sem gerir Fjármálaeftirlitinu kleift að sinna eftirlitshlutverki sínu í samræmi við frumvarp þetta.
Kveðið verður nánar um samstarfssamninga í stjórnvaldsfyrirmælum.
Um 63 gr.
1. mgr. kveður á um heimild rekstraraðila sérhæfðra sjóða innan EES til að markaðssetja sérhæfða sjóði sem hafa staðfestu utan EES hér á landi til fagfjárfesta að fengnu leyfi Fjármálaeftirlitsins. Þeim rekstraraðilum sem ákvæðið tekur til er gert að uppfylla öll ákvæði AIFMD tilskipunarinnar, utan ákvæða um vörsluaðila. Þeim ber þó að skipa annan aðila til að sinna þeim skyldum sem vörsluaðilum er falin í IV. kafla frumvarpsins.
1. mgr. innleiðir a–c-liði 1. mgr. 36. gr. AIFMD. Þannig er í 1. tölul. gert að skilyrði að viðkomandi rekstraraðili með starfsleyfi og staðfestu innan EES uppfylli öll skilyrði frumvarps þessa og stjórnvaldsfyrirmæla settum á grundvelli þeirra. Gerð er sú undantekning að rekstraraðila beri ekki, hvað varðar rekstur umræddra sjóða, að uppfylla ákvæði IV. kafli laganna sem lúta að vörsluaðila viðkomandi sjóða. Þó er gert að skilyrði að hlutverki vörsluaðila eins og kveðið er á um í IV. kafla frumvarpsins skuli sinnt af hálfu annars aðila en rekstraaðila sjálfs og að Fjármálaeftirlitið skuli upplýst um þá vörsluaðila. 37.–39. gr. frumvarpsins innleiða 7.–9. mgr. 21. gr. AIFMD og varða hlutverk vörsluaðila. Þá er í 2. tölul. gert að skilyrði að samstarfssamningur sé fyrir hendi á milli lögbærs yfirvalds heimaríkis sérhæfðs sjóðs og Seðlabanka Íslands. Um er að ræða samstarfssamning í þeim tilgangi að vakta kerfisáhættu og eiga þeir að vera í samræmi við alþjóðlega staðla. Í 3. mgr. 36. gr. AIFMD er kveðið á um að framkvæmdastjórn ESB sé heimilt að setja framseldar gerðir varðandi efni viðkomandi samstarfssamninga. Kveðið verður nánar á um samstarfssamninga í stjórnvaldsfyrirmælum.
Í 2. mgr. kemur fram að Fjármálaeftirlitinu sé heimilt að skilyrða leyfi til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd hér á landi, svo sem með því að setja skilyrði er varðar upplýsingagjöf til fjárfesta og lögbærs yfirvalds og um hvernig sölu á hlutum og hlutdeildarskírteinum hér á landi skuli háttað.
3. mgr. heimilar Fjármálaeftirlitinu að ákvarða í gjaldskrá gjald fyrir tilkynningar vegna sjóða með staðfestu utan EES sem óska eftir heimild til markaðssetningar á Íslandi. Í slíkum tilvikum berst tilkynning frá rekstraraðila sjóðsins en ekki heimaeftirliti hans og felst í því aukin vinna við yfirferð og rýni gagna en vegna tilkynninga um markaðssetningu sjóða sem berast frá heimaeftirliti sjóða. Þá ber rekstraraðilum sem markaðssetja sjóði með staðfestu utan EES hér á landi að skila ársreikningum og skýrslum í samræmi við viðauka IV við reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 til Fjármálaeftirlitsins. Því er talið eðlilegt að Fjármálaeftirlitið hafi heimild til þess að innheimta gjald fyrir yfirferð og rýni þeirra gagna.
Um 64. gr.
Með ákvæðinu er því lagt til að svonefnt NPPR-kerfi ( national private placement regime) verði áfram við lýði hér á landi. Öðrum en rekstraraðilum með starfsleyfi innan EES verður þannig heimilt að markaðssetja sérhæfða sjóði til fagfjárfesta hér á landi, að fengnu leyfi Fjármálaeftirlitsins og að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Þannig skal viðkomandi rekstraraðili t.d. vera undirorpinn opinberu eftirliti í sínu heimalandi. Ákvæðið nær bæði til þess tilviks að rekstraraðili er með starfsleyfi í ríki utan EES og að rekstraraðili er skráður í öðru ríki innan EES og fellur því ekki undir það kerfi tilkynninga sem AIFMD kveður á um. Áskilnaður er gerður um sérstakt leyfi Fjármálaeftirlitsins.
Gangi lögbært yfirvald ekki til samstarfssamnings innan hæfilegs tíma getur Fjármálaeftirlitið skv. 3. tölul. 1. mgr. 64. gr. AIFMD vakið athygli ESMA eða eftir atvikum Eftirlitsstofnunar EFTA á málinu sem getur brugðist við í samræmi við 19. gr. reglugerðar (ESB) 1095/2010, eins og kemur fram í 112. gr. frumvarpsins.
Í 3. mgr. kemur fram að Fjármálaeftirlitið geti skilyrt leyfi til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd hér á landi, svo sem sett skilyrði er varðar upplýsingagjöf til fjárfesta og lögbærs yfirvalds og um hvernig sölu á hlutum og hlutdeildarskírteinum hér á landi skuli háttað.
Um 65. gr.
Í 2. mgr. kemur fram að Fjármálaeftirlitið geti skilyrt leyfi til markaðssetningar skv. 1. mgr. til að tryggja fjárfestavernd hér á landi.
3. mgr. heimilar Fjármálaeftirlitinu að ákvarða í gjaldskrá gjald fyrir tilkynningar vegna sjóða með staðfestu innan EES sem óska eftir heimild til markaðssetningar slíkra sjóða til almennra fjárfesta á Íslandi. Í slíkum tilvikum berst tilkynning frá rekstraraðila sjóðsins en ekki heimaeftirliti hans og felst í því aukin vinna við yfirferð og rýni gagna en vegna tilkynninga um markaðssetningu sjóða sem berast frá heimaeftirliti sjóða. Þá ber rekstraraðilum sem markaðssetja EES-sjóði til almennra fjárfesta hér á landi að skila ársreikningum og skýrslum í samræmi við viðauka IV við reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 231/2013 til Fjármálaeftirlitsins. Því er talið eðlilegt að Fjármálaeftirlitið hafi heimild til þess að innheimta gjald fyrir yfirferð og rýni þeirra gagna.
Um 66. gr.
Í 1. mgr. kemur fram að sérhæfðan sjóð má einungis stofna sem hlutdeildarsjóð af rekstraraðila með starfsleyfi samkvæmt lögum þessum.
Með 2. mgr. er bætt við skyldu til þess að hafa orðið „hlutdeildarsjóður eða skammstöfunina „hs.“ í nafni sjóðsins. Rétt þykir með hliðsjón af fjárfestavernd að rekstrarforms sjóðs sé getið í heiti hans í samræmi við önnur rekstrarform sérhæfðra sjóða, t.d. samlagshlutafélög sem skylt er að hafa slhf. í heiti sínu.
Um 67. gr.
2. mgr. byggir að mestu á 1. mgr. 11. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011, sem tekur til verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða. Ákvæði 6. tölul. 11. gr. sem varðar markaðssetningu er þó ekki tekið upp en það var talið óþarft í ákvæði um hlutdeildarform sérhæfðra sjóða. Ákvæðið er þá einnig að meginstefnu í samræmi við efni reglna fagfjárfestasjóða. Með ákvæðinu er verið að samræma lágmarkskröfur til reglna sem gerðar eru til allra sérhæfðra sjóða sem reknir verða sem hlutdeildarsjóðir. Viðbótarkröfur kunna að vera gerðar af hálfu Fjármálaeftirlitsins til sérstakra tegunda sjóða, t.d. fjárfestingarsjóða, um efnisinnihald reglna.
Með 1. tölul., sem byggir á 1. tölul. 1. mgr. 11. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011, er átt við að í reglum sjóðsins komi fram heiti hans, kennitala og að auki að sjóðurinn sé rekinn í rekstrarformi hlutdeildarsjóðs. Sé um að ræða tegundina fjárfestingarsjóð ber slíkt einnig að koma fram í reglum sjóðsins, sbr. 1. mgr. 85. gr.
Með 2. tölul. er átt við að í reglum sjóðsins beri að tilgreina rekstraraðila sjóðsins. Um viðbót er að ræða frá 11. gr. en eðlilegt þykir að heiti rekstraraðila komi fram í reglum sjóðsins.
3.–11. tölul. byggja á 2.–5. og 7.–11. tölul. 1. mgr. 11. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011. Rétt þykir, þar sem ekki er kveðið á um slit hlutdeildarsjóða í lögum eða reglur um samruna sjóðsins við aðra sjóði, að um það sé kveðið í reglum sjóðsins.
Um 68. gr.
Um 69. gr.
Um 70. gr.
Um 71. gr.
Um 72. gr.
Um 73. gr.
Til þess að unnt sé að veita sjóði sem gefur út hlutdeildarskírteini, þ.e. hlutdeildarsjóði, kennitölu skal hafa verið stofnað til viðkomandi sjóðs. Í kjölfar skráningar hjá fyrirtækjaskrá er svo unnt að eiga í samskiptum við Fjármálaeftirlitið m.t.t. starfsemi sjóðs í því rekstrarformi, í samræmi við ákvæði laga þessara.
Um 74. gr.
Rétt er að geta þess að hlutdeildarskírteini eru ekki stimpilskyld, samkvæmt lögum um stimpilskyldu.
Um 75. gr.
Um 76. gr.
Um 77. gr.
Um 78. gr.
Samkvæmt núgildandi lögum eru fjárfestingarsjóðir eina íslenska sjóðategundin sem fellur undir hugtakið sérhæfðir sjóðir og sem heimilt er að markaðssetja til almennings. Lagt er til í frumvarpinu að áfram verði heimilt að markaðssetja fjárfestingarsjóði til almennings. Í ákvæðinu er þannig kveðið á um að þrátt fyrir almennt bann 5. gr. frumvarpsins sé rekstraraðila heimilt að markaðssetja ákveðna tegund sérhæfðra sjóða, þ.e. fjárfestingarsjóði, til bæði almennra fjárfesta og fagfjárfesta. Um er að ræða einu tegund sérhæfðra sjóða sem heimilt er að markaðssetja til almennings.
Það skilyrði er gert að fjárfestingarsjóðir hafi hlotið staðfestingu frá Fjármálaeftirlitinu en slíkt felst í skilgreiningu á hugtakinu fjárfestingarsjóður. Í núgildandi lögum er slík staðfesting einnig skilyrði fyrir heimildum til þess að hefja starfsemi, sbr. 1. mgr. 3. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011.
Um 79. gr.
Um 80. gr.
2. mgr. byggir á 2. mgr. 57. gr. laga nr. 128/2011. Í ákvæðinu er kveðið á um einkarétt fjárfestingarsjóða á því heiti.
Í 3. mgr. er kveðið á um að starfrækja skuli fjárfestingarsjóð í rekstrarforminu hlutdeildarsjóður. Þannig mun rekstraraðili gefa út skilríki fyrir eignarréttindum að fjárfestingarsjóði í formi hlutdeildarskírteinis eins og í dag er kveðið á um í 1. málsl. 1. mgr. 57. gr. laga nr. 128/2011.
Í 4. mgr. er mælt fyrir um hæfisskilyrði sjóðstjóra. Ákvæðið byggir á 53. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Um 81. gr.
Gert er ráð fyrir að stjórnvaldsfyrirmæli sem lúta að nánari reglum um þær upplýsingar sem verða að koma fram í umsókn samkvæmt þessari grein verði sett, sbr. 117. gr. frumvarpsins.
Um 82. gr.
1. mgr. byggir á 2. málsl. 1. mgr. 6. gr. laga nr. 128/2011.
2. mgr. byggir á 6. og 7. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011.
3. mgr. byggir á 1. mgr. 8. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Nóg er að einn af viðkomandi töluliðum sé uppfylltur til að Fjármálaeftirlitinu sé heimilt að afturkalla staðfestingu fjárfestingarsjóðs.
4. mgr. byggir á 2. mgr. 8. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Rétt þykir að rekstraraðilum sé veittur hæfilegur frestur til úrbóta í tilvikum 2.–5. tölul. í stað einungis 2. tölul. eins og er í gildandi lögum.
5. mgr. byggir á 9. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011 og varðar tilkynningu um afturköllun. Sú breyting er gerð að ekki er lengur krafa að slíkt sé gert í Lögbirtingarblaði og fjölmiðlum heldur þykir nægjanlegt að tilkynning um afturköllun á staðfestingu sé birt opinberlega. Með opinberri birtingu er t.d. átt við birtingu á vefsvæði Fjármálaeftirlitsins.
Um 83. gr.
Um 84. gr.
2. mgr. byggir á 4. mgr. 4. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011. Í ákvæðinu er að finna bann við því að breyta fjárfestingarsjóðum í aðrar tegundir sjóða, aðrar en verðbréfasjóði. Óheimilt er að markaðssetja aðra sérhæfða sjóði en fjárfestingarsjóði til almennings. Aukin fjárfestavernd fylgir reglum um fjárfestingarsjóði. Er bann þetta sett til þess að tryggja fjárfestavernd. Þar sem aukin fjárfestavernd fylgir því að vera í verðbréfasjóði er ekki talið að rök standi til þess að banna breytingu á fjárfestingarsjóði í verðbréfasjóð.
Gert er ráð fyrir að sett verði stjórnvaldsfyrirmæli sem lúta að nánari reglum um samruna fjárfestingarsjóða samkvæmt grein þessari, sbr. 117. gr.
Um 85. gr.
Í 1. mgr. er kveðið á um hvað skuli koma fram í reglum fjárfestingarsjóðs. Ákvæðið er nú að finna í 1. mgr. 11. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011.
2. mgr. byggir á 3. mgr. 11. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Í ákvæðinu er að finna heimild til Fjármálaeftirlitsins til að fresta gildistöku reglna í allt að 3 mánuði.
3. mgr. byggir á 4. mgr. 11. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Í ákvæðinu er kveðið á um skyldu rekstraraðila til að tilkynna eigendum hlutdeildarskírteina um breytingu á reglum sjóðsins. Fjármálaeftirlitinu er þó heimilt að veita undanþágu frá þessu ákvæði ef breytingarnar eru minniháttar og ekki taldar mikilvægar fyrir fjárfesti.
Gert er ráð fyrir því að heimilt verði að kveða á um nánari afmörkun fjárfestingarstefnu fjárfestingarsjóða og upplýsingagjöf til viðskiptavina í tengslum við fjárfestingar í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
Um 86. gr.
Í 2. mgr. er krafa um að rekstraraðili og þeir sem markaðssetja fjárfestingarsjóð bjóði að fyrra bragði fjárfestum lykilupplýsingar endurgjaldslaust áður en viðskipti með hlutdeildarskírteini fara fram. Ákvæðið er nú að finna í 1. mgr. 53. gr. laga nr. 128/2011.
Í 3.–5. mgr. eru ákvæði um kynningarstarfsemi sem nú er að finna í 55. gr. laga nr. 128/2011.
Um 87. gr.
1. mgr. byggir á 1. mgr. 58. gr. laga nr. 128/2011. Sú breyting er gerð að kveðið er á um lágmark innlausnarskyldu. Í núgildandi lögum er eingöngu kveðið á um að hlutdeildarskírteini fjárfestingarsjóða séu innlausnarskyld en ekki kveðið á um ákveðið tímamark. Talið er eðlilegt að fjárfestingarsjóður, sem markaðssettur er til almennra fjárfesta, sé laus til innlausnar að lágmarki á þriggja mánaða fresti en í framkvæmd hefur innlausnartími í flestum tilvikum verið mun styttri en það. Fjárfestingarsjóðum er heimilt að eiga eingöngu óskráðar eignir og því getur verið erfitt fyrir suma fjárfestingarsjóði að sinna innlausnum á sérhverjum tíma. Slíkt getur komið eigendum annarra hlutdeildarskírteina illa, þ.e. ef ávallt þarf að selja auðseljanlegustu eignirnar hverju sinni til að sinna innlausnum.
2. mgr. byggir á 2. mgr. 58. gr. laga nr. 128/2011. Þar er heimild til rekstraraðila til að fresta innlausn hlutdeildarskírteina þegar hagsmunir hlutdeildarskírteina krefjast þess.
3. mgr. byggir á 3. mgr. 58. gr. laga nr. 128/2011. Þar er kveðið á um hvernig eigi að opna sjóð að nýju eftir að frestun skv. 2. mgr. lýkur.
4. mgr. byggir á 4. mgr. 58. gr. laga nr. 128/2011. Þar er heimild til Fjármálaeftirlitsins til að krefjast þess að innlausn hlutdeildarskírteina verði frestað við tilteknar aðstæður.
Um 88. gr.
Í 2. mgr. er nýmæli hvað varðar fjárfestingarsjóði og byggir að ákveðnu leyti á 29. gr. laga nr. 128/2011 sem gildir um verðbréfasjóði. Í ákvæðinu er kveðið á um að innlausnarvirði skuli reiknað daglega og auglýst opinberlega. Í framkvæmd er innlausnarvirði fjárfestingarsjóða reiknað daglega og raunveruleg breyting því einungis að það skuli auglýst opinberlega. Eðlilegt þykir að svipaðar reglur gildi um verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði þegar kemur að atriðum sem snúa að upplýsingagjöf til almennra fjárfesta.
Gert er ráð fyrir að kveðið verði á um nánari útreikning á innlausnarvirði hlutdeildarskírteina í stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr. frumvarpsins.
Um 89. gr.
1. tölul. samsvarar 1., 2. og 7. tölul. 30. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., og 3. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011. Þannig er fjárfestingarsjóðum heimilt að fjárfesta bæði í skráðum og óskráðum verðbréfum og peningamarkaðsgerningum.
2. tölul. á samhljóm í lögum um nr. 128/2011. Fjárfestingarsjóðum er heimilt að fjárfesta í verðbréfasjóðum, öðrum fjárfestingarsjóðum eða öðrum sérhæfðum sjóðum að því tilskildu að rekstraraðili sýni fram á með fullnægjandi hætti að slíkir sérhæfðir sjóðir lúti sambærilegu eftirliti og fjárfestingarsjóðir og að skilyrði greinarinnar séu uppfyllt. Undir „aðra sjóði um sameiginlega fjárfestingu“ geta fallið annars vegar verðbréfasjóðir með staðfestu utan Íslands og hins vegar sérhæfðir sjóðir, þar á meðal fjárfestingarsjóðir, óháð staðfestu þeirra. Sönnunarbyrði um skilyrðin hvílir á rekstraraðila þess fjárfestingarsjóðs sem mun fjárfesta í viðkomandi sjóðum.
3.–5. tölul. samsvara 4.–6. tölul. 30. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011.
6. tölul. samsvarar 2. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Um 90. gr.
Ákvæðið er í samræmi við UCITS IV-tilskipunina.
Um 91. gr.
2. mgr. byggir á 2. mgr. 32. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Þar er að finna bann við því að fjárfestingarsjóðir fjárfesti í hrávörum eða heimildaskírteinum fyrir hrávörum. Um er að ræða fjárfestingar sem almennt eru ekki taldar hæfa almennum fjárfestum.
Um 92. gr.
Í 1. mgr. er að finna kröfu um að fjárfestingarsjóður eigi ávallt hæfilegar og nægjanlega verðmætar eignir á móti metnu hámarkstapi af afleiðu. Í framangreindu felst að sjóðnum er óheimilt að verða skuldsettur með notkun afleiðna. Ákvæðið er nú að finna í 1. mgr. 34. gr. laga nr. 128/2011.
Í 2. mgr. er að finna ákvæði sem ætlað er að hindra að fjárfestingarsjóður geti farið út fyrir skilgreindar áhættutakmarkanir með notkun afleiðna. Ákvæðið er nú að finna í 2. mgr. 34. gr. laga nr. 128/2011.
Í 3. mgr. er að finna kröfu um að fjárfestingarsjóðir geri Fjármálaeftirlitinu grein fyrir afleiðunotkun sinni. Ákvæðið er nú að finna í 3. mgr. 34. gr. laga nr. 128/2011.
Í 4. mgr. er að finna ákvæði sem ætlað er að hindra að fjárfestingarsjóðir noti afleiður til að fjárfesta í undirliggjandi gerningum sem ekki eru heimilir samkvæmt fjárfestingarstefnu. Ákvæðið er nú að finna í 4. mgr. 34. gr. laga nr. 128/2011.
Í 5. mgr. er að finna ákvæði sem tryggir að sé innbyggð afleiða í verðbréf eða peningamarkaðsgerning að þá skuli fara með slíkan gerning eftir þessari grein. Ákvæðið er nú að finna í 5. mgr. 34. gr. laga nr. 128/2011.
Um 93. gr.
Í 1. mgr. koma fram þær takmarkanir sem gilda um hámark fjárfestingar verðbréfasjóðs í tilteknum aðilum sem snúa að mótaðilaáhættu. Ákvæðið er nú að finna í 1. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011. Ákvæðið hefur verið umskrifað til einföldunar en ekki er um efnislegar breytingar að ræða.
1. tölul. felur í sér breytingu á framsetningu frá því sem nú gildir samkvæmt lögum nr. 128/2011 og eru a- og d-liðir 4. mgr. 59. gr. laganna sameinaðir.
2. tölul. er samsvarandi b-lið 1. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
3. tölul. er samsvarandi c-lið 1. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
4. tölul. er samsvarandi e-lið 1. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
6. tölul. er samsvarandi 2. málsl. 1. mgr. 39. gr., sbr. 1. mgr. 59. gr. og 5. mgr. 59. gr., laga nr. 128/2011. Þannig er fjárfesting fjárfestingarsjóðs í verðbréfasjóðum eða öðrum sjóðum um sameiginlega fjárfestingu ekki takmörkuð að neinu leyti nema því að hámark fjárfestingar í hverjum sjóði fyrir sig er 20%.
7. tölul. er samsvarandi 3. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
2. mgr. er samsvarandi síðasta málslið d-liðar 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Í 3. mgr. kemur fram að aðilar sem teljast til sömu samstæðu teljist sem sami aðilinn við útreikning samkvæmt þessu ákvæði. Ákvæðið er nú að finna í 3. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Í 4. mgr. eru settar takmarkanir á fjárfestingum fjárfestingarsjóðs í verðbréfum útgefnum af aðilum tengdum rekstraraðila eða móðurfélagi þess. Ákvæðið er nú að finna í 4. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Í 5. mgr. er að finna takmörkun á fjárfestingum fjárfestingarsjóðs í verðbréfum útgefnum af tengdum viðskiptavinum samkvæmt lögum um fjármálafyrirtæki. Ákvæðinu er ætlað að hindra of mikla samþjöppun. Ákvæðið er nú að finna í 5. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011. Leiki vafi á því hverjir teljast til hóps tengdra viðskiptamanna er fjármálafyrirtæki skylt að tengja aðila saman nema viðkomandi fjármálafyrirtæki geti sýnt fram á hið gagnstæða í samræmi við 5. mgr. 30. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002.
Í 6. mgr. er að finna heimild til fjárfestingarsjóðs til að eiga umfram 35% og allt að 100% af eignum í ákveðnum verðbréfum og peningamarkaðsgerningum að fenginni heimild Fjármálaeftirlitsins og að gefnum ákveðnum skilyrðum um dreifingu fjárfestinga. Ákvæðið er nú að finna í 6. tölul. 4. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Um 94. gr.
Um 95. gr.
Í 2. mgr. er fjárfestingarsjóði veitt heimild til að taka að láni til skamms tíma allt að 25% af verðmæti eigna sjóðs. Hér er um að ræða skammtímaheimild til fjárfestingarsjóðs til að beita vogun fyrir allt að 25% af verðmæti eigna sjóðs. Ákvæðið er samhljóða því sem gildir nú um fjárfestingarsjóði, sbr. 6. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Í 3. mgr. eru settar skorður við metnu hámarkstapi af viðskiptum með verðbréf sem fjárfestingarsjóður hefur ekki ráðstöfunarrétt yfir og skal það ekki nema meira en 20% af endurmetnu innra virði sjóðsins. Þá er fjárfestingarsjóðum bannað að skortselja verðbréf sem ekki eru skráð á skipulegum verðbréfamarkaði. Ákvæðið er samhljóða því sem gildir nú um fjárfestingarsjóði, sbr. 7. mgr. 59. gr. laga nr. 128/2011.
Um 96. gr.
Í ákvæðinu er gerð krafa um að rekstraraðilar fjárfestingarsjóða tilkynni Fjármálaeftirlitinu ef fjárfesting fjárfestingarsjóðs fer fram úr leyfilegum fjárfestingarheimildum samkvæmt frumvarpi þessu. Í framkvæmd hefur ákvæði 43. gr. laga nr. 128/2011 verið túlkað þannig að slík tilkynning skuli eiga sér stað innan sólarhrings frá því að rekstraraðili sjóðs varð var við að farið hafi verið fram úr leyfilegum mörkum.
Auk tilkynningar skal rekstraraðili fjárfestingarsjóðs þegar í stað grípa til ráðstafana til úrbóta, þ.e. til þess að lögmæltu hámarki sé náð. Í því felst að fjárfestingarsjóði sé skylt að leita tilboða í viðkomandi eignir og selja þær fáist viðunandi markaðsverð fyrir og séu aðrar ráðstafanir ekki tækar. Væntingar um bættar markaðsaðstæður eða aukið innflæði fjármagns í fjárfestingarsjóð teljast ekki viðunandi ástæður til að fresta sölu seljanlegra eigna sjóða sem eru umfram fjárfestingarheimildir laga.
Fjárfestingin skal fara undir leyfilegt hámark eigi síðar en innan þriggja mánaða frá þeim tíma sem hún fór yfir leyfileg mörk. Fjármálaeftirlitið getur þó heimilað lengri frest enda sé augljóst að slíkt sé í þágu eigenda hlutdeildarskírteina.
Um 97. gr.
1. tölul. 1. mgr. innleiðir 44. gr. og 1. mgr. 45. gr. AIFMD. Ákvæðið endurspeglar þá almennu meginreglu AIFMD að lögbært yfirvald heimaríkis rekstraraðila fari með eftirlit vegna starfsemi hans. Í ákvæðinu kemur fram að Fjármálaeftirlitið annist eftirlit samkvæmt ákvæðum frumvarpsins og samkvæmt ákvæðum laga um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, þar sem við á. Ef rekstraraðili hefur fengið starfsleyfi hér á landi ber Fjármálaeftirlitið meginábyrgð á eftirliti með starfsemi hans, bæði hér á landi og þeim sjóðum sem eru reknir og markaðssettir á vegum rekstraraðilans í öðrum ríkjum innan EES. Eftirlit Fjármálaeftirlitsins með starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða nær til allra atriða frumvarpsins þar sem rekstraraðila er falin ábyrgð, meðal annars hvað varðar starfsemi vörsluaðila, útvistunaraðila og annarra þriðju aðila, eftir því sem við á.
2. tölul. 1. mgr. innleiðir 5. mgr. 32. gr. AIFMD. Markaðssetji rekstraraðili með starfsleyfi í öðru ríki innan EES sérhæfðan sjóð hér á landi heyra aðgerðir hans til markaðssetningar hér á landi og aðgerðir hans til þess að koma í veg fyrir að sjóður sé markaðssettur til almennra fjárfesta undir íslensk lög og eftirlit Fjármálaeftirlitsins.
3. tölul. 1. mgr. innleiðir 2. mgr. 45. gr. AIFMD. Þótt AIFMD geri almennt ráð fyrir því að lögbært yfirvald heimaríkis rekstraraðila beri ábyrgð á eftirlitinu hafa lögbær yfirvöld gistiríkja rekstraraðila eftirlitshlutverk hvað varðar ákveðna skilgreinda þætti. Til samræmis við 2. mgr. 45. gr. AIFMD skal Fjármálaeftirlitið hafa eftirlit með því að rekstraraðili sérhæfðs sjóðs sem rekur og/eða markaðssetur sjóð hér á landi fyrir milligöngu útibús fari eftir almennum skipulagskröfum 1.–2. mgr. 19. og 22. gr. um hagsmunaárekstra.
4. tölul. 1. mgr. vísar til 64. gr. en samkvæmt því ákvæði getur Fjármálaeftirlitið heimilað meðal annars rekstraraðilum með staðfestu í ríkjum utan EES að markaðssetja sérhæfða sjóði til fagfjárfesta hér á landi. Þannig nær eftirlit Fjármálaeftirlitsins til þeirra aðila.
Í 2. mgr. er vísað til þess að heimildir Fjármálaeftirlitsins koma fram í ákvæðum frumvarps þessa en þar að auki gilda um heimildir Fjármálaeftirlitsins hvað varðar eftirlitsskylda aðila lög um opinbert eftirlit og lög um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði. Þannig er t.d. ákveðnum heimildum Fjármálaeftirlitsins sem innleiða ber skv. 2. mgr. 46. gr. AIFMD að finna í lögum um opinbert eftirlit.
Í 3. mgr. er vísað til eftirlitshlutverks Eftirlitsstofnunar EFTA. Meginreglan er sú að Fjármálaeftirlitið fer með eftirlit með starfsemi rekstraraðila með staðfestu hér á landi en í þröngum undantekningartilvikum fer Eftirlitsstofnun EFTA með eftirlit á grundvelli hins evrópska eftirlitskerfis á fjármálamarkaði. 3. mgr. vísar til heimilda Eftirlitsstofnunar EFTA samkvæmt 47. gr. AIFMD eins og það ákvæði hefur verið aðlagað með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 frá 30. september 2016. Hlutverk Eftirlitsstofnunar EFTA er þannig í samræmi við samninginn um Evrópska efnahagssvæðið, sbr. lög nr. 2/1993. Einnig ber að að líta til samnings EFTA-ríkjanna um stofnun eftirlitsstofnunar og dómstóls en um hlutverk og valdheimildir Eftirlitsstofnunar EFTA á sviði fjármálaeftirlits er fjallað í 25. gr. a samningsins og bókun 8 við hann.
4. mgr. innleiðir b- og c-lið 1. mgr. 46. gr. AIFMD. Lagt er til með frumvarpinu að Fjármálaeftirlitinu, til viðbótar við að fara sjálft með eftirlitsheimildir, eigi möguleika á að eiga í samstarfi við önnur íslensk stjórnvöld og að útvista verkefnum til annarra aðila, þ.m.t. lögaðila og einstaklinga. Ákvæðið veitir Fjármálaeftirlitinu t.d. heimild til þess að fá utanaðkomandi sérfræðinga til þess að leysa ákveðin afmörkuð verkefni, svo sem innlenda eða útlenda lögmenn eða endurskoðendur. Eigi Fjármálaeftirlitið í samstarfi við önnur stjórnvöld eða útvisti verkefnum til annarra ber það eftir sem áður ábyrgð á vinnslu verkefnanna.
Séu Fjármálaeftirlitið og önnur hlutaðeigandi lögbær yfirvöld ósammála um beitingu 45. gr. AIFMD, sem ákvæði þetta byggir að hluta á, geta þau vakið athygli ESMA eða eftir atvikum Eftirlitsstofnunar EFTA á málinu sem getur brugðist við í samræmi við 19. gr. reglugerðar (ESB) 1095/2010, eins og kemur fram í 112. gr. frumvarpsins.
Ákvæði 4. undirgreinar 44. gr. AIFMD felst í eftirlitshlutverki Fjármálaeftirlitsins samkvæmt lögum um opinbert eftirlit.
Um 98. gr.
1. mgr. innleiðir a–d-lið og h-lið 2. mgr. 46. gr. AIFMD. Það nær til rekstraraðila og þriðja aðila sem tengist starfsemi rekstraraðila eða fer með tiltekin hlutverk á grundvelli frumvarpsins og stjórnvaldsfyrirmæla, svo sem útvistunaraðila, aðalmiðlara, vörsluaðila og endurskoðenda þeirra, svo fremi sem það tengist starfsemi rekstraraðilans. Fjármálaeftirlitið hefur víðtækan rétt til upplýsinga og aðgangs að gögnum til að sinna eftirlitshlutverki sínu samkvæmt lögum þessum, bæði hjá rekstraraðila sérhæfðs sjóðs og þriðja aðila hafi þeir undir höndum gögn sem varða starfsemi rekstraraðilans. Ákvæði 9. gr. laga um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, nr. 87/1998, gildir til fyllingar ákvæði þessu en með því er Fjármálaeftirlitinu heimilt að kalla eftir hvaða upplýsingum og gögnum sem er frá einstaklingum og lögaðilum. Ákvæðið tekur meðal annars til starfsleyfisskyldra rekstraraðila og rekstraraðila með starfsleyfi, skráningarskyldra rekstraraðila og þeirra sem hafa þegar verið skráðir hjá Fjármálaeftirlitinu.
2. mgr. innleiðir d-lið 2. mgr. 46. gr., sbr. d-lið 1. mgr. 46. gr., AIFMD og varðar heimild Fjármálaeftirlitsins til að afla gagna um símtöl eða fjarskipti við tiltekinn síma eða fjarskiptatæki. Málsgreinin er samhljóða 3. mgr. 133. gr. laga um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007.
3. mgr. innleiðir e-, g-, i- og j-lið 2. mgr. og 4. mgr. 46. gr. AIFMD. Í málsgreininni kemur fram að Fjármálaeftirlitið geti krafist þess að látið sé af háttsemi sem er andstæð ákvæðum frumvarpsins. Ákvæðinu er ekki einvörðungu ætlað að ná til rekstraraðila heldur einnig annarra aðila sem eru ábyrgir fyrir því að fylgja ákvæðum laga og tengdra stjórnvaldsfyrirmæla. Fjármálaeftirlitið hefur meðal annars heimild til að stöðva atvinnustarfsemi tímabundið, fresta útgáfu, endursölu eða innlausn hluta og hlutdeildarskírteina og afturkalla starfsleyfi rekstraraðila, eða heimild vörsluaðila skv. 2. mgr. 33. gr. til að tryggja eftirfylgni með ákvæðum frumvarpsins. Fjármálaeftirlitið getur krafist þess að starfsemi sem fellur undir lög þessi og sem er stunduð án skráningar hjá Fjármálaeftirlitinu eða tilskilins starfsleyfis eða ef farið er út fyrir starfsleyfi verði stöðvuð. Samkvæmt 1. mgr. getur Fjármálaeftirlitið í þeim tilvikum krafist gagna og upplýsinga hjá viðkomandi aðilum eða hjá eftirlitsskyldum aðilum sem nauðsynleg eru til að ganga úr skugga um hvort svo sé. Samkvæmt 3. mgr. getur eftirlitið hins vegar krafist þess að slíkri starfsemi verði hætt.
4. mgr. innleiðir f-lið 2. mgr. 46. gr. AIFMD, sbr. d-lið 1. mgr. 46. gr. AIFMD. Samkvæmt málsgreininni hefur Fjármálaeftirlitið heimild til að krefjast kyrrsetningar á eignum aðila sem liggur undir rökstuddum grun um að háttsemi hans fari gegn ákvæðum frumvarpsins. Málsgreinin er samhljóða 8. mgr. 133. gr. laga um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007.
5. mgr. innleiðir k-lið 2. mgr. 46. gr. AIFMD og mælir fyrir um heimild Fjármálaeftirlitsins til þess að afturkalla starfsleyfi rekstraraðila og heimild vörsluaðila en skilyrða afturköllunar starfsleyfis rekstraraðila er getið í 18. gr. frumvarpsins.
6. mgr. innleiðir 5. mgr. 45. gr. AIFMD hvað varðar rekstraraðila með staðfestu hér á landi sem starfar í öðrum ríkjum innan EES.
Um 99. gr.
Ákvæðið felur í sér undantekningu á þeirri meginreglu að varfærniseftirlit með starfsemi rekstraraðila sérhæfðra sjóða sé á ábyrgð lögbærra yfirvalda í heimaríki rekstraraðilans, hvort sem rekstraraðilinn rekur og/eða markaðssetur sérhæfðan sjóð í öðru ríki innan EES eða ekki. Þannig varðar ákvæðið eftirlit með erlendum rekstraraðila með staðfestu innan EES hér á landi en þá er Ísland gistiríki og Fjármálaeftirlitið hefur eftirlit sem slíkt.
1. mgr. innleiðir 3. mgr. 45. gr. AIFMD. Samkvæmt 1. mgr. er rekstraraðila sérhæfðs sjóðs með staðfestu innan EES, sem rekur og/eða markaðssetur sérhæfðan sjóð eða veitir þjónustu sem hann hefur leyfi til hér á landi, skylt að veita Fjármálaeftirlitinu allar upplýsingar sem eftirlitið telur nauðsynlegar til að það geti sinnt hlutverki sínu samkvæmt lögum þessum eða stjórnvaldsfyrirmælum settum á grundvelli þeirra. Skylda til upplýsingagjafar má ekki vera meiri en Fjármálaeftirlitið leggur á rekstraraðila með staðfestu hér á landi vegna eftirlits. Ekki skiptir máli hvort starfsemi rekstraraðila er í gegnum útibú eða ekki.
2. mgr. innleiðir 4. mgr. 45. gr. AIFMD. Í 2. mgr. er tekið fram að fari rekstraraðilinn ekki að íslenskum lögum eða stjórnvaldsfyrirmælum sem Fjármálaeftirlitið hefur eftirlit með gagnvart þeim skuli Fjármálaeftirlitið gera kröfu um úrbætur og upplýsa viðeigandi lögbært yfirvald þar sem rekstraraðili er með staðfestu. Ekki skiptir máli hvort starfsemi rekstraraðila er í gegnum útibú eða ekki.
3. mgr. innleiðir 5. mgr. 45. gr. AIFMD hvað varðar rekstraraðila með staðfestu í öðru ríki innan EES sem starfar hér á landi.
4. mgr. innleiðir 6. mgr. 45. gr. AIFMD. Ef rekstraraðili veitir ekki upplýsingar skv. 1. mgr. eða fer ekki að kröfu um úrbætur skv. 2. mgr. eftir að lögbært yfirvald í heimaríki hefur verið upplýst um aðstæður getur Fjármálaeftirlitið, í kjölfar tilkynningar til lögbærs yfirvalds í heimaríki, gripið til viðeigandi ráðstafana gagnvart rekstraraðilanum. Áður en Fjármálaeftirlitið nýtir 4. mgr. er gert ráð fyrir því að lögbært yfirvald í heimaríki rekstraraðilans hafi gripið til einhverra ráðstafana en þær reynst ófullnægjandi eða eftirlitið hafi ekki haft úrræði að lögum til að fylgja eftir kröfum um upplýsingar eða úrbætur. Með viðeigandi ráðstöfunum Fjármáleftirlitsins í 4. mgr. er átt við þær almennu eftirlitsheimildir og sektarheimildir sem Fjármálaeftirlitið hefur samkvæmt frumvarpi þessu og sem finna má í lögum um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, meðal annars að banna rekstraraðila að markaðssetja hluti eða hlutdeildarskírteini sín hér á landi.
5. mgr. innleiðir 8. mgr. 45. gr. AIFMD.
6. mgr. er í samræmi við skilyrði 5. og 6. mgr. 45. gr. AIFMD.
7. mgr. innleiðir 7. mgr. 45. gr. AIFMD.
Séu Fjármálaeftirlitið og önnur lögbær yfirvöld ósammála um beitingu 4.–9. mgr. 45. gr. AIFMD geta þau vakið athygli ESMA eða eftir atvikum Eftirlitsstofnun EFTA á málinu sem getur brugðist við í samræmi við 19. gr. reglugerðar (ESB) 1095/2010, eins og kemur fram í 112. gr. frumvarpsins.
Um 100. gr.
Samkvæmt aðlöguninni verður Eftirlitsstofnun EFTA ákvörðunaraðili gagnvart rekstraraðilum sérhæfðra sjóða hér á landi samkvæmt 4. mgr. ákvæðisins og innan EES/EFTA-ríkjanna í stað ESMA eins og gildir meðal aðildarríkja ESB.
1. mgr. innleiðir hluta 4. mgr. 47. gr. AIFMD. Í 1. mgr. kemur fram að Eftirlitsstofnun EFTA geti farið fram á að Fjármálaeftirlitið banni markaðssetningu á hlutdeildarskírteinum eða hlutum sérhæfðra sjóða. Slíkar ráðstafanir Eftirlitsstofnunar EFTA eru bundnar þeim skilyrðum sem fram koma í 5. mgr. 47. gr. AIFMD, sbr. og 5. mgr. 9. gr. reglugerðar (ESB) 1095/2010 sem innleidd er í íslenskan rétt með lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017.
2. mgr. innleiðir 6. mgr. 47. gr. AIFMD.
3. mgr. er í samræmi við 9. mgr. 47. gr. AIFMD en það ákvæði tilskipunarinnar kveður á um að ESMA skuli endurskoða ráðstafanir sínar skv. 4. mgr. 47. gr. AIFMD reglubundið og í mesta lagi á 3 mánaða fresti.
4. mgr. innleiðir 5. mgr. 47. gr. AIFMD. Þar kemur fram að Eftirlitsstofnun EFTA geti tekið ákvörðun sem beinist beint að rekstraraðila að því gefnu að skilyrði 2. mgr. séu uppfyllt og þau skilyrði sem fram koma í 5. mgr. 47. gr. AIFMD. Ákvæði þetta er ætlað til þrautavara og ef því er beitt er beiting þess af hálfu Eftirlitsstofnunar EFTA samhliða áðurnefndri 5. mgr. 9. gr. reglugerðar (ESB) 1095/2010 sem innleidd er í íslenskan rétt með lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017. Þannig ber Eftirlitsstofnun EFTA að gæta að sjónarmiðum um meðalhóf við beitingu ákvæðis 5. mgr. 47. gr. AIFMD. Í b-lið 5. mgr. er sérstaklega gert ráð fyrir að í slíkum tilvikum hafi Fjármálaeftirlitið ekki áður gripið til ráðstafana eða að þær ráðstafanir sem Fjármálaeftirlitið hafi gripið til hafi ekki tekið nægjanlega á ógninni.
Um 101. gr.
Með 1. mgr. er lagt til að Fjármálaeftirlitinu verði gert heimilt að leggja á stjórnvaldssektir vegna brota samkvæmt lögunum. Lagt er til að eftirlitinu verði heimilt að leggja á stjórnvaldssektir bæði á einstaklinga og lögaðila sem brjóta gegn þeim ákvæðum frumvarpsins sem koma fram í viðkomandi töluliðum.
2.–6. mgr. er samhljóða 2.–6. mgr. 110. gr. laga um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, og 3.–7. mgr. 141. gr. laga um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007.
Um 102. gr.
Um 103. gr.
Til að unnt sé að ljúka máli með sátt verður samþykki málsaðila að liggja fyrir. Sættir eru því ekki einhliða ákvarðanir stjórnvalds. Því er lagt til að kveðið verði skýrt á um að þær séu bindandi fyrir aðila þegar hann hefur samþykkt sáttina og staðfest efni hennar með undirskrift sinni. Fjármálaeftirlitinu er ekki heimilt að ljúka máli með sátt ef um er að ræða meiri háttar brot sem refsiviðurlög liggja við.
Um 104. gr.
Um 105. gr.
Um 106. gr.
Um 107. gr.
Um 108. gr.
Um 109. gr.
1. og 2. mgr. innleiðir 1.–3. mgr. og 1. undirgrein 4. mgr. 50. gr. AIFMD. Víðtæk og gagnkvæm samstarfsskylda hvílir á eftirlitsstjórnvöldum innan EES hvað varðar þá starfsemi sem fellur undir gildissvið frumvarps þessa og upplýsingaskylda til ESMA, Evrópska kerfisáhætturáðsins (ESRB) og Eftirlitsstofnunar EFTA.
Samkvæmt 1. mgr. er Fjármálaeftirlitinu heimilt að leita til annarra lögbærra yfirvalda í ríkjum innan EES sé það nauðsynlegt vegna framkvæmdar eftirlits á grundvelli ákvæða frumvarpsins. Á öðrum eftirlitsstjórnvöldum hvílir skylda til þess að veita aðstoð í viðkomandi tilvikum. Fjármálaeftirlitinu er þannig t.d. heimilt að óska eftir samstarfi lögbærra yfirvalda annarra ríkja innan EES vegna eftirlitsstarfsemi, framkvæmd vettvangsathugunar eða rannsóknar í því ríki innan EES. Í AIFMD er lögð sú skylda á ríki innan EES að þau aðstoði Fjármálaeftirlitið með sambærilegum hætti og eftir sambærilegum reglum og gilda um Fjármálaeftirlitið skv. 54. gr. AIFMD.
Samstarfsskyldan hvílir á lögbærum yfirvöldum ríkis innan EES jafnvel þó að um sé að ræða aðstoð vegna atviks sem tengist broti á íslenskum reglum en ekki samkvæmt landsrétti þess ríkis. Það er í samræmi við þjóðréttarlegar skuldbindingar ríkja innan EES á grundvelli AIFMD, sbr. samninginn um Evrópska efnahagssvæðið.
Að sama skapi hvílir samkvæmt 2. mgr. víðtæk samstarfsskylda á Fjármálaeftirlitinu við önnur lögbær yfirvöld innan EES hvað varðar eftirlit með rekstraraðilum sérhæfðra sjóða og starfsemi slíkra sjóða. Þannig ber Fjármálaeftirlitinu að aðstoða önnur lögbær yfirvöld innan aðildarríkja EES og eftir atvikum ESMA og ESRB ef það er talið nauðsynlegt fyrir þau stjórnvöld og stofnanir til að sinna eftirlitskyldum sínum. Í því felst meðal annars að Fjármálaeftirlitið geti verið skylt að beita valdheimildum sínum til að tryggja fullnægjandi aðstoð. Umrædd samstarfsskylda hvílir á Fjármálaeftirlitinu einnig í þeim tilvikum þegar atvik sem eru til skoðunar brjóta í bága við landsrétt viðkomandi ríkis en fela þó ekki í sér brot á íslenskum lögum eða reglum. Það er í samræmi við þjóðréttarlegar skuldbindingar Íslands á grundvelli AIFMD, sbr. lög um Evrópska efnahagssvæðið, nr. 2/1993, sbr. jafnframt lög um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði.
3. mgr. innleiðir 1. undirgrein 4. mgr. 50. gr. AIFMD. Fjármálaeftirlitinu er skv. 3. mgr. skylt að afhenda öðrum lögbærum yfirvöldum innan EES, einkum Eftirlitsstofnun EFTA, sem og ESMA og ESRB, upplýsingar og gögn sem eftirlitið býr yfir án tafar til að þeim stofnunum sé unnt að sinna eftirlitsskyldum sínum.
4. mgr. innleiðir 2. undirgrein 1. mgr. 54. gr. AIFMD. Óski lögbært yfirvald annars ríkis innan EES eftir samstarfi við rannsókn eða vettvangsathugun rekstraraðila getur Fjármálaeftirlitið ýmist valið að sinna sjálft slíkri rannsókn eða vettvangsathugun, heimilað viðkomandi lögbæru yfirvaldi slíkt eða heimilað endurskoðanda eða öðrum sérfræðingi að sinna slíkri vettvangsathugun eða rannsókn.
5. mgr. innleiðir 2. mgr. 54. gr. AIFMD.
6. mgr. innleiðir 3. mgr. 54. gr. AIFMD. Í ákvæðinu er að finna tæmandi upptalningu á því hvenær Fjármálaeftirlitið getur neitað framkominni beiðni um upplýsingaskipti, rannsókn eða vettvangskönnun.
8. mgr. innleiðir 5. mgr. 50. gr. AIFMD þar sem er að finna ákveðna samstarfsskyldu á milli lögbærra yfirvalda innan EES hafi það ástæðu til þess að ætla að rekstraraðili með staðfestu innan EES fari ekki eftir lágmarkskröfum þeim sem AIFMD setur.
Í 6. mgr. 50. gr. og 4. mgr. 54. gr. AIFMD er framkvæmdastjórninni fengin heimild til framkvæmdareglugerða sem setja má á grundvelli tæknistaðla sem þróaðir yrðu af ESMA vegna upplýsingaskipta og ferla við samstarf. Gert er ráð fyrir að slík reglugerð verði innleidd í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
Um 110. gr.
2. mgr. innleiðir 2. mgr. 53. gr. AIFMD. Ákvæðið vísar til 35. gr. reglugerðar (ESB) nr. 1095/2010 þar sem meðal annars er kveðið er á um skilyrði og meðferð upplýsingabeiðna frá ESMA.
Í 3. og. 4. mgr. 53. gr. AIFMD er að finna skyldu fyrir framkvæmdastjórn ESB til framseldrar reglugerðar og framkvæmdareglugerðar. Framseld reglugerð framkvæmdastjórnar ESB nr. 694/2014 frá 17. desember 2013 gildir til fyllingar ákvæðum AIFMD hvað varðar efni upplýsingaskipta. Gert er ráð fyrir að nefndar reglugerðir verði innleiddar í íslenskan rétt með stjórnvaldsfyrirmælum, sbr. 117. gr.
Um 111. gr.
1. mgr. kveður á um að um upplýsingagjöf innlendra aðila, þ.e. rekstraraðila og Fjármálaeftirlits bæði til ESMA og stofnana EES á grundvelli laga um sérhæfða sjóði, fari samkvæmt ákvæðum laga um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði eða lögum um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, eftir því sem við á. Þannig er t.d. kveðið á um upplýsingagjöf Fjármálaeftirlitsins og einkaaðila í 5. og 6. gr. laga um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017, og Fjármálaeftirlitsins í 14. gr. laga um opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, nr. 87/1998.
2. mgr. felur í sér innleiðingu á 3. mgr. 47. gr. AIFMD eins og það var aðlagað við upptöku í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 frá 30. september 2016.
3. mgr. innleiðir 51. gr. AIFMD. Í ákvæði AIFMD er vísað til tilskipunar 95/46/EB sem hefur verið felld úr gildi með reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2016/679 frá 27. apríl 2016 um vernd einstaklinga í tengslum við vinnslu persónuupplýsinga og um frjálsa miðlun slíkra upplýsinga og niðurfellingu tilskipunar 95/46/EB (almenna persónuverndarreglugerðin, GDPR). Sú reglugerð hefur verið innleidd í íslenskan rétt með lögum um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga, nr. 90/2018.
Öll upplýsingaskipti eða sendingar upplýsinga frá ESMA skulu vera í samræmi við þá tilskipun og reglur um miðlun persónuupplýsinga sem mælt er fyrir um í reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 45/2001 frá 18. desember 2000 um vernd einstaklinga í tengslum við vinnslu persónuupplýsinga. Því er réttarverndin ekki lakari í upplýsingaskiptum við hinar evrópsku stofnanir en gildir hér á landi.
Um 112. gr.
Þannig er Fjármálaeftirlitinu heimilt að vísa málum í tilgreindum tilvikum til Eftirlitsstofnunar EFTA eða ESMA, eftir því sem við á, í samræmi við ákvæði greinarinnar. Þau tilvik varða ágreining um viðbótarskilyrði vörsluaðila með staðfestu innan EES gangi lögbært yfirvald ekki til samstarfssamninga innan sanngjarns tíma í tilviki markaðssetningar sérhæfðra sjóða hér á landi í rekstri annarra rekstraraðila utan EES, um ágreining sem lýtur að eftirliti með rekstraraðila með staðfestu í öðru ríki innan EES sem starfar hér á landi o.fl.
Um aðlögun þá sem gerð var á 19. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 1095/2010 sem rekja má til tveggja stoða kerfis EES-samningsins og sem gerð var við upptöku gerðarinnar í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 202/2016 frá 30. september 2016 er vísað til nánari skýringa í athugasemdum í greinargerð með lögum um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017.
Komi til ágreinings á milli Fjármálaeftirlitsins og lögbærs yfirvalds annars ríkis innan EES um ráðstafanir sem gripið er til á grundvelli frumvarpsins er hægt að skjóta málinu til Eftirlitsstofnunar EFTA eða ESMA, eftir því sem við á, í sáttameðferð í samræmi 19. gr. reglugerðar nr. 1095/2010, sbr. 3 gr. laga um evrópskt eftirlitskerfi á fjármálamarkaði, nr. 24/2017. Úrlausn Eftirlitsstofnunar EFTA er bindandi fyrir Fjármálaeftirlitið.
Um 113. gr.
Um 114. gr.
Um 115. gr.
Um 116. gr.
Um 117. gr.
Í 1. mgr. er að finna reglugerðarheimild ráðherra fyrir afleiddum gerðum AIFMD-tilskipunarinnar. Meðal þessara reglugerða eru framseld reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2015/514 um upplýsingar sem lögbærum yfirvöldum ber að veita ESMA skv. 3. mgr. 67. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB og framkvæmdarreglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) nr. 447/2013 um að koma á málsmeðferð fyrir rekstraraðila sérhæfðra sjóða sem velja að tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB taki til þeirra.
Einnig er í ákvæðinu að finna lagagrundvöll fyrir reglugerðum sem í dag hafa í lagastoð í lögum um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, og lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði, nr. 128/2011. Með frumvarpi þessu eru ákvæði um fjárfestingarsjóði færð úr þeim lögum og því nauðsynlegt að halda lagastoð fyrir reglugerðir sem eiga áfram að gilda um starfsemi þeirra. Meðal þessara reglugerða er reglugerð nr. 1166/2013 um fjárfestingarheimildir verðbréfasjóða, innlausn, markaðssetningu erlendra sjóða og upplýsingagjöf og reglugerð nr. 472/2014 um samruna, skipan höfuðsjóða og fylgisjóða og tilkynningaraðferðir.
Í 2. mgr. er að finna regluheimildir Seðlabanka Íslands. Skipta má heimildunum upp í þrennt. Í fyrsta lagi eru regluheimildir sem þegar eru til staðar í lögum um fjármálafyrirtæki eða lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði og verða að vera í frumvarpinu svo meðal annars gildandi reglur haldi gildi sínu gagnvart fjárfestingarsjóðum. Þetta eru meðal annars reglur nr. 1060/2015 um ársreikninga verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða og reglur nr. 728/2014 um heimild Fjármálaeftirlitsins til að ljúka máli með sátt.
Í öðru lagi eru þetta reglur sem eiga að innleiða afleiddar gerðir tengdar AIFMD-tilskipuninni. Þetta er framseld reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) nr. 694/2014 um viðbætur við tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2011/61/ESB að því er varðar tæknilega eftirlitsstaðla um ákvörðun á tegundum rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Í þriðja lagi eru þetta reglusetningarheimildir vegna ákvæða í AIFMD sem heimila framkvæmdastjórninni að setja reglugerðir um ákveðin fyrirframtilgreind efni. Þetta er einvörðungu heimild fyrir Seðlabanka Íslands en ekki skylda, enda hafa þessar reglugerðir ekki enn verið settar innan Evrópu. Seðlabanki Íslands gæti einnig nýtt þessar regluheimildir ef sérstök ástæða þykir til.
Um 118. gr.
Um 119. gr.
Um 120. gr.
Varðandi aðrar helstu breytingar á lögum nr. 128/2011 þá er í 1. tölul. ákvæðisins lagt til að skilgreiningunni á hugtakinu markaðssetning verði breytt til samræmis við þá skilgreiningu sem gildir fyrir sérhæfða sjóði. Hugtakið er ekki skilgreint í UCITS-tilskipuninni en rétt þykir að sama skilgreining sé notuð fyrir verðbréfasjóði og fyrir sérhæfða sjóði. Þá er lögð til breyting á 31. gr. laganna þannig að sem tímabundin ráðstöfun sé verðbréfasjóði heimilt að binda eignir sínar í innlánum eða auðseljanlegum eignum sem ekki eru hluti af fjárfestingarstefnu sjóðsins vegna hagsmuna hlutdeildarskírteinishafa og/eða vegna lausafjárstýringar. Ákvæði þetta er nauðsynlegt til að tryggja lausafjárstýringu sjóða sem og að sjóðir þurfi ekki að fjárfesta á tímum sem það hentar ekki miðað við fjárfestingarstefnu sjóðs. Ákvæðið er í samræmi við UCITS IV-tilskipunina. Sambærileg breyting er lögð til á 2. mgr. 56. gr. f um fylgisjóði. Þá eru skilgreiningar á hugtökunum reiðufé og innlán felldar niður úr lögunum. Innlán í skilningi laganna eru eftir breytinguna ekki aðeins innlán með skilgreindan binditíma. Varðandi brottfall á 3. mgr. 1. gr. laganna, þar sem kveðið var á um einkarétt verðbréfa- og fjárfestingarsjóða til móttöku fjár frá almenningi til sameiginlegrar fjárfestingar í fjármálagerningum og öðrum seljanlegum eignum til áhættudreifingar samkvæmt fyrir fram kunngerðri fjárfestingarstefnu, sjá umfjöllun í kafla 3.15 í greinargerð. Þá er felld brott 3. mgr. 39. gr. laganna þar sem kveðið er á um hámark fjárfestingar í hlutdeildarskírteinum sjóða innan sama rekstrarfélags en um séríslenskt ákvæði er að ræða sem ekki talið þjóna tilgangi sínum. Ekki er talið mynda meiri áhættudreifingu að fjárfesta í sjóðum annars rekstrarfélags og getur ákvæðið dregið burt hvatann til að stofna sjóði sem fjárfesta eingöngu í öðrum sjóðum. Einnig er fellt brott 25% hámark á eign verðbréfasjóðs í útgáfu einstakra útgefanda á skuldaskjölum sem finna má í 2. tölul. 1. mgr. 40. gr. laganna. Ákvæði þetta er ekki að finna í UCITS-tilskipuninni og er ákvæðið talið hamla þátttöku í t.d. útboðum á ríkisvíxlum sem leiði svo til verri fjármögnunarkjara fyrir ríkissjóð. Í e-lið 1. tölul. eru svo lagðar til breytingar á 33. gr. laganna sem innleiða 2. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2013/14 frá 21. maí 2013 sem var tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 þann 9. febrúar 2018. Þá er í s-lið lögð til breyting á ákvæði 72. gr. laganna vegna innleiðingar á tilskipun nr. 2013/14/ESB með frumvarpi þessu.
Í 2. tölul. eru lagðar til breytingar á lögum um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002. Í breytingu á 17. tölul. 1. gr. a felst að rekstraraðilar sérhæfðra sjóða teljast fjármálastofnanir í skilningi laga um fjármálafyrirtæki. Fjármálastofnun er fyrirtæki annað en fjármálafyrirtæki sem hefur að meginstarfsemi að afla eignarhluta eða sinna einni eða fleiri tegundum af starfsemi sem getið er í 2.–12. og 15. tölul. 1. mgr. 20. gr. Í 7. tölul. þess ákvæðis er t.d. vísað til viðskipta fyrir eigin reikning eða fyrir viðskiptavini með verðbréf svo dæmi séu tekin. Með orðalaginu „sjóðir um sameiginlega fjárfestingu“ sem lagt er til sem breyting á 3. tölul. 3. mgr. 3. gr. laganna er vísað til verðbréfasjóða samkvæmt lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði og sérhæfðra sjóða samkvæmt lögum um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Breytingar samkvæmt 3.–13. og 15.–16. tölul. þarfnast ekki sérstakra skýringa. Fyrst og fremst er um að ræða afleiddar breytingar af frumvarpi þessu, aðallega vegna breyttrar hugtakanotkunar.
Í 14. tölul. er lögð til orðalagsbreyting á d- og g-lið 1. tölul. 1. mgr. 2. gr. laga um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum, nr. 37/2016. Breytingunni er ekki ætlað að hafa áhrif á það hvaða eignir teljast aflandskrónueignir.
Í 17. tölul. eru lagðar til breytingar á 6. tölul. 1. mgr. 5. gr. laga um greiðslu kostnaðar við opinbert eftirlit með fjármálastarfsemi, nr. 99/1999, vegna tilkomu nýs eftirlitsskylds aðila. Þá er lagt til að ný málsgrein bætist við 5. gr. laganna vegna kostnaðar við eftirlit með skráningarskyldum rekstraraðilum sérhæfðra sjóða.
Í 18. tölul. eru lagðar til breytingar á 1. mgr. 2. gr. laga um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka, nr. 140/2018, vegna tilkomu nýs aðila á fjármálamarkaði.
Sú breyting sem lögð er til á lögum um starfstengda eftirlaunasjóði, nr. 78/2007, í a-lið 19. tölul. ákvæðisins er til innleiðingar á 62. gr. AIFMD. Sú breyting sem svo er lögð til á lögunum í b-lið 16. tölul. innleiðir 1. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2013/14 frá 21. maí 2013 sem var tekin upp í EES-samninginn með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 20/2018 þann 9. febrúar 2018. Breytingin sem lögð er til í c-lið 16. tölul. er vegna innleiðingar framangreindrar tilskipunar nr. 2013/14/ESB með frumvarpi þessu.
Þær breytingar sem lagðar eru til í 20. og 21. tölul. eru til innleiðingar á 64. og 65. gr. AIFMD.
Um ákvæði til bráðabirgða I.
Starfsleyfisskyldir rekstraraðilar skulu leggja inn umsókn um starfsleyfi til Fjármálaeftirlitsins fyrir 1. júlí 2020. Sama gildir um skráningarskylda rekstraraðila samkvæmt frumvarpi þessu.
Um ákvæði til bráðabirgða II.
Um ákvæði til bráðabirgða III.
1 Sjá skýrslu nefndarinnar: www.stjornarradid.is/media/fjarmalaraduneyti-media/media/frettatengt2015/Ny-heildarlog-um-rekstraradila-serhaedfra-sjoda.pdf
